Nghệ thuật thời Covid-19: Sáng tạo và thích ứng

08:26 18/03/2021

Trong vòng xoáy chung, khó mà nói ngành nghề, lĩnh vực nào không bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, nhưng nghệ thuật có cách sáng tạo và thích ứng riêng.

Khách tham quan triển lãm Lần trong/ Nằm giữa/ Vùi dưới/ Lộ trên

Điêu khắc trẻ và giá trị truyền thống

Khi nói về điêu khắc, người ta vẫn thường nghĩ ngay tới những công trình, mô hình thô ráp, hoành tráng. Nhưng ở triển lãm Lần trong/ Nằm giữa/ Vùi dưới/ Lộ trên hoàn toàn khác. Bằng góc nhìn và sự sáng tạo của người trẻ được đào tạo bài bản về nghệ thuật thị giác, những tác phẩm điêu khắc phản ánh cuộc sống đương thời nhiều hơn. Và giấy dó - một loại giấy thủ công truyền thống của Việt Nam - cũng được chọn làm chất liệu cho một số tác phẩm điêu khắc ở triển lãm này.

Nghệ sĩ Lê Hiền Minh theo học nghệ thuật sơn mài tại Trường Đại học Mỹ thuật TPHCM và tốt nghiệp Học viện Nghệ thuật Cincinnati (Mỹ), được biết đến là nghệ sĩ thị giác kiên trì sử dụng giấy dó trong các sáng tác mang hình thức nghệ thuật sắp đặt cỡ lớn. Trong tác phẩm của mình, giấy dó được cô sử dụng như một công cụ điêu khắc. Là một người xem triển lãm, Hoàng Kha (27 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh), chia sẻ: “Tên giấy dó tôi đã từng nghe qua, nhưng để thưởng thức một tác phẩm điêu khắc làm từ giấy dó thì đây là lần đầu tiên, thật sự tôi rất ấn tượng”.

Trong không gian triển lãm, đôi khi tác phẩm được nâng lên cao, để ám chỉ khoảng cách giữa không gian - thời gian, hay những khác biệt mang tính xã hội. Có khi tác phẩm lại mời gọi người xem đến gần, để bóc tách từng lớp chất liệu. Những mỏ neo lơ lửng trong không gian, cũng khiến bạn trẻ tò mò. “Những tác phẩm điêu khắc bằng nhiều chất liệu và sắp đặt trong không gian với dụng ý nghệ thuật thế này, cho người ta cảm giác rất khác, mặc dù điêu khắc là loại hình nghệ thuật truyền thống và lâu đời, nhưng trong không gian này rất mới mẻ”, Đỗ Minh Đạt (28 tuổi, ngụ quận 3) chia sẻ.

Cũng trong không gian này, người xem còn tìm thấy sự kế thừa những giá trị điêu khắc truyền thống của nghệ sĩ trẻ thông qua trưng bày đặc biệt các tác phẩm của cố nghệ sĩ Điềm Phùng Thị. Tìm thấy cảm hứng trong hệ thống 7 môđun hình học của bà, nghệ sĩ trẻ Thảo Nguyên Phan (một nghệ sĩ đa phương tiện thực hành với video, hội họa và sắp đặt), qua những sáng tạo bằng đá, gỗ và sơn mài, tiếp tục với niềm say mê tái mường tượng văn học dân gian và lịch sử truyền miệng/ghi chép của Việt Nam. Một miền không gian màu nhiệm được kiến tạo, ở đó, mọi khác biệt cùng đồng hiện và song hành.

Nghệ thuật thích nghi

Những bức vẽ dí dỏm của nghệ sĩ Nguyễn Đức Phương (tốt nghiệp Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, thực hành sáng tạo đa dạng, từ hội họa, sắp đặt tới phục hồi tranh dân gian - cụ thể là dòng tranh Kim Hoàng) vẽ lại một số tác phẩm kinh điển của mỹ thuật hiện đại Việt Nam như Hai thiếu nữ và em bé (họa sĩ Tô Ngọc Vân) bằng ánh nhìn hài hước, thích nghi với những quy định trong trạng thái “bình thường mới” như: khẩu trang, sát khuẩn tay…

Chính điều này đã truyền cảm hứng và Trung tâm Nghệ thuật đương đại The Factory mời các nghệ sĩ khác cùng tham gia chia sẻ những tác phẩm như trên đến công chúng. Tại đây, Triển lãm Nhà: Soi tâm để tiếp bước giới thiệu các tác phẩm đa dạng về chất liệu, từ hội họa, video, sắp đặt, thơ tới các chia sẻ cá nhân tựa như lời thì thầm, tâm sự thân mật, về ý tưởng và suy tư của nghệ sĩ, nhạc phẩm họ chơi trong thời gian giãn cách xã hội.

