An trú bên dòng Hương

14:12 10/01/2025
Sông Hương chảy xuyên suốt vào lòng đô thị Huế. Những phù sa, trầm trích sông để lại, tạo nên một Cố đô đầy kiêu sa, hiền từ, thư thả giữa trời mây.

Huế, xứ của lăng tẩm đền đài, xứ của cây trái xum xuê, xứ của những món ăn đậm vị. Đến Huế, đi đâu, đứng đâu bạn cũng có thể khám phá nhiều điều thú vị. Nhưng có ngao du đâu nữa, khi đặt chân đến Huế, ai cũng một lần ra bên bờ ngắm sông một lúc cho thỏa.

Nhắc đến Huế, có lẽ người ta sẽ nghĩ đến sông Hương. Dòng sông tạo nên một hình hài đô thị Huế hiền hòa, thơ mộng. Từ ngã ba Bằng Lãng, sông Hương uốn mình chảy qua làng mạc, kinh thành rồi đổ ra đầm phá trước khi hòa vào biển cả. Những nơi đi qua, dòng Hương để lại lớp phù sa cho cây trái tốt tươi. Thứ đất sền sệt, màu nâu đục mà sông để lại mỗi mùa lũ là dưỡng chất tạo nên một thứ quả trứ danh cho Huế: quả Thanh trà.

Cách thành phố 10 phút chạy xe về hướng Tây Bắc, Thủy Biều được xem là thủ phủ của thanh trà. Một vùng đất được sông Hương bao trọn ba phía, nó giống như một cù lao. Phù sa sông Hương đã kết tinh, tạo nên một thứ quả ngọt thanh. Ở xứ này, ngoài Thủy Biều còn có thêm vùng Hương Vân, thị xã Hương Trà cũng trồng được cây này nhờ phù sa sông Bồ. Thanh Trà là món quà mà thiên nhiên ưu ái dành cho Cố đô một độc quyền riêng biệt.

Khi đã kịp gieo hoa thơm quả ngọt, sông Hương chảy qua lòng thành phố và rồi để lại những góc cạnh đẹp, hữu tình. Hai bên bờ sông, từ thượng nguồn về đến đầm phá, chỗ nào mà chẳng đẹp. Ý này không mang cảm tính của cá nhân, nó là nhận xét chung của tất cả những ai đã đến Huế, đã từng lang thang dọc bờ sông. Những giá trị mà sông Hương để lại, nó có thể là hữu hình hoặc vô hình. Hai bên bờ sông, bạn ngồi đâu cũng đều có cho mình một điểm ngắm tuyệt diệu. Sông Hương với dòng chảy êm đềm, nó mang lại cho con người ta sự khoan khoái mỗi khi mệt mỏi.

Chiều buông, bạn có thể ngồi dưới bậc cấp Thiên Mụ, thưởng thức chén đậu hũ từ các mệ, các o để ngắm hoàng hôn rơi dần phía thượng nguồn sông. Các công trình cổ kính ẩn mình dưới tán cây ven bờ sông, tạo nên một đô thị trầm lắng, nhẹ nhàng. Không phải những đền đài hay công trình kiến trúc hiện đại, chính sông Hương là một điểm nhấn thú vị mà tạo hóa đã ban tặng cho vùng đất này.

Mỗi mùa ở Huế, đến xứ này, bạn đều có thể cảm nhận những vẻ đẹp riêng của dòng sông. Mùa hè là gió lành từ dòng sông mang lại; những cây cối đơm hoa nở rộ hai bên bờ. Có nóng bức nhưng ngồi nghỉ bên dòng Hương, tận hưởng khí trời, tận hưởng bóng cây rợp mát, tâm hồn cũng sẽ an dịu. Mùa đông, bạn ngồi những quán cà phê ven sông, ngắm nhìn mưa. Thoáng chốc, có một vài chuyến đò xuôi từ thượng nguồn về hạ du. Trong mưa gió, sông và đò hiện ra mờ ảo, đẹp kiểu rất Huế. Sông Hương mùa lũ hay mưa nào đi nữa, dòng chảy của nó cũng thanh thoát, nhẹ nhàng.

Sông Hương tạo nên một trục chia đô thị Huế thành bờ Nam - Bắc. Mỗi bờ có những nhịp sống, những phát triển riêng biệt. Nhưng, người Huế thì dù bờ bên này hay bên kia, họ đều thừa hưởng chung một đặc ân mà sông mang lại. Dòng sông không chỉ cung cấp nước uống cho hàng vạn cư dân mà đó còn là những “tháng bảy vía cha, tháng ba vía mẹ”. Mỗi dịp, sông chuyên chở những đứa con ngược lên thượng nguồn mà tri ân núi non, xứ sở. Đông hay hạ, người dân Huế vẫn ngồi bên sông Hương như để được sông xoa dịu những vết thương lòng. Họ ngồi đó mà tận hưởng bình minh lên, hoàng hôn xuống để rồi cùng sông trải qua những vui buồn. Sông không hiểu được người, nhưng chỉ cần ngồi ngắm sông trôi, tâm cũng tự lắng lại.

