Từ những câu chuyện cảm động hoặc những hình ảnh “đắt giá” nhiều họa sĩ chuyên nghiệp và không chuyên đã có những sáng tác tranh minh họa, ký họa theo phong cách lạc quan, lan tỏa những thông điệp tích cực về phòng, chống Covid-19.
Bức vẽ lấy cảm hứng từ một tấm ảnh nhóm tình nguyện viên phun khử khuẩn ở tâm dịch TP Hồ Chí Minh.
"Nhật ký chống dịch” hay “Thăng Fly Comics” là những trang fanpage chuyên đăng tranh minh họa và truyện tranh được nhiều người theo dõi, chia sẻ, coi như một “món ăn tinh thần” trong thời kỳ chống dịch, giãn cách xã hội. Những khó khăn, vất vả của lực lượng tuyến đầu, hay tình người ấm áp, tương thân tương ái… được thể hiện qua những nét vẽ chân thực, nhẹ nhàng, có phần hài hước của các họa sĩ truyện tranh. Bùi Đình Thăng, thường được biết đến với tên Thăng Fly, chủ nhân fanpage có 1,4 triệu người theo dõi, liên tục có nhiều bức tranh, bộ tranh gây “sốt” cộng đồng mạng.
Chẳng hạn như bức vẽ lấy cảm hứng từ một tấm ảnh cảm động về một nhóm tình nguyện viên ở tâm dịch TP Hồ Chí Minh, họ mặc đồ bảo hộ xanh, ngồi trên thùng xe bán tải, cúi người và khoác chặt vai nhau dưới cơn mưa tầm tã. Bức ảnh gốc lột tả sự khốc liệt của “cuộc chiến” chống dịch, khi chuyển thành tranh vẽ trở nên nhẹ nhàng, tươi sáng hơn, dịu bớt đi những căng thẳng trong thời gian dịch bệnh mà vẫn truyền tải được thông điệp nhân văn sâu sắc.
Chuyện tử tế trong khu cách ly, tình đồng bào, chuyện các đoàn xe từ nhiều địa phương lên đường vào tâm dịch để hỗ trợ… nhiều bức tranh đã ra đời từ những khoảnh khắc như vậy. Tác giả cho biết mỗi ngày đều nhận hàng chục tin nhắn để chia sẻ những câu chuyện tương tự ở nhiều nơi, và sẽ chọn những thông tin được xác thực, có giá trị để vẽ lại.
Quản trị viên của trang “Nhật ký chống dịch” Nguyễn Đạo Nhất Đan cũng tìm cảm hứng vẽ tranh từ báo chí, mạng xã hội, hoặc lời kể của các tình nguyện viên hay các y sĩ, bác sĩ trong vùng dịch. Đó là câu chuyện nữ tình nguyện viên với chiếc áo bảo hộ ghi dòng chữ “FB Huệ Nguyễn - Chưa có người yêu”, mang tinh thần trẻ trung, lạc quan ngay cả lúc vất vả nhất, góp sức cho công việc lấy mẫu xét nghiệm. Đó là hình ảnh Hoa hậu H’Hen Niê giản dị, chăm chỉ tham gia chở hàng, phát cơm cho người dân trong khu cách ly…
Nhất Đan cho biết dù bận rộn nhưng vẫn dành thời gian vẽ tranh hoạt hình hằng ngày, ghi lại những câu chuyện truyền cảm hứng đến mọi người, cùng lan tỏa tinh thần lạc quan, vượt qua gian khó.
