Để mùa lễ hội trong lành

16:53 05/01/2015

Cả nước lại sắp bước vào mùa lễ hội Tết Ất Mùi 2015. “Đến hẹn lại lên”, những câu chuyện tiêu cực mùa lễ hội dường như vẫn là bài toán nan giải đối với các nhà quản lý.

Người dân vô tư nhét tiền thật vào mũi sư tử tại đền thờ

Đau đầu với nạn cướp lộc, bói toán, đốt vàng mã…

Năm này qua năm khác, vẫn là nỗi lo đốt vàng mã tràn lan, ném tiền giọt dầu, khấn thuê, bói toán… bủa vây du khách trong mùa lễ hội xuân ở đền Đồng Bằng, đền Tiên La (Thái Bình), đền Mẫu (Hưng Yên), đền Cuông, đền Cờn (Nghệ An), bia Bà (Hà Nội), đền Mẫu, đền Bắc Lệ (Lạng Sơn)… Rồi rác thải bừa bãi khắp nơi, giá vé gửi xe đắt đỏ; hòm công đức, giọt dầu vẫn đặt quá nhiều tại di tích. Chính vì thế, trước mùa lễ hội xuân năm nay, một lần nữa những vấn nạn ấy lại tiếp tục được đưa ra mổ xẻ.

Vài năm gần đây, công tác quản lý và tổ chức lễ hội bước đầu cũng có chuyển biến. Điển hình là tình trạng chen lấn, phản cảm ở một số lễ hội đã giảm; hiện tượng hàng quán lộn xộn, chèo kéo du khách cũng đã hạn chế ở nhiều lễ hội. Song cũng phải thừa nhận rằng tính thương mại hóa cùng các yếu tố lai căng đang ngày càng xâm nhập, lấn át làm biến dạng lễ hội; nhiều cá nhân, đơn vị vẫn coi lễ hội là “mảnh đất màu mỡ” để kiếm tiền, trục lợi. Hàng quán, ki-ốt được xây mới, đình chùa được tu bổ tôn tạo cũng theo xu hướng to hơn, sặc sỡ hơn, còn người đi lễ luôn có tâm lý cảnh giác đối phó với đủ mọi cạm bẫy từ các dịch vụ “chặt chém”, “cò” vé cho đến những lo ngại về vệ sinh an toàn thực phẩm. Hiện nay, xuất hiện tình trạng, thay vì cướp ấn là cướp lộc. Mùa hội năm 2014, dư luận choáng váng bởi hình ảnh tranh cướp lộc tre tới đổ máu trong lễ hội Gióng - Hà Nội.

Chia sẻ về hiện tượng này, Viện trưởng Viện Nghiên cứu tôn giáo Nguyễn Quốc Tuấn nhiều lần khẳng định, đó là hành động thể hiện sự mù quáng về tâm linh... Còn ban tổ chức phân trần rằng đó là tình huống mới phát sinh ngoài dự đoán, rằng lượng người dồn về lễ hội quá đông nên không xử lý kịp... Vì thế, câu hỏi lớn đặt ra là năm nay ban tổ chức lễ hội này không còn “bị động”, vậy có thể tin tưởng rằng không gian linh thiêng sẽ không còn cảnh tranh cướp ồn ào nữa?

Siết chặt quản lý

Năm nay, từ rất sớm, Bộ VH-TT-DL đã có văn bản gửi Sở VH-TT-DL các địa phương chỉ đạo công tác quản lý và tổ chức lễ hội năm 2015. Văn bản có đề cập tới việc hướng dẫn nhân dân đặt tiền lễ trong lễ hội và các nơi thờ tự đúng nơi quy định, bố trí lực lượng thu gom kịp thời các loại nhang, tiền công đức và tiền lễ mà nhân dân đã đặt không đúng nơi quy định. Bố trí, sắp xếp các hàng quán, dịch vụ, nơi trông giữ phương tiện giao thông gọn gàng, đảm bảo tính thẩm mỹ, thuật tiện cho nhân dân, không trở thành nguyên nhân gây ùn tắc, lộn xộn, mất vệ sinh môi trường và an ninh trật tự trong lễ hội. Không để các hàng quán lợi dụng tín ngưỡng kinh doanh trong lễ hội bày bán các loại thực phẩm tươi sống gây phản cảm, mất mỹ quan. Không để các hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc, cờ bạc trá hình, ăn mày ăn xin, móc túi, trộm đồ lễ, tranh giành, đeo bám khách, tăng giá cả hàng hóa, dịch vụ, đổi tiền lẻ, đốt pháo nổ, thả đèn trời, trang trí đèn lồng không rõ nguồn gốc xuất xứ...

