Cầm trên tay cuốn “Thời xuân sắc” của nhà văn Huệ Ninh (NXB Thế giới, 2020) - hồi ký của một người phụ nữ bình thường, tôi thật sự xúc động và còn thấy tiếc, tự hỏi sao sách không dày hơn nữa.
Hồi ký hơn 300 trang kể về cuộc đời của bà Trần Thị Thủy - mẹ của tác giả Huệ Ninh - một cá nhân bình thường trong xã hội từ những năm 1950 đến những năm cuối thế kỷ 20. Nhưng sức hấp dẫn chủ yếu của tác phẩm lại đến từ những thứ tưởng rất bình thường đó. Không tô vẽ cho bản thân, không nhằm mục đích xây dựng hình ảnh hay truyền cảm hứng gì đó, cũng chẳng có dụng ý gây tò mò như hồi ký của những người nổi tiếng, “Thời xuân sắc” đơn giản là hồi ký của một người muốn nhìn lại cuộc đời mình, thủ thỉ kể cho chính mình và con cháu nghe. Có lẽ, bà cũng chẳng có ý định xuất bản sách nếu không có một cô con gái là nhà văn!
Huệ Ninh - người chấp bút đã cố gắng để giữ nguyên cách kể, giọng kể và ngôn ngữ của mẹ mình, một người lao động chân chất, mộc mạc. Tài năng trong trường hợp này không phải ở sự sáng tạo mà ở khả năng giữ được linh hồn của hiện thực, khắc họa một hiện thực “nguyên chất”, như nó vốn có. Mọi thứ được kể rất hồn nhiên, không dụng ý chọn lựa chi tiết mà chỉ đơn thuần ghi lại những biến cố đời mình. Trong dòng kể ấy, những thứ ngẫu nhiên được nhắc đến lại vô tình trở thành những “hạt bụi vàng của tác phẩm”. Cuốn sách đưa bạn đọc đến với những năm tháng biến động và đi qua những biến cố dữ dội, bởi mỗi số phận cá nhân cũng chứa một phần lịch sử. Cùng với đó là rất nhiều câu chuyện về chồng, về con, về những thứ lặt vặt đời thường. Ngẫu nhiên mà trở thành tất yếu, đời thường mà trở thành nghệ thuật, vô tình mà chạm đến tầng sâu hiện thực.
Với tác phẩm này, nhà văn Huệ Ninh đã góp phần khẳng định một lối viết sức hấp dẫn trong đời sống văn học - những thể loại “non - fiction”. Khi trí tưởng tượng của nhân loại đã mở rộng đến vô cùng thì những yếu tố hư cấu, kỳ ảo cũng dần trở nên bão hòa. Khi cuộc sống đã đầy rẫy những thứ xa hoa phù phiếm, những kiểu đỏm dáng mệt nhoài, con người ngày càng có xu hướng muốn tìm đến sự thật theo một cách giản đơn. Và những tác phẩm như “Thời xuân sắc”, mong rằng sẽ ngày càng nhận được sự chào đón của độc giả.
Theo Thanh Tâm - Thời Nay
. Hai năm sau kể từ khi Julia Kristeva đưa ra khái niệm liên văn bản (intertextuality), Roland Barthes đã đi xa hơn nhiều qua một tuyên bố gây sốc: Cái chết của tác giả (The Death of the Author, 1968). Những quan niệm mới mẻ của các nhà khoa học một thời từng là trụ cột của chủ nghĩa cấu trúc đã chính thức khép lại vai trò của isme này và mở ra giai đoạn hậu cấu trúc. Trong quan niệm mang tính gây hấn của họ, người đọc, từ chỗ là kẻ bên lề, đã chính thức bước vào vị thế trung tâm với tư cách là kẻ có quyền năng tối thượng trong việc thiết lập mối quan hệ và ý nghĩa giữa văn bản và liên văn bản, giữa văn bản và các thiết chế văn hóa đã tạo ra nó(1).
Tiểu thuyết về giải phóng miền Nam Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.1975 của nhà báo kỳ cựu Trần Mai Hạnh đã vượt qua tiểu thuyết về chiến tranh biên giới phía Bắc Mình và họ của Nguyễn Bình Phương, tác giả xuất sắc của văn học đương đại.
