Nói về Duyệt Thị Đường

14:52 15/12/2009
JEAN CLAUDE VÀ COLETTE BERNAY (Chủ tịch Hiệp Hội "Nghệ thuật mới Việt Nam", thành viên của Nhóm công tác Huế - Unesco, phụ trách dự án Duyệt Thị Đường từ năm 1993)

Nhà hát Duyệt Thị Đường - Ảnh: simplevietnam.com

Chúng tôi rất thích thú được đọc những bài viết trên Tạp chí Sông Hương số 118 phát hành tháng 12 năm 1998 nói về việc trùng tu những Di tích lịch sử của Huế, được UNESCO xếp hạng vào danh sách Di Sản Thế giới từ tháng 12 năm 1993.

Trong bài viết về các nguồn tài trợ nước ngoài (trang 37) dành cho Duyệt Thị Đường, chúng tôi nhận thấy có sự lầm lẫn và chúng tôi xin cám ơn Ban biên tập Tạp chí Sông Hương đã đồng ý cho chúng tôi trình bày toàn bộ công việc này mà chúng tôi đã theo đuổi từ năm 1993.

Sau cuộc hội thảo được UNESCO và Pháp tổ chức tại Huế vào những ngày 1 và 2 tháng 4 năm 1994, thông qua Hiệp Hội Codev Việt Pháp, Chính phủ Pháp đã chính thức thông báo sẽ phối hợp với những doanh nghiệp của Pháp như EDF và CBC để giúp đỡ tài chánh thực hiện công đoạn đầu (tường và mái) của việc trùng tu Duyệt Thị Đường, và Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế là chủ công trình.

Theo tiến độ thi công công trình chúng tôi cũng đã chuyển giao cho Trung tâm Bảo Tồn Di tích Cố đô Huế từ năm 1994 đến 1997 khoản tiền tổng cộng là 124.000 đô la Mỹ, chứ không phải là 1.087.400 đồng Việt Nam như đã được in nhầm trong bài viết đã nêu.

Khoản tài trợ này dùng mua gỗ lim để sửa chữa lại một số hệ vì kèo mái, các cấu kiện làm mới toàn bộ các cửa và cửa sổ. Khoản tiền này còn để mua toàn bộ số ngói Thanh Lưu ly lợp lại mái. Ngoài ra, Codev Việt Pháp còn hỗ trợ kỹ thuật giúp cải thiện việc sản xuất ngói và thiết kế công trình.

Tháng 10 năm 1997, khi những công việc trùng tu giai đoạn đầu hầu như kết thúc, một cơn lốc mạnh đã làm hư hỏng nặng mái ngói, hệ vì kèo mái và các cấu kiện của Duyệt Thị Đường, Tả Vu và Quốc Tử Giám.

Trung tâm Bảo Tồn Di tích Cố đô Huế đã phải ngừng công trình Duyệt Thị Đường, tháo dỡ toàn bộ ngói, sửa chữa lại cho chắc chắn hệ vì kèo và các cấu kiện. Công việc sửa chữa này đã được tiến hành vào tháng 7 năm 1998 nhờ vào khoản trợ giúp đặc biệt 50.000 đô la Mỹ của UNESCO cho việc phục hồi lại những công trình đã bị hư hỏng do cơn lốc. Việc thi công phần mái của Duyệt Thị Đường đến nay vẫn chưa hoàn tất do những nguyên nhân về kỹ thuật và hành chánh.


(Một góc Duyệt Thị Đường đang sửa chữa - Ảnh: Trung Sơn)


Duyệt Thị Đường (500 m2 ở tầng dưới) được xây dụng từ năm 1826 dưới thời Minh Mạng, để làm nơi biểu diễn Nghệ thuật cung đình (hát, múa, nhạc, hát bội) cho vua và nội cung. Duyệt Thị Đường được sửa đổi và mở rộng nhiều lần dưới các triều đại nhà Nguyễn. Năm 1957, nhà hát lại được mở rộng thêm một lần nữa để làm trường Âm nhạc (800m2 ở tầng dưới và 600m2 ở tầng trên). Nay tầng dưới của Duyệt Thị Đường được dùng làm nơi biểu diễn Nghệ thuật Cung đình cho du khách Việt Nam và nước ngoài. Ở tầng trên, các phòng sẽ được bố trí để trưng bày trang phục, nhạc cụ và các tài liệu liên quan đến Nghệ thuật truyền thống cung đình.