Đáng chú ý, văn bản này đặc biệt nhấn mạnh việc không để tình trạng xây dựng, sửa chữa di tích, tiếp nhận công đức, tiến cúng bằng hiện vật đưa vào bài trí trong khuôn viên di tích khi chưa được phép của các cơ quan quản lý có thẩm quyền. Đây được coi là động thái tích cực sau hàng loạt các văn bản của các đơn vị văn hóa triển khai trong suốt nhiều tháng qua về việc rà soát, kiểm tra và đưa linh vật, đồ thờ cúng ngoại lai ra khỏi các di tích. Trước đây, Ban Quản lý di tích danh thắng địa phương cũng nhiều lần bày tỏ sự lúng túng khi các cá nhân, tổ chức đua nhau cúng tiến sư tử đá, tượng Phật, tượng thánh, tượng Quan âm Bồ tát bằng thạch cao; lọ lục bình, đèn thờ kiểu ngoại vào di tích. Thậm chí ông Nguyễn Hữu Sơn, Giám đốc Sở VH-TT-DL Lào Cai, còn khẳng khái chia sẻ: “Chẳng cán bộ di tích nào lại không biết, việc đưa hiện vật mới vào là trái quy định của Luật Di sản văn hóa, làm sai lệch hồ sơ gốc, chưa kể những hiện vật đó trái với phong tục tập quán, truyền thống văn hóa người Việt. Nhưng không lẽ một lãnh đạo cấp cao hơn, về địa phương cung tiến hiện vật mà Ban quản lý di tích lại từ chối?”.

Hy vọng, sự quyết liệt chỉ đạo của Bộ VH-TT-DL trong mùa lễ hội này sẽ là một liều thuốc tốt để chống bệnh “nể nang”, trả lại sự uy nghiêm cho di tích gốc.

Theo Viện Văn hóa nghệ thuật Việt Nam - đơn vị được giao nghiên cứu Đề án quản lý đốt đồ mã - việc đốt đồ mã đang đi quá giới hạn và trở thành vấn đề “nóng” gây lãng phí lớn. Tuy nhiên, khi đưa vấn đề này ra bàn thảo thì nhiều nhà khoa học lại lắc đầu vì để cấm triệt để, triệt tiêu tận gốc là khó hơn… lên trời. Do vậy, thay vì đưa ra nhiều quy định cứng nhắc thì giải pháp đưa ra là phải vận động, tuyên truyền bắt đầu từ việc trao đổi với các cơ sở thờ tự, vận động các sư trụ trì, thủ nhang, từ đền vào cuộc vì họ là những người có khả năng hướng dẫn những người thực hành đúng nghi lễ.


Nguồn: Mai An - SGGP

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Theo họa sĩ, nhà nghiên cứu Lê Quốc Việt, hoàn cảnh lịch sử cùng cách bảo tồn còn hời hợt khiến những kho mộc bản quý giá một thời đang ngày càng mai một và im lìm.

  • Không chỉ bị tàn phá bởi thời gian, nhiều công trình, di tích - nhất là các đình, chùa - còn bị biến dạng qua các công cuộc bảo tồn, trùng tu mà ở đó những người trông coi di tích và những người làm công đức tự cho mình quyền được can thiệp vào chuyên môn, còn chính quyền sở tại thì cấp phép trùng tu, tôn tạo một cách đại khái, dễ dàng, trong khi vai trò của các nghệ nhân lại chưa được coi trọng đúng mức.

  • Quảng Trị được coi là một bảo tàng chiến tranh lớn, ở đó có những bảo tàng chiến tranh nhỏ, nơi ghi dấu ấn đau thương và hào hùng đã đi vào lịch sử.

  • Nhà thơ Phạm Tiến Duật năm 2002, khi vào tuổi 61, đã đưa ra mười tiêu chí để xác định “thế nào là nhà văn già”. Tỷ như nhà văn già là nhà văn thích đề tặng và chú thích, thích quản lý người khác mà không quản lý chính mình, thích chê bai xã hội, phàn nàn đủ thứ và tỏ ra mình là người lịch lãm, chỉ không biết chê chính cái mình viết ra…

  • Trong những ngày cuối tháng 5/2015, dư luận khắp nơi tỏ vẻ đồng tình với phát biểu tại Quốc Hội của Thiếu tướng Nguyễn Xuân Tỷ (Phó giám đốc Học viện Quốc phòng): “Tội tham ô, tham nhũng mà không tử hình thì không hợp lòng dân, bởi tham nhũng không phải là những người nhỏ mà đều là người làm to có chức có quyền, đục khoét công quỹ, bóc lột nhân dân. Làm cán bộ mấy năm mà trong nhà có vài ba trăm tỉ đồng, thậm chí cả ngàn tỉ đồng thì lấy ở đâu ra nếu không tham nhũng. Có một đội ngũ giàu rất nhanh, cưỡi lên đầu nhân dân, còn kinh khủng hơn địa chủ, tư sản ngày xưa”.

  • Khái niệm không gian văn hóa của các dòng sông đã rõ ràng và cụ thể khi liên quan đến quy hoạch cảnh quan kiến trúc của đô thị. Nhưng ngoài quy hoạch đô thị, không gian đó không chỉ gói gọn ở các điểm nhấn kiến trúc nhà cửa, cầu và cây xanh.

  • Khai thác các di tích văn hóa- lịch sử vào mục đích du lịch đang trở thành một hướng đi được quan tâm đầu tư của nước ta nói chung, Nghệ An nói riêng bởi có lẽ đó là cách hiệu quả hàng đầu để quảng bá những giá trị văn hóa của một vùng miền mà không cần phải tốn quá nhiều lời.

  • Cô bé Lolita dạo chơi đến Việt Nam gần đây đã làm nổ ra một sự “mất đoàn kết” không nhỏ trong giới dịch thuật. Thậm chí, có khi người ta chú ý đến chuyện nóng bỏng của “trường văn trận bút” nhiều hơn là chú ý đến vẻ đẹp của cô ấy, hay nói cách khác, giá trị của bản thân tác phẩm của Vladimir Nabokov.

  • Truyền thông tạo định kiến “người Israel chuyên đánh bom cảm tử”, “người Anh lãnh đạm và xa cách”, nhưng văn chương liên kết nhân loại bằng những câu chuyện giản dị. Chủ đề này được nói đến trong Những ngày Văn học châu Âu tại Hà Nội.

  • Không phải là những người đầu tiên nảy ra ý tưởng biến các khoảng đất trống ở Hà Nội thành sân chơi cho trẻ em nhưng họ là những người đầu tiên thực hiện thành công ý tưởng đó - chúng tôi muốn nói đến các bạn trẻ trong nhóm tình nguyện “Nghĩ về sân chơi trong thành phố” (Think Playgrounds - TPG).

  • Nhân dịp tái bản có sửa chữa Lolita, dịch giả An Lý, người biên tập bản tiếng Việt lần này,  có bài viết về tác phẩm mà lịch sử xuất bản của nó sang các thứ tiếng khác dường như chịu một lời nguyền cho những bản dịch lại, hoặc những bản dịch liên tục sửa chữa.

  • Văn hóa đọc của Việt Nam không hề suy đồi? Vấn đề là giới trẻ của chúng ta đang quan tâm gì và đọc gì?

  • Robert Lucius - giám đốc chương trình khu vực châu Á, Tổ chức Humane Society International, một tổ chức bảo vệ động vật quốc tế hơn 60 năm - đã trở lại Việt Nam trong một chuyến đi đặc biệt khi Việt Nam đã làm ông thay đổi cuộc đời của mình, từ một sĩ quan quân đội ông trở thành nhà hoạt động bảo vệ động vật.

  • Trách nhiệm giáo dục thuộc về ai? Gia đình, nhà trường hay xã hội? có nhiều người đổ lỗi cho đó là bị tác động bởi "mặt trái của kinh tế thị trường".

  • Con số 6.200 nói lên điều gì...!

    6.200 người bị nhập viện do ẩu đả trong dịp tết nguyên đán Ất Mùi 2015 nói lên điều gì, chẳng phải là bạo lực đang lên ngôi!

  • Xem lễ hội ở xứ ta dễ có cảm giác mình bị dẫm nát như những cánh hoa trên Đường hoa xuân. Lễ hội Việt hiện đại, không khéo, trở thành đồng nghĩa với từ vandalism – nôm na là hủy hoại các giá trị văn hóa nhân loại.

  • Tưởng lì xì con trẻ là... chuyện nhỏ, nhưng thật ra có rất nhiều điều đáng bàn quanh câu chuyện lì xì đầu năm.

  • Cần có một cơ quan kiểu như Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam trong lĩnh vực báo chí và các cơ quan báo chí cần phải liên kết lại trong cuộc chiến chống vi phạm bản quyền báo chí. Đó là giải pháp được nhiều đại biểu đồng tình nhất tại Hội thảo "Vấn đề Bản quyền báo chí trong kỷ nguyên số" được tổ chức ngày 28/1 tại TP.HCM.

  • Theo thống kê của Cục Xuất bản-in-phát hành, năm 2014 ngành xuất bản đã tăng 50 triệu bản sách so với 10 năm trước.

  • Đó là một trong những vấn đề đã được đưa ra thảo luận sôi nổi tại buổi tọa đàm với chủ đề “Những cuốn sách làm ô nhiễm môi trường giáo dục thanh thiếu niên - Thực trạng và Giải pháp”, do Hội xuất bản Việt Nam tổ chức vào sáng nay 21/1 ở TPHCM.