Nhiệt hứng của niềm tin
Chính luận nhưng không khô khan, câu từ nhạy bén mà đầy cuốn hút, cảm xúc bay bổng song không hề mâu thuẫn với độ sâu sắc của tư duy. Bằng cách ấy, tác giả - nhà báo Hồ Quang Lợi đã nối dài mạch nhận thức cho người đọc về Cách mạng Tháng Mười, về nước Nga. Suy tư theo từng trang viết, mỗi người sẽ có thêm góc nhìn, sự yêu quý, lòng tin và mong muốn những điều tốt đẹp.
Nhà báo Hồ Quang Lợi giao lưu với độc giả trong buổi ra mắt sách Nước Nga - Hành trình tới tương lai - Ảnh: Thái Minh
Dấu ấn thăng trầm
Nước Nga trong tâm thức của nhiều thế hệ người Việt Nam là quê hương của Lênin - lãnh tụ vĩ đại của giai cấp công nhân thế giới, quê hương của một nền văn hóa lớn với những đại thụ trong các lĩnh vực văn chương, nghệ thuật. Nước Nga cũng đã khắc vào dòng chảy lịch sử những dấu ấn vĩ đại thế kỷ XX. Năm 1917, Cách mạng Tháng Mười nổ ra làm rung chuyển thế giới, nhà nước Xã hội Chủ nghĩa đầu tiên xuất hiện, Liên bang các nước Xã hội Chủ nghĩa ra đời. Đến giữa thế kỷ, Liên Xô cùng các nước đồng minh đánh bại Chủ nghĩa phát xít, hình thành hệ thống thế giới mới.
Nhưng trong các trang viết của mình, nhà báo Hồ Quang Lợi đề cập nhiều về những vấn đề nóng bỏng diễn ra ở Nga từ thời khắc Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ. Từng trang trong “Nước Nga - Hành trình đi tới tương lai” cho người đọc hình dung sinh động về con đường gập ghềnh, đầy trắc trở, chông gai mà đất nước này phải trải qua. Các bài viết được kết nối thành chủ đề, sắp xếp lần lượt từ “Vận đổi, sao dời”, “Hỗn mang” sau cú sốc, “Đứng dậy và đi tới” đến “Nước Nga và thế cuộc toàn cầu”. Từng chương đoạn hô ứng nhau giống như một cuốn phim sống động bằng ngôn từ. Hình ảnh nước Nga được tái hiện trong những diễn biến đầy bão lửa cùng tâm trạng hồi hộp, căng thẳng của biết bao người chứng kiến “đêm trước” cuộc chính biến dữ dội trong thập niên cuối cùng của thế kỷ XX; trong những thử thách, cam go dưới thời V. Putin ở vào thế cờ quốc tế vô cùng phức tạp…
Ngọn gió thời đại từ Cách mạng Tháng Mười thổi suốt chiều dài của thế kỷ XX sang những năm đầu của thế kỷ XXI, mang theo khát vọng cháy bỏng của nhiều dân tộc về một thế giới hòa bình, hợp tác, bình đẳng, công bằng, phồn vinh và hạnh phúc. Đây cũng là điều thôi thúc nhà báo Hồ Quang Lợi cầm bút, với tình yêu sâu sắc và hướng tới những điều tốt đẹp. Giọng điệu văn phong chính luận nhưng người đọc vẫn cảm nhận được dòng cảm xúc mạnh mẽ, hài hòa giữa cái sắc sảo, mạch lạc của trí tuệ với sự tin tưởng ở trái tim.
Nhà văn Bùi Việt Thắng đánh giá: “Cuốn sách được viết từ nhiệt hứng tương lai với sự cảm thấu, tức hướng cái nhìn về phía trước chứ không phải quá vãng. Viết theo sự hướng dẫn của nhiệt hứng tương lai không phải vị lai mà dựa trên cái nhìn biện chứng từng đường đi nước bước của nước Nga. Ấy là điều thể hiện tư duy của nhà báo, thể hiện trải nghiệm văn hóa cao, sâu, rộng, dày và lan tỏa”.
Tình yêu và tin tưởng
Tại buổi ra mắt sách Nước Nga - Hành trình đi tới tương lai ngày 2.11, TS. Trần Bá Dung, Trưởng ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam nhớ lại thời điểm cuộc chính biến ở Liên Xô tháng 8.1991 trở thành đề tài nóng hổi trên các mặt báo. Trong một cuộc nói chuyện với nhà báo Hồ Quang Lợi, ông hỏi: Tại sao không thấy báo Quân đội Nhân dân bình luận về sự kiện này? Nhà báo Hồ Quang Lợi bấy giờ đang là Phó Tổng biên tập của báo trả lời: Sự thật tôi không có đầy đủ thông tin nên không bình luận. “Quả thực có những bài bình luận sau đấy ta thấy rằng hơi vội vàng. Câu chuyện ấy để thấy sự cẩn trọng của người làm bình luận quốc tế, không đủ thông tin thì không viết. Đấy cũng là bài học ý nghĩa về mặt đạo đức nghề nghiệp của những người làm báo nói chung”, TS. Trần Bá Dung nói.
