Vừa kết thúc tại Huế, Liên hoan dân ca Việt Nam khu vực Bắc Trung bộ năm 2013 đã để lại nhiều lay cảm và ngẫm ngợi. Trăn trở lớn nhất sau liên hoan là làm sao để dân ca có môi trường diễn xướng rộng hơn.
"Đêm trăng phường Vải" – một trong những tiết mục đặc sắc tại liên hoan. Ảnh: Nguyệt Tú
Chạm đến làn điệu cổ
Trên sân khấu mộc mạc được minh họa từ mái rơm, gốc rạ, liên hoan đưa người xem về với những vùng miền văn hóa đặc sắc của người Mông, người Dao, Pa-Kô, Vân Kiều… đến từ 6 tỉnh Bắc miền Trung, kéo dài từ Thanh Hóa đến TT-Huế.
Quy tụ hơn 100 nghệ nhân, nghệ sĩ, liên hoan có sự giao thoa giữa hai thế hệ, với những gương mặt đã ở tuổi 80, bên cạnh những nghệ nhân chưa qua tuổi 17. Nói như GS-TS Tô Ngọc Thanh, đó là tín hiệu mừng, bởi dân ca đã có sự kế thừa trước nỗi lo mai một.
Xúc động nhất là tại sân chơi này, người nghe, người xem đã được chạm đến những làn điệu dân ca cổ. Có làn điệu được đi diễn lần đầu như tiết mục “Khi có Đảng, đồng bào Mông không di cư tự do”, mà người Mông thường hát vào dịp trọng đại nhất: Tết Độc lập 2/9. Lay cảm không chỉ ở giai điệu, lời ca thắm thiết mà còn ở sự mộc mạc như củ khoai, củ sắn của các nghệ nhân trên sân khấu. Chân chất hồn quê.
Gác cuốc, gác cày vào Huế dự thi, Nghệ nhân Hồ Thị Thạch (xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình) cho hay: Từ nhỏ, chị đã được ông nội dạy thổi Pơ-lua (một nhạc cụ đôc đáo của người Bru - Vân Kiều). Lớn lên, chị vẫn thường thổi Pơ-lua trong hội làng nhưng đây là lần đầu biểu diễn trước đám đông. “Nhờ có Đảng, Nhà nước quan tâm âm nhạc dân tộc, mình mới được biểu diễn ở một sân khấu lớn. Bản làng mình còn nhiều điệu múa, lời ca, nhạc cụ nữa, cần quan tâm sưu tầm, khôi phục thêm”, chị Thạch tâm sự.
Nỗi lo sân khấu hóa
Sau hai ngày tại liên hoan với tư cách Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật, GS.TS Tô Ngọc Thanh cho rằng: “Thắng lợi nhất của Liên hoan dân ca Việt Nam khu vực Bắc Trung bộ là không một tiết mục nào có bàn tay chuyên nghiệp dàn dựng mà được hát chân chất, hồn hậu, nguyên bản”. Đó cũng là mục đích Liên hoan dân ca Việt Nam (do Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức) hướng đến. Diễn ra 2 năm một lần, hoạt động này nhằm tìm kiếm, phát hiện, gìn giữ các làn điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc nguyên thể, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc.
Ở miền Bắc, để bảo tồn dân ca, nhiều làng xã đã hình thành các CLB để người dân cùng hát. TT-Huế cũng là vùng đất có nhiều làn điệu đặc sắc. Thiết nghĩ, ngành văn hóa và chính quyền địa phương cần có giải pháp thành lập những CLB dân ca thường xuyên để những làn điệu dân ca của ông cha vang mãi. |
Điều nhiều chuyên gia văn hóa lo lắng là với xu hướng hiện đại hóa ngày nay, không ít làn điệu dân ca đã bị cải biên, được dàn dựng, sân khấu hóa. “Khuyến khích dân ca nguyên bản không phải là cổ hủ, bảo thủ, mà chúng ta hãy tiếp cận những ngọt bùi đắng cay các cụ gửi vào đấy. Càng hiểu ông cha bao nhiêu, chúng ta càng thừa kế tốt bấy nhiêu. Chúng ta làm nên cái gọi là dân ca cải biên, thì cuối cùng chúng ta quên dân ca thật, không còn gì để so sánh”- GS.TS Tô Ngọc Thanh bày tỏ.
Nhưng để bảo tồn nguyên thể, dân ca cần có một môi trường diễn xướng thật sự trong khi môi trường gốc của dân ca ngày càng thu hẹp và liên hoan dân ca thì 2 năm mới có 1 lần. Bởi vậy, biết sân khấu hóa là không nên nhưng dân ca vẫn phải đối mặt với nguy cơ sân khấu hóa với đội ngũ nghệ sĩ ngày càng nhiều và nghệ nhân thì ít lại.
Theo Báo Thừa Thiên Huế
(SH) - Đó phát biểu của nghệ sĩ Dennis Tan đến từ Trung tâm The Artist Village, Singapore trong buổi giới thiệu và trình diễn nghệ thuật sắp đặt âm thanh vào chiều 04/7 tại 15 Lê Lợi, TP Huế.
(SH) - Chiều ngày 03/7, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Ngô Hòa chủ trì buổi họp về tình hình triển khai Festival Huế lần thứ 8 - 2014. Tham dự có các thành viên Ban chỉ đạo và một số cơ quan, ban ngành liên quan.
(SH) - Tạp chí Sông Hương tổ chức kỷ niệm 30 năm ra đời có thể nói là rất hoành tráng. Hơn 200 cộng tác viên của tạp chí từ các miền của đất nước đổ về Huế.