Mang đến triển lãm 2 bài thơ và một góc không gian sắp đặt trong triển lãm thể hiện lại góc sáng tác của chính tác giả, nghệ sĩ Nam Thi chia sẻ: “Góc bàn tại không gian sắp đặt này cũng hệt như góc bàn làm việc của tôi ở nhà, tôi muốn dựng lại không gian y như vậy để người xem có thể cảm nhận được bối cảnh Hà Nội lúc tôi sáng tác 2 bài thơ này. Đó là một ngày mà tiết trời vẫn còn rét nàng Bân, khi loa phường có thông báo về giãn cách xã hội, những nơi tấp nập ở thành phố đều trở nên vắng lặng. Tôi đi dạo một vòng Hồ Gươm, lúc đó vừa lạnh vừa vắng người, nhưng không hề bi quan vì mọi người đều chấp hành tốt các quy định như đeo khẩu trang và dù không thể trò chuyện cùng nhau, nhưng tôi quan sát người ta giao tiếp bằng ánh mắt nhiều hơn. Đó cũng là niềm tin, là động lực để chúng ta tin tưởng và vượt qua dịch bệnh”.

Nhà: Soi tâm để tiếp bước cũng như một thông điệp dung dị mà nhiều người có thể nhận ra sau những lần giãn cách/cách ly xã hội. Quay về những giá trị thuần túy của gia đình. “Điều đầu tiên khiến tôi ấn tượng với triển lãm chính cái tên và sau đó là những bức tranh được vẽ lại từ các tác phẩm nổi tiếng. Một góc nhìn khá hài hước và truyền cảm hứng tích cực hơn đến người xem giữa những khó khăn chung của dịch bệnh”, Lê Trà An (26 tuổi, ngụ quận 2) chia sẻ.

Theo Kim Loan - SGGP

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm vừa ban hành Quy chế về hoạt động giám định tác phẩm mỹ thuật - tác phẩm nhiếp ảnh. Quy chế này có hiệu lực từ ngày 1-10-2018 với yêu cầu 100% hội đồng tán thành mới đi đến kết luận cuối cùng về tác phẩm được giám định là thật hay giả…

  • Ngày 15/10, tại Hà Nội, Bộ VHTTDL đã tổ chức cuộc họp nhằm chuẩn bị cho phiên họp Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng các danh hiệu nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú (NSND, NSƯT) và danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú (NNND, NNƯT) năm 2018.

  • Nghệ thuật truyền thống dân tộc như: tuồng, chèo, cải lương, kịch hát dân tộc… đang kêu cứu, vì người xem ngày càng giảm, người theo nghề ngày càng hiếm. Hiện nghệ thuật truyền thống dân tộc đang thiếu hụt trầm trọng lực lượng thay thế trên tất cả các lĩnh vực, như diễn viên, nhạc công, biên kịch, đạo diễn…

  • Từ góc nhìn của nhà quy hoạch, Giám đốc SLAB, Đại học Nam California (Mỹ), GS. Annette Kim cho rằng, vỉa hè đa chức năng là một phần tạo nên thành phố sôi động, bền vững, đóng góp vào sinh hoạt cộng đồng.

  • Kết thúc loạt bài này, chúng tôi mong muốn, những nhận thức về văn hóa ngày càng hoàn thiện tiến gần đến giá trị cốt lõi nhất của văn hóa: Hình thành nhân cách con người và cốt cách của một dân tộc, trở thành nguồn lực nội sinh quan trọng để đất nước phát triển bền vững.

  • Hiện nay, nguy cơ mai một giá trị truyền thống làng xã rất lớn, ở cả chiều rộng và chiều sâu. Việc bảo tồn các giá trị di sản trong quá trình quy hoạch không gian kiến trúc làng không thể chậm trễ và trì hoãn. Trong đó, bảo tồn thích ứng và phát triển tiếp nối là phương thức mà giá trị tinh thần của di sản được kế thừa, hoàn thiện.

  • Chỉ đạo nghệ thuật được ví như người giữ lửa, bảo đảm khuynh hướng nghệ thuật, phong cách sáng tạo của đơn vị. Tuy nhiên, nhiều nhà hát của Hà Nội đang thiếu đội ngũ chỉ đạo nghệ thuật tài năng, chuyên nghiệp, dẫn tới sáng tạo ít mang tính đương thời, chưa có nhiều tác phẩm đỉnh cao có thể cạnh tranh với các loại hình nghệ thuật khác.

  • Mặt nạ giấy bồi, đèn kéo quân, tàu thủy sắt tây... từng mang lại niềm vui cho biết bao đứa trẻ mỗi độ Tết Trung thu. Nhưng trước sự phát triển của xã hội, những món đồ chơi truyền thống này liệu có cần thay đổi để đáp ứng thị hiếu trẻ nhỏ “thời 4.0”?

