Nghề kinh doanh bàn phím
NGUYỄN NHẬT ÁNH
Tạp văn
Minh họa: K.T
1. Có một giai thoại về Victor Hugo, văn hào người Pháp, tác giả bộ truyện Những người khốn khổ lừng danh: “Một lần Victor Hugo đi thăm nước Phổ. Khi đến biên giới Pháp - Phổ, một nhân viên hải quan Phổ hỏi: “Xin ông cho biết ông làm nghề gì?”. “Tôi viết”. “Tôi muốn hỏi ông sinh sống bằng gì?”. Lần này Victor Hugo đáp gọn: “Bằng ngòi bút”. Nhân viên hải quan nọ gật đầu ra vẻ hiểu biết. Sau đó anh ta ghi vào tờ thị thực nhập cảnh: “Victor Hugo, nhà kinh doanh ngòi bút”.
Chuyện không rõ thực hư nhưng nó cho ta thấy ở thế kỷ 19 có thể dân châu Âu chưa coi viết văn là một nghề, hay ít ra là một nghề nghiêm chỉnh.
Đọc mẩu chuyện này, tôi mỉm cười tưởng tượng lúc đó đã có computer và Victor Hugo viết văn trên máy tính, hẳn ông đã trả lời “Tôi sống bằng bàn phím” và tay nhân viên hải quan gà mờ nọ thế nào cũng ung dung tương câu: “Victor Hugo, nhà kinh doanh bàn phím” vào tờ thị thực nhập cảnh của nhà văn.
2. Các nhà văn trẻ ở ta bây giờ có lẽ hầu hết đều viết trên computer. Càng trẻ càng dễ tiếp cận và tiếp nhận công nghệ hiện đại và không có lý gì giữa thời đại kỹ thuật số, các nhà văn trẻ lại ép mình viết bằng tay, cặm cụi ì ạch như trâu kéo cày. Thậm chí người viết trẻ bây giờ vừa viết xong chương nào có thể giới thiệu ngay chương đó trên internet để người đọc bình luận, góp ý. Có người chỉ viết cảm nhận hàng ngày của mình dưới dạng nhật ký mạng, cũng không có ý định làm văn chương, nhưng khi nhận được nhiều đồng cảm và khuyến khích của bạn đọc, đã tập hợp lại và in thành sách, thậm chí có trường hợp là sách bán chạy. Và thuật ngữ “văn chương mạng” ra đời!
Bây giờ giả như các nhà văn tiền bối Vũ Trọng Phụng, Nam Cao, Nguyễn Công Hoan đội mồ sống lại, nhìn các nhà văn thời @ hành nghề, các vị mắt chữ O mồm chữ A là cái chắc!
3. Viết tay, viết trên máy đánh chữ hay viết trên computer, thực ra chỉ là thay đổi công cụ lao động. Thoạt đầu có thể chưa quen nhưng khi đã thích nghi được rồi, tôi tin tư duy và cảm xúc của nhà văn không bị tác động đáng kể bởi phương tiện hành nghề. Có khi không cần một công cụ nào, nhà văn vẫn sáng tác được, chỉ bằng vào... trí nhớ. Có những nhà văn, nhà thơ trong tù lẩm nhẩm sáng tác từng câu trong óc rồi cố học thuộc lòng, về sau vẫn có thể ghi lại đầy đủ.
Dẫu sao, trong thời buổi hiện nay sáng tác trên computer vẫn đang và sẽ là xu thế toàn cầu. Vì máy vi tính cung cấp cho người viết những tiện ích mà các công cụ khác không có được. Nó cho phép tẩy xóa dễ dàng, lưu trữ thuận lợi, nhân bản chớp nhoáng. Bản thảo luôn luôn sạch sẽ và chỉ cần click chuột một cái, các tòa soạn báo hay các nhà xuất bản sẽ lập tức nhận được trong vài giây.
Chưa kể, khi máy vi tính kết nối với internet, nhà văn gặp lúc cần tư liệu cho bài viết, đã có một kho tàng kiến thức của nhân loại đang ngủ yên trên các websites sẵn sàng thức dậy chờ đáp ứng. “Mr. Google” hiện nay đang đóng vai người quản thủ thư viện dễ tính không chỉ cho học sinh, các nhà nghiên cứu, các doanh nhân mà cho cả các nhà văn.
