BỬU Ý
Đinh Cường đã vĩnh biệt tất cả chúng ta! Một nghệ sĩ trong cái ý nghĩa toàn diện, cao đẹp nhất, một nghệ sĩ làm lan tỏa nghệ thuật ra chung quanh mình cho gia đình, cho bạn bè, cho cả đời sống, khiến anh trở thành tâm điểm cho những cuộc gặp mặt, những buổi hội hè.
Nhiều mây chim bay không nổi - Tranh Đinh Cường
Đinh Cường làm thơ rất sớm, rất nhiều, đưa thơ vào tranh, và về sau sản sinh thể loại “thơ nhật ký” thấm đẫm chất hội họa và tình bạn một cách độc đáo, bất ngờ và kỳ thú.
Tôi giở lại bao nhiêu thư từ Đinh Cường gửi cho tôi qua mấy chục năm trường, trích lại đó đây một vài câu, mong sao chúng ta bắt gặp lại, qua đó, từng mảnh khảm chân dung người họa sĩ tài ba, rồi luôn cả từng quãng thời gian của đời sống lung linh hình bóng bạn bè cùng biết bao nhiêu điều không dễ quên.
Trích thư của ĐINH CƯỜNG
* Dran, 30.10.1967
Ta đã sống gần tuần lễ nơi vùng cao nguyên này. Suốt ngày chỉ có gió và mây phủ thấp ngoài chân núi. Trời thì lạnh vô cùng. Khi ta ngủ dậy buổi xế chiều, bỗng nhớ những bước chân ngoài phố Saigon. Rồi có dịp Ý lên đây chơi với ta ít hôm. Ta mong lắm.
* Saigon 7.2.1969
Bây giờ ta đang ngồi ở phòng Phạm Công Thiện. Ta và Thiện vừa trên thầy Thanh Tuệ về. Mười giờ đêm. Hồi chiều ngồi với Sơn và Dao Ánh ở Givral.
* Bình Dương 9.4.1969
Và khi ta về Huế còn có mi ở đó. Ta cầu mong cho mi được bình an. Ta ở đây bình thường. Ta vẫn làm bìa sách cho Hoàng Đông Phương và An Tiêm.
Nguyễn Đức Sơn ở trên đó, vợ hắn cứ lên về luôn và hình như hắn đang viết quyển “Lược khảo văn học” gì đó. Phạm Công Thiện vẫn đang dịch quyển “Đóng đinh màu hồng” của Henry Miller. Mi có gửi cho Văn đăng tiếp những truyện ngắn kia không. Có dự định in không. Ta làm bìa sẵn cho. Ta vừa làm bìa “Ngày đó chúng mình yêu nhau” của Phạm Duy tái bản.
* Saigon 24.4.1969
Trưa thứ bảy lên ăn cơm trên An Tiêm. Có cả Phạm Công Thiện và Bùi Giáng. Ông thân sinh thầy Thanh Tuệ đã mất ở Dalat. Ta có đăng phân ưu trên Bách Khoa và Văn. Mấy tên bọn mình.
Báo cho cụ tin buồn là nhà Bùi Giáng ở xóm Bà Hạt cháy sạch trụi. Tiêu luôn cả ngàn quyển sách quý. Quá thảm. Bùi Giáng hiện đang ở trên Thanh Tuệ. Và chán quá rồi. Nhắc cụ luôn.
Ta có đi chơi với Nguyễn Ngu Í cũng rất vui. Ta vẽ bìa cho chã. Chã đổi ta một caisse sữa Babilac.
* Bình Dương 28.4.1969
Buổi chiều ta và Sơn ra ngồi lại ở Pagode. Đêm lên Monaco nghe Khánh Ly hát.
