Anh đã có một nấm mồ
TRẦN THỊ KIÊN TRINH
Mùa hè năm nay tôi có dịp trở lại Sài Gòn. Thành phố với bao đổi thay nhưng tôi chưa kịp nhận thấy hết bởi thời gian tôi lưu lại Sài Gòn quá ngắn ngủi.
Trần Thị Kiên Trinh (em gái Trần Quang Long) bên mộ phần Trần Quang Long
Điều thôi thúc tôi về Sài Gòn lần này không phải để nhìn thấy sự lộng lẫy của thành phố từng mệnh danh là “Hòn ngọc Viễn Đông” mà tôi muốn đến thăm anh - nhà thơ, liệt sĩ Trần Quang Long. Anh đã được gia đình, bạn bè, Ủy ban Mặt trận thành phố Hồ Chí Minh, Đoàn TNCS thành phố Hồ Chí Minh tìm hài cốt anh bấy lâu lưu lạc trong rừng (Sa-Mat, Tây Ninh, gần biên giới Campuchia), cất bốc cải táng và đưa anh về yên nghỉ ở Nghĩa trang Liệt sĩ Thành phố.
Tôi đến Sài Gòn trời cũng đã xế chiều (khoảng 4giờ chiều). Trần Xuân Thắng, con trai anh Trần Quang Long chuẩn bị đón tôi về nhà.
Căn nhà nhỏ ở tầng 2 khu chung cư, cư xá Thanh Đa được chị Quỳnh Như - mẹ của Thắng mua trong dự án xây dựng khu chung cư mà lúc đó chị là một kiến trúc sư (1973). Điều đó giúp tôi hiểu hơn vì sao Thắng không chuyển đến một chỗ ở mới hơn, rộng rãi, tiện nghi hơn mà vẫn gắn bó với khu chung cư lâu đời này.
Bàn thờ anh Trần Quang Long được đặt ở một vị trí thật khiêm tốn mà trang trọng trong phòng khách.
Anh ra đi khi Thắng chưa kịp chào đời. Chị Tôn Nữ Quỳnh Như - vợ anh cũng theo anh về khi Thắng còn rất nhỏ - chưa đầy 9 tuổi (1977). Cả hai anh chị hàng ngày chứng kiến sự lớn lên của cháu nội (các con của Thắng) trong căn nhà đầy kỷ niệm của anh chị.
 |
| Trần Xuân Thắng (con trai Trần Quang Long) và Trần Thị Kiên Trinh |
Tôi thắp lên bàn thờ anh nén nhang thương nhớ. Điều kỳ lạ cây nhang tôi thắp cháy không bình thường như những cây nhang khác, đã để lại một đường cong vút cho đến tận chân nhang mà không đứt gãy!
Thắng bảo, ba cháu thiêng lắm. Ba cháu biết cô đến thăm đó.
Thắng cho tôi xem những đoạn phim ghi lại hành trình tìm kiếm hài cốt và cải táng anh như thế nào.
Tàn nén nhang, trời cũng vừa chập tối. Hạnh, vợ Thắng đã chuẩn bị cơm tối nhưng tôi không ở lại dùng cơm cùng các cháu được. Tôi muốn đến thăm mộ anh trước lúc nghĩa trang đóng cửa.
Thắng cho biết nghĩa trang đóng cửa lúc 5 giờ. Đi giờ này chưa chắc đã vào được nhưng tôi vẫn thử vận may. Biết đâu anh sẽ phù hộ cho tôi, sẽ giúp tôi được toại nguyện.
Len qua dòng người, xe chật cứng như nêm, thành phố đã lên đèn. Chúng tôi về Nghĩa trang Liệt sĩ Thành phố ở quận 9.
Khoảng nửa giờ đi đường, Thắng bảo: “Cô ơi đến nơi rồi”.
Tôi quá đỗi vui mừng, cổng nghĩa trang vẫn còn một cánh cửa đang mở như chờ đợi cô cháu tôi vào!
“Anh mở cửa chờ em đến thăm anh phải không anh” tôi thầm nghĩ như vậy.
Ngoài đường ồn ã, hối hả là vậy nhưng ở đây một không gian yên lặng đến trái ngược!