Với sự hóm hỉnh, nữ tính, họa sĩ Nguyễn Vũ Xuân Lan nhận hàng chục nghìn lượt thích, chia sẻ với các bộ tranh “Nhật ký đi tiêm vắc-xin Covid-19”, “Em bé cách ly”… trên mạng xã hội. Bằng nét vẽ ngộ nghĩnh, lời bình vui nhộn, Xuân Lan mong mọi người an tâm hơn khi cần đi cách ly hoặc tiêm phòng, bởi đội ngũ y tế rất chu đáo và quan tâm đến người dân. Khai báo y tế trung thực, tự giác đi cách ly nếu cần thiết và chủ động đăng ký tiêm phòng vắc-xin chính là những biện pháp mang ý nghĩa to lớn mà mỗi người đều có thể làm để đóng góp cho công cuộc phòng, chống dịch. Tất cả các họa sĩ trẻ đều thấy vui khi tranh của mình được ủng hộ, chia sẻ rộng rãi trên các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Tiktok…
Vẽ tranh khi ở nhà giãn cách xã hội được nhiều họa sĩ hưởng ứng, góp phần tuyên truyền, cổ động theo cách của riêng mình. Họa sĩ Trần Trung Lĩnh chọn ba chủ đề chính. Đó là “Xin cúi đầu cảm tạ những người hùng” tái hiện những con người có nghĩa cử từ thiện, hành động giúp đỡ những người khó khăn trong cộng đồng. Tiếp theo là “Sài Gòn những điều dễ cưng” với những hình ảnh đẹp đẽ tại TP Hồ Chí Minh, chan chứa nghĩa tình trong đại dịch, tặng “bánh mì 0 đồng một ổ, đặc ruột yêu thương”, tặng trà đá miễn phí, sửa xe miễn phí. Bên cạnh đó là chủ đề “Trong khốn khó có điều ngọt ngào” thể hiện đầy cảm động về tình yêu thương của cha mẹ với con cái...
Họa sĩ Lê Sa Long thì vẽ chân dung anh Minh Râu ở TP Biên Hòa (Đồng Nai) - một người bán rau thường xuyên tặng rau miễn phí cho công nhân và sinh viên, bán hàng cho người nghèo với “giá hữu nghị” chứ không lợi dụng tăng giá khi hàng khan hiếm. Hình ảnh những dòng người gồm công nhân, lao động tự do rời thành phố trở về quê bằng xe máy cũng được họa sĩ vẽ lại để ghi nhớ những tháng ngày không thể nào quên. Nữ họa sĩ Nguyễn Minh Hải vẽ tranh cổ động khổ lớn về các lực lượng y tế, công an, bộ đội, tình nguyện viên… kiên cường chống dịch trong thời gian dài.
Không chỉ các họa sĩ chuyên nghiệp, nhiều người có năng khiếu hội họa cũng vẽ tranh về những điều tốt đẹp mà họ thấy. Cao Hồng Ly, một cô giáo trẻ ở Nghệ An, gây chú ý bởi bộ tranh vẽ người cao tuổi ủng hộ công tác chống dịch. Ly cho biết, trong những ngày căng thẳng vì dịch bệnh thì tình cờ đọc được các bài báo về cụ ông 90 tuổi ở Hà Tĩnh dành tiền tiết kiệm cùng hai túi rau vườn nhà ủng hộ lực lượng chống dịch; cụ bà hơn 100 tuổi ở Yên Bái dùng hết tiền ăn sáng để quyên góp cho lực lượng chống dịch... Sự xúc động, cảm phục đã trở thành động lực cho Hồng Ly hoàn thành bộ tranh.
Những điều tử tế, thiện lành dù nhỏ bé nhưng vẫn đầy sức lay động, chạm đến trái tim người xem. Không chủ quan nhưng cũng không hoang mang, sợ hãi, đó là thông điệp chung mà những người vẽ tranh muốn gửi gắm, mong mọi người vững tin vào ngày bình yên sẽ sớm trở lại.
Chúng ta đang đối diện với truyện ngắn - thể loại đầy sức năng sản ở thời điểm đương đại, và cũng có thể nhận định rằng, đây là thể loại sáng tạo nhất trong tư duy hệ hình văn học hậu hiện đại.
NGUYỄN TĂNG PHÔ
NGUYỄN KHẮC THẠCH
Phải giải thích cho mỗi người thích giải
Cần công bằng với những kẻ bằng công.
LTS: Nhân Tạp chí Sông Hương phát hành số thứ 100 (6-1997), Ban Biên tập chúng tôi có dịp trò chuyện với hai nhà văn từng là Tổng biên tập của tạp chí: Tô Nhuận Vỹ và Nguyễn Khắc Phê.
UÔNG TRIỀU
Tôi nghĩ tiếng Việt chưa bao giờ vào giai đoạn thay đổi nhanh chóng và nhiều như bây giờ. Trong thời kỳ quốc tế hóa, toàn cầu hóa, tiếng Việt phải chịu những áp lực lớn hoặc tự thích nghi để phù hợp với tình hình mới.
