Giới thiệu bộ sách văn học phi hư cấu của nữ tác giả đoạt giải Nobel

14:32 24/07/2020

5 năm sau khi nữ tác giả Svetlane Alexievich nhận giải Nobel văn học cho những cuốn sách thuộc thể loại phi hư cấu, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, bằng sự nỗ lực lớn đã tiếp tục giới thiệu các tác phẩm của bà. Hai cuốn sách được dịch và giới thiệu mới là “Những nhân chứng cuối cùng” và “Những cậu bé kẽm” do dịch giả Phan Xuân Loan thực hiện.

Các dịch giả tham gia chia sẻ với bạn đọc trong tọa đàm tại Đường sách Nguyễn Bình hôm 18/7/2020. - Ảnh: TL

Cũng trong dịp này, một tọa đàm về những cuốn sách của nữ tác giả người Belarus cũng đã được tổ chức với sự chia sẻ của các dịch giả Phan Xuân Loan và Phạm Ngọc Thạch. Tọa đàm vừa diễn ra tại Đường sách Nguyễn Bình, Q1, TP Hồ Chí Minh với tên gọi “Những giọng nói không tưởng”.

3/5 cuốn sách trong bộ sách đoạt giải của Svetlane Alexievich được dịch mới và in lại có chỉnh sửa bổ sung với tinh thần lao động nghiêm cẩn và cầu thị từ các dịch giả bởi Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam - Đơn vị tổ chức buổi tọa đàm. Hai cuốn do dịch giả Phan Xuân Loan thực hiện là “Những nhân chứng cuối cùng” và “Những cậu bé kẽm”. Cuốn thứ ba, “Lời nguyện cầu từ Chernobyl” trước đây đã được dịch giả Nguyễn Bích Lan chuyển ngữ và giới thiệu, tuy nhiên, do một số lí do mà chị chưa tiếp cận được bản thảo gốc tốt nhất, toàn vẹn nhất từ tác giả. Về điều này, đại diện Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam cho biết: Năm 2016, “Lời nguyện cầu từ Chernobyl” được dịch giả Nguyễn Bích Lan chuyển ngữ từ bản dịch tiếng Anh mang tên “Voices from Chernobyl” của Keith Gessen, dựa trên nguyên tác được phát hành năm 1997. Năm 2013, tác giả Svetlana Alexievich đã cho tái bản tác phẩm này với sự chỉnh sửa, bổ sung đáng kể: cụ thể, bà đã bổ sung một chương tác giả tự phỏng vấn bản thân và phần “Thay cho lời kết” cùng một số câu, đoạn trong các cuộc độc thoại; bà cũng thay đổi hầu hết tên các cuộc độc thoại trong tác phẩm. Bởi thế, bản dịch tiếng Việt từ bản tiếng Anh của Keith Gessen mà Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam ấn hành năm 2016 không có phần chỉnh sửa - cập nhật này”. Sau đó, tiếp thu ý kiến của độc giả, “sự cố” đã được khắc phục và một bản dịch hoàn thiện, sát tinh thần của tác giả hơn được phối hợp thực hiện bởi chính dịch giả Nguyễn Bích Lan cùng dịch giả Phạm Ngọc Thạch, vốn là một chuyên gia dầu khí và cũng là một dịch giả tiếng Nga quen thuộc. Trong dịp này, cùng với sự ra mắt 2 tác phẩm mới của Svetlana Alexievich, Nhà xuất bản Phụ nữ đã in lại bản dịch mới của “Lời nguyện cầu Chernobyl”, với tinh thần trung thành hết mức có thể với nguyên tác và phần cập nhật đầy đủ.

