NGUYỄN QUANG HÀ
Các bạn đi Mỹ về, hầu như ai cũng kể về một công trình độc đáo ở Washington, đó là đài tưởng niệm các chiến binh Mỹ đã tử trận trong chiến tranh Việt Nam. Đài tưởng niệm không phải một tháp cao, mà là một bia đá.
Nhà văn Nguyễn Quang Hà bên bia đá Washington ghi tên của 5 vạn 8 nghìn binh sĩ Mỹ đã chết trận ở Việt Nam
Sự độc đáo đó gây tò mò cho người nghe, cho nên trong chuyến đi Washington vừa rồi, nơi đầu tiên chúng tôi đến thăm là đài kỷ niệm Washington, vị tổng thống đầu tiên của nước Mỹ, khách Việt Nam đều gọi đó là tháp bút chì, bởi trông nó mỏng manh như chiếc bút chì dựng đứng. Điều đáng nói là quy định của Washington, tất cả kiến trúc ở thủ đô, không được cao hơn tháp bút chì này, nên nhà cửa ở thủ đô Mỹ rất nhẹ nhàng, mát mẻ.
Ngay sau khi đến thăm đài kỷ niệm Washington, chúng tôi đến thăm bia đá. Có thể gọi đây là bia đá, vì nó gồm những phiến đá cao l,8m ghép chặt lại với nhau tạo nên chiều dài của bia gần 100 mét. Đá màu đen, trên mặt bia khắc chữ trắng tên của 5 vạn 8 nghìn binh sĩ Mỹ đã chết trận ở Việt Nam. Ngay trước tấm bia dài ấy là con đường tuy không thật rộng, nhưng đủ không gian cho từng đoàn khách đi tham quan.
Hầu như khách đến Washington ai cũng tới thăm bia đá này, nên suốt ngày khách trên đường trước bia đá rất đông đúc. Mọi người đều đứng sát bia để đọc tên người được khắc màu trắng trên bia ấy. Và hầu như trên tay người nào cũng có máy ảnh nên chụp lia lịa, và nhờ bạn cùng đi chụp lại cho mình hình đứng bên bia để ghi lại kỷ niệm nơi mình đã đến.
Trên đường đến cả hai phía đầu bia đều có một giá sắt, đặt trên đỉnh giá là một quyển sách rất dày ghi tên đầy đủ 5 vạn 8 nghìn người trên bia. Sách được đặt trong hộp rất cẩn thận để tránh mưa gió.
Người đến thăm chỉ trỏ vào bia và nói với nhau rất nhiều chuyện. Câu được nói ra cùng một nội dung, với giọng điệu cùng một tâm trạng:
- Mỹ gây chiến với nhiều nước trên thế giới nhằm làm cho mình ngày một giàu lên để làm bá chủ thế giới. Hầu như Mỹ đã giành phần thắng hết cả, nhưng duy nhất cuộc chiến tranh Mỹ gây ra trên đất Việt Nam là Mỹ bị thua. Bia ghi tên những người chết trận này là bằng chứng cho cuộc thất bại ấy.
Người dẫn đường chúng tôi đi tham quan kể rằng Mỹ định lập tại Washington một nghĩa trang cho binh sĩ Mỹ tử trận, nhưng mất nhiều không gian quá, cuối cùng quyết định lập một đài tưởng niệm. Washington đã phát động, giống như một cuộc thi vẽ các ý tưởng về đài tưởng niệm Mỹ. Cuối cùng hình tượng bia đá này của nhà điêu khắc người Mỹ gốc Trung Hoa tên là Mai Gia đã được chọn và hình thành bia đá dài như ngày nay chúng ta được thấy.
Là những người Việt Nam, lại chính là những cựu chiến binh đã từng cầm súng đánh Mỹ, trong cuộc chiến tranh ái quốc, bây giờ lại được nghe ngay trên đất Mỹ nhận xét đó, chúng tôi nhìn nhau cười. Vì chính chúng tôi đã chứng kiến Mỹ giúp Ngụy đối đầu với dân Việt Nam, Ngụy thua, Mỹ phải đem quân sang thế chân Ngụy. Mỹ tưởng vũ khí hiện đại nhất thế giới trong tay người Mỹ sẽ bắt Việt cộng phải giơ tay đầu hàng, ai ngờ Mỹ thua, phải rút quân về thực hiện “Việt Nam hóa chiến tranh”, kết cục Ngụy đã phải cúi đầu để Việt Nam thống nhất. Ý đồ biên giới Hoa Kỳ kéo dài tới tận vĩ tuyến 17 đã thất bại hoàn toàn.
