Sáng 21-3, tại trụ sở Hội Nhà văn TPHCM, đã diễn ra buổi ra mắt tập tiểu luận, phê bình Nhà văn Lê Văn Thảo trong lòng đồng nghiệp do Hội Nhà văn TP thực hiện (NXB Hội Nhà văn xuất bản).
Gia đình, bạn bè và đồng nghiệp của nhà văn Lê Văn Thảo trong buổi ra mắt sách
Gần gũi, sâu sắc và trầm lắng
Nhà văn Trung Trung Đỉnh nhớ lại: “Lâu lắm rồi, tôi cứ gọi Lê Văn Thảo là Ông cá Hô (tên một tác phẩm của Lê Văn Thảo). Ông cá Hô viết văn, không bao giờ làm văn. Anh không bao giờ quá nghiêm trọng việc gì, kể cả viết văn. Ở bất cứ cương vị nào, bất kỳ cuộc to nhỏ nào, anh cũng bình thường không chút lo lắng hay lên gân tranh cãi, cao đàm khoát luận. Anh bảo, nhà văn bình thường thôi! Sống bình thường, viết bình thường, không dạy dỗ được ai và giáo huấn được cho ai”.
Có lẽ cũng chính vì cái chất “bình thường”, không nặng nề lên gân đó, nên đọng lại trong tâm trí người thân, bạn bè, đồng nghiệp và nhất là với những bạn đọc yêu mến văn Lê Văn Thảo luôn là hình bóng một con người giản dị, dễ gần. Nhà văn Trần Nhã Thụy nhớ lại những ngày đầu từ vùng quê lên TP mưu sinh, giữa chật vật kiếm sống và những mơ mộng tuổi trẻ, anh tự nhận mình đã may mắn gặp nhiều người tốt, trong đó có nhà văn Lê Văn Thảo, khi đó là Phó Tổng biên tập Tuần báo Văn nghệ TPHCM. Không dạy dỗ về nghề viết, không giáo điều về cuộc sống, cái mà một cây bút trẻ mới chập chững vào nghề học được ở ông là cách sống, cách đối diện với những vấn đề của cuộc đời “như một người đàn ông thực thụ”, điều mà bây giờ chẳng thấy ai dạy.
Hình ảnh giản dị, thân thuộc đó của nhà văn Lê Văn Thảo không chỉ khắc họa ở tâm trí một cá nhân cụ thể nào, nó được thể hiện ở mọi người từng tiếp xúc với ông. Đó là người đồng đội, họa sĩ Trang Phượng, người mà “gặp nhau trên chiến trường nhiều hơn ở cơ quan”, đó là cây bút nữ Trầm Hương “luôn nhớ về chú, một bậc tiền bối gần gũi, luôn khuyến khích những cây bút trẻ phải viết, đừng lo sợ đánh giá của xung quanh”. Hay cũng có khi là câu chuyện của nhà văn Trần Quốc Toàn về sự tôn trọng của một nhà văn giữ cương vị lãnh đạo đối với một tác giả còn chưa mấy tên tuổi. Ấn tượng về ông luôn là một trí thức viết văn, một con người giản dị, bình dân và gần gũi, bất kể ông đang ở vai trò nào, nhà văn hay người quản lý văn hóa.
Văn chương lớn lao từ những điều nhỏ bé
Dù chính nhà văn Lê Văn Thảo đã tự nhận xét là “nhà văn bình thường thôi” nhưng với giới phê bình, ông lại là một tác giả điển hình của văn chương Nam bộ. PGS-TS Võ Văn Nhơn (Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM), một chuyên gia về văn học Nam bộ, khẳng định, nhà văn Lê Văn Thảo là người kế thừa xuất sắc truyền thống văn chương Nam bộ. Đó là chất ngôn ngữ xuất phát từ đời thường, gần gũi với đời thường, dễ đọc nhưng lại hàm chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc.
Văn của nhà văn Lê Văn Thảo có thể chia thành hai thời kỳ, chiến tranh và đổi mới. Với thời chiến, như đánh giá của nhà phê bình Nguyễn Thị Phương Thúy, văn ông đa dạng và phong phú, ông viết về người lính, về người mẹ, người vợ, người con… từ chiến khu, bưng biền bát ngát, đến những ngóc ngách của đô thành Sài Gòn trong những trận đánh lớn. Văn ông ngôn từ đơn giản nhưng hình ảnh lại sống động, bởi chúng được chưng cất từ chính trải nghiệm của ông. Ông từng phải chôn cất em gái sau trận bom, tự tay khâm liệm những người đồng đội như nghệ sĩ Trần Hữu Trang, Lê Anh Xuân… Tất cả những tích lũy đó được ông nung nấu, viết lên Một ngày và một đời. Điểm chung của giai đoạn này là dù đau thương, mất mát nhưng ở mỗi tác phẩm đều chứa đựng một niềm tin không gì lung lay được.