Những cuốn sách của Svetlana Alexievich được phát hành và giới thiệu bởi Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam. - Ảnh: TL


Nhất quán về bút pháp với thể loại văn xuôi tư liệu của bộ sách “Những giọng nói không tưởng”, trong “Những nhân chứng cuối cùng”, Svetlana Alexievich chọn cách ghi lại lời những “nhân vật trẻ em” khi họ đã trưởng thành. Đây là một công việc hết sức khó khăn. Và tác giả đã làm như thế với cả trăm câu chuyện trẻ thơ, được kể lại bởi những người mà khi Chiến tranh Vệ quốc nổ ra, họ mới từ 4, 5 đến 12 tuổi. Hơn một trăm câu chuyện của những đứa bé sống ở Belarus – nằm sát biên giới Ba Lan, là nước đầu tiên trong khối Liên bang Xô viết bị phát xít Đức bất ngờ tấn công ngày 22/6/1941 đã được tái hiện trong cuốn sách.

“Người Nga chưa bao giờ lãng quên những năm tháng nặng nề nhất với số phận dân tộc mình. Bảy mươi hai năm sau khi chiến tranh kết thúc, những tượng đài vẫn tiếp tục được lưu dấu. Bởi những người cựu binh của cuộc Chiến tranh Vệ quốc đã già lắm rồi, họ đến dự cuộc duyệt binh Chiến thắng mỗi năm một thưa dần. Con cháu họ cũng đã lớn, kí ức của các nhân chứng ngày càng ít đi này đang dần phôi phai. Và ở thế giới vẫn còn chiến tranh của chúng ta, những câu chuyện của các “nhân chứng cuối cùng” này, được gia cố thêm bằng những tượng đài kia, là một nỗ lực nhắc nhở”, dịch giả Phan Xuân Loan chia sẻ.

Còn “Những cậu bé kẽm” lại được nữ dịch giả này mô tả như “một lịch sử khác, một lịch sử được viết lại bằng câu chuyện của những người lính trở về từ chiến tranh và những người mẹ nhận con trở về từ những quan tài kẽm”.

Dịch giả Phan Xuân Loan kí tặng sách cho độc giả sau tọa đàm. - Ảnh: TL


Có thể nói, bộ sách của Svetlana Alexievich đã đề cập trực diện đến những vấn đề của nhân loại. Và việc Ủy ban Nobel lần đầu tiên vinh danh những tác phẩm ở thể phi hư cấu cũng đã mang lại những nhìn nhận mới về thể loại này.

Coi đây là hoạt động quan trọng nhất của đơn vị mình năm 2020, Bà Khúc Thị Hoa Phượng – Giám đốc Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam đánh giá về bộ sách: “Đây là loạt sách khiến nhân loại phải "rúng động" với hàng ngàn bài phỏng vấn các nhân chứng và những người trong cuộc... của những sự kiện bi thảm nhất của nước Nga, cũng là của nhân loại… như Chiến tranh thế giới thứ hai, Chiến tranh Xô viết - Afghanistan, sự sụp đổ của Liên Xô, thảm họa hạt nhân Chernobyl...”.

Việc dịch và giới thiệu những tác phẩm của Svetlana Alexievich tại Việt Nam có ý nghĩa lớn và mang lại những ảnh hưởng nhất định về khuynh hướng viết phi hư cấu trong một số tác giả Việt Nam thời gian gần đây, cũng như việc nhìn nhận về thể loại này tại Việt Nam trong bạn đọc và giới phê bình văn học.

Độc giả đến với sự kiện giới thiệu sách "Những giọng nói không tưởng". - Ảnh: TL


Vực dậy các hoạt động xuất bản và giới thiệu tác phẩm văn học là một khó khăn không chỉ với Việt Nam trong tình hình diễn biến dịch bệnh phức tạp trên toàn thế giới. Ngành xuất bản đóng băng và gặp những trở ngại về kinh doanh khi các hội chợ sách và hoạt động giới thiệu sách đều bị hoãn hoặc hủy. Có thể nói việc phát hành, giới thiệu cũng như tiến hành quảng bá các tác phẩm của Svetlana Alexievich là một nỗ lực của Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam trong việc kết nối với bạn đọc ở thời điểm hiện nay.
 

Tác giả Svetlana Alexievich.

