CAO QUẢNG VĂN
“Bồng bềnh xanh mãi bao niềm nhớ:
Huế ở trong lòng người phương xa…”
Sau lớp sương bụi thời gian huyền ảo, mơ hồ như vẫn luôn thấp thoáng… hình bóng của những năm tháng chưa xa, của một Ngày Xưa vô vàn thân thiết… Những câu chuyện cũ ấy, dù không là cổ tích,” ngày xửa ngày xưa” mà vẫn gợi trong lòng người nghe biết bao cảm thương, hoài niệm! Người ta cảm nghe… những trang sách gần gũi thì thầm, vì những con chữ dường như… biết nói?
Những trang tùy bút Bùi Kim Chi kể về “Ngày xưa ấy”… nơi đây, là những câu chuyện tâm tình về một Huế xưa. Xưa xa mà gần gũi!
Chuyện kể bằng một giọng “rất Huế”, đậm đà âm sắc Huế. Về một Huế của bốn, năm chục năm trước đây, vẫn luôn dạt dào thiết tha trong tâm tưởng, trong trái tim bồi hồi xúc cảm, xốn xang trong bao câu thơ, câu hát câu hò, bao giai điệu nồng ấm hoài cảm hương xưa, trong bao khoảnh khắc không thể nào quên của một thời sâu lắng…
“Huế của Ngày Xưa” ấy luôn ắp đầy kỷ niệm, tất cả đã lặn sâu vào nỗi nhớ, khắc ghi vào tâm khảm mỗi người, nhất là những ai vì hoàn cảnh phải rời Huế, rồi… mang Huế đi xa… Huế như một không gian sâu nặng tâm tình, toát lên hương vị đặc biệt đậm đà của Tình Yêu và Hoài Niệm.
Tình yêu đó là tất cả tình cảm sâu xa mãnh liệt tác giả dành cho Tuổi Thơ, cho Tuổi Học Trò, và Huế. Với bao hồi ức về ngôi làng xưa, về Thành Nội một thuở, về “khỏang trời riêng” Đồng Khánh, “Mái trường bên bờ sông Hương, về một “Góc trời kỷ niệm”,… hay về những chuyến xe đò, về những chuyến “đò Thừa Phủ” qua sông Hương của các cô cậu học trò Quốc Học, Đồng Khánh, về cái thú lội nước lụt… ngày xưa, hay về “cái Tết với cái rộn ràng rất riêng của Huế”, về… ”Những cặp tình nhân một thời của Huế”…
Những trang viết như lời tình tự thiết tha, miên man, thì thầm hoài niệm về những ngày, những năm tháng đã trôi xa, với cô thầy cùng bạn bè cũ xưa dưới mái trường vôi hồng Đồng Khánh, vô tình đã hé lộ, “giải mã” phần nào bí mật của “thế giới Nữ sinh Đồng Khánh ngày xưa”, với bao tên tuổi hoa khôi lẫy lừng, bao nữ tài hoa xuất chúng,… cùng những “chuyện tình học trò” đằm thắm, trong sáng dễ thương của 50 năm về trước, làm sống lại trong tâm khảm mọi người bao hình ảnh, kỷ niệm xưa, cùng tất cả tình cảm đặc biệt chan chứa thân thương dành riêng cho Huế… - Một thời không quên…
Tất cả, xúc cảm, tâm tình Huế lồng trong một không gian tâm tình đậm đà chất Huế, lại được kể bằng một giọng văn “rất Huế”, đã góp phần làm nên những trang tùy bút Bùi Kim Chi với nét duyên riêng, và “thần thái” riêng viết về… Huế của Ngày Xưa, vừa lạ lại vừa quen, xa xôi mà cũng vô cùng gần gũi - với những người Huế, những người con Huế ở phương xa cũng như với những người yêu Huế…
C.Q.V
(SDB12/03-14)
BÙI NGUYÊN
Ngửa (Nxb. Hội Nhà văn, 2017) không đơn thuần chỉ là tập truyện ngắn với nhiều hoàn cảnh thân phận và sự trầm tư riêng biệt của cư dân Sài Gòn đã cùng tác giả đồng hành qua hơn nửa thế kỷ sinh cư trên cái thành phố vốn dĩ là trung tâm sinh hoạt sôi động năng nổ với đầy đủ hương vị sống. Đó là cảm nhận đầu tiên của tôi khi lần lượt mở từng trang của tập truyện ngắn ngồn ngộn hoài niệm của nhà văn Ngô Đình Hải.