Bóng tối bao trùm khu nghĩa trang. Tôi chỉ nhìn thấy một phần “ngôi nhà chung” nơi anh yên nghỉ, nhờ ánh đèn chiếc xe máy mà Thắng chở tôi đến.
Những hàng cây cao tỏa hơi mát đến lạnh người sau cơn mưa chiều mùa hạ. Ban ngày là những chiếc ô che nắng cho các anh chị yên nghỉ nơi đây.
Mộ anh nằm ở một nơi rất đẹp, rất dễ nhìn thấy. Ở ngoài nhìn vào mộ anh nằm ở vị trí thứ ba, dãy thứ hai, cạnh mộ anh Trần Triệu Luật. (Lúc mất hai anh ở chung một hầm, nay hai anh lại được ở bên nhau).
Tôi đốt nhang thắp lên mộ anh và không quên cắm vào các bia mộ khác quanh mộ phần anh như một lời chào hỏi.
Chúng tôi nhìn anh. Anh nhìn chúng tôi.
“Anh ơi, em đến thăm anh, anh biết không?”
Anh nhìn tôi với đôi mắt trìu mến yêu thương! Tôi cảm nhận được điều đó.
Tôi trò chuyện với anh mặc dù không nghe được tiếng anh trả lời!
Tàn nén nhang, chúng tôi tạm biệt anh ra về.
Tiếng xe nổ, ánh đèn pha và mùi khói hương như phá đi sự tĩnh mịch ngắn ngủi của khu nghĩa trang về đêm.
Chúng tôi ra về, lòng tràn ngập hạnh phúc.
Tôi đã đến thăm anh, đã được gặp anh và thắp lên mộ phần anh nén nhang thương nhớ như một minh chứng: Anh đã có một nấm mồ!
Sự trở về của anh từ rừng sâu biên giới, về với sự yêu thương của mọi người trong lòng thành phố, là một hành trình kỳ lạ và có hậu.
Huế, 10/7/2013
T.T.KT
(SDB10/09-13)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Ngày 18 tháng 9 năm 2015, được sự nhất trí của lãnh đạo tỉnh, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm thành lập. Đây là một hoạt động có ý nghĩa lịch sử và cũng vô cùng giàu chất nhân văn, nhằm ôn lại những trang sử vẻ vang của một vùng đất giàu văn hóa - về một trung tâm văn hóa - văn học nghệ thuật tiêu biểu của nước nhà.
-
TRẦN BẢO ĐỊNH
Thương nhớ chú Tư Sâm.
Phải nói ngay rằng, hồi trai trẻ, tôi không thích giới văn chương, chỉ thích giới văn nghệ. Chẳng hiểu vì sao? -
BÙI KIM CHI
Thời thiếu nữ của tôi gắn liền với Thành nội. Nơi này tôi đã sinh ra và lớn lên. Tôi yêu Thành nội. Thành nội đã đi vào cuộc đời tôi với nhiều sắc màu. -
THANH TÙNG
Kinh đô Huế cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, bầu trời u ám của xã hội phong kiến Việt Nam lúc mãn chiều xế bóng đã phát ra tín hiệu của một vì sao NGUYỄN TẤT THÀNH. -
LÊ HUY MẬU
Anh Điềm, bấy giờ còn là Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa TW, nhưng đã sắp nghỉ. Anh ra thăm Côn Đảo. Trong đoàn tháp tùng anh ra Côn Đảo của Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu có tôi. -
PHẠM HỮU THU
1.
Cuối năm 1989, tôi cùng Trần Phá Nhạc ghé 47 C Duy Tân, Quận 3 - TP. HCM thăm anh Trịnh Công Sơn. -
LGT: Hiện không nhiều tài liệu miêu tả miêu tả về đời sống, sinh hoạt văn hóa, xã hội của Huế vào thập niên 30 - 40 của thế kỷ trước. Bản dịch dưới đây là trích đoạn từ cuốn nhật kí Adieu Saigon, Au revoir Hanoi (Chào Hà Nội, tạm biệt Sài Gòn - Nhật ký kì nghỉ năm 1943) của Claudie Beaucarnot.