Loạt sách 5 cuốn từng được nhận giải thưởng Nobel Văn chương năm 2015 của nữ nhà văn Svetlana Alexievich gồm: “Chiến tranh không có gương mặt phụ nữ” (1983), “Những nhân chứng cuối cùng” (1985), “Những cậu bé kẽm” (1989), “Lời nguyện cầu Chernobyl” (1997) và “Thời Second Hand” (2013). Trước đây, “Chiến tranh không có gương mặt phụ nữ” đã được Nhà sách Tao Đàn dịch và giới thiệu. Hiện còn cuốn “Thời Second Hand” dù đã có bản quyền nhưng đơn vị xuất bản chưa xin được giấy phép xuất bản tại Việt Nam.


Theo Hải Hồ - VNQĐ

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Hội Nhà văn Việt Nam được chính thức thành lập từ năm 1957, sau Hội nghị thành lập Hội diễn ra tại trụ sở Câu lạc bộ Đoàn Kết, từ 1/4 đến 4/4/1957. Trong lịch sử văn học Việt Nam thời hiện đại đây là lần đầu tiên có một tổ chức của những người lao động văn học trên  toàn quốc.

  • Tái hiện bức tranh Hà Nội thời bao cấp, rồi từ đó đi tìm cái chất nhân văn thuần nhất trong đời sống con người, “Chuyện ngõ nghèo” là cuốn tiểu thuyết đánh dấu sự trở lại của Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh năm 2017 sau một loạt các tiểu thuyết đình đám như: Mẫu Thượng Ngàn, Hồ Quý Ly, Đội gạo lên chùa…

  • 1. “Thiện, Ác và Smartphone” là tập tiểu luận thứ hai của Đặng Hoàng Giang, sau “Bức xúc không làm ta vô can” - cuốn sách ra mắt năm 2015 và gây được tiếng vang rộng rãi.

  • Nhân chuyến trở lại Việt Nam truyền giảng phật pháp, ngày 4-4, Tiến sĩ Phật học Khangser Rinpoche đến từ Ấn Độ đã dành nhiều thời gian giao lưu cùng bạn đọc tại TPHCM.

  • Nguyễn Trí được biết đến vào năm 2013 khi tác phẩm Bãi vàng, đá quý trầm hương (NXB Trẻ) đoạt giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam. “Sự nghiệp” cầm bút của Nguyễn Trí đến nay mới chỉ 5 năm nhưng ông đã có 9 cuốn sách truyện dài, truyện ngắn ra đời.

  • Phan Việt vừa có buổi giao lưu về tác phẩm mới nhất, cũng là tác phẩm chị cho là quan trọng nhất trong bộ ba "Bất hạnh là một tài sản" của mình.

  • Sáng 21-3, tại trụ sở Hội Nhà văn TPHCM, đã diễn ra buổi ra mắt tập tiểu luận, phê bình Nhà văn Lê Văn Thảo trong lòng đồng nghiệp do Hội Nhà văn TP thực hiện (NXB Hội Nhà văn xuất bản).

  • Nhà sách Trí Việt cho biết sau gần 3 năm thực hiện với 6 lần chỉnh sửa, Hội đồng thẩm định cuốn sách “Gạc Ma - Vòng tròn bất tử” do Ban Tuyên giáo TƯ thành lập đã đồng ý cho phép xuất bản cuốn sách này.

  • Lịch sử phát triển của hệ thống thể loại báo chí cho thấy Bút ký chính luận giữ một vai trò quan trọng trong việc định hướng xã hội. Nó là thể loại không thể thiếu trong việc giáo dục tư tưởng, chính trị cho quần chúng. Trong một thế giới đương đại, trong một xã hội bùng nổ thông tin với nhiều biến động, Bút ký chính luận càng trở nên quan trọng và cần thiết cho đời sống.

  • Ngày 4 và 5/1, Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam tiến hành họp để bình chọn bảy tác phẩm xuất sắc của làng viết năm qua. Kết quả được công bố hôm 10/1.