Tiến sĩ Trần Hoài Anh cho rằng, nhà văn Lê Văn Thảo hiền lành, nhẹ nhàng nhưng thâm trầm và sâu sắc. Những tác phẩm của ông sau này hàm chứa những câu chuyện nhẹ nhàng, đó là cả một cõi nhân sinh lớn, cõi nhân sinh của thời kỳ đổi mới, nơi con người phải đối diện với những điều không còn như trước. Vì vậy, đến với văn chương của ông, ai cũng cảm thấy cuộc đời mình trong đó.
Nhà báo Lê Tiền Tuyến, Phó Tổng biên tập Báo SGGP, kể về những kỷ niệm với ông, một người rất dân dã và dí dỏm trong sinh hoạt hàng ngày, thế nhưng, khi bước vào công việc, ông lại là người vô cùng nghiêm túc, trách nhiệm. Nhiều lần đảm đương vai trò chủ tịch hội đồng giám khảo các cuộc thi viết phóng sự - ký sự nhân các dịp kỷ niệm lớn của đất nước do Báo SGGP tổ chức, bao giờ ông cũng làm hết sức mình, giải thưởng không bao giờ bị điều tiếng, tranh cãi. Không những thế, ông còn được xem là một người luôn ủng hộ, dìu dắt các nhà văn trẻ. Trong cuộc thi viết cũng do Báo SGGP tổ chức, một cây bút còn khá trẻ đã cùng đoạt giải cao nhất với một nhà văn lão thành nổi tiếng. Có ý kiến cho rằng, như thế e không phù hợp, nhà văn Lê Văn Thảo đã cương quyết bảo vệ quan điểm của mình: giải không quy định tuổi mà chỉ quy định tác phẩm xứng đáng. Cuối cùng, giải đã được trao cho cả hai tác giả ở hai thế hệ khác nhau và được đánh giá cao về chất lượng, không có bất cứ điều tiếng nào sau đó.
Nguồn: Tường Vy – SGGP
Nhà văn Linda Lê được xem như một trong những hiện tượng sáng chói của văn chương người Việt ở nước ngoài viết bằng tiếng Pháp. Nhiều tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản ở Việt Nam, gần nhất là “Vượt sóng” (Phạm Duy Thiện dịch, Công ty Tao Đàn & NXB Hội Nhà văn, 2018), cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã chất chứa rất nhiều những trầm tư sống động của một nhà văn về công việc/hành vi viết, mục đích và ý nghĩa của nó.
Nhà văn Linda Lê được xem như một trong những hiện tượng sáng chói của văn chương người Việt ở nước ngoài viết bằng tiếng Pháp. Nhiều tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản ở Việt Nam, gần nhất là “Vượt sóng” (Phạm Duy Thiện dịch, Công ty Tao Đàn & NXB Hội Nhà văn, 2018), cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã chất chứa rất nhiều những trầm tư sống động của một nhà văn về công việc/hành vi viết, mục đích và ý nghĩa của nó.
“Có hai ông sui gia nhậu với nhau, trên bàn có một dĩa lòng vịt xào với hành nho nhỏ. Ông sui gia tính ham ăn, liền thò đũa lòn nguyên dĩa gắp lên rồi giũ giũ vờ như muốn cho nó rớt xuống. Nhìn thấy vậy, ông sui kia nóng ruột nói: Anh lấy giò đạp xuống thử coi nó xuống không?”.
Cuốn sách “Hồi ức chiến tranh Vị Xuyên” của Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy vừa được Tạp chí Môi trường và đô thị phối hợp với NXB Thông tin và truyền thông ra mắt độc giả tại Hà Nội.
Trong lịch sử Hà Nội hiện đại, có nhiều hạng người. Có công dân hạng một, hạng hai, hạng ba... cho đến lớp người bần hàn. Họ đi qua lịch sử với nhiều tư thế: "Chân ta bước, lòng ung dung tự hào", "vừa đi vừa cúi đầu ngẫm nghĩ", "sấp mặt xuống để tồn tại", cho đến cả tư thế "bò người ra để mà sống"...
“Tôi rất vui, vì bây giờ gia đình và bạn bè ở Việt Nam có thể đọc được tác phẩm của tôi. Giấc mơ của tôi đã trở thành sự thật”. Đó là chia sẻ của tác giả Angie Chau (thuộc thế hệ nhà văn Việt Nam thứ hai tại Hoa Kỳ) khi tập truyện ngắn Những người thầm lặng vừa được NXB Tổng hợp giới thiệu đến độc giả trong nước.