Việc truy tìm tri thức trên internet thuận tiện và phổ cập đến mức hàng loạt tờ báo giấy phải đóng cửa, nhiều tờ báo nổi tiếng thế giới như Lloyd’s List, Christian Science Monitor, Newsweek, US News & World Report phải chuyển sang phiên bản điện tử để tồn tại, trong đó tờ Lloyd’s List của nước Anh thuộc loại lâu đời nhất thế giới (ra số đầu tiên năm 1734). Tờ này rất có uy tín với các bài phân tích chuyên sâu, đặc biệt về vận tải biển, sau 280 năm “đại thọ” cuối cùng cũng buộc phải nói lời “cáo phó” với phiên bản báo giấy để mong kéo dài cuộc sống dưới hình thức online. Thậm chí bộ Đại bách khoa toàn thư Britannica lừng danh sau 244 năm đồng hành với bạn đọc toàn cầu mới đây cũng tuyên bố ngưng ấn hành bản in giấy để chuyển sang hình thức kỹ thuật số.
4. Vậy thì hà cớ gì các nhà văn của chúng ta phải cố bơi ngược dòng chảy của văn minh?
À, nếu có một cái cớ thì cái cớ đó ắt nằm ở chỗ này: Từ “người cầm bút” xưa nay vẫn dùng để chỉ nhà văn từ nay sẽ không còn đúng nữa. Hàng loạt cụm từ quen thuộc như “sống bằng ngòi bút”, “sức mạnh của ngòi bút”, “những cây bút trẻ”... không khéo phải sửa lại thành “sống bằng bàn phím”, “sức mạnh của bàn phím”, “những bàn phím trẻ”... cho hợp với xu thế mới cũng nên.
Nói vui thế thôi, có lẽ chẳng ai nghĩ đến việc sửa đổi. Trong tiếng Anh, từ “pen” (cây bút) có thể được diễn giải như dạng viết tắt của 3 từ dính líu trực tiếp đến văn chương: poets, essayists và novelists (các nhà thơ, nhà viết tiểu luận và tiểu thuyết gia) như cách đặt tên của Hội văn bút quốc tế (PEN Club). Dù không biết rõ xuất xứ của từ “PEN Club”, nhìn vào chữ “pen” ai cũng có thể đoán ra đây là nơi sinh hoạt của mấy tay viết lách. Chứ nhìn chữ “Keyboard Club” (giả như có ai điên điên thay “cây bút” bằng “bàn phím”), mười người hết chín chắc chắn sẽ cho rằng đây là hiệp hội của mấy ông kinh doanh computer.
5. Suy cho cùng, cây bút từ lâu đã là biểu tượng cho giới viết văn. Đã là biểu tượng thì không nhất thiết phải trùng khít với thực tiễn vốn đổi thay từng ngày. Viết đến đây, tôi chợt nhớ đến World Cup 2002 tổ chức ở Nhật Bản – Hàn Quốc. Trong giải đấu đó, cho đến trước trận chung kết diễn ra giữa Đức - Brazil, tiền đạo Klose của tuyển Đức đã ghi được 5 bàn thắng, kém tiền đạo Ronaldo của tuyển Brazil 1 bàn. Đặc biệt, 5 bàn thắng của Klose đều được ghi bằng đầu.
Giả như trong trận chung kết, Ronaldo không ghi bàn, còn Klose đánh đầu vô lưới Brazil 2 quả nữa để nâng thành tích lên thành 7 bàn, đương nhiên Klose sẽ được FIFA trao giải “Chiếc giày vàng” dành cho chân sút ghi nhiều bàn thắng nhất cho dù những bàn thắng đó anh hoàn toàn không sút bằng chân, tất nhiên cũng chẳng liên quan gì đến “giày”.