(SH) - Nhìn lại chặng đường đã qua, mọi người và du khách đến Huế hôm nay đều rất vui mừng khi nhận thấy công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Huế đã có những bước tiến khá xa. Và Huế hôm nay chẳng khác nào một nàng công chúa ngủ trong rừng đang được đánh thức với nhiều tiềm năng vốn có.
(SH) - Người dân sống khu vực Thượng thành Huế đã phải sống treo 20 năm chờ giải tỏa. Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến môi trường sống bị ô nhiễm trầm trọng, nhếch nhác với rác thải và chuột. Đây là vấn đề nhức nhối cho cả người dân và cơ quan chức năng, khi khu vực Thượng thành nằm trong Quần thể di tích Cố đô Huế cần được trùng tu và bảo tồn.
(SH) - Theo dự thảo đề án “Xây dựng nếp sống văn minh đô thị và nông thôn” sắp trình HĐND tỉnh tại kỳ họp giữa năm 2013 xem xét quyết định thông qua, có một tiêu chí mà chúng tôi cảm thấy rất tâm đắc, đó là “không sử dụng trang phục thiếu lịch sự đến những nơi tôn nghiêm, di tích lịch sử văn hóa”.
(SH) - Chiều ngày 30/6 (nhằm ngày 23/5 ÂL) Ban điều hành Phổ Nghĩa Vĩnh (tức Miếu Âm hồn) đã tổ chức lễ khánh thành, an vị và lễ tế âm hồn tưởng nhớ anh linh những người đã tử nạn trong biến cố thất thủ kinh đô vào ngày 23/5 năm Ất Dậu 1885.
(SH) - Đó là hàng nghìn bài thơ, văn chạm khắc trên các cung điện và văn bia ở hoàng thành, các lăng vua ở cố đô Huế.
(SH) - Nhà máy bia Huda tại Khu công nghiệp Phú Bài vừa diễn ra lễ ra mắt sản phẩm mới Huda Gold của Công ty Bia Huế. Đến tham dự buổi lễ có ông John Nielsen - Đại sứ Vương quốc Đan Mạch tại Việt Nam, ông Tayfun Uner - Giám đốc điều hành Carlsberg Việt Nam, ông Nguyễn Mậu Chi - Tổng Giám đốc Công ty Bia Huế cùng hàng trăm cán bộ, công nhân viên và người lao động của công ty.
(SH) - Sáng ngày 20/6, tại hội trường Khách sạn Duy Tân - TP Huế, Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế đã tổ chức Bế mạc Trại sáng tác 5 vùng kinh đô Việt Nam xưa và nay năm 2013.
(SHO) - Chiều ngày 19/6/2013, tại hội trường khách sạn Century Riverside Huế, Tạp chí Sông Hương đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập ( 1983 - 2013), cũng là kỷ niệm 30 năm tạp chí ra số báo đầu tiên. Tham dự buổi lễ có sự có mặt của đồng chí Trần Thanh Bình - Phó Bí thư tỉnh ủy Thừa Thiên Huế và ông Ngô Hòa - Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh.
(SH) - Công ty Bia Huế (Huda) vừa trao tặng “Mái ấm tri ân” đầu tiên cho gia đình anh Lê Văn Thân (xã Hải Hòa, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị).
(SH) - Cúp FFAV 2013 ( Cúp Bóng đá Cộng đồng Việt Nam lần I) là Cúp bóng đá phong trào có quy mô Quốc tế lớn nhất tại Việt Nam từ trước đến nay được tổ chức với sự phối hợp thực hiện của Liên đoàn Bóng đá Na Uy (NFF), Sở Giáo dục và Đào tạo và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TT Huế, kéo dài từ 08/6 đến 11/6/2013.
(SH) - Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái đề nghị UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế có sự quan tâm đúng mức đối với công tác truyền thông trước, trong và sau sự kiện, để Festival Huế lần thứ 8 - năm 2014 tạo sức lan toả rộng rãi, thu hút mạnh mẽ du khách đến với Huế, góp phần là động lực thúc đẩu phát triển kinh tế-xã hội.
(SH) - Sáng ngày 05/6/2013, tại 26 Lê Lợi - Huế, Ban Tổ chức Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Cố đô lần thứ V đã tiến hành họp báo giới thiệu về Thể lệ cũng như Kế hoạch Tổ chức xét trao Giải thưởng VHNT Cố đô lần này. Đến dự có đông đảo các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương và địa phương đóng trên địa bàn.
(SH) - Sông Hương ngàn năm với hành trình từ nguồn ra biển. Dòng sông mãi mãi là thời sự, khi văng vẳng êm xuôi, lúc ồn ã thịnh nộ theo nguồn cơn tác động vào số phận dòng sông, cũng là số phận của cố đô Huế.
Vào 17h chiều 2/6, một vụ tự tử trên cầu Trường Tiền (TP Huế) đã được 2 thanh niên dũng cảm đang đi trên cầu nhảy xuống sông cứu người bị nạn sống sót an toàn.
(SH) - Mặc dù thời gian của buổi lễ phát động là 6h30 nhưng ngay từ sáng sớm đã có khá nhiều Đoàn viên, thanh niên, học sinh và đông đảo người dân của các phường trên địa bàn TP Huế tập trung tại công viên Thương Bạc và các khu vực lân cận nơi mà đoàn đi bộ sẽ di chuyển qua.
(SH) - Chiều 30/5, tại Trung tâm Văn hóa Pháp tại Huế, số 01 Lê Hồng Phong đã khai mạc phòng triển lãm tranh “4 người chúng tôi”.
Ông Lê Trọng Tín người làng Vân Trình, xã Phong Bình, H.Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. CMND số 023622155 cấp ngày 10/09/2007.