LÊ HÀ
Cây hoa gạo bên phía cầu Dã Viên sáng nay bỗng thắp lửa đỏ cả một khung trời. Cái màu đỏ chói lòa như ngọn đuốc rực cháy giữa một bầu trời xanh thẳm tháng ba còn vươn mùi ẩm lạnh.
Nhành xuân - Ảnh của NSNA Văn Đình Huy
Sớm nay, lúc đứng nơi vọng lâu, ngắm nhìn mặt trời đỏ rực đang nhô lên từ phía bên kia thành phố, nghe cái rét miên man như đang chảy tràn trong làn gió nhẹ thơm nức mùi cỏ cây, và cả mùi sương trong vắt thanh lành mà thấy ban mai êm nhẹ như những sợi tơ giăng ngang mặt sông mùa cũ. Đợi tia nắng đầu tiên vàng ươm như hũ mật ai vừa đánh rơi xuống phố, phủ lên từng ngọn cây, lá cỏ xanh ngắt, bỗng thấy phố xá quanh mình không dưng lại bừng lên sự sống đến dịu kỳ.
Tháng 3, bầu trời xanh và trong văng vắt như được nhìn qua mảnh giấy màu ngày xưa bà vẫn hay gói từng chiếc bánh hạt sen thơm ngát ngày xuân. Chiếc bánh nhỏ xíu tròn xoe như hạt bi ve mà nhấm nháp ăn mãi chẳng hết. Chiếc vỏ bánh thì đủ màu, bao giờ cũng được giữ lại. Để một hôm nào đó, lại lấy ra vuốt ve và ngắm nghía bầu trời. Bầu trời tuổi thơ, bao giờ cũng đầy màu sắc, tựa như đang được nhìn qua chiếc vỏ kẹo bé xinh một thuở. Phố mùa này vẫn đang thay áo mới. Lá trút đầy trên phố cho những chồi xanh hé nụ ươm hoa. Những con đường vẫn còn nằm im nghe tiếng lá sang mùa, nên hoa phượng đỏ trời, bằng lăng tím rịm, hoàng yến vàng ươm hay muồng anh đào hồng tía vẫn còn chìm trong cơn mưa xuân lất phất, thật lâu nữa mới khoe khoang nhan sắc. Nên hoa gạo tháng ba kéo ngang quá phố bỗng được xôn xao đón chờ.
Tôi nhớ mãi cái màu đỏ rực giữa không gian cổ kính u trầm nơi cung An Định. Cây hoa gạo ở đó, năm nào cũng thắp lửa làm sáng bừng cả một góc khuôn viên. Giữa mùa hoa gạo đang trổ bông, bước chân thường hay lạc lối mà dạo quanh khu vườn nơi ấy. Vườn xuân đầy nắng mênh mang. Nắng rớt trên mái ngói cũ kỹ phủ màu rêu úa. Nắng chảy tràn trên những mảng tường vàng ươm cổ kính. Nắng thắp lửa trên đóa hoa gạo đốt cháy cái lạnh còn sót lại của ngày xuân. Những đóa hoa đỏ rực, nghiêng mình nằm trên lối cũ đầy rêu, tựa như tiếng thở dài thật nhẹ rớt trong thinh lặng. Tôi nhớ mãi dáng ai thướt tha trong tà áo trắng, làm duyên bên cội hoa rụng đầy những bông đỏ thắm, đôi môi chúm chím đỏ tựa cánh hoa gạo trên cành. Tháng ba, ngày trong xanh đầy nắng. Lũ chim về đậu trong vườn rúc rích hát ca. Tiếng chim trong veo như tiếng nắng rớt lạo xạo trên lối đi rải đầy những viên đá cuội, tựa như tiếng khúc khích cười của tuổi thơ ngây.
Mùa này, giữa những mảng xanh ngắt phủ đầy trên phố, thi thoảng lại bắt gặp những đốm lửa lập lòe rực đỏ giữa màu xanh. Giống như khi ngồi nơi Quan Tượng Đài giữa một chiều hoàng hôn đỏ rực, cây gạo già nơi đó cũng bung hoa đỏ thẳm, từng chùm hoa lộng lẫy như hằn in vào vệt đỏ phía trời xa. Hay lúc ngồi nhìn đàn bồ câu trắng nhảy nhót trong trong khuôn viên Trung tâm Văn hóa tỉnh, hoa gạo nơi đó rớt đầy thềm, đang u buồn nằm nghe cơn mưa vừa lướt ngang qua ẩm ướt.
Tôi có người bạn ở Kim Long, vào mùa hoa gạo, cô thường hay lang thang dạo quanh thành phố. Sau những thỏa thích ngắm nghía bầu trời đỏ rực màu hoa, cô lại nâng niu nhặt những đóa hoa gạo mang về. Đôi bàn tay khéo léo chỉ quen dùng cọ vậy mà có thể biến hoa gạo thành món ngon. Cái cảm giác lạ lẫm khi thưởng thức mọn lạ mà quen dễ khiến người ta có vô vàn cảm xúc. Giống như khi cô ngồi nơi bậc thềm Quan Tượng Đài, ngắm nghía những đóa hoa đỏ rực treo trên trời, lại không ngừng than thở: Hoa gì đã đẹp còn ăn ngon.