Rất may rốt cuộc Ronaldo lập cú đúp vào lưới tuyển Đức để ngăn không cho điều trái khoáy đó xảy ra. Nhưng tôi tin nếu chẳng may giả định éo le của tôi lỡ thành sự thật, FIFA cũng không bao giờ đổi tên giải thưởng “Chiếc giày vàng” thành... “Cái đầu vàng” để thích ứng với sở trường chơi đầu của Klose.
Bởi “Chiếc giày vàng” từ lâu đã được hiểu là một danh hiệu nhằm tôn vinh cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất, bất chấp cầu thủ đó có chạm bóng bằng giày hay không. Cũng như vậy, “cây bút” là biểu tượng cho giới viết văn, mặc dù những nhà văn hiện đại có người cả đời không hề dùng tới bút. Ờ nhỉ, có sao đâu!
Theo SGGP
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
1. Đời người trăm năm như nhau, nhà văn Tây hay ta gì gì ông Trời cũng chẳng ưu ái thêm ngày nào, vậy mà bên trời ấy thế hệ này đến thế hệ khác nảy nòi bao nhiêu tiểu thuyết gia lớn. Còn ta thì không. Tại sao?
-
Phan nhân 1972 ( Hồi ức K15 trường Chuyên Phan Bội Châu Nghệ Tĩnh - NXB Hội Nhà văn, tháng 7/2019 ) có lẽ là một trong những cuốn sách thú vị nhất về tuổi học trò mà tôi từng đọc.
-
Ngày 6-7, tại Hà Nội, buổi giao lưu ra mắt bút ký chính luận “Một thời Đông Bắc” của tác giả Vũ Mão và ký sự tiểu thuyết “Mãi mãi một thời Thiếu sinh quân” của nhà văn Ma Văn Kháng do NXB Kim Đồng tổ chức đã thu hút sự tham gia của đông đảo các nhà văn, nhà phê bình văn học, các cựu học viên trường Thiếu sinh quân Việt Nam.
-
Ra mắt tập thơ đầu tay năm 2003, đến nay, nhà văn Nguyễn Văn Học đã xuất bản 15 tác phẩm bao gồm tiểu thuyết, truyện ngắn và thơ.
-
Văn học Nhật Bản đang để lại dấu ấn sâu đậm và mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng. Bên cạnh dòng văn học kinh điển gắn liền với những tác giả có ảnh hưởng trên thế giới, thị trường xuất bản trong nước còn chứng kiến cuộc “đổ bộ” của những tác giả đương đại với số lượng tác phẩm không hề nhỏ.
-
Tôi vẫn luôn nghĩ rằng, đối với người nghệ sĩ, cô đơn tự xác lập hay cô đơn do ngoại cảnh, đó đều là những đặc ân. Bởi nhờ có cô đơn làm chất xúc tác, cảm thức sáng tạo mới bùng vỡ nơi người nghệ sĩ...” - Nhà văn Đỗ Chu cũng từng bảo: “Nghệ sĩ cô đơn được càng tốt!”.
-
Từ ba nguồn tư liệu chính sử, dã sử và dân gian, các nhà văn đã có cơ hội bung trổ trí tưởng tượng và khả năng hư cấu để cho ra đời những áng văn chương sinh động, hấp dẫn viết về lịch sử. Hai tiểu thuyết lịch sử mới ra mắt công chúng là “Từ Dụ Thái hậu” của Trần Thùy Mai và “Thiên địa phong trần” của Hà Thủy Nguyên.
-
Nhân kỉ niệm 62 năm thành lập (17/6/1957 – 17/6/2019), Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt ấn bản mới tập truyện Dưới chân Cầu Mây của nhà văn Nguyên Hồng. Tập truyện gồm ba truyện đặc sắc dành cho thiếu nhi: Đôi chim tan lạc, Dưới chân Cầu Mây vàCháu gái người mãi võ họ Hoa.
-
NXB Hà Nội và Thư viện Hà Nội tổ chức lễ ra mắt cuốn sách “Thời cuộc và Văn hóa” của nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam
-
Nhà thơ Hữu Thỉnh đánh giá Huy Cận là người đem tâm nguyện “làm bục nhảy đưa sự sống lên cao”. Nhiều nhà thơ, nhà nghiên cứu có dịp quần tụ nhớ về hồn thơ Huy Cận dịp 100 năm ngày sinh của ông.
