Kỷ niệm về bữa cơm chiều ở dinh độc lập

16:46 24/02/2009
NGUYỄN TRỌNG BÍNHMọi chuyện xẩy ra suốt 55 ngày đêm ở đơn vị trong cuộc tổng tiến công nổi dậy xuân 1975 mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, tôi đều nhớ như in. Thế mà, lạ lùng thay, suốt thời gian đó, hàng ngày mình ăn thế nào, lại không nhớ nổi. Chỉ nhớ mang máng có lúc ăn cơm nắm, ăn lương khô. Về giấc ngủ, có thể là tranh thủ nửa ngủ nửa thức giữa 2 trận đánh hoặc lúc ngồi trên xe trong đội hình hành tiến. Cố hình dung, tôi nhớ được bữa cơm chiều ở dinh Độc Lập, hôm 30-4-1975.

Chiều hôm ấy, theo lệnh người chỉ huy, một số phân đội vẫn trực sẵn sàng chiến đấu, một số anh em khác canh giữ tù binh, số còn lại thì nấu cơm. Tất cả mọi thứ, từ soong nồi bát đũa đến lương thực, thực phẩm, chúng tôi đều có sẵn trên xe. Anh em tìm mấy hòn đá bắc làm bếp, lấy nước máy vo gạo rồi thổi cơm. Chất đốt là củi cũng mang từ trên xe dã chiến xuống.Thức ăn có 3 loại là thịt hộp, rau muống luộc và nước rau muống làm canh. Khi ăn, ai thiếu bát thì dùng vỏ thịt hộp, ai thiếu đũa thì tỉa mấy nhánh cây so đũa ở trong khuôn viên dinh độc lập. Một số lính ngụy đầu hàng ta, cũng được mời cơm. Lúc đầu thì họ rất sợ, nhưng sau đó, họ cũng vui vẻ cùng ăn như người trong gia đình. Bữa cơm đúng như anh Hữu Thỉnh đã viết:
            Cơm dã chiến nấu bằng bếp điện
            Rau muống xanh hái tự ao nhà
            Trời còn đầy ắp hoa và pháo
            Nhìn nhau chưa vội mở vung ra

            Mâm xanh, sân cỏ xanh mải miết
            Quây quần đồng đội đến vui chung
            Hàng cây so đũa cùng ta đó
            Ăn bữa cơm ở đích cuối cùng

            Khách thường, thương mấy anh nhà báo
            Theo tăng băng dốc mấy mươi ngày
            Sáng chiếm núi Bông, chiều Cửa Thuận
            Vượt đèo Phước Tượng buổi chiều mây
           
            Tăng vẫn dàn theo đội hình chiến đấu
            Xích còn vương đất đỏ Phan Rang
            Vừa mới vào mâm, anh nuôi bận
            Chia - thêm - Tổng thống Ngụy đầu hàng

            Kìa gắp đi anh, ai nấy giục
            Có gắp chi đâu, mải ngắm trời
            Tự do xanh quá, mênh mông quá
            Vượt mấy ngàn bom mới tới nơi

            Bỏ lại đằng sau bao trận đánh
            Kịp vào thành phố sáng tên Người
            Bình mình theo  tăng vào cổng chính
            Cờ treo trên đỉnh nước non ơi!

            Ta trẻ như cờ, ta trẻ lắm
            Ta reo trời đất cũng reo cùng
            Ta no cười nói, say đôi mắt
            Bát cơm ngày hẹn cùng mênh mông

Khi đọc bài thơ này, tôi phải thốt lên “Ông Hữu Thỉnh thánh thật”. Đó là nói về cái hay của thơ, bởi muốn hiểu thơ phải hiểu ở nhiều cấp độ của nội tâm. Song, nếu là một ghi chép, hay bút ký, thì tôi cam đoan ông Hữu Thỉnh có 2 chỗ ghi chưa trúng. Chúng tôi nấu cơm, luộc rau bằng củi, chứ không dùng bếp điện. Tổng thống Ngụy Dương Văn Minh cũng ăn, nhưng ăn ở chỗ khác, được đối xử rất nhân đạo, được tiêu chuẩn đặc biệt, có canh gác bảo vệ cẩn mật. Tại sân dinh Độc lập, không có chuyện anh nuôi ta đưa cơm cho Tổng thống Ngụy đầu hàng. Nhưng trớ trêu thay, nếu bài thơ thiếu đi 2 câu “Vừa mới vào mâm, anh nuôi bận. Chia - thêm - tổng thống Ngụy đầu hàng”, thì không còn là bài thơ nữa. Tôi nghĩ cái thần của bài thơ ở 2 chữ “chia thêm” trong khổ thơ này.