“Tay chơi” Nguyễn Quang Sáng rời xa cõi tạm, “trưởng lão” Tô Hoài về với “Cát bụi chân ai,” nhà văn của đất và người phương Nam - Anh Đức về với đất Mẹ, tác giả của “Biển và chim bói cá” - nhà văn Bùi Ngọc Tấn kết thúc hành trình sống và viết…
"Những đỉnh núi du ca" là công trình nghiên cứu mới nhất về tộc người H'mông của nhà nghiên cứu trẻ Nguyễn Mạnh Tiến (ảnh bên), người đã cố công lang thang suốt ba năm trên khắp miền núi phía Bắc mà trọng tâm là cao nguyên đá Đồng Văn để tìm kiếm cho mình một lối tiếp cận khả dĩ nhất để giải mã những phản ứng phức tạp của tộc người vừa đặc biệt, vừa hấp dẫn nhưng cũng không ít bí ẩn.
"Có một phố vừa đi qua phố" - tập di cảo của cố tác giả Đinh Vũ Hoàng Nguyên - là một trong bốn tác phẩm văn học đoạt giải "Văn học Nghệ thuật Thủ đô 2014".
Nhà văn quân đội có tiếng Đình Kính (Hải Phòng) viết ở nhiều lĩnh vực: Tiểu thuyết, truyện ngắn, ký, kịch bản phim. Mảng chủ đề lớn mà ông đeo đuổi là biển và những người lính biển, với các tác phẩm “Sóng cửa sông” (1976), “Đảo mùa gió” (1978), “Lính thủy” (1978), “Người của biển” (1985) - Giải thưởng văn học Bộ Quốc phòng, “Sóng chìm” (2002), “Huyền thoại tàu không số” (2012) - 2 tác phẩm này đều đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn VN. Phóng viên Báo Lao Động đã phỏng vấn ông…
Trong tiểu thuyết Xác phàm, nhà văn Nguyễn Đình Tú dùng hình ảnh “mùi buồn” để gợi lại ẩn ức về một cuộc chiến tranh.
Bất kỳ người cầm bút nào cũng đều mơ ước rằng tác phẩm của mình sẽ trở thành sách gối đầu giường của hàng triệu người. Sao chúng tôi - những nhà văn, nhà thơ Việt Nam lại không mong muốn một ngày tác phẩm của mình hiện diện trên các ngôn ngữ của dân tộc khác chứ?
NGUYỄN NHẬT ÁNH
Tạp văn
Nhà văn Tô Hoài - tác giả của cuốn sách "Dế mèn phiêu lưu ký" khiến bao thế hệ bạn đọc Việt Nam say mê - đã từ trần vào trưa 6.7.2014 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 95 tuổi.
Nobel Văn học là đỉnh cao nhưng không phải đỉnh cao nào cũng làm hoan hỉ tất cả mọi người. Việc lựa chọn của viện Hàn lâm Thuỵ Điển những năm gần đây chắc chắn sẽ làm chạnh lòng những ai đã trót yêu thích thế giới văn chương của Kafka, Jorge Louis Borges, Umberto Eco, Robbe – Grillet, Italo Calvino…
Ngày nay, nhìn lại chủ trương cách mạng của Phan Châu Trinh cách đây hơn một thế kỷ, một lần nữa chúng ta lại thấy tầm nhìn của một người mang khát vọng Khai dân trí, Chấn dân khí, Hậu dân sinh.
Lần nào ra Hà Nội, dù dài ngày hay chỉ là thoáng chốc, nhà văn Trần Thùy Mai cũng tới ngồi uống cà phê ở nhà hàng Thủy Tạ nhìn ngắm hồ Gươm và hẹn bạn bè tới gặp gỡ chuyện trò. Hỏi vì sao chị chỉ chọn mỗi chỗ này, Trần Thùy Mai bảo: “Là vì ở đây là “Hà Nội nhất”, lại có thiên nhiên bao quanh, giống như bờ sông Hương ở Huế vậy…”.