Nhiệt hứng của niềm tin
Chính luận nhưng không khô khan, câu từ nhạy bén mà đầy cuốn hút, cảm xúc bay bổng song không hề mâu thuẫn với độ sâu sắc của tư duy. Bằng cách ấy, tác giả - nhà báo Hồ Quang Lợi đã nối dài mạch nhận thức cho người đọc về Cách mạng Tháng Mười, về nước Nga. Suy tư theo từng trang viết, mỗi người sẽ có thêm góc nhìn, sự yêu quý, lòng tin và mong muốn những điều tốt đẹp.
Nhà báo Hồ Quang Lợi giao lưu với độc giả trong buổi ra mắt sách Nước Nga - Hành trình tới tương lai - Ảnh: Thái Minh
Dấu ấn thăng trầm
Nước Nga trong tâm thức của nhiều thế hệ người Việt Nam là quê hương của Lênin - lãnh tụ vĩ đại của giai cấp công nhân thế giới, quê hương của một nền văn hóa lớn với những đại thụ trong các lĩnh vực văn chương, nghệ thuật. Nước Nga cũng đã khắc vào dòng chảy lịch sử những dấu ấn vĩ đại thế kỷ XX. Năm 1917, Cách mạng Tháng Mười nổ ra làm rung chuyển thế giới, nhà nước Xã hội Chủ nghĩa đầu tiên xuất hiện, Liên bang các nước Xã hội Chủ nghĩa ra đời. Đến giữa thế kỷ, Liên Xô cùng các nước đồng minh đánh bại Chủ nghĩa phát xít, hình thành hệ thống thế giới mới.
Nhưng trong các trang viết của mình, nhà báo Hồ Quang Lợi đề cập nhiều về những vấn đề nóng bỏng diễn ra ở Nga từ thời khắc Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ. Từng trang trong “Nước Nga - Hành trình đi tới tương lai” cho người đọc hình dung sinh động về con đường gập ghềnh, đầy trắc trở, chông gai mà đất nước này phải trải qua. Các bài viết được kết nối thành chủ đề, sắp xếp lần lượt từ “Vận đổi, sao dời”, “Hỗn mang” sau cú sốc, “Đứng dậy và đi tới” đến “Nước Nga và thế cuộc toàn cầu”. Từng chương đoạn hô ứng nhau giống như một cuốn phim sống động bằng ngôn từ. Hình ảnh nước Nga được tái hiện trong những diễn biến đầy bão lửa cùng tâm trạng hồi hộp, căng thẳng của biết bao người chứng kiến “đêm trước” cuộc chính biến dữ dội trong thập niên cuối cùng của thế kỷ XX; trong những thử thách, cam go dưới thời V. Putin ở vào thế cờ quốc tế vô cùng phức tạp…
Ngọn gió thời đại từ Cách mạng Tháng Mười thổi suốt chiều dài của thế kỷ XX sang những năm đầu của thế kỷ XXI, mang theo khát vọng cháy bỏng của nhiều dân tộc về một thế giới hòa bình, hợp tác, bình đẳng, công bằng, phồn vinh và hạnh phúc. Đây cũng là điều thôi thúc nhà báo Hồ Quang Lợi cầm bút, với tình yêu sâu sắc và hướng tới những điều tốt đẹp. Giọng điệu văn phong chính luận nhưng người đọc vẫn cảm nhận được dòng cảm xúc mạnh mẽ, hài hòa giữa cái sắc sảo, mạch lạc của trí tuệ với sự tin tưởng ở trái tim.
Nhà văn Bùi Việt Thắng đánh giá: “Cuốn sách được viết từ nhiệt hứng tương lai với sự cảm thấu, tức hướng cái nhìn về phía trước chứ không phải quá vãng. Viết theo sự hướng dẫn của nhiệt hứng tương lai không phải vị lai mà dựa trên cái nhìn biện chứng từng đường đi nước bước của nước Nga. Ấy là điều thể hiện tư duy của nhà báo, thể hiện trải nghiệm văn hóa cao, sâu, rộng, dày và lan tỏa”.
Tình yêu và tin tưởng
Tại buổi ra mắt sách Nước Nga - Hành trình đi tới tương lai ngày 2.11, TS. Trần Bá Dung, Trưởng ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam nhớ lại thời điểm cuộc chính biến ở Liên Xô tháng 8.1991 trở thành đề tài nóng hổi trên các mặt báo. Trong một cuộc nói chuyện với nhà báo Hồ Quang Lợi, ông hỏi: Tại sao không thấy báo Quân đội Nhân dân bình luận về sự kiện này? Nhà báo Hồ Quang Lợi bấy giờ đang là Phó Tổng biên tập của báo trả lời: Sự thật tôi không có đầy đủ thông tin nên không bình luận. “Quả thực có những bài bình luận sau đấy ta thấy rằng hơi vội vàng. Câu chuyện ấy để thấy sự cẩn trọng của người làm bình luận quốc tế, không đủ thông tin thì không viết. Đấy cũng là bài học ý nghĩa về mặt đạo đức nghề nghiệp của những người làm báo nói chung”, TS. Trần Bá Dung nói.