Đã thành truyền thống, 5 năm một lần, Bộ Quốc phòng tiến hành xét, trao Giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng. Trong số hàng trăm tác giả tham dự xét giải ở chuyên ngành văn học lần này (từ năm 2014 đến 2019), đáng chú ý là sự xuất hiện của các cây bút thuộc “thế hệ 7x, 8x” - những người được sinh ra và trưởng thành trong thời bình.
Chiều 24-2, tại Nhà hát Quân đội phía Nam, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam đã tổ chức lễ trao Giải thưởng Văn học nghệ thuật, Báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2014 - 2019) của Bộ Quốc phòng khu vực phía Nam.
Sáng 21-2, tại Hà Nội, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức Lễ trao Giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2014-2019) của Bộ Quốc phòng.
Khi dòng sách tản văn, tùy bút, tiểu thuyết ngôn tình thiên về yếu tố thị trường đang có xu hướng chững lại thì thời gian gần đây, một số đơn vị xuất bản trong nước đã bắt đầu mở rộng cửa cho những tác giả trẻ đi theo lối viết chính thống, có nhiều thể nghiệm sáng tạo.
Nguyễn Thị Kim Hòa (hội viên Hội Nhà văn Việt Nam) không còn là cái tên xa lạ trong làng văn chương nước nhà. Bởi những năm gần đây, Hòa liên tục gây ấn tượng bằng những tác phẩm đậm chất sáng tạo, và là chủ nhân của nhiều giải thưởng văn chương uy tín. Và khi nhắc đến văn chương của Nguyễn Thị Kim Hòa, phải đề cập ngay đến thể loại văn học thiếu nhi.
“Nhắc đến Phan Quang, chúng ta vẫn hình dung ông là nhà báo lớn, nhà hoạt động xã hội xuất sắc, quên mất Phan Quang còn là nhà văn...".
Sau 2 cuốn sách Sài Gòn dòng sông tuổi thơ và Sài Gòn khâu lại mảnh thời gian, nhà văn Lê Văn Nghĩa ở tuổi 67 tiếp tục ra mắt tạp bút Sài Gòn chuyện xưa mà chưa cũ, do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành đầu xuân Canh Tý. Hơn 400 trang sách là những ký ức vừa rộn ràng vừa xôn xao về đô thị nhộn nhịp nhất phương Nam.
“Linh điểu” là tiểu thuyết thứ 10 của Nguyễn Văn Học, vừa được NXB Dân trí và Công ty sách Trí thức Việt phát hành, quý I/2020.
Hay tin nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương vừa trút hơi thở cuối cùng tại Bệnh viện Nhân dân 115 (TPHCM), rất nhiều văn nghệ sĩ đã bày tỏ sự thương tiếc. Bởi một lẽ, hiếm hoi có một người cần mẫn với chữ nghĩa, với văn chương như ông.
Trong phong trào Thơ mới, có nhiều thi sĩ làm thơ với đề tài mùa xuân và để lại những thi phẩm lừng danh.
Năm mới Canh Tý 2020, nhà thơ Hoài Vũ đón mùa xuân thứ 85 trong cuộc đời nhiều thăng trầm. Các tuyển tập thơ, truyện ngắn và văn học dịch của Hoài Vũ sẽ lần lượt ra mắt bạn đọc, được chọn lọc từ những tác phẩm đã xuất bản.
Sau 1986, nền văn học bước vào thời kì đổi mới, hoà nhịp với công cuộc đổi mới mạnh mẽ và toàn diện trên đất nước ta. Lê Minh Khuê là nhà văn đã trưởng thành từ văn học chống Mĩ. Trước yêu cầu mới, chị đã có nhiều cố gắng, thể hiện những nỗ lực sáng tạo của một cây bút nữ. Trong đó, phải kể đến những đổi mới về bút pháp truyện ngắn.
Đây là tập thơ của tác giả Hồ Quang Toản, vừa được NXB Hội Nhà văn ấn hành. “Đời muối” với 72 bài thơ chở nặng những ký ức đẹp về mẹ và quê hương, là khúc tình ca tác giả chọn để thủ thỉ với tình yêu, với những khảo nghiệm đã thành tên in dấu cung đường anh đã đi qua.
Sáng 6-1, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác văn học, nghệ thuật năm 2019, triển khai công tác năm 2020 và trao giải thưởng văn học nghệ thuật 2019.