Với chúng tôi, hàng bia giữa Washington kia là một tượng đài chiến thắng. Chúng tôi nghĩ như vậy.
Chúng tôi được nghe kể lại rằng: Sau khi hàng bia kia được dựng lên phơi bày sự đau xót ấy ra giữa mảnh đất thiêng đầy nhạy cảm giữa Washington, nhiều người Mỹ thấy đau lòng, nhục nhã quá nên đề nghị chính quyền nghiên cứu lại. Trước tình hình ấy, chính quyền Washington đã cho dựng một cụm 4 tượng, có hai tượng đáng được kể, một là 3 người lính thủy quân lục chiến đang hăng hái lên đường và tượng thứ hai là một người lính Mỹ bị thương đang nằm trên tay người nữ cứu thương ngoài mặt trận.
Nguyên là người lính trên chiến trường đánh Mỹ, nay được chứng kiến toàn bộ khung cảnh đầy hoành tráng này, chúng tôi thầm hiểu phía đằng sau hàng bia và cụm tượng kia là sự phản kháng chiến tranh của nhân dân Mỹ trước biết bao cảnh đau thương mà Mỹ đã gây ra trên khắp thế gian này.
Và chúng tôi chợt nhớ, trên đất nước Việt Nam của chúng ta có tới 3000 nghĩa trang liệt sĩ, quả là chúng ta đã “sẵn sàng hy sinh tất cả để giành độc lập, tự do cho đất nước”. Đó là niềm tự hào, lòng quật cường của dân tộc ta trước bất cứ kẻ thù nào.
N.Q.H
(SH286/12-12)
Cuốn tự truyện lần đầu được xuất bản của nữ nhà văn Laura Ingalls Wilder - tác giả cuốn tiểu thuyết nổi tiếng “Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên” - sẽ cho độc giả được biết những điều không như mơ đằng sau cuộc sống được “tô vẽ” trong cuốn tiểu thuyết…
Trong tác phẩm trình bày những suy ngẫm về đạo Thiên Chúa, “Bức thư gửi một linh mục” (Letter to a Priest) được viết một năm trước khi tác giả qua đời vào năm 1943, Simone Weil đã đưa ra một nhận định đáng lưu ý: “Đối với bất kỳ người nào, việc đổi tôn giáo cũng là điều nguy hiểm như việc đổi ngôn ngữ đối với một nhà văn. Nó có thể thành công song cũng có thể dẫn đến những hậu quả khốc hại.”
ROBERT J.C. YOUNG(1)
"Chủ nghĩa hậu thực dân/hậu thuộc địa” (postcolonialism) là thuật ngữ được sử dụng để định danh cho một loại hình nghiên cứu học thuật liên ngành kết hợp giữa chính trị, lí thuyết và lịch sử; được xây dựng nhằm mục đích tạo ra một diễn đàn xuyên quốc gia cho những nghiên cứu lấy nền tảng là bối cảnh lịch sử của chủ nghĩa thực dân cũng như bối cảnh chính trị của những vấn đề đương đại của quá trình toàn cầu hóa.
Một nghiên cứu mới cho thấy người Ai Cập cổ đại có thể đã bắt đầu ướp xác sớm hơn 1.500 năm của so với dự đoán ban đầu.
Kênh đào Panama đã chính thức khai trương cách đây đúng một thế kỷ, vào ngày 15/8/1914. Bất chấp việc phải đối mặt với nhiều thách thức trong thời đại mới, sự kỳ vĩ của nó vẫn khiến người ta không khỏi kinh ngạc.
Mới đây, Travellers and Magicians (2003), bộ phim dài đầu tiên của điện ảnh Bhutan, được chiếu ở Bangkok (Thái Lan), đã khiến người xem suy ngẫm về đất nước nhỏ bé nhưng nổi danh toàn cầu về “chỉ số hạnh phúc” này.
Sự trỗi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo đang gây thiệt hại nghiêm trọng cho những khu di tích văn hóa ở Iraq và Syria.