64 bài viết trong cuốn sách, vì vậy, là kết quả của đạo đức người làm báo, của tư duy chính luận và tinh thần trách nhiệm trước thời cuộc. Nhưng với nhà báo Hồ Quang Lợi, đó còn là kết tinh của tình yêu và sự trân quý: “Tôi không được học ở Liên Xô trước đây, cũng không từng làm việc ở Nga, không nói được tiếng Nga, nhưng lại viết về nước Nga. Viết để biết rằng người Việt Nam đang hướng về nước Nga, bằng tình yêu và cả sự tin tưởng”. Tròn 100 năm kể từ Cách mạng Tháng Mười, gần 30 năm kể từ những biến động có tính đảo lộn ở Nga, những dư âm dường như vẫn còn đó. Nhưng tình cảm hướng về nước Nga không thuần cảm xúc mà đó còn là ý thức chính trị sâu sắc.
Nhà báo Hồ Quang Lợi cho biết, gần 500 trang sách là một phần trong số rất nhiều bài viết về nước Nga của ông. Những suy tư, nhìn nhận, phân tích và đánh giá ấy đi tìm giải đáp thỏa đáng cho mỗi người rằng điều gì đã diễn ra ở Liên Xô, con đường nước Nga đang đi hôm nay như thế nào… Các sự kiện “vô tiền khoáng hậu” trong dòng chảy lịch sử chính là bài học lịch sử, bài học về niềm tin và ý chí. Một ngày thức dậy không còn Liên Xô là điều thế giới không chuẩn bị, những con người sống trên mảnh đất ấy lại càng không. Nhưng nước Nga không chìm đắm trong bi kịch. Đứng dậy và đi lên, câu chuyện của nước Nga đang tiếp tục. Nhà báo Hồ Quang Lợi cho rằng: “Giữa Việt Nam bây giờ và nước Nga xa xôi từ 100 năm trước có sự kết nối lịch sử, văn hóa và giờ đây lại gặp nhau ở cảm xúc thời đại, ở sự tin tưởng, ý chí hướng về tương lai. Điều đó cao quý, thiêng liêng vô cùng”.
Theo Lê Thư - ĐBND
Giải thưởng văn học Sông Mekong lần thứ 11 sẽ diễn ra tại thủ đô Phnompenh, Campuchia vào cuối năm 2020. Hai tác giả Việt Nam đoạt Giải thưởng năm nay là tác giả Trần Nhuận Minh với tác phẩm sách thơ Qua sóng Trường Giang và tác giả Trần Ngọc Phú với tác phẩm Từ Biên giới Tây Nam đến đất Chùa Tháp.
Trong dịp kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4-10-1920 - 4-10-2020), NXB Hội Nhà văn cho ra mắt bạn đọc tập sách dày dặn, công phu và nghĩa tình Tố Hữu - Một đường thơ, một đường đời.
Nhà thơ Vũ Quần Phương cho rằng, người cuối cùng của phong trào Thơ mới vừa từ giã bạn đọc ở tuổi 100 – thi sĩ Nguyễn Xuân Sanh - là người “không để thơ… ngủ quên trên thành công của dòng lãng mạn trước đó”.
Đoàn Ngọc Thu nói rằng chị thích thơ của mình ngày xưa hơn. Những xúc cảm ấy vẫn như còn váng vất trong những vần thơ trong tập “Sau bão” (NXB Hội Nhà văn, 2020).
Ra đời cách đây 25 năm, bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có ý nghĩa đặc biệt, khơi luồng gió mới cho văn học thiếu nhi Việt Nam thời kỳ đổi mới, mang đến món ăn tinh thần lý thú bổ ích. Tuy nhiên, quá trình thực hiện bộ sách cũng thử thách những người chọn lựa bước trên con đường dài sáng tạo không ngừng nghỉ.
Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh năm 1920 tại Ðà Lạt, nguyên quán Quảng Bình, lúc nhỏ theo học ở Trường Quốc học Quy Nhơn (cũ), sau đó chuyển ra Hà Nội.
Sáng 22/11/2020, Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã thông báo chia sẻ tin buồn cho các nhà thơ và những người yêu thơ đó là nhà thơ tiền bối nổi tiếng Nguyễn Xuân Sanh vừa qua đời.
NXB Văn học giới thiệu “Nghề vương bụi phấn”, tác phẩm thứ ba của tác giả Nguyễn Huy Du, gồm những câu chuyện về tình thầy trò với văn phong mộc mạc, giản dị nhưng lôi cuốn, nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11.
Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh ngày 16 tháng 11 năm 1920, quê gốc thuộc huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Ông cũng là một trong những hội viên tiền phong tham gia xây dựng Hội Nhà văn Việt Nam. Năm nay ông tròn 100 tuổi. Hội Nhà văn Việt Nam vừa tổ chức chúc thọ nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh tại trụ sở số 9, Nguyễn Đình Chiểu hôm 9/11/2020 với sự tham gia của lãnh đạo Hội, các nhà văn nhà thơ và đại diện gia đình của ông.
“Nẻo vào văn xuôi đương đại Việt Nam” là tập tiểu luận - phê bình của TS Bùi Như Hải, do NXB Văn học ấn hành tháng 9-2020.
Sáng 5-11, Viện Văn học Việt Nam đã tổ chức toạ đàm nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh PGS – nhà nghiên cứu văn học Vũ Đức Phúc. Đây là một dịp để các thế hệ Viện Văn học ngồi lại cùng ôn cố và “soi chiếu cho tương lai” – như lời PGS,TS Nguyễn Đăng Điệp, Viện trưởng Viện Văn học nhận định.
Bằng sự lao động miệt mài và nghiêm túc, nhà văn Lê Văn Nghĩa thường gửi đến độc giả những đầu sách độc đáo, nhiều cuốn trong số đó có giá trị như một “bảo tàng ký ức” của không chỉ riêng tác giả.
Thạch Lam (1910 - 1942) là đại biểu xuất sắc của văn xuôi lãng mạn Việt Nam thời kì 1930 - 1945. Văn Thạch Lam đọng nhiều suy nghiệm, nó là cái kết tinh của một tâm hồn nhạy cảm và từng trải về sự đời (Nguyễn Tuân).
Sáng ngày 20/10/2020, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức kỉ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4/10/1920 – 4/10/2020).
Đã có nhiều nhà văn viết về Hà Nội - Thủ đô yêu dấu - như Thạch Lam, Vũ Bằng, Tô Hoài, Nguyễn Khải… Nhưng tập truyện ký “Hà Nội và tôi” (NXB Hội Nhà văn) gần 300 trang với hơn 20 tác phẩm của nhà văn Vũ Ngọc Tiến, một người Hà Nội gốc, đã cho ta biết thêm một phần chân dung về những con người của đất Tràng An thanh lịch.
Tháng 10, nhân kỷ niệm 66 năm ngày Giải phóng Thủ đô, Nhã Nam giới thiệu tới bạn đọc một tác phẩm mới của nhà văn Nguyễn Trương Quý, cây viết vốn quen thuộc với những tản văn về các góc nhỏ của Hà Nội: “”Hà Nội bảo thế là thường”.
Rất lâu rồi, không có luận văn, luận án nào về thơ Tố Hữu. Cũng lâu lắm rồi, sau Hà Minh Đức, Trần Đình Sử… rất ít người viết về thơ ông. Tôi cũng chưa bao giờ viết về thơ Tố Hữu khi ông còn sống. Nhưng với chúng tôi, thơ Tố Hữu là nguồn suối tươi mát, mạch ngầm sống động trong đời sống tinh thần. "Chúng tôi" ở đây là thế hệ những người ở lứa tuổi 70. Trong quãng thời gian 70 năm của một đời người thì ít nhất có 30 năm (1954 - 1975) chúng tôi đã được sống với thơ Tố Hữu.
Bằng kiến thức của một chuyên gia đầu ngành và sự trân trọng quá khứ một đi không trở lại, ông đã chỉ ra giá trị của cuốn sách và ý nghĩa của việc làm sống lại những kí ức Hà Nội rất đặc biệt thông qua cuốn sách này...
Có một bộ phim tôi không thực nhớ nội dung, một bộ phim của Woody Allen mang tên "Đóa hồng tím ở Cairo", câu chuyện mang máng mà tôi còn nhớ, đó là một người phụ nữ thất bại trong tất cả mọi khía cạnh cuộc đời, rồi cô vào một rạp chiếu bóng, xem một bộ phim, và trong giây phút ấy, cô quên béng mất cuộc đời mình, cô òa khóc, không phải vì mình, mà vì những nhân vật trong phim.
Năm 1941, với việc xuất bản Dế mèn phiêu lưu ký ở tuổi 20 (bản in đầu tiên có nhan đề Con dế mèn), Tô Hoài có được hai vinh dự lớn trong nghề cầm bút: Trở thành người mở đầu thể loại truyện đồng thoại; Tác phẩm mở đầu lại là đỉnh cao của thể loại, đồng thời là một trong những áng văn học thiếu nhi nổi tiếng thế giới nhất của Việt Nam.