Thường thì, đã làm tướng mà thua trận, người ta cảm thấy nhục nhã không thể ăn được. Đằng này, một vị đại tướng làm Tổng thống, vừa mới thất bại thảm hại, không những ăn được mà còn ăn thêm nữa để anh nuôi của ta phải “chia thêm” thì đủ biết là thế nào rồi. Cái sự hay của bài thơ là ở chỗ này đây.
N.T.B

(nguồn: TCSH số 194 - 04 - 2005)

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  •                     Bút ký

  • Đi dọc những triền đê mùa xuân thấy ngọt ngào hương cỏ mật. Chợt gặp chiều phiêu linh trên dòng sông Sò. Con sông vươn tay một cái là chạm ngay vào biển. Khói ráng lênh đênh đuổi nhau trên cửa Hà Lạn.

  • Buổi sáng sớm cuối năm, tôi chạy xe qua đường Chi Lăng - phố cổ Gia Hội và bất chợt gặp đôi triêng gióng của một mệ già đang đi ngược đường. Tôi định dừng lại bấm một chiếc ảnh, nhưng đường đang đông người nên thôi.

  • Nhiều người đi xa lâu ngày khi nhớ về thành phố thường thắc tha thắc thỏm, phố bây chừ còn những lối xưa, người bây chừ còn giữ những nếp xưa, có còn những nét mềm mại hiền ngoan đã từng níu biết bao ánh nhìn mỗi khi có một ai phải dứt áo xa quê.

  • Sông Hương chảy xuyên suốt vào lòng đô thị Huế. Những phù sa, trầm trích sông để lại, tạo nên một Cố đô đầy kiêu sa, hiền từ, thư thả giữa trời mây.

  • VĨNH QUYỀN

               Bút ký

  • LỮ MAI
                   Bút ký

    Như lời hẹn hò từ trước với bà con - “Nhớ lên bản mùa táo mèo nở rộ” - chúng tôi rủ nhau đi về hướng núi.

  • LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
                                Tùy bút

    Cái không khí Tết đến, xuân về đã kề cận thật rồi, chợt nghe ai đó đọc câu thơ cũ: “Một chén xuân đưa vạn dặm tình/ Cỏ thơm đứt ruột nát lòng oanh.

  • NGUYỄN HỮU TẤN
                         Bút ký

    Con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc
                                        (Hò giã gạo Huế)

  • HOÀNG ĐĂNG KHOA

                           Tùy bút

  • HƯƠNG GIANG

               Ghi chép

  • TRẦN BẠCH DIỆP

              Ghi chép

  • LÊ HIẾU ÁNH

                     Ký

  • VÕ MẠNH LẬP
              Ghi chép

    Sau trận Ca-mác, đồn Lai Hà được dựng lên. Làng mạc san sát bây giờ dân bị gom lại, nhà cửa, bờ tre, cây cối bị san bằng không còn một cành cây, ngọn cỏ.

  • NGUYỄN QUANG HÀ
                            Bút ký

    Nói đến thú chơi hoa cảnh, người ta thường nhớ ngay tới những vườn đào Nhật Tân, những vườn lan Đà Lạt, chim cảnh trăm giống Sài Gòn, cá vàng ngũ sắc Hải Phòng. Ít ai nghĩ rằng Huế cũng là đất chơi hoa. Mặc dù cái tên Cố đô Huế đã rất quen, rất thân thuộc với mỗi người.

  • NGUYỄN HỮU TẤN

    Nước non còn đó muôn đời
    Ai chia được nước, ai dời được non

                            ("Lý tình tang" Huế)

  • NGUYỄN KINH BẮC

    "...Mình biết, mỗi người đều có một Huế riêng cho mình. Riêng với mình, Huế bắt đầu là ở câu thơ này:
    "Cô gái thẫn thờ vê áo mỏng
    Nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai".

  • NGUYỄN NGỌC LỢI

    Cả tuần nay mới thực sự đông. Tinh mơ tốc chăn, mở cổng ra đường, cái rét buôn buốt phả vào nhưng nhức tê tê nơi da mặt.

  • TRƯƠNG BÁ CHU UYÊN
                           Tùy bút

    Mai vàng có ở nhiều nơi, nhất là từ Huế trở vào miền Nam, cứ đến mùa xuân hoa mai nở rộ, khoe sắc. Hoa mai tượng trưng cho người quân tử, mang cốt cách thanh cao, khoáng đạt.

  • VÕ MẠNH LẬP

    Âm vang tiếng nổ ở cầu Ông Thượng chưa dứt thì hàng loạt tiếng súng các cỡ rộ lên chĩa mũi vào làng Lại Thế.