  • Nghiên cứu công phu, tư liệu chính xác, văn phong mạch lạc và giàu cảm xúc, tác phẩm Văn chương phương Nam - một vài bổ khuyết của hai tác giả Võ Văn Nhơn và Nguyễn Thị Phương Thúy không chỉ khiêm tốn “bổ khuyết” mà là công trình giàu tâm huyết với những khám phá ngạc nhiên mới lạ rất hữu ích.

  • Nói về cuốn sách phê bình văn học Giăng lưới bắt chim của mình, Nguyễn Huy Thiệp hay nhắc lại điều thoạt tiên tưởng rằng ông "lấp lửng": tôi viết có đúng có sai, có chính xác có nhầm lẫn, viết khi mình "đang còn nửa mê nửa tỉnh".

  • Có một thực tế là rất nhiều người song hành giữa việc viết văn và viết báo. Xét về góc độ thể loại thì văn học và báo chí là hai thể loại khác nhau nhưng giữa chúng lại có sự tương đồng với nhau về nhiều khía cạnh. Vì thế việc song hành giữa văn chương và báo chí là điểu dễ hiểu.

  • hông biết đã đến đáy chưa thảm trạng tác giả (khoa học và nghệ thuật) bị xâm hại trắng trợn về bản quyền như hai công trình về dân tộc học của GS.Từ Chi, và về sử học của GS.Trần Quốc Vượng. Hai tác giả có tên tuổi đã quá cố, và những nhà xuất bản gây nên sự cố, làm méo mó, biến dạng đứa con tinh thần của họ lại là những nhà xuất bản có những cái tên rất sang, là cơ quan ngôn luận của những cái hội nghề nghiệp lẽ ra phải rất nghiêm chỉnh, đứng đắn trước công luận. Các cơ quan truyền thông đã lên tiếng. Không biết gia đình, thân nhân của hai tác giả có ý kiến gì không? Ta đã có lệ luật gì về những vụ việc như vậy, để đưa ra tòa án dư luận?

  • Chiều 7.10, Hội đồng giám khảo giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội gồm các nhà văn, nhà thơ: Bằng Việt, Nguyễn Việt Chiến, Phạm Xuân Nguyên, Bùi Việt Mỹ, Nguyễn Sĩ Đại, Lê Minh Khuê, Đoàn Tử Huyến, Nguyễn Đăng Điệp, Nguyễn Thành Phong đã họp phiên chung khảo.

  • Ngày 4/10, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã đến dự và phát biểu tại Hội thảo khoa học toàn quốc “Văn học, nghệ thuật với việc xây dựng nhân cách con người Việt Nam” do Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh.

  • Tác phẩm văn xuôi, trong đó có truyện ngắn xuất hiện trên báo chí đã trở thành món ăn tinh thần nhiều năm nay cho độc giả. Tuy nhiên, dường như món ăn tinh thần này đang ngày càng có xu hướng bị co lại, bị thay thế.

  • Sáng tạo văn học nghệ thuật về đề tài chiến tranh, cách mạng thời gian qua đã có nhiều đổi mới và được giới chuyên môn ghi nhận.

  • Viết về cuộc Cách mạng mùa Thu 70 năm về trước, nhà văn  Nguyễn Đình Thi -  người can dự, đồng thời là chứng nhân của cuộc cách mạng vĩ đại đó (Năm1945 ông dự Hội nghị Quốc dân Tân Trào và được cử vào Ủy ban Giải phóng dân tộc; sau đó được bầu làm Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa I là Ủy viên thường trực) đã ví nó giống như “một cuộc lột vỏ”, “rũ bùn” đứng lên của con người, của dân tộc Việt Nam: Súng nổ rung trời giận dữ/ Người lên như nước vỡ bờ/ Nước Việt Nam từ máu lửa/ Rũ bùn đứng dậy sáng lòa (Đất nước).        

  • Sau gần 30 năm thực hiện đường lối đổi mới về văn hóa văn nghệ được đề ra trong Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng 12/1986), văn học Việt Nam đã có nhiều bước chuyển sâu sắc, đạt nhiều thành tựu đáng kể trên tất cả các thể loại, góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền tảng văn hóa, tinh thần của con người và xã hội.