64 bài viết trong cuốn sách, vì vậy, là kết quả của đạo đức người làm báo, của tư duy chính luận và tinh thần trách nhiệm trước thời cuộc. Nhưng với nhà báo Hồ Quang Lợi, đó còn là kết tinh của tình yêu và sự trân quý: “Tôi không được học ở Liên Xô trước đây, cũng không từng làm việc ở Nga, không nói được tiếng Nga, nhưng lại viết về nước Nga. Viết để biết rằng người Việt Nam đang hướng về nước Nga, bằng tình yêu và cả sự tin tưởng”. Tròn 100 năm kể từ Cách mạng Tháng Mười, gần 30 năm kể từ những biến động có tính đảo lộn ở Nga, những dư âm dường như vẫn còn đó. Nhưng tình cảm hướng về nước Nga không thuần cảm xúc mà đó còn là ý thức chính trị sâu sắc.
Nhà báo Hồ Quang Lợi cho biết, gần 500 trang sách là một phần trong số rất nhiều bài viết về nước Nga của ông. Những suy tư, nhìn nhận, phân tích và đánh giá ấy đi tìm giải đáp thỏa đáng cho mỗi người rằng điều gì đã diễn ra ở Liên Xô, con đường nước Nga đang đi hôm nay như thế nào… Các sự kiện “vô tiền khoáng hậu” trong dòng chảy lịch sử chính là bài học lịch sử, bài học về niềm tin và ý chí. Một ngày thức dậy không còn Liên Xô là điều thế giới không chuẩn bị, những con người sống trên mảnh đất ấy lại càng không. Nhưng nước Nga không chìm đắm trong bi kịch. Đứng dậy và đi lên, câu chuyện của nước Nga đang tiếp tục. Nhà báo Hồ Quang Lợi cho rằng: “Giữa Việt Nam bây giờ và nước Nga xa xôi từ 100 năm trước có sự kết nối lịch sử, văn hóa và giờ đây lại gặp nhau ở cảm xúc thời đại, ở sự tin tưởng, ý chí hướng về tương lai. Điều đó cao quý, thiêng liêng vô cùng”.
Theo Lê Thư - ĐBND
Nhà văn Linda Lê được xem như một trong những hiện tượng sáng chói của văn chương người Việt ở nước ngoài viết bằng tiếng Pháp. Nhiều tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản ở Việt Nam, gần nhất là “Vượt sóng” (Phạm Duy Thiện dịch, Công ty Tao Đàn & NXB Hội Nhà văn, 2018), cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã chất chứa rất nhiều những trầm tư sống động của một nhà văn về công việc/hành vi viết, mục đích và ý nghĩa của nó.
Nhà văn Linda Lê được xem như một trong những hiện tượng sáng chói của văn chương người Việt ở nước ngoài viết bằng tiếng Pháp. Nhiều tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản ở Việt Nam, gần nhất là “Vượt sóng” (Phạm Duy Thiện dịch, Công ty Tao Đàn & NXB Hội Nhà văn, 2018), cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã chất chứa rất nhiều những trầm tư sống động của một nhà văn về công việc/hành vi viết, mục đích và ý nghĩa của nó.
“Có hai ông sui gia nhậu với nhau, trên bàn có một dĩa lòng vịt xào với hành nho nhỏ. Ông sui gia tính ham ăn, liền thò đũa lòn nguyên dĩa gắp lên rồi giũ giũ vờ như muốn cho nó rớt xuống. Nhìn thấy vậy, ông sui kia nóng ruột nói: Anh lấy giò đạp xuống thử coi nó xuống không?”.
Cuốn sách “Hồi ức chiến tranh Vị Xuyên” của Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy vừa được Tạp chí Môi trường và đô thị phối hợp với NXB Thông tin và truyền thông ra mắt độc giả tại Hà Nội.
Trong lịch sử Hà Nội hiện đại, có nhiều hạng người. Có công dân hạng một, hạng hai, hạng ba... cho đến lớp người bần hàn. Họ đi qua lịch sử với nhiều tư thế: "Chân ta bước, lòng ung dung tự hào", "vừa đi vừa cúi đầu ngẫm nghĩ", "sấp mặt xuống để tồn tại", cho đến cả tư thế "bò người ra để mà sống"...
