Ra đời cách đây 25 năm, bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có ý nghĩa đặc biệt, khơi luồng gió mới cho văn học thiếu nhi Việt Nam thời kỳ đổi mới, mang đến món ăn tinh thần lý thú bổ ích. Tuy nhiên, quá trình thực hiện bộ sách cũng thử thách những người chọn lựa bước trên con đường dài sáng tạo không ngừng nghỉ.
Chương trình giao lưu nhân kỷ niệm 25 năm ra đời "Kính Vạn Hoa" vừa diễn ra tại Hà Nội
Tạo sức sống cho tác phẩm thiếu nhi
“Cách đây 25 năm, sau thành công của bộ sách Doraemon, những người viết, người làm sách và bạn đọc mong ước có một bộ sách do tác giả Việt Nam sáng tác thu hút độc giả, cân bằng với sách dịch. Trong hoàn cảnh đó, Giám đốc NXB Kim Đồng Nguyễn Thắng Vu có quyết tâm lớn, tìm kiếm một trong số những tác giả viết cho thiếu nhi lúc ấy. Chúng tôi cùng nhìn thấy một tác giả trẻ, dồi dào năng lực, đầy triển vọng, có khả năng viết được tác phẩm như vậy” - nhà văn Lê Phương Liên, từng là biên tập viên của NXB Kim Đồng, chia sẻ tại buổi giao lưu nhân kỷ niệm 25 năm ra đời bộ sách "Kính Vạn Hoa" cuối tuần qua.
Năm 1994, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức hội nghị các nhà văn trẻ tại Hà Nội. Nhà văn Lê Phương Liên được giao nhiệm vụ gặp tác giả Nguyễn Nhật Ánh mời cộng tác... Họa sĩ Đỗ Hoàng Tường, với các bìa sách vừa mới mẻ, hiện đại, vừa phù hợp với thiếu nhi, được mời minh họa cho bộ sách mới. Nhà văn Lê Phương Liên nhớ lại: “Anh Ánh viết tập “Kính Vạn Hoa” đầu tiên, khi tôi nhận được là một bản thảo đánh máy. Lúc ấy, các nhà văn Việt Nam đều viết tay, lần đầu tiên có một người gửi bản thảo khác, cách viết có nhiều đổi mới. Anh Ánh và anh Tường đều rất đúng hẹn, bản thảo và minh họa gửi chuyển phát nhanh đều đặn từ miền Nam ra Hà Nội”.
Học sinh viết mực tím, bởi vậy, bộ sách lấy bìa màu tím để thể hiện nội dung nói về nhà trường, tình cảm thầy trò, bạn bè. Năm 1995, NXB Kim Đồng ra Tủ sách vàng, chọn những tác phẩm đặc biệt cho thiếu nhi, đã được độc giả yêu quý nhiều năm, được đánh giá cao, đã có bản thảo sẵn như: “Lá cờ thêu 6 chữ vàng”, “Dế Mèn phiêu lưu ký”, “Góc sân và khoảng trời”, “Đất rừng phương Nam”... và thêm tác phẩm lần đầu tiên ra mắt bạn đọc - “Kính Vạn Hoa”.
Nhiều ý kiến băn khoăn một tác phẩm mới như vậy liệu có xứng đáng đứng cùng các tác phẩm đã được khẳng định giá trị? Nhưng có ý kiến lại cho rằng, tác phẩm mới mang lại sức sống cho Tủ sách. Và thực tế, màu tím này đã làm phong phú cho Tủ sách vàng lấp lánh nhiều màu của NXB Kim Đồng, như màu nâu của truyện lịch sử, màu đỏ là các tác phẩm mới đoạt giải thưởng...
Thử thách người viết
Với cả người viết và biên tập, để ra được bộ sách là quá trình chạy đường dài, cố gắng hết sức. “Kính Vạn Hoa” khi ra tập 1, bìa 4 cuốn sách đã giới thiệu nội dung và minh họa tập 2, và tiếp diễn như vậy.