Đối với Trung tâm Bảo Tồn Di tích Cố đô Huế, đây là công việc bảo tồn và phát huy giá trị đầy phức tạp và khó khăn. Công việc này đòi hỏi phải có thời gian khảo sát và nghiên cứu. Nó bao gồm công việc trùng tu và việc bảo tồn các công trình dưới thời Minh Mạng và Khải Định, việc phục hồi bằng cách tìm được kiểu kiến trúc hòa hợp với khung cảnh của Đại Nội. Cũng cần phải thực hiện những dịch vụ mới nhằm đáp ứng những qui phạm về an toàn và tiện nghi đối với những người hiện nay đang sử dụng địa điểm lịch sử sống động này.

Tính phức tạp và những khó khăn này đòi hỏi phải có những kiến thức đa ngành và có chiều sâu để đạt được chất lượng mà Nhóm công tác Huế - Unesco từng mong muốn. Với những lý trên, được sự hỗ trợ về tài chính của chính phủ Pháp, Hiệp hội "Les Arts du Viet Nam Renouvelés" đã tổ chức từ đầu năm 1998 "Những cuộc Tọa đàm Sư phạm Quốc tế", có kết hợp với các chuyên gia Việt Nam và nước ngoài đang làm việc tại Đại Nội. Các cuộc hội thảo này nhằm giúp cho các chuyên gia của Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế nâng cao kiến thức chuyên môn.

Trong tháng 3 năm 1999, chúng tôi, những chuyên gia về cố vấn công trình, về ngôn ngữ và văn minh phương Đông, đã tổ chức những buổi tọa đàm Quốc tế về những chủ đề sau:

* Qui hoạch khu Duyệt Thị Đường với sự tham gia của nhóm công tác người Pháp gồm một kiến trúc sư về lịch sử và hai kiến trúc sư về cảnh quan, kết hợp với nhóm công tác Nhật của Trường Đại Học Tổng Hợp Waseda ở Tokyo. Nhóm công tác của Nhật này bao gồm hai kiến trúc sư về lịch sử chuyên ngành về kiến trúc gỗ của Đông Nam Châu Á và về lập danh mục và phân tích các di tích của Đại Nội. Các nhóm công tác này đã nhận được sự giúp đỡ của các thành viên Việt Nam của câu lạc bộ "Les Arts du Viet Nam Renouvelés" của Huế.

* Sản xuất gạch hoa xi - măng với những hoa văn đã từng được tạo ra dưới thời Khải Định với sự tham gia của nhóm công tác Waseda và một doanh nghiệp Việt - Pháp ở Hà Nội.

* Thi công toàn bộ mặt tiền phía Đông của lối vào của Duyệt Thị Đường, trên những nghiên cứu về màu sắc của các nhóm công tác Ba Lan và Pháp với sự tham gia của doanh nghiệp Việt - Pháp Todimax Maestria.

* Thi công phần lắp đặt kỹ thuật về chiếu sáng và điều hòa nhiệt độ cho Duyệt Thị Đường, với sự tham gia của một doanh nghiệp Việt - Pháp đóng ở Hà Nội và Sài Gòn.

Tuy những công việc này là khó khăn, chúng tôi vẫn hy vọng rằng Trung tâm Bảo Tồn Di tích Cố đô Huế có thể nghiệm thu phần thi công giai đoạn một (tường và mái) vào tháng 4 năm 2000, vào dịp Festival Huế năm 2000 và phần thi công của giai đoạn hai (bố trí nội thất và qui hoạch sân vườn) vào tháng 3 năm 2001, nhân Hội thảo về Duyệt Thị Đường và Vườn Lịch sử mà chúng tôi dự định tổ chức với sự bảo trợ của Unesco.

Buổi tọa đàm "Vườn Lịch sử, Di sản và Cảnh quan" được tổ chức vào ngày 27 tháng 3 vừa qua về chủ đề qui hoạch khu di tích Duyệt Thị Đường đối với chúng tôi là một cuộc giao lưu văn hóa và kỹ thuật rất phong phú.

Chúng tôi xin chân thành cám ơn những người đã tham dự và các quan khách đã có mặt:

1. Ông Thái Công Nguyên, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế.
2. Ông Phùng Phu, Kiến trúc sư trưởng.
3. Ông Richard ENGELHARD, Chủ nhiệm về Đông Nam Châu Á và Thái Bình Dương của UNESCO.
4. Bà Sabrina SCHLIWANSKI, Đại diện thường trực của vùng Nord-Pas de Calais.
5. Bà Tôn Nữ Hiệp Vân, cháu của Tuy Lý Vương và chắt của Hoàng đế Minh Mạng.