  • Vài năm trở lại đây, thị trường sách thiếu nhi trong nước đã có những chuyển biến với nhiều tín hiệu khởi sắc, nhưng vẫn cần nhiều cú hích để thực sự ổn định.

  • Dù trẻ con ngày nay ít còn chơi đèn kéo quân nữa, nhưng mỗi mùa Trung thu đến, gần ngày rằm tháng 8, nghệ nhân Vũ Văn Sinh lại cặm cụi làm những chiếc đèn truyền thống để giữ nghề, hoài niệm tuổi thơ và tưởng nhớ tổ tông.

  • Năm 2018, cải lương đánh dấu sự xuất hiện đúng 100 năm trên mảnh đất Nam bộ. Ngoài vở diễn “Thầy Ba Đợi” tri ân người khai sáng bộ môn nghệ thuật này, bộ phim “Song Lang” cũng ra mắt công chúng để góp thêm tình yêu cho khán giả hôm nay đối với loại hình sân khấu độc đáo trong tâm thức cư dân mở đất. Con đường đã qua của cải lương rất nhiều thành tựu, nhưng con đường phía trước của cải lương cũng không ít thử thách!

  • Dù còn nhiều khó khăn nhưng giới bạn đọc đang dần tiếp cận và sử dụng những sản phẩm trong cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 để có thể thỏa mãn nhu cầu tiếp nhận thông tin hữu ích. 

  • Vùng đất phía Tây Hà Nội còn nhiều ngôi đình làng là biểu tượng của vùng xứ Đoài, với những giá trị đặc sắc về kiến trúc và điêu khắc. Tuy nhiên, hiện nay, các ngôi đình này đối diện với nguy cơ xuống cấp và bị hủy hoại. Đã có rất nhiều công trình bị “trùng tu như phá”, gần đây nhất là tại đình Lương Xá, xã Liên Bạt, huyện Ứng Hòa.

  • Mong muốn nghiên cứu, phục dựng, bảo tồn lại các nét đẹp trong văn hóa truyền thống của Việt Nam, ngày 8-8, Ỷ Vân Hiên với đội ngũ các bạn trẻ chuyên nghiệp, có kiến thức chuyên môn cùng với lòng nhiệt thành, sức sáng tạo mạnh mẽ đã ra mắt tại Hà Nội.

  • Trong 6 tháng đầu năm 2018, ngành xuất bản đã gây được tiếng vang trong xã hội với nhiều cuốn sách có nội dung tốt, mang tính thời sự... Số lượng xuất bản phẩm vi phạm về nội dung có giảm so với cùng kỳ năm 2017 nhưng vẫn chưa có giải pháp khắc phục triệt để.

  • Tiếp bước sự sáng tạo với sơn mài của các bậc thầy thời kỳ hội họa Đông Dương, ngày nay nghệ thuật sơn mài đương đại vẫn kế thừa và phát triển với nhiều lối biểu hiện và tìm tòi mới. Tuy nhiên, bên cạnh hiệu quả nghệ thuật, nhiều sáng tạo cũng gây tranh luận.

  • Tính đến thời điểm này, Việt Nam có 12 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh. Thế nhưng, bên cạnh niềm vinh dự thì những danh hiệu cũng đang tạo ra nhiều sức ép không nhỏ với các nhà quản lý văn hóa trong công tác quảng bá, bảo tồn và phát triển.

  • Tuồng là môn nghệ thuật sân khấu truyền thống độc đáo của dân tộc Việt Nam. Thế nhưng, cũng giống như những loại hình nghệ thuật truyền thống khác, tuồng đang đứng trước nguy cơ mai một. Ở đó việc bảo tồn để duy trì và phát triển nghệ thuật tuồng đang là “bài toán” không dễ gì tìm được câu trả lời thấu đáo.

  • “Ok (đồng ý) hay không thì mày nhớ confirm (xác nhận) cho người ta nha”; “giao đứa nào set up (sắp xếp) vụ này ngay và luôn đi chứ hứa rồi bỏ đó không hà”; “go now (đi ngay), mà free (miễn phí) thiệt hả?”; “nay được ở nhà full (cả) ngày”… Đó là vài trong số những câu Tây không ra Tây, ta chẳng ra ta mà giới trẻ Việt đang sử dụng trong cuộc sống hàng ngày.

  • Mùa World Cup 2018 đang đến những giờ phút cao trào của xúc cảm trong lòng người hâm mộ môn thể thao “vua”. Mỗi trận đấu mang lại nhiều cung bậc tình cảm: hân hoan, hào hứng, thất vọng, buồn khổ... theo từng đường bóng. Trong làng văn cũng có rất nhiều người hâm mộ đang cuồng nhiệt cổ vũ cho đội bóng mình yêu thích, thành thật khóc - cười sau mỗi trận bóng, và cuối cùng là đặt bút... làm thơ.