“Đò qua Đông Ba, đò về Đập Đá”, có một lần tôi ngồi trên tầng cao của một khách sạn, đưa mắt nhìn ra dòng sông, thấy bóng dáng một người phụ nữ chèo đò ngang từ Đông Ba qua bến Tòa Khâm. Mắt tôi cứ nhìn theo con đò cho đến lúc nó cập bờ. Khung hình đó cứ đọng mãi trong tâm trí, thấy lòng bình an đến lạ. Hình ảnh người phụ nữ cứ nhoài mình khua nước, những vệt sóng lăn tăn đập vào mạn đò rồi tan biến. Thoáng chốc trong đầu văng vẳng mấy câu hò mái nhì, mái đẩy…

Sông Hương xuất hiện nhiều trong thơ văn, nhạc họa. Đã có vài bút ký nổi tiếng về dòng sông này. Nói như ai đó: “Sông Hương có gì mà di sản”. Thì đúng vậy, có gì mà di sản. Đời sống của sông dẫu trải qua một vài biến thiên, chứng kiến một vài khoảnh khắc lịch sử. Đời sống sông có thể chưa phong phú để nó trở thành di sản. Nhưng, một cái danh xưng mà người ta yêu mến rồi gắn cho nó, hư - thực, biết vậy mà đối đãi với sông hài hòa hơn. Có làm gì, họ cũng biết mà không xâm hại đến sông, để không mất đi thứ mà chỉ cần phạm phải một sai lầm cũng khó lòng sửa đổi.

Di sản hay không di sản, nó cũng chỉ là một cái danh gắn lên, có cũng được, không cũng chẳng sao. Quan trọng lòng chúng ta có trắc ẩn, có tâm tư như Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường, khi ông đã từng lo sợ “một ngày nào đó Huế không còn sông Hương thì liệu còn ai buồn nhắc tới Huế nữa”.

N.Đ.T
(TCSH55SDB/12-2024)

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
  • ILIA ÊRENBUA
            Trích hồi ký

    Tôi đã viết, tôi đón đợi đại hội các nhà văn Xô-viết hệt như một cô gái đón đợi buổi vũ hội đầu tiên trong cuộc đời. Nhiều trong số những niềm hy vọng ngây thơ của tôi, có thể đã không được thực hiện, nhưng đại hội vẫn còn đọng lại trong ký ức của tôi như một ngày hội lớn, kỳ lạ.

  • HOÀNG LONG 

    Đây là một tiểu thuyết cực tiểu, gồm năm thiên. Và không có tên. Cũng như mọi thứ trên đời này đều như vậy. Tự thân không có tên. Chúng ta đặt tên cho chúng và ban cho vạn vật một ý nghĩa nào đó với chúng ta. Tất cả là do tâm tạo tác. Cái vọng tưởng đó của ta chẳng liên quan gì đến thế giới. Vì thế giới vận hành trong sự không tên.

  • NHÂN KỶ NIỆM NGÀY THƯƠNG BINH LIỆT SĨ 27/7/2013

    HỒNG NHU
              Bút ký

  • NGUYỄN QUANG HÀ
                            

    Vừa mới hôm nào nhận thư Phong Sơn báo tin năm nay sẽ được mùa lớn. Lúa phơi màu rất đẹp.

  • VÕ NGỌC LAN

    Đi trong thành phố xanh này, ở đâu cũng thấy một màu xanh dịu mát. Có lẽ nhờ thế mà mưa nắng cứ đến rồi đi, cỏ hoa cứ bốn mùa làm xanh thêm cuộc hành trình mưa nắng.

  • BẢO CƯỜNG 

    Tiếng sáo làm bạn với con người ngay từ tuổi ấu thơ. Tiếng sáo gợi hồn quê hương dân tộc. Chỉ với một ống trúc giản dị, mục đồng đã chế tạo thành một ống sáo để thổi. Những ngày lùa trâu ra đồng các em ngồi vắt vẻo trên lưng trâu thổi sáo nghe réo rắt, vang xa đến tận cuối làng.

  • MAI VĂN HOAN

    Nhà thơ Hồ Chí Minh từng viết: “Cổ thi thiên ái thiên nhiên mỹ” (Thơ xưa yêu cảnh thiên thiên đẹp). Có thể nói thiên nhiên tràn ngập trong thơ xưa - đặc biệt là mây, gió, trăng, hoa, tuyết, núi, sông… Riêng về cỏ, các nhà thơ xưa rất ít nhắc đến.

  • NGUYỄN KIM CƯƠNG  

    Những ngày đầu Tết Mậu Thân 1968, quân dân ta tấn công và nổi dậy khắp các thành thị miền Nam, buộc lực lượng Mỹ và quân đội Sài Gòn phải phân tán đối phó.