-
DÃ LAN NGUYỄN ĐỨC DỤ
Hồi Ký
Ba mươi tháng tư. Tôi đang dùng bữa tối cùng gia đình thì chợt nghe tivi thông báo ông Thanh Nghị chết. -
PHƯỚC VĨNH
Hình ảnh Hồ Chủ tịch là nguồn cảm hứng sáng tạo đối với nhiều nghệ sĩ tạo hình Việt Nam. -
BỬU Ý
Đinh Cường đã vĩnh biệt tất cả chúng ta! Một nghệ sĩ trong cái ý nghĩa toàn diện, cao đẹp nhất, một nghệ sĩ làm lan tỏa nghệ thuật ra chung quanh mình cho gia đình, cho bạn bè, cho cả đời sống, khiến anh trở thành tâm điểm cho những cuộc gặp mặt, những buổi hội hè. -
PHAN NGỌC MINH
1. Năm 2004, tôi triển lãm tranh tại Foyer du Vietnam - Paris, do ông Võ Văn Thận, là nhà thơ kiêm phụ trách quán bảo trợ. Tại đây tôi đã gặp gỡ được nhiều bạn bè Việt Pháp, trong không khí thân thiện ấm áp… -
PHAN NGỌC MINH
1. Năm 2004, tôi triển lãm tranh tại Foyer du Vietnam - Paris, do ông Võ Văn Thận, là nhà thơ kiêm phụ trách quán bảo trợ. Tại đây tôi đã gặp gỡ được nhiều bạn bè Việt Pháp, trong không khí thân thiện ấm áp… -
VÕ SƠN TRUNG
Trong gần một thế kỷ qua, bạn đọc Việt Nam đã tiếp cận khá nhiều tác phẩm của đại thi hào Ấn Độ Rabindranath Tagore, trong đó có hàng chục tập thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch nói, tiểu luận, và thậm chí cả hồi ký của thi hào… -
Lần đầu nói chuyện trực tiếp với họa sĩ Đinh Cường tại xe cà phê Tôn trước nhà thờ Tôn Nhân Phủ ở Thành Nội, tôi: “Thưa thầy!” Anh khoát tay: “Úi dà, bày đặt. Chỗ bạn bè anh em với nhau cả, thầy bà chi nghe đỗ mệt!”
-
TRẦN NGUYỄN KHÁNH PHONG
Thật vui mừng và xúc động khi cầm trên tay tập sách Rừng hát của cố nhạc sĩ Trương Minh Phương do gia đình tặng. Tuyển tập dày 1.328 trang, chia làm 4 phần, tập hợp những sáng tác, nghiên cứu văn học nghệ thuật trong cuộc đời của nhạc sĩ. -
VÕ TRIỀU SƠN
Ngay sau Lễ Quốc khánh 2/9/1945 ra mắt nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, công cuộc kiến thiết đất nước được bắt đầu, trong đó có văn hóa. -
VÕ TRIỀU SƠN
Ngay sau Lễ Quốc khánh 2/9/1945 ra mắt nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, công cuộc kiến thiết đất nước được bắt đầu, trong đó có văn hóa. Những ngày tháng đầu tiên của các hoạt động văn hóa nghệ thuật dưới chính thể Việt Nam mới diễn ra thật sôi nổi. Sau đây là lược thuật một số hoạt động trong mùa đông 1945, cách đây tròn 70 năm. -
LỮ QUỲNH
"Vì tôi là người Huế và đã một thời tuổi trẻ nặng nợ với sông Hương suốt những mùa hè nóng bức ngủ đò nên tôi nhìn sông Hương luôn luôn với đôi mắt của người bạn.
-
Sáng ngày 27-11-2015 tôi đến nghĩa trang Père Lachaise để tiễn anh đến nơi yên nghỉ cuối cùng, sau khi hỏa táng, anh sẽ nằm trong ngôi mộ gia đình, đây cũng là nơi nhạc sĩ Chopin yên giấc ngàn thu nhưng trái tim thì trở về quê hương Ba Lan. Nguyễn Thiên Đạo cũng thế anh nằm ở Paris nhưng trái tim và tâm hồn anh từ lúc sống đến lúc chết luôn luôn hướng về Việt Nam.
-
HOÀI MỤC
Vừa giải phóng xong ba tôi đưa cả gia đình từ thành phố về quê. Cuộc sống vất vả nhưng quá nhiều cái mới lạ nên đầu óc con nít của tôi khi mô cũng thấy háo hức.
.png)
.png)