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ: Chưa viết đã phải có tên sách, bìa, tóm tắt giới thiệu nội dung, đó là việc cực kỳ khó khăn. Họa sĩ giúp hoàn thiện tác phẩm tới tay bạn đọc nhưng cũng gây áp lực không kém với tác giả. “Khi hoàn thành bản thảo tập 4 và phải gửi kèm bìa của tập 5 “Xin lỗi mày, Tai To!”, tôi nghĩ ra một chi tiết cụ thể để họa sĩ vẽ trong đó có một tên trộm. Chuẩn bị tới ngày gửi ra Hà Nội, họa sĩ đưa bìa minh họa cho tôi và trong tranh có... 2 tên trộm, vì theo anh, 2 tên trộm thì tranh hài hòa, sinh động hơn. Sau đó tôi phải nghĩ nát óc, chế ra thêm một tên trộm cho hợp với bìa. Nhưng phải thừa nhận, truyện có 2 tên trộm sinh động hơn. Họa sĩ phải vẽ theo nhà văn, nhưng thực hiện bộ sách này, có lúc nhà văn phải viết theo bìa của họa sĩ. Đó cũng là áp lực nhưng cũng thử thách đòi hỏi người viết phải thay đổi, thích ứng...”.
Cuối năm 1995, “Kính Vạn Hoa” ra mỗi tuần một tập, qua năm 1996, mỗi tháng một tập, và đến năm 1997, hai tháng một tập. Khoảng cách giữa các tập ngày một xa... Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nói đùa rằng ông đã dành cả tuổi trẻ cho “Kính Vạn Hoa”. “Tôi đã viết hàng loạt sách cho tuổi mới lớn như “Cô gái đến từ hôm qua”, “Hoa hồng xứ khác”, “Bong bóng lên trời”... nhưng chưa có tác phẩm nào khiến tôi vất vả bằng bộ “Kính vạn hoa”. Mỗi tập của “Kính Vạn Hoa” tôi phải viết đúng mười chương, số chữ khi in ra phải tròn 192 trang sách, kinh khủng nhất là các tập của bộ truyện phải được in định kỳ. Những ràng buộc đó đã thử thách thần kinh của tôi ghê gớm”.
Ttrong quá trình viết bộ sách dài hơi này, nhà văn cảm thấy bị “hành hạ dữ dội”, nhiều lần đột ngột mất cảm hứng, nhiều lần đột ngột sa sút sức khỏe, nhiều lần định buông tay. Có cuốn chuẩn bị gửi bản thảo ra Hà Nội, thay vì bìa 4 giới thiệu tập tiếp theo, là lời chia tay bạn đọc. Nhưng vì sự chờ đợi của bạn đọc, động viên của NXB Kim Đồng, tác giả lại cố gắng đứng dậy đi tiếp, bởi “nhà văn quyết định chia tay nhân vật nhưng nhân vật quyết không chịu chia tay với nhà văn”.
Đến nay, sau 25 năm, bộ sách vẫn chinh phục bạn đọc nhiều thế hệ, vượt quá điều mà nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nghĩ tới khi sáng tác. Đã có một thế hệ lớn lên cùng bộ sách, đọc tập đầu tiên năm 10 - 11 tuổi, và sau 45 tập kéo dài 7 năm, họ đã 17 - 18 tuổi... Không chỉ vậy, đông đảo bạn đọc hiện nay vẫn say sưa với “Kính Vạn Hoa”, nhiều bạn trẻ vẫn nhớ từng chi tiết trong truyện, tính cách của nhân vật... thể hiện sự yêu mến với bộ sách này.