NGUYỄN TRỌNG TẠO
1.
Trước khi có Hàn Mặc Tử, người ta chỉ biết có hai loài đáng trọng vọng là “Thiên thần” và “loài Người”. Nhưng từ khi có Hàn Mặc Tử, người ta mới biết còn có thêm một loài nữa, đó là “loài thi sĩ”.
NGUYỄN THỊ TỊNH THY
Bông hồng cho Mẹ của bác sĩ - thi sĩ Đỗ Hồng Ngọc là một bài thơ hay về mẹ. Hay đến mức nào? Hay đến mức lặng người, lạnh người. Hay đến mức phải gọi đó là tuyệt tác.
LÊ MINH PHONG
(Nhân đọc Chậm hơn sự dừng lại của Trần Tuấn, Nxb. Hội Nhà văn, 2017)
TRẦN NGỌC HỒ TRƯỜNG
Tư tưởng văn học của Tản Đà (1889 - 1939) không thuần nhất mà là sự hỗn dung của “tư tưởng Nho gia, tư tưởng Lão Trang và tư tưởng tư sản”1.
MỘC MIÊN (*)
Là một trong những cây bút trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Phan Thị Thanh Nhàn không chỉ là người có duyên thầm trong thơ mà còn có duyên kể chuyện đặc biệt là những câu chuyện dành cho lứa tuổi thiếu nhi.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Trong thơ trữ tình, lịch sử không tồn tại. Trường ca làm chúng tồn tại.
(Ý kiến của Nguyễn Văn Bổng, Xuân Cang, Nguyễn Kiên, Hà Minh Đức, Hoàng Ngọc Hiến)
Sách chuyên khảo “Sự ra đời của đế chế Nguyễn” của A.Riabinin tiến sĩ sử học Xô Viết nghiên cứu lịch sử xã hội - chính trị của Việt Nam vào đầu thế kỷ XIX.
LÊ MINH PHONG
(Nhân đọc: Rừng khô, suối cạn, biển độc… và văn chương của Nguyễn Thị Tịnh Thy, Nxb. Khoa học xã hội, 2017).
TRẦN VIẾT ĐIỀN
Trong sách “Nhìn lại lịch sử”, Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin, Hà Nội, 2003, tác giả Phan Duy Kha viết bài “Một bài thơ liên quan đến lăng mộ vua Quang Trung”.
BÙI KIM CHI
“Tháng Tám năm Ất Dậu (1945)… Là công dân Việt Nam nên tôi đã tham gia phong trào chống xâm lăng…”. (Truyện ngắn Mũi Tổ).
TRƯƠNG THỊ TƯỜNG THI
Thuật ngữ triết luận gắn với tính trí tuệ hay tính triết lý trong văn học nói chung và trong thơ ca nói riêng xuất hiện từ rất sớm.
NGUYỄN THẾ QUANG
Nói đến nhà văn Nguyễn Khắc Phê thì không gì bằng đọc cuốn tự tuyện của anh. Số phận không định trước(*) đưa ta đi suốt cuộc hành trình sáng tạo nghệ thuật bền bỉ quyết liệt suốt năm chục năm qua của anh.
NGUYỄN HỮU SƠN
Thiền sư Vạn Hạnh (?-1018) gốc họ Nguyễn, người hương Cổ Pháp (nay thuộc phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh), thuộc thế hệ thứ mười hai dòng Thiền Nam phương Tì Ni Đa Lưu Chi.
NGUYÊN QUÂN
Một cảm nhận thật mơ hồ khi cầm trên tay tập sách, vừa tản văn vừa tiểu luận của nhà văn Triệu Từ Truyền gởi tặng. Sự mơ hồ từ một cái tựa rất mơ hồ bởi lẽ chữ là một thực thể hữu hiện và chiếc cầu tâm linh chính lại là một ảo ảnh rất dị biệt với thực thể hữu hạn của những con chữ.
TUỆ AN
Đọc “Ảo giác mù”, tập truyện ngắn của Tru Sa (Nxb. Hội Nhà văn, 2016)
TRẦN VIẾT ĐIỀN
Ngô Thì Nhậm viết bài thơ Cảm hoài cách đây 223 năm, nhân đi sứ báo tang Tiên hoàng Quang Trung băng hà và cầu phong An Nam quốc vương cho vua Cảnh Thịnh.