* Bình Dương 23.5.1969
Bùi Giáng bị người nhà gạt đưa thẳng lên nhà thương điên Biên Hòa từ hôm đầu tháng. Thanh Tuệ kể mà ta ngả ngửa. Thật tội Bùi Giáng. Hắn còn quá tỉnh. Lên đó nhờ có bác sĩ biết danh nên cho giấy xuất viện và đi đường tự do. Bác sĩ lại chở Giáng về Saigon chơi. Giáng gặp Thanh Tuệ và chửi người nhà “không ngờ nó lại gạt mình như vậy”.
Lên Dưỡng trí viện Giáng làm thơ thao thao bất tuyệt. Trong vòng hai tuần lễ đã viết đầy thơ trong một cuốn tập dày 400 trang. Và lần về vừa rồi Giáng xé phân nửa tập giao cho An Tiêm nói in gấp. Và dĩ nhiên Thanh Tuệ sửa soạn cho in tập thơ rất hay của Giáng. Tuần sắp tới, theo Thanh Tuệ kể thì Bùi Giáng đã được bác sĩ bảo đảm cho trở về nhà lại. Như vậy là Giáng đã ở nhà thương điên Biên Hòa một tháng. Chuyện như vậy đó. Có điều là Giáng làm thơ quá tài, quá hay và quá mau, đó Ý.
* Dalat 22.10.1969
Ý và Sơn,
Dalat mưa và lạnh se. Thú vị lắm. Có báo với mấy người quen ở đây là bọn mi sẽ lên chơi vào Noel. Bọn nó mong lắm.
* Saigon 10.11.1969
Ta đã ghi tên mượn phòng ở Alliance Francaise, sẽ bày tranh vào cuối tháng 12 hay Janvier. Cụ thu xếp làm sao để vào trong dịp đó nghe. Nếu không có cụ ta sẽ không bày.
* Saigon 21.8.1970
Ta vừa có thêm con trai, đầy ba tháng, giống y anh nó. Như vậy là 3 rồi. Đó gánh nặng gia đình lại chồng chất.
Nghe Sơn nói Thiện rủ cụ vào dạy lại ở Vạn Hạnh mà cụ không vào phải không. Chắc đã mệt mỏi và chán nản lắm.
* Saigon 22.1.1981 (17 tháng Chạp)
Saigon những ngày cuối năm rộn ràng. Mình lu bu nhiều việc, làm báo Xuân (đã xong nhưng chưa đóng xén, sẽ gửi ra xem chơi sau), phụ vợ coi hàng (ngồi mỗi người một ô trên đường Hai Bà Trưng).
* Saigon 23.10.1984
Trong này vẫn vậy. Thỉnh thoảng có những buổi nhậu lớn. Còn thì chiều vẫn trên vườn Sơn.
* Saigon 9.2.1988
Những ngày cuối năm buồn. Vẫn qua lại bên Sơn uống rượu. Li bì và mệt. Mình vẫn lui về trong cái góc của mình ngồi trầm tư và thanh thản.
* Virginia, 11.99
… Tôi nhà quê
Không biết gì về Y2K
Người ta đang nói nhiều
Đang chờ đợi ăn mừng thiên niên kỷ mới
Tôi vẫn nhà quê
Như rơm như rạ.
* Virginia, 9.11.2000
Gắng sắm computer cho hai đứa vọc bây giờ là vừa. Thời đại của com- puter mà.
* Thứ tư 30.5.2001
Thanh Tuệ ở Pháp qua Cali in sách, mới gọi phone, ông có quyển nào đưa cho Thanh Tuệ in một quyển. An Tiêm đang in tập truyện ngắn mới của Dương Nghiễm Mậu.
* Virginia, ngày tuyết, thứ sáu 18.2.2002
Ở xa, trống trải, mênh mông, nhìn về cõi ta bà dễ thấy những điều ngậm ngùi. (n.) Cuối năm, nhớ bạn, mà hình như ngoài Sơn đã mất, chỉ còn Bửu Ý là bạn mà mình vẫn luôn giữ một chân tình và nể trọng. Sống là phải biết trọng nhau. Mình vẫn cổ điển, tuy vẽ trừu tượng (đang vẽ những tấm trừu tượng lớn…) tháng 4 về bày ở California…
* Las Vegas 24.3.02
Từ Utah về thăm vùng núi đá đỏ lâu đời Grand Canyon. Qua biên giới sa mạc Arizona có nhiều xương rồng. Nhớ bạn. Ngày giỗ đầu của Sơn, mình đứng trên núi này vọng xuống vực thẳm… Nghe tiếng vọng dài hư vô…
......................