Giám đốc NXB Kim Đồng Bùi Tuấn Nghĩa cho biết, đến nay, “Kính Vạn Hoa” vẫn là dự án đầu tư sáng tác dài hơi của Kim Đồng cho văn học thiếu nhi trong nước. Khoảng 7.000 trang sách trong 7 năm, với 7 ấn bản khác nhau và chưa có bộ sách nào, tác phẩm nào đạt trên 1 triệu bản ngay lần in đầu tiên. "1/4 thế kỷ đã trôi qua đủ để khẳng định giá trị, sức sống của tác phẩm. Tác phẩm không được háo hức chờ đợi đón đọc như ngày đầu ra mắt, nhưng chúng tôi vẫn xuất bản hàng năm để phục vụ bạn đọc".
Tưởng nhớ nhà thơ Gia Dũng
Nhân ngày sách Việt nam lần thứ 6, NXB Phụ nữ ra mắt hàng loạt ấn phẩm mới với nhiều ưu đãi hấp dẫn tại công viên Thống Nhất, Hà Nội.
Nhà xuất bản Kim Đồng phối hợp với Thư viện Quốc gia Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu ra mắt tập tản văn của tác giả Thái Kim Lan “Mai rồi mưa tạnh trong xuân”. Chương trình có sự tham gia của tác giả Thái Kim Lan, nhà văn Lê Phương Liên và nhà thơ Nguyễn Hữu Quý.
Thời gian cứ trôi, các thế kỷ nối tiếp nhau chảy hoài. Thế hệ lớp trước sẽ chẳng đọng lại gì nếu như không có lịch sử ghi lại những biến thiên, những nhân vật lịch sử. Những lớp vỉa lịch sử như tầng phù sa nuôi dưỡng thế hệ sau. Để cho cuộc sống thăng hoa hơn, thêm phần ý nghĩa, con người hiện đại càng tìm thấy ở lịch sử nguồn cảm xúc vô tận để sáng tạo, nhất là trong lĩnh vực văn học nghệ thuật.
Nhà văn Võ Văn Trực, người được mệnh danh là “Nhà văn của làng quê”, những câu chuyện ông viết ra khiến người ta không khỏi khâm phục. Đôi khi, nói đến các nhà văn, người ta nghĩ tới những con người bay bổng, lãng mạn, thi vị hóa cuộc đời này, nhưng Võ Văn Trực lại là con người của cuộc đời chân thực, lầm lũi và vạm vỡ khác thường.
Hướng đến Ngày Sách Việt Nam (21/4) và kỉ niệm 74 năm ngày chiến thắng phát xít (9/5), sáng 7/4/2019, tại Hà Nội, Wings Books - thương hiệu sách trẻ của Nhà xuất bản Kim Đồng đã tổ chức buổi tọa đàm SỐ PHẬN CỦA NHỮNG ĐỨA TRẺ TRONG THẾ CHIẾN II và giới thiệu, ra mắt hai cuốn tiểu thuyết lịch sử về chủ đề này, đó là Max - bi kịch của chủng tộc thượng đẳng của nhà văn Pháp Sarah Cohen-Scali và Cây vĩ cầm Ave Mariacủa nhà văn Nhật Bản Kagawa Yoshiko.
Với mong muốn bảo tồn và giới thiệu lại những tác phẩm tiêu biểu trong dòng sách "Học làm người" của học giả Hoàng Xuân Việt, Sống - Thương hiệu sách tác giả Việt kết hợp cùng NXB Thanh Niên vừa giới thiệu đến độc giả một số tựa sách tiêu biểu trong tủ sách "Học làm người” của ông.
Sách như một biên niên ký về đô thị vùng cao trong hai mươi lăm năm (1950-1975).
Một nhà nghiên cứu quân sự nhận xét rằng, trong thế kỉ XX chiến tranh ở Việt Nam đi từ trung tâm ra ngoại biên. Sau hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, nhân dân Việt Nam lại phải đương đầu với hai cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc và Tây Nam, rồi cuộc chiến mở rộng sang đất Campuchia khi quân đội Việt Nam thực thi sứ mệnh quốc tế cao cả cứu nhân dân nước bạn khỏi họa diệt chủng Pol Pot.
Nhân dịp Hội Sách TP Cần Thơ lần thứ 3, diễn ra từ ngày 25 đến 31-