VIỆT HÙNG
Văn hóa là một khái niệm rộng, nó bao trùm lên mọi hoạt động của con người trong xã hội. Văn hóa không những phản ánh được quan hệ giữa con người với con người, mà nó còn phản ánh được thế giới nội tâm của con người, và cả sự hòa hợp giữa thế giới nội tâm ấy với biểu hiện của nó ra bên ngoài xã hội.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Trong hoạt động văn hóa - văn nghệ, một vấn đề thường gây ra bất đồng - thậm chí đưa đến những "vụ việc” tai tiếng - là việc đánh giá, bình chọn tác phẩm.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Trong thời buổi thiên hạ đổ xô ra mặt tiền làm ăn, chuyện "nhà mặt tiền" đã xảy ra bao vụ xung đột và là đề tài của nhiều "tác phẩm" dân gian. Để chiếm được mặt tiền, ngoài thế lực đồng tiền, cũng đã ngầm nảy sinh "chế độ", "tiêu chuẩn" này nọ mới được cấp đất mặt tiền.
NGUYỄN QUANG HÀ
Ghi chép
Trong dân gian có câu: "Giàu tại phận, trắng tại da". Tố Hữu, nhà thơ cách mạng thì đặt lại vấn đề nghèo khổ: "Số phận hay do chế độ này?".
TRUNG SƠN
Một vài năm trở lại đây, những người quan tâm đến giá trị văn hóa của Huế vui mừng nhận thấy, bên cạnh các di sản quý báu của người xưa để lại, đã có không ít tác phẩm, công trình nghệ thuật mới làm đẹp thêm cho Huế, trong đó, hẳn phải kể đến sự xuất hiện các "Galery” - những phòng tranh thường xuyên ở 15 Lê Lợi, khách sạn Morin và những cuộc triển lãm được tổ chức liên tiếp ở Hội Văn Nghệ.
HOÀNG ĐĂNG KHOA
Trước hết cần minh định khái niệm, “trẻ” ở đây là chỉ xét về độ tuổi, cụ thể là dưới 35, theo quy ước mang tính tạm thời tương đối hiện hành của Hội Nhà văn Việt Nam.
"Việc trên đời, chỉ cần vẫn còn cơ hội sống thì dù liên tiếp gặp thiên tai nhân họa, tạm thời bị ức chế, sớm muộn cũng sẽ có ngày ngẩng cao đầu. Việc cá nhân là vậy, việc gia đình là vậy, việc quốc gia, dân tộc cũng là như thế...".
Đó là những trang nhật ký của bác sĩ, bệnh nhân và cả những nhà văn nhà thơ viết gửi cho người thân bạn bè trong đại dịch COVID-19.
Truyền tải các bài học với nội dung cô đọng, kết hợp với chuyện kể, hình ảnh, phim, trò chơi, hoạt động tương tác... giờ học lịch sử được tổ chức trực tuyến nhưng không khô khan, tạo được sự hứng thú, thu hút học sinh tìm hiểu về những câu chuyện của quá khứ. Đó là cách Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đang làm với Giờ học lịch sử online.
Những tháng ngày qua, cả nước căng mình chống đại dịch Covid-19 - kẻ thù cực kỳ nguy hiểm mà vô hình. Cuộc sống thường ngày vốn luôn sôi động bỗng trầm lặng xuống với không ít nỗi lo và sự ám ảnh, chờ đợi.
Nhằm gìn giữ và lan tỏa truyền thống hiếu học, coi trọng hiền tài, cũng như những giá trị lịch sử, văn hóa nghìn năm của dân tộc, dự án “Không gian văn hóa Quốc Tử Giám” vừa được xây dựng với các hoạt động hướng tới công chúng, đặc biệt là giới trẻ.
30 năm gắn bó với TP Hồ Chí Minh từ ngày xuất ngũ, học đại học, trở thành giảng viên mỹ thuật, đồ họa, họa sĩ Lê Sa Long chưa bao giờ trải qua những ngày mà cả thành phố như “lặng hẳn” vì căng mình chống dịch Covid-19.