J.C - C.B
(123/05-99)



 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Bà Francoise Corrèze - đảng viên Đảng Cộng sản Pháp, là một chiến sĩ chống phát xít, một người bạn của Việt Nam từ nhiều năm nay. Sau những chuyến đi thăm nước ta trong chiến tranh cũng như từ ngày đất nước thống nhất, bà đã viết nhiều tác phẩm về Việt Nam. Lần đầu tiên đến Huế đầu năm 1985, bà đã ghi lại những cảm nghĩ của mình. Chúng tôi xin giới thiệu một số đoạn sẽ được in trong cuốn sách viết về thanh niên Việt Nam bằng tiếng Pháp.

  • PHAN THUẬN ANNgọ Môn năm cửa chín lầu,Cột cờ ba cấp, Phu Văn Lâu hai tầng.

  • LÊ MINH PHONGDọc theo đôi bờ Sông Hương, nơi có những công viên quyến rũ là điểm trưng bày của một số công trình nghệ thuật.

  • NHỤY NGUYÊN(Xây dựng Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc trung ương)

  • LÊ PHÙNGSau nhiều ngày cùng nhau trăn trở - nghĩ suy - hiệp lực - hiệp tâm của những anh, chị em nhạc sĩ ở Huế, Nhạc Quán đã chính thức trình làng với công chúng yêu thích âm nhạc tại Huế vào lúc 20h, ngày chủ nhật (02/01/2011) là ngày Đinh Tỵ (nguyệt đức hợp, tế tự, đính hôn) trong tiết trời vào xuân của Huế, có sáng nắng chiều mưa, có gió về đêm, có lòng người ấm áp, có không gian lãng mạn, trữ tình.

  • HỒ VĨNHMới đây trong quá trình sưu tầm tư liệu Hán Nôm tại Cố đô Huế, chúng tôi tìm thấy được một văn bản có liên quan đến Phường Đúc Huế.

  • TƯỜNG THITôi trở lại Hương Trà bằng ký ức của hơn 20 năm trước, trên con đường đất băng qua những vườn thanh trà trĩu quả ven con sông Bồ thơ mộng để đến làng Lại Bằng, xã Hương Vân. Một xã tiếp giáp núi và đồng bằng, nơi đã ghi lại dấu ấn lịch chống giặc ngoại xâm của Thừa Thiên Huế - địa đạo Khe Trái.

  • NGUYỄN ĐẮC XUÂNTrong những năm gần đây, Huế đã được các nhà đông phương học và khách du lịch trong nước và ngoài nước lưu ý.

  • MAI KHẮC ỨNGLăng Minh Mạng nằm dưới chân núi Cẩm Kê thuộc thôn La Khê làng An Bằng huyện Hương Trà cũ, nay là thôn Liên Bằng, xã Hương Thọ, thành phố Huế. Địa thế dải đất này rất đẹp. Hiện thời cây cối ở chung quanh đã lùi xa để lại những khoảng trống nối dài trên các triền đồi thoai thoải, khu lăng trở nên lẻ loi hơn.

  • LÊ HUỲNH LÂMCó lẽ một trong những loài động vật gần gũi, gắn bó với người dân xứ Huế trong mọi thời cuộc là loài hến. Cho dù trải qua bao thăng trầm, bao biến cố trên mảnh đất nhỏ bé này, mọi thứ có thể thịnh suy nhưng hến vẫn trường tồn. Trường tồn như một nét văn hóa thầm lặng, khiêm tốn, không khua trương, ồn ào,… mà âm thầm tỏa ngát hương.

  • PHAN HỨA THỤYChùa Thiên Mụ là một công trình kiến trúc có qui mô lớn và xuất hiện khá sớm trong quá trình hình thành phát triển của văn hoá Phú Xuân. Cũng như phần lớn các công trình kiến trúc cổ khác, chùa Thiên Mụ từ khi mới được xây cất trở về sau lần lượt đã được dựng nhiều tấm bia, hoặc để ghi lại công việc tu tạo, hoặc đề thơ vịnh cảnh, hoặc ghi cảm tưởng trong những lần vãn cảnh chùa của một số vua chúa nhà Nguyễn.