“Tôi rất vui, vì bây giờ gia đình và bạn bè ở Việt Nam có thể đọc được tác phẩm của tôi. Giấc mơ của tôi đã trở thành sự thật”. Đó là chia sẻ của tác giả Angie Chau (thuộc thế hệ nhà văn Việt Nam thứ hai tại Hoa Kỳ) khi tập truyện ngắn Những người thầm lặng vừa được NXB Tổng hợp giới thiệu đến độc giả trong nước.
Đã thành truyền thống, 5 năm một lần, Bộ Quốc phòng tiến hành xét, trao Giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng. Trong số hàng trăm tác giả tham dự xét giải ở chuyên ngành văn học lần này (từ năm 2014 đến 2019), đáng chú ý là sự xuất hiện của các cây bút thuộc “thế hệ 7x, 8x” - những người được sinh ra và trưởng thành trong thời bình.
Chiều 24-2, tại Nhà hát Quân đội phía Nam, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam đã tổ chức lễ trao Giải thưởng Văn học nghệ thuật, Báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2014 - 2019) của Bộ Quốc phòng khu vực phía Nam.
Sáng 21-2, tại Hà Nội, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức Lễ trao Giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2014-2019) của Bộ Quốc phòng.
Khi dòng sách tản văn, tùy bút, tiểu thuyết ngôn tình thiên về yếu tố thị trường đang có xu hướng chững lại thì thời gian gần đây, một số đơn vị xuất bản trong nước đã bắt đầu mở rộng cửa cho những tác giả trẻ đi theo lối viết chính thống, có nhiều thể nghiệm sáng tạo.
Nguyễn Thị Kim Hòa (hội viên Hội Nhà văn Việt Nam) không còn là cái tên xa lạ trong làng văn chương nước nhà. Bởi những năm gần đây, Hòa liên tục gây ấn tượng bằng những tác phẩm đậm chất sáng tạo, và là chủ nhân của nhiều giải thưởng văn chương uy tín. Và khi nhắc đến văn chương của Nguyễn Thị Kim Hòa, phải đề cập ngay đến thể loại văn học thiếu nhi.
“Nhắc đến Phan Quang, chúng ta vẫn hình dung ông là nhà báo lớn, nhà hoạt động xã hội xuất sắc, quên mất Phan Quang còn là nhà văn...".
Sau 2 cuốn sách Sài Gòn dòng sông tuổi thơ và Sài Gòn khâu lại mảnh thời gian, nhà văn Lê Văn Nghĩa ở tuổi 67 tiếp tục ra mắt tạp bút Sài Gòn chuyện xưa mà chưa cũ, do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành đầu xuân Canh Tý. Hơn 400 trang sách là những ký ức vừa rộn ràng vừa xôn xao về đô thị nhộn nhịp nhất phương Nam.
“Linh điểu” là tiểu thuyết thứ 10 của Nguyễn Văn Học, vừa được NXB Dân trí và Công ty sách Trí thức Việt phát hành, quý I/2020.
Hay tin nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương vừa trút hơi thở cuối cùng tại Bệnh viện Nhân dân 115 (TPHCM), rất nhiều văn nghệ sĩ đã bày tỏ sự thương tiếc. Bởi một lẽ, hiếm hoi có một người cần mẫn với chữ nghĩa, với văn chương như ông.
Trong phong trào Thơ mới, có nhiều thi sĩ làm thơ với đề tài mùa xuân và để lại những thi phẩm lừng danh.
Năm mới Canh Tý 2020, nhà thơ Hoài Vũ đón mùa xuân thứ 85 trong cuộc đời nhiều thăng trầm. Các tuyển tập thơ, truyện ngắn và văn học dịch của Hoài Vũ sẽ lần lượt ra mắt bạn đọc, được chọn lọc từ những tác phẩm đã xuất bản.
Sau 1986, nền văn học bước vào thời kì đổi mới, hoà nhịp với công cuộc đổi mới mạnh mẽ và toàn diện trên đất nước ta. Lê Minh Khuê là nhà văn đã trưởng thành từ văn học chống Mĩ. Trước yêu cầu mới, chị đã có nhiều cố gắng, thể hiện những nỗ lực sáng tạo của một cây bút nữ. Trong đó, phải kể đến những đổi mới về bút pháp truyện ngắn.
Đây là tập thơ của tác giả Hồ Quang Toản, vừa được NXB Hội Nhà văn ấn hành. “Đời muối” với 72 bài thơ chở nặng những ký ức đẹp về mẹ và quê hương, là khúc tình ca tác giả chọn để thủ thỉ với tình yêu, với những khảo nghiệm đã thành tên in dấu cung đường anh đã đi qua.
Sáng 6-1, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác văn học, nghệ thuật năm 2019, triển khai công tác năm 2020 và trao giải thưởng văn học nghệ thuật 2019.