Tháng ba, hoa gạo đã bắt đầu rụng xuống những đóa đầu tiên. Tôi lại ngược về phía Kim Long làm khách nhà người quen cũ. Chỉ mong một hôm nào đó, trong bữa cơm chiều khi hoàng hôn phủ đỏ mặt sông trước nhà, lại lần nữa được nếm cái vị giòn sần sật lạ lẫm từ nhị đóa hoa rực rỡ.
Tháng ba, hoa lửa đã thắp trên bầu trời, rực rỡ đến nôn nao.
L.H
(TCSH44SDB/03-2022)
Bút ký
Đi dọc những triền đê mùa xuân thấy ngọt ngào hương cỏ mật. Chợt gặp chiều phiêu linh trên dòng sông Sò. Con sông vươn tay một cái là chạm ngay vào biển. Khói ráng lênh đênh đuổi nhau trên cửa Hà Lạn.
Buổi sáng sớm cuối năm, tôi chạy xe qua đường Chi Lăng - phố cổ Gia Hội và bất chợt gặp đôi triêng gióng của một mệ già đang đi ngược đường. Tôi định dừng lại bấm một chiếc ảnh, nhưng đường đang đông người nên thôi.
Nhiều người đi xa lâu ngày khi nhớ về thành phố thường thắc tha thắc thỏm, phố bây chừ còn những lối xưa, người bây chừ còn giữ những nếp xưa, có còn những nét mềm mại hiền ngoan đã từng níu biết bao ánh nhìn mỗi khi có một ai phải dứt áo xa quê.
Sông Hương chảy xuyên suốt vào lòng đô thị Huế. Những phù sa, trầm trích sông để lại, tạo nên một Cố đô đầy kiêu sa, hiền từ, thư thả giữa trời mây.
VĨNH QUYỀN
Bút ký
LỮ MAI
Bút ký
Như lời hẹn hò từ trước với bà con - “Nhớ lên bản mùa táo mèo nở rộ” - chúng tôi rủ nhau đi về hướng núi.
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Tùy bút
Cái không khí Tết đến, xuân về đã kề cận thật rồi, chợt nghe ai đó đọc câu thơ cũ: “Một chén xuân đưa vạn dặm tình/ Cỏ thơm đứt ruột nát lòng oanh.
NGUYỄN HỮU TẤN
Bút ký
Con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc
(Hò giã gạo Huế)
HOÀNG ĐĂNG KHOA
Tùy bút
HƯƠNG GIANG
Ghi chép
TRẦN BẠCH DIỆP
Ghi chép
LÊ HIẾU ÁNH
Ký
VÕ MẠNH LẬP
Ghi chép
Sau trận Ca-mác, đồn Lai Hà được dựng lên. Làng mạc san sát bây giờ dân bị gom lại, nhà cửa, bờ tre, cây cối bị san bằng không còn một cành cây, ngọn cỏ.
NGUYỄN QUANG HÀ
Bút ký
Nói đến thú chơi hoa cảnh, người ta thường nhớ ngay tới những vườn đào Nhật Tân, những vườn lan Đà Lạt, chim cảnh trăm giống Sài Gòn, cá vàng ngũ sắc Hải Phòng. Ít ai nghĩ rằng Huế cũng là đất chơi hoa. Mặc dù cái tên Cố đô Huế đã rất quen, rất thân thuộc với mỗi người.
NGUYỄN HỮU TẤN
Nước non còn đó muôn đời
Ai chia được nước, ai dời được non
("Lý tình tang" Huế)
NGUYỄN KINH BẮC
"...Mình biết, mỗi người đều có một Huế riêng cho mình. Riêng với mình, Huế bắt đầu là ở câu thơ này:
"Cô gái thẫn thờ vê áo mỏng
Nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai".
NGUYỄN NGỌC LỢI
Cả tuần nay mới thực sự đông. Tinh mơ tốc chăn, mở cổng ra đường, cái rét buôn buốt phả vào nhưng nhức tê tê nơi da mặt.
TRƯƠNG BÁ CHU UYÊN
Tùy bút
Mai vàng có ở nhiều nơi, nhất là từ Huế trở vào miền Nam, cứ đến mùa xuân hoa mai nở rộ, khoe sắc. Hoa mai tượng trưng cho người quân tử, mang cốt cách thanh cao, khoáng đạt.
VÕ MẠNH LẬP
Âm vang tiếng nổ ở cầu Ông Thượng chưa dứt thì hàng loạt tiếng súng các cỡ rộ lên chĩa mũi vào làng Lại Thế.