-
“Ba năm tồn tại. Thời gian không dài. Nhưng kỷ niệm một thời niên thiếu tươi đẹp hào hùng trong gian khổ làm sao có thể quên!”. Sau hơn 70 năm, khi những mảnh ký ức bắt đầu mờ nhòa, nhà văn Ma Văn Kháng đã “gạn lấy chút sức lực còn lại”, “rờ rẫm nhớ lại những gì đã trải qua”, để tái hiện chân dung thế hệ “măng non cách mạng” giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp.
-
Nhà văn Trần Thùy Mai vừa ra mắt bộ tiểu thuyết lịch sử “Từ Dụ thái hậu” sau một thời gian dài im tiếng. Điều thú vị, cuốn sách đề cập đến lịch sử nhưng được tác giả viết bằng văn phong thuần Việt, với ngôn ngữ nhuần nhị để thu hút độc giả trẻ.
-
Có thể nói, tiểu thuyết gia hiện đại đầu tiên của văn học Việt Nam chính là nhà văn Hồ Biểu Chánh. Với kho tàng đồ sộ 64 cuốn tiểu thuyết, ông được mệnh danh là “người kể chuyện đời” đầy lôi cuốn và có cá tính.
-
Giữ một vị trí khiêm tốn trong đời sống văn chương, nhưng thể loại phi hư cấu thời gian qua vẫn đều đặn đến với độc giả. Thậm chí, nhiều tác phẩm tạo được tiếng vang lớn, được in hàng chục ngàn bản. Chỉ có điều, trong những bảng vàng văn chương trong nước, hiếm khi những tác phẩm thuộc thể loại phi hư cấu được xướng tên.
-
Nhân dịp kỷ niệm 65 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2019), NXB Kim Đồng vừa cho ra mắt tập thơ “Điện Biên chiến thắng, Điện Biên thơ” của Đại tá, nhà thơ Ngô Vĩnh Bình tuyển chọn và giới thiệu.
-
Sau 65 năm, những kinh nghiệm lịch sử, bài học quý giá từ chiến thắng Điện Biên Phủ vẫn được học giả trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu. Không chỉ là góc nhìn riêng của mỗi bên, việc hợp tác để khai thác khối tư liệu, tài liệu lưu trữ - di sản chung của hai dân tộc Pháp - Việt nhằm có thêm sự đối chứng, từ đó làm rõ hơn lịch sử.
-
“ĐIỆN BIÊN PHỦ: 13/3-07/5/1954” là cuốn sách chuyên khảo của Tiến sĩ, Đại úy người Pháp Ivan Cadeau. Cuốn sách cung cấp các tài liệu lưu trữ của Pháp về sự kiện Điện Biên Phủ và chiến tranh tại Đông Dương, trong đó có nhiều tài liệu chưa từng công bố tại Việt Nam.
-
Ngày 30/4/1975 mãi là một ký ức tồn tại sâu thẳm trong tâm trí của những người đã trực tiếp chứng kiến. Đặc biệt là nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh, người đã dành gần như cả cuộc đời cầm bút của mình để văn bản hóa lại những ký ức lịch sử về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước một thời của dân tộc Việt Nam.
-
Với sự nhân từ, đức độ, Từ Dụ thái hậu được dân gian lưu truyền là người phụ nữ quyền lực có sức ảnh hưởng to lớn dưới triều nhà Nguyễn. Từ cảm hứng ấy, nhà văn xứ Huế Trần Thùy Mai đã viết Từ Dụ thái hậu - một trường thiên tiểu thuyết gồm 69 chương, có thể xem là tiểu thuyết lịch sử dạng “cung đấu” hiếm hoi của văn học đương đại.
-
Sáng ngày 22/4/2019, tại thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã tiến hành buổi toạ đàm khoa học, giới thiệu công trình Nghiên cứu, lí luận, phê bình văn học ở Nam Bộ thời kì 1865-1954.
.png)
.png)
