Bức tranh toàn cảnh quần thể di tích Huế trước cơn đại hồng thủy thế kỷ

14:55 30/10/2009
QUÍ HOÀNGLăng tẩm trừ lăng Khải Định, Hổ Quyền, trong Hoàng Thành trừ Thái Bình Lâu, Lẩu Ngọ Môn ở vị thế cao nên thoát khỏi nước. Còn tất cả 14 khu di tích khác với hàng trăm công trình kiến trúc đều bị ngập trong biển nước. Chỗ cao nhất trong nội thành cũng ngập 1 mét 50 nước, chỗ ngập sâu nhất của lăng Minh Mạng là trên 5 mét. Nhà bia ở đây nước ngập dần tới mái.

Hình ảnh về trận lụt tháng 11 - 1999 ở Huế

Nước chảy đến đâu hoành hành tơi bời đến đấy. Các cung điện trong Hoàng cung nước lũ ngâm lâu đã làm cho các bờ nóc, bờ quyết bị nứt rạn, mái bị sụt gây thấm dột nghiêm trọng. Từ Điện Long An, Hiển Lâm Các, Hòa Khiêm Điện đến lầu Ngũ Phụng, Điện Thái Hòa, Thế Miếu, Hưng Miếu... phần kiến trúc bằng gỗ bên trong bị ướt dầm dề. Các cột sơn son thếp vàng ở Điện Thái Hòa gặp nước dã rạn chân chim. Nếu không cứu gỡ kịp thời sẽ bong ra từng mảng loang lở.

Nước lớn chảy mạnh ào ạt đường hào xung quanh thành làm hầu hết hệ thống lan can thành cầu bắc qua hào ở các cửa vào ra của kinh thành đều sập và sạt lở nặng.


(Thành cầu trước cửa Thượng Tứ bị đổ - Ảnh: Phan Thanh Hải)


Ngâm nước, đất nhão cộng với gió mạnh đã làm đổ 50 cây cổ thụ, tàn phá nặng nề cảnh quan những khu di tích. Hệ thống tường thành các công trình bị nứt, sát lở và đổ từng mảng lớn. Nước mang theo phù sa, đát, cát, khi rút, để lại khối lượng đất cát khổng lồ. Riêng ở Lăng Minh Mạng đất bùn ngập toàn bộ đường đi. Bùn trên sân chầu dày từ 30 phân tới 70 phân. Ao hồ và đường hào Lăng Minh Mạng, Tự Đức bùn đầy lên cả mét. Nếu không nạo vét, nước hồ sẽ nông choèn, gây ảnh hưởng tới cảnh quan.

Ai trở lại lăng Gia Long sẽ không khỏi giật mình: nóc Điện Minh Thành dột nặng, tường Tả Tùng tự vỡ, ngói mái sụt lở, vỡ nham nhở. Đá xây phần mộ vua Minh Mạng bị trôi, mộ lún từng phần. Kè đá phía Tây và lan can lăng Thuận Thiên Cao Hoàng Hậu (mẹ Minh Mạng) bị vỡ 3 mét 50. Miếu thờ Thiên Y A Na bị sập đổ hoàn toàn.

Hệ thống đường đi đến các lăng Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Đồng Khánh, Khải Định... đều bị sạt lở, vừa mất cảnh quan, vừa gây khó khăn cho xe cộ đi lại của khách tham quan.


Toàn bộ sự thiệt hại này lên tới 4 tỷ đồng. Chưa tính tới sự sụp đổ phía trước Minh Mạng Hòn Chén, Linh Mụ. Sự sụp lở ở lăng Minh Mạng, Điện Hòn Chén và Chùa Linh Mụ là rất đáng kể. Nước sông tàn phá đất trước cửa lăng Minh Mạng, xâm thực vào phía trong tới 300 mét. Chỉ còn cách tường thành của Lăng chừng 50, 60 mét nữa là cùng. Trước đây vài năm, công ty di tích đã khoan thăm dò sâu 7,8 mét, thấy kết cấu bên dưới là đất và bùn. Rõ ràng khu vực lăng xây dựng là khu đất bồi chứ không phải đất nguyên thổ.