Bộ sách "Hành trình về Phương Đông" của tác giả giả Baird T. Spalding, khám phá bí ẩn tâm linh của vùng đất Ấn Độ, lần đầu được phát hành trọn bộ ở Việt Nam.
Alfred Eisenstaedt - nhiếp ảnh gia của tờ Life - nhớ lại lần chụp hình với đại văn hào ở Cuba. Ông bị nhà văn "đòi giết" trong cơn say xỉn.
Họ là những con người tài năng nhất trong giới văn chương nhưng cũng đồng thời là những con người có số phận bi đát không kém.
Tiểu thuyết gia Nhật Bản từng yêu một cô gái mồ côi làm phục vụ bàn. Họ đính ước nhưng không bao giờ trở thành vợ chồng bởi cô gái đột ngột hủy hôn không một lời giải thích.
WILLIAM GRIMES
Một ngôn ngữ khác” - tác phẩm mới của Francesca Marciano, kể về một thiếu nữ Ý tên Emma si tình tiếng Anh. Sự cuốn hút của thứ tiếng ấy đến từ người bản địa là một cậu bé Anh Quốc hấp dẫn tại khu nghỉ mát ở bãi biển Hy Lạp mà Emma đang sống cùng gia đình. Thế nhưng thật khó tách bạch sự ràng buộc với ham muốn. Phải chăng cậu chính là chiếc vé mở lối cho chị đến với tiếng Anh, hay ngược lại?
NADIA DIUDINA (*)
Còn ngồi trên máy bay mà trái tim tôi đã đập rộn ràng. Khi nghĩ đến cuộc gặp gỡ với Mêsôra yêu dấu, với quê hương của Êxênhin - nhà thơ cùng quê.
Chàng thổ dân bận chiếc khố bằng lá cây, mình trần cháy nắng, khẽ khàng bước sâu vào bụi rậm để tiến lại gần con mồi. Trên tàng cây cao, những con chim vẫn đang véo von. Anh dừng lại, nhẹ nhàng rút mũi tên từ trong túi nhỏ đeo bên người cẩn thận đặt vào cái ống dài, đưa lên miệng nhắm vào con chim gần nhất rồi… thổi mạnh. “Phụp”, một tiếng gọn nhẹ vang lên và con chim rơi xuống.
HUYỀN SÂM - TUYẾT MAI
Từ một huyền thoại trong Kinh thánh, Judas đã bước ra cuộc sống như một mệnh đề đạo đức có tính phổ quát. Nhiều lĩnh vực như hội họa, điêu khắc, điện ảnh đã lấy Judas làm chất liệu tượng trưng cho bản tính phản trắc của con người. Tuy nhiên, ở lĩnh vực tiểu thuyết, Judas được luận giải rất đa chiều, thậm chí có tính phản đề, nhất là sau sự kiện phát hiện về Kinh Phúc âm theo Judas(1).
Mới đây, các thành phố triều đại Pyu của Myanmar đã lọt vào danh sách 1.000 địa điểm trên toàn cầu được công nhận là Di sản thế giới của UNESCO.
UNESCO vừa chính thức công nhận danh hiệu Di sản Thế giới cho một di tích cổ xưa nổi tiếng - đường mòn Inca chạy qua 6 quốc gia Nam Mỹ.
Một hang động thời tiền sử ở miền nam nước Pháp, hang Grotte Chauvet, với rất nhiều bích họa được coi là những tác phẩm nghệ thuật thuộc vào hàng sớm nhất thế giới, vừa được công nhận là di sản thế giới.
Đó là tít bài viết trước giải vô địch bóng đá thế giới 2014 (2014 FIFA World Cup - Brazil) lần thứ 20 tại Brazil, được đăng trên nhật báo Bild, Đức của đương kim Tổng thống Đức Joachim Gauck, người Đông Đức, từng đồng sáng kiến hoạch định chương trình tái thống nhất nước Đức, luôn dấn thân cho sự nghiệp đấu tranh vì quyền của mỗi người dân cả trong lẫn ngoài nước.
Vừa qua, các đài truyền hình ở Ấn Độ đã trình chiếu chương trình truyền hình về cuộc đời Đức Phật trên kênh Doordarshan và Zee TV. Hai kênh này được phát sóng rộng rãi khắp nước Ấn Độ và cả khu vực Nam Á. Mới đây nhất, phần 39 của chương trình đã được phát sóng vào ngày 25-5-2014.