Mấy ngày nay vang vọng lên mãi, từ hải ngoại, lời kinh cầu cho Đinh Cường: bản Requiem “Giấc mơ trên đồi thơm” và tôi muốn mình tan hòa vào giai điệu, vào lời thành của tác giả Nguyễn Trọng Khôi.
B.Y
(SH324/02-16)
PHẠM XUÂN PHỤNG
Một buổi sáng tháng 7 năm 1994, tại Văn phòng Đảng ủy Bệnh viên Trung ương Huế, tôi tiếp một nhân viên văn phòng Hội Văn học Nghệ thuật (nay là Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế).
TRẦN NGUYÊN HÀO
Lòng nhân ái của Bác Hồ dành cho mọi người dân Việt Nam; tình yêu thương ở Bác lan tỏa đến những người nô lệ mất nước và những người cùng khổ trên khắp thế gian, cho những người da đen bị phân biệt chủng tộc, cho cả những người da trắng bần cùng, cho những người phụ nữ các nước đế quốc thực dân có chồng con bị đưa sang Việt Nam và nước thuộc địa làm bia đỡ đạn; và cho cả chính những người lính ở bị đưa đi đánh nhau và nhận những cái chết oan uổng trong các cuộc chiến tranh xâm lược phi nghĩa.
HÀN NHÃ LẠC
Thêm một giọng ca tài danh từng tôn cao giá trị di sản ca Huế vừa ra đi: nghệ sĩ nhân dân Minh Mẫn vừa qua đời ngày 13 tháng ba năm 2018, nhằm ngày 26 tháng giêng âm lịch.
ĐẠI HỘI VHNT THỪA THIÊN HUẾ LẦN THỨ NHẤT
(Trích bài phát biểu của đồng chí Vũ Thắng, nguyên ủy viên BCH Trung ương Đảng CSVN, Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế tại Đại Hội)
HÒA ÁI
Đến nay, những bài thơ chúc Tết của Hồ Chủ tịch đã trở thành di sản của dân tộc. Những bài thơ chúc Tết của Bác trong mỗi dịp Tết đều toát lên tư tưởng chỉ đạo của Đảng ta trong một giai đoạn lịch sử.
PHẠM PHÚ PHONG
Du ký
Do cách chia thời gian theo ngày tháng, người ta thường coi thời gian trôi/ đi qua, nhưng thực ra thời gian vẫn đứng yên đó thôi, chỉ có con người và vạn vật trôi qua dưới con mắt chăm chú, kiên trì và nhẫn nại của thời gian.
TRẦN THỊ KIÊN TRINH
Là em gái của anh nhưng khi tôi được sinh ra anh đã tròn hai mươi tuổi. Những gì nhớ về anh chỉ là ký ức tuổi thơ trong khu vườn tranh thỉnh thoảng anh về.
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
(Viết từ lời kể của cựu chiến binh Đặng Hà)
Tôi tình cờ đọc được thông tin Hải quân Mỹ lấy thành phố Huế để đặt tên cho một tuần dương hạm mang tên USS Hue City (CG-66). Tuần dương hạm này thuộc lớp Ticonderoga, trang bị tên lửa, gắn với trận đánh Trung đoàn 1, Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ tham chiến Huế vào dịp Tết Mậu Thân.
NGUYỄN TỰ LẬP
Cuộc Tổng công kích - Tổng khởi nghĩa Tết Mậu Thân 1968 của quân và dân ta trên chiến trường miền Nam cách đây tròn nửa thế kỷ (1968 - 2018).