  • CÁI NẾT  

    Trên cánh đồng lúa Mụ Dâu ngút ngàn, lạ thay, người ta không thấy màu xanh non của mạ, chỉ thấy một rừng hoa dài đến tận chân trời…

  • NGUYỄN THỊ THÁI  

    Bao lâu rồi dã quỳ nồng nhiệt, dã quỳ rủ rê, dã quỳ khắc khoải, dã quỳ đớn đau. Tây Nguyên thấp thỏm màu vàng, mỗi người có một lần đợi mong, người thiếu phụ mang trong ngực tháng mười mơ ước, nhập vào sắc hoa hoang dại mênh mang thương và nhớ.

  • NGUYỄN DƯ

    Đi đâu mà vội mà vàng
    Mà vướng phải hố, mà quàng phải xe

    Ngày nay, nhiều người sợ đi ngoài đường. Khác ngày xưa…

  • NGUYỄN TRƯƠNG KHÁNH THI

    Chiều hôm ấy mưa to lắm…
    Được cô cho nghỉ sớm, tôi rời lớp học thêm vật lý và đi dạo cùng đứa bạn thân. Thấy lề đường ướt sũng mà trái tim tôi cũng ướt theo. Nhìn qua thấy đứa bạn đang nói chuyện điện thoại với cha của nó… thì ra, hơn nửa tuổi thơ này… tôi đã không có cha! Trời hôm nay thật lạnh nhưng chỉ lạnh bằng một góc nào thật nhỏ của tháng ngày trước, cái ngày mà cha tôi ra đi… nỡ để lại trước mắt đứa con gái bé nhỏ của ông một cái xác không hồn…

  • HOÀNG HỮU CÁC

    Tiếng chân giày của trung tá Nguyễn Đình Sơn bước bồn chồn trên nền đất ẩm của căn hầm kiên cố dùng làm sở chỉ huy của đoàn B15 bộ binh là âm thanh duy nhất tôi nghe được ở đây trong chiều hôm nay.

  • THÁI KIM LAN

    Con thương yêu,
    Mẹ đang ở Huế, ngồi trong nhà của ngoại viết thư cho con. Con ơi, rời mùa Thu Munich về đây, lại thấy Huế cũng Thu.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊ
                  bút ký

    Hồ Tịnh Tâm lại đã đến mùa sen nở. Những cánh sen trắng khiêm tốn lấp ló giữa bạt ngàn lá xanh dịu. Mới đó, năm ngoái, sau cơn bão số 8, ngôi nhà lục bát trên hòn đảo giữa hồ bị đổ nát, cảnh hồ thật tiều tụy. Quy luật xoay vần của thiên nhiên quả là kỳ diệu.

  • TỐNG TRẦN TÙNG

    Xin được giải thích ngay cụm từ “đi mót” ở đây. Theo từ điển tiếng Việt thì nghĩa thứ hai của từ mót là “nhặt nhạnh của để rơi vãi hoặc bỏ sót”.  Tuy vậy, ở quê tôi, khi nói đến đi mót thì người ta nghĩ ngay đến đi mót ngày mùa, mùa gặt lúa, mùa cày khoai, mùa nhổ lạc…

  • THÍCH CHƠN THIỆN
                            Tùy bút

    Kinh Pháp Cú (Dhammapada), một bản kinh phổ biến nhất trong các nước Phật giáo Bắc truyền và Nam truyền (Phật giáo thế giới) ghi: “Những người có đủ 36 dòng ái dục, họ mạnh mẽ rong ruỗi theo dục cảnh, người có tâm tà kiến hằng bị những tư tưởng ái dục làm trôi giạt hoài”. (câu 339)

  • NGUYỄN KHẮC THẠCH  

    Trên bàn tay Phật pháp vô biên hẳn còn nhiều hướng đi khác tích cực hơn và Tạ Thị Ngọc Thảo đã chọn phương pháp Vòng Thời Gian (hay Đạo pháp Calachakra) trong Mật giáo.

  • VIỆT HÙNG

    “Trên đỉnh Trường Sơn, ta gặp nhau giữa đường đi chiến đấu, anh giải phóng quân Lào biên giới đẹp sao...”*- Câu hát từ thời chống Mỹ, đã trở nên xa xăm, song giờ đây, thỉnh thoảng nó vẫn vang lên trên các sóng phát thanh...

  • ÐÔNG HÀ

    Tôi là người sinh ra sau chiến tranh, lớn lên bằng những bài học lịch sử. Thế hệ chúng tôi yêu Tổ quốc theo những bài học ông cha để lại qua những trang sách cộng thêm chút tính cách riêng của chính bản thân mỗi người. Mỗi người chọn cho mình một cách thể hiện tình yêu đó khác nhau.