  • NGUYỄN ĐÌNH HÒE VÀ L.CADIÈRE(Tiếp theo SH số 5 – tháng 2 - 1984)

  • NGUYỄN ĐÌNH HÒE VÀ L.CADIÈRE(B.A.V.H. 1992, trang 189-203)HỒ TỊNH TÂM - Từ thời Gia Long, khi xây kinh thành Huế, một nhánh sông đã được ngăn chặn lại ở trên làng Kim Long hiện nay và dòng sông đó bị lấp đi ở một vài nơi, một số nơi khác thì được mở rộng và uốn nắn lại cho đều đặn. Chính một phần của nhánh sông ngày xưa ấy đã tạo ra Hồ Tịnh Tâm, nay ở tại bên trái đường Lục bộ, gần với Cầu kho, hay vùng nhượng địa (cho Pháp ở Mang Cá lớn).

  • HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGCó lẽ thiên nhiên đã giữ một vai trò nào đó, thực quan trọng, trong sự tổng hợp nên cái mà người ta có thể gọi là “bản sắc Huế”. Bởi vì thiên nhiên bao giờ cũng biểu hiện một cách nhất quán giữa cái hằng cửu và cái biến dịch, giữa cái biến động và cái tĩnh tại.

  • MAI KHẮC ỨNGBất chợt. Tưởng như có con lợn chạy giữa sân điện Cần Chánh tại Hoàng thành Huế. Định thần lại tôi đã nhìn thấy chúng trong mấy ô trang trí bên thân hai chiếc vạc đồng đúc thuở Kim Long còn là phủ chúa dưới thời Hiền vương Nguyễn Phúc Tần (1648 - 1687) mà lạc khoản lại ghi Thịnh Đức thứ 8 và Thịnh Đức thứ 10. Bản chú thích bên hai vạc này ghi là đúc năm 1660 và 1662.

  • L.N.D: Vào năm 1822, dưới triều Minh Mạng, một người Anh là John Crawfurd có dịp đến Huế và được hai người Pháp lúc bấy giờ đang làm quan ở đây là Chaigneau và Vannier hướng dẫn đi thăm Kinh Thành. Dưới đây là những gì mà Crawfurd đã viết về Huế trong ngày viếng thăm ấy: 29-9-1822. Chúng tôi dịch từ bản Pháp ngữ của H.Cossarat trong B.A.V.H. 1933, No1-2, tr.5-10.

  • PHẠM ĐĂNG TRÍThuở ấy, có nhiều người từ những miền đất màu mỡ nhưng vẫn dời nhà đến ở trên một vùng gò đồi đầy sỏi đá. Nguyên nhân lôi cuốn họ tới đây là do màu sắc thiên nhiên ở chốn này thật là thanh tú, đa dạng và không ngừng thay đổi.

  • LÊ VĂN HẢOTháng 12 năm 1979 tại thành phố Pitxanulôcơ (Pitsanulok) Thái Lan, ông Tổng Giám đốc Tổ chức Giáo dục Khoa học và Văn hoá của Liên Hiệp Quốc (gọi tắt là UNESCO) đã triệu tập một cuộc họp của những chuyên gia nhằm chuẩn bị cho một Chương trình nghiên cứu các đô thành lịch sử ở châu Á. Chương trình này sẽ nhằm vào một số đô thành cổ kính đã từng đóng những vai trò có ý nghĩa trong sự phát triển và giao lưu của các nền văn hoá ở châu Á.

  • Chiều 8.6, tại Nam Châu Hội Quán trên vùng cỏ cây Kim Long xứ Huế, GALA TINH HOA SÔNG HƯƠNG đã được tổ chức nhằm tôn vinh Nhà xuất bản Tinh Hoa - Huế.

  • NGUYỄN ĐẮC XUÂNỞ mục “Phương vị quê hương” này, tạp chí sẽ lần lượt đăng các bài tìm hiểu văn hoá ngắn gọn nhưng có… duyên văn chương. Chúng tôi vui mừng được sự hưởng ứng của các nhà nghiên cứu lão thành am hiểu Huế - Bình Trị Thiên như các cụ Bửu Kế, Phan Văn Dật, Nguyễn Hữu Đính, Phạm Đăng Trí… cùng các anh Lê Văn Hảo, Nguyễn Đắc Xuân, Phan Thuận An… Chúng tôi cũng mong nhận được bài của các bạn ở các tỉnh miền Trung nói về phong vị quê hương mình để tạo được giao lưu văn hoá trên giải đất gắn bó lâu đời này.