Những tượng đài thiêng liêng trong lòng dân Quảng Điền
NGUYỄN QUANG HÀ
Bút ký
Thái độ về cuộc Cần Vương
Người thẩm vấn (NTV): Ông có phải là kẻ hâm mộ người anh hùng cuối cùng trong cuộc tử chiến chống người Pháp đó không?
CHƯƠNG THÂU
Hồ sơ Thẩm vấn là tập tài liệu khá khá dày dặn của Hội đồng xử án Tòa Đề hình của chính quyền thực dân để chuẩn bị xử Phan Bội Châu vào ngày 23/11/1925 tại Hà Nội.
LTS: Kỷ niệm 150 năm ngày sinh của chí sĩ Phan Bội Châu, Sông Hương được tiếp cận với bản thảo “Vụ án Phan Bội Châu năm 1925: Hồ sơ thẩm vấn”. Đây là nguồn tư liệu quý, nằm trong tập Bổ di II lần đầu được công bố về vụ án chí sĩ Phan Bội Châu.
Cuối mùa hè năm 1978 chúng tôi là lứa lưu học sinh đầu tiên được tới Liên Xô bằng máy bay, trước đây chỉ đi bằng tàu hỏa liên vận qua Bắc Kinh. Đối với nhiều người Việt Nam lúc bấy giờ, nhất là những người lính sau mấy năm chỉ sống ở núi rừng, Moscow thực sự là thiên đường.
DƯƠNG PHƯỚC THU
Dưới thời Pháp thuộc, những năm đầu thế kỷ XX, để ra được một tờ báo - mà lại báo tiếng Việt do người Việt quản lý tại Kinh đô Huế quả thực nhiêu khê và vô cùng khó khăn, phức tạp.
ĐẶNG NHẬT MINH
Tôi vẫn còn nhớ đinh ninh cảnh quay đầu tiên của phim Cô gái trên sông vào tháng 10 năm 1987 là cảnh Liên, nhà báo nữ (do Hà Xuyên đóng) đến bệnh viện Huế tìm gặp Nguyệt (do Minh Châu đóng).
THÁI KIM LAN
Con đường ấy, từ dốc cầu Gia Hội đổ xuống, dọc theo con sông nhánh trước kia còn gọi là sông Đông Ba, Hàng Đường, rồi Bạch Đằng, lấy tên dòng sông chảy qua chùa Diệu Đế, qua cầu Đồng Ba, về Bao Vinh, ngã Ba Sình, con đường mang nhiều vẻ lạ, nó mang phố về biển khơi và chuyên chở tứ xứ về kinh thành, vốn là phố cổ một thời với những căn nhà gỗ kiến trúc thuần Huế, nơi những gia đình thượng lưu, quý tộc định cư một thời quan quan thư cưu…
DƯƠNG PHƯỚC THU
Ngay sau Cách mạng Tháng Tám thành công, Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời, nhận chỉ thị của Hồ Chủ tịch, đại diện Ủy ban Nhân dân lâm thời Thừa Thiên và Ủy ban Nhân dân Trung Bộ đóng tại Huế đã đến mời cụ Huỳnh Thúc Kháng, một tiến sĩ Nho học yêu nước, một nhà báo nổi tiếng, một người không đảng phái ra Hà Nội gặp cụ Hồ.
HƯƠNG CẦN
Vài năm lại đây, báo chí thường nhắc đến ông hai lúa Bùi Hiển (Thủ Dầu Một, Bình Dương) tự chế thành công chiếc máy bay trực thăng vào năm 2012, ông làm chiếc thứ hai vào năm 2014.
VŨ HẢO
Tháng Tám năm 1945 đã trở thành mốc son chói lọi, vẻ vang trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Cách mạng tháng Tám thành công đã phá tan xiềng xích của thực dân, phát xít, lật đổ chế độ phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước của dân, do dân và vì dân.