Ở điện Hòn Chén. Từng mảng đất phía trước đền gần Am Ông Hạ Ban, Am Thủy Phủ, Am Cô Ngọc Lan bị lũ cuốn và sụp đổ hoàn toàn. Chân núi bị nước đào hàm ếch, thế đất đá bên trên đang rất chênh vênh. Những vết nứt hiện tại đe dọa một sự sụp đổ khó tính trước.

Tại Chùa Thiên Mụ sạt lở các cấp bậc trước chùa lối xuống sông Hương. Đường lên du lịch chùa, ở phía đông xe ô tô không chạy qua được, đường chỉ còn lại chừng 1 mét 50 đủ cho xe hai bánh qua lại. Phần đất trước tháp Phước Duyên giường như hình con rùa nhoai ra mặt sông. Nếu phần đất này không được gia cố với kiến trúc đặc biệt sẽ rất nguy hiểm cho sự tồn tại của tháp Phước Duyên và các kiến trúc phía trong.

Củng cố hoàn chỉnh giải quyết sự cố sụp đổ ở ba công trình này không thể ngày một ngày hai, đòi hỏi phải có thiết kế hết sức chu toàn mới bảo vệ lâu dài các công trình này. Công ty di tích Huế đã liên hệ với Viện kiến trúc xây dựng của nhà nước có đề án đặc biệt để cứu nguy cho sự tan vỡ trước sóng lũ của 3 công trình trên. Bạn đọc sẽ được thông tin ngay khi đề án được công bố.

Ngay sau khi nước rút, ngày 7-11-1999 Trung tâm bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã có thư gửi ông Richard Engelhardt và văn phòng UNESCO khu vực châu Á Thái Bình Dương báo cáo những thiệt hại của lũ lụt đối với quần thể di tích Huế, sự cố gắng của Huế khắc phục hậu quả và đề xuất xin 3 kiến nghị như sau:

1- Hội Đồng Di Sản Thế Giới thông qua quỹ di sản có chương trình tài trợ khẩn cấp cho khu di tích Huế.

Kêu gọi sự tài trợ, giúp đỡ của các quốc gia, các tổ chức, cá nhân trên khắp thế giới tham gia khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra làm tổn hại đến di sản thế giới ở Huế.

2- Giúp đỡ, tài trợ một số trang thiết bị cần thiết như: 1 ca nô lưu động để sử dụng trong mùa lũ; 1 bộ giàn giáo nhiều chức năng để kê kích giữ gìn các tài sản khi cần thiết, cũng như gia cố tường thành, công trình có nguy cơ sụp đổ; 1 bộ thiết bị bơm vừa bằng áp lực để gia cố công trình; các loại hóa chất chống thấm dột, hóa chất chống mối mọt; một số hòm chuyên dùng để lưu giữ phim ảnh, băng Vidéo tư liệu...

3- Cử chuyên gia có kinh nghiệm về gia cố nền móng và địa chất công trình đến Huế để đánh giá thiệt hại, nguy cơ gây hư hại, giúp đỡ lập dự án, giải pháp bảo tồn cho các khu di tích Minh Mạng, Thiên Mụ, Hòn Chén.

Từ ngay sau khi nước sông Hương rút, 600 cán bộ công nhân viên Trung tâm Di tích và UBND tỉnh chi viện cho Trung tâm 2460 sinh viên cùng tham gia khắc phục lũ lụt.

Với ý thức bảo vệ Di sản Văn Hóa Thế Giới, nhờ sự nỗ lực của toàn dân, của các lực lượng chi viện, đến nay các khu di tích đã lại mở cửa phục vụ khách tham quan.

Q.H
(130/12-1999)





 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Được sự cho phép của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, từ ngày 7/10/2016, Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế đã phối hợp với Viện Khảo cổ học mở hố thám sát thăm dò dấu vết lăng mộ vua Quang Trung tại gò Dương Xuân (Trường An, TP Huế) với diện tích 22 m2.

  • TRẦN VIẾT ĐIỀN

    Di tích lịch sử Đình Dương Xuân Hạ nằm ở khu vực thuộc làng cổ Dương Hóa, với bề dày lịch sử trên dưới 500 năm.

  • HOÀNG NGỌC CƯƠNG

    LGT: Trong quá trình tìm hiểu về sự nghiệp trước tác của Thái sư - Tuy Thịnh Quận công Trương Đăng Quế (1793 - 1865)(1), chúng tôi đã phát hiện ra bài tựa Ninh Tĩnh thi tập tự [寧靜詩集序: Bài tựa Tập thơ Ninh Tĩnh]; được in trong sách Trương Quảng Khê công văn tập [張廣溪公文集: Tap văn của ông Trương Quảng Khê], từ tờ 29a - 30a, tập sách hiện đang được lưu trữ tại Thư viện Quốc gia Việt Nam, dưới ký hiệu R.315.

  • TÔN THẤT BÌNH

    Kim Long (còn được gọi là Kim Luông) vốn là đất các chúa Nguyễn chọn nơi lập phủ từ năm 1636 đến 1687. Năm 1687 chúa Nguyễn Phúc Trăn mới dời phủ về Phú Xuân, cách Kim Long chỉ 3 cây số, dọc theo bờ Sông Hương.

  • CAO THỊ THƠM QUANG

    Kinh thành Huế là tòa thành ở Cố đô Huế, nơi đóng đô của vương triều Nguyễn trong suốt 140 năm từ 1805 đến 1945. Hiện nay Kinh thành Huế là một trong số các di tích thuộc cụm Quần thể di tích Cố đô Huế được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào ngày 29 tháng 3 năm 1993.

  • TRẦN VĂN DŨNG   

    Vừa qua, sau khi tấm hình chụp về Ngọ Môn không có 8 bộ mái lợp ngói thanh lưu ly ở lầu Ngũ Phụng xuất hiện trên các trạng mạng xã hội đã lôi cuốn một lượng lớn độc giả quan tâm tìm hiểu, đã có nhiều ý kiến bình luận đưa ra khác nhau.

  • TRẦN VĂN DŨNG

    Nhà vườn truyền thống là di sản đặc trưng tạo nên bản sắc văn hóa Huế, ảnh hưởng lớn đến việc hình thành tính cách, tâm hồn của con người xứ Huế.

  • TRẦN VIẾT ĐIỀN

    Triều Sơn, một tên làng đã vào dạ người Huế bao đời nay, qua câu hò ru em vời vợi. Nhiều người Huế nghĩ rằng làng Triều Sơn chuyên buôn bán, với cụm từ “Triều Sơn bán nón” có trong bài hò ru em phổ biến.

  • THANH HOA - LÊ HUỆ

    Chợ Đông Ba có vị trí đắc địa khi nằm ở trung tâm thành phố Huế, dọc bờ sông Hương, bên đường Trần Hưng Đạo, cách cầu Trường Tiền khoảng 100m về phía Bắc. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân xứ Huế mà còn là nơi để du khách tìm hiểu văn hóa vùng đất Cố đô.

  • VÕ QUANG YẾN

    Tạp chí Sông Hương đã có nhiều lần đề cập đến vấn đề sông Hương và cầu Trường Tiền, nhất là về năm xây cầu: Phan Thuận An, Phụ trương đặc biệt số 2; Quách Tấn, số 23; Hồ Tấn Phan, Nguyễn Thị Như Trang, số 29.

  • “Màu vàng lồng lộng chảy tràn lá xanh” là bộ sưu tập 11 chiếc áo dài xưa, bảo vật của gia đình Tiến sĩ Thái Kim Lan, gồm long bào Vua Khải Định, áo dài gấm the, áo mệnh phụ, áo lụa vàng, áo dài Hoàng thái hậu, áo mệnh phụ công nương, áo gấm xanh rêu, áo xiêm, áo dài lụa vân xanh... Được sự hỗ trợ của Viện Goethe tại Hà Nội lần này bộ sưu tập được đưa từ CHLB Đức về trưng bày tại Bảo tàng Văn hóa Huế,  từ 18/5 đến 12/6/2016. Nghệ sĩ sắp đặt Veronika Witte, cũng từ CHLB Đức, trực tiếp thực hiện trong một không gian vô cùng lý tưởng. Tại phòng trưng bày chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn nhanh chủ nhân bộ sưu tập.

  • PHẠM HỮU THU

    Những ai đã từng qua lại con đường Ngô Quyền, hẳn sẽ mừng vui khi thấy nơi này vừa xuất hiện một công trình mà nhiều người quen gọi là Bệnh viện quốc tế Trung ương Huế. Đây là mô hình xã hội hóa được thành lập theo Quyết định của Bộ trưởng Y tế và Bệnh viện Trung ương Huế là đơn vị đầu tiên của cả nước (trong số 18 bệnh viện) được Chính phủ cấp tín dụng ưu đãi nhằm hiện thực hóa chủ trương này.

  • LÊ QUANG THÁI

    Một thời trong quá khứ xa gần, người phương Tây đã từng gọi và như đặt tên cho Đô thành Phú Xuân Huế là “thành phố quan lại”.

  • Một số thông tin chung

    Một trong những bài viết nêu vấn đề Hội Quảng Tri - Huế có thể bị xóa bỏ đã được báo Tuổi Trẻ nêu lên trong bài “Huế xóa bỏ dấu tích nơi cụ Phan Bội Châu từng diễn thuyết?” ngày 26/11/2015. Trong đó có cho biết:

  • Một số thông tin chung

    Một trong những bài viết nêu vấn đề Hội Quảng Tri - Huế có thể bị xóa bỏ đã được báo Tuổi Trẻ nêu lên trong bài “Huế xóa bỏ dấu tích nơi cụ Phan Bội Châu từng diễn thuyết?” ngày 26/11/2015.

  • DƯƠNG PHƯỚC THU

    Hội quán Quảng Tri hiểu một cách nôm na ý nghĩa về cái tên của hội quán này là nơi giao lưu, sinh hoạt văn hóa, giáo dục, khoa học, nghệ thuật... nhằm mở rộng sự hiểu biết. 

  • LTS: Trong thời gian qua, báo chí trong nước đã phản ảnh về việc Hội Quảng Tri - nơi diễn ra các hoạt động khai trí ở Huế đầu thế kỷ 20 - được đề xuất phá dỡ, xây mới để làm …trụ sở UBND phường.
    Đề xuất này khiến người dân Huế và những người yêu Huế nói chung, nhân sĩ trí thức, văn nghệ sĩ Huế nói riêng lo lắng, nhiều ý kiến đề nghị cần cẩn trọng.

  • ĐỖ XUÂN CẨM

    TƯỞNG HAI LÀ MỘT, NHƯNG MỘT MÀ HAI

    Nhắc tới cây Bồ đề, hầu như đa phần người dân xứ Huế có cảm giác rất thân thuộc.

  • TRẦN VIẾT ĐIỀN

    Từ năm 1917, tạp chí B.A.V.H đăng bài “Cầu ngói Thanh Thủy” của R.Orban. Trong bài nghiên cứu này ngoài phần khảo tả cầu ngói, tác giả đã công bố bản dịch đạo sắc do vua Lê Hiển Tông ban khen bà Trần Thị Đạo, người có công đóng góp tiền của xây dựng cầu ngói Thanh Thủy.

  • NGUYỄN XUÂN HOA

    Năm 1776, trong sáu tháng làm quan ở Huế, có điều kiện ghi chép những điều mắt thấy tai nghe, đọc kỹ văn thơ ở vùng đất Thuận Hóa để viết tập bút ký Phủ biên tạp lục, Lê Quý Đôn đã đưa ra một nhận định mang tính tổng kết: Đây là vùng đất “văn mạch một phương, dằng dặc không dứt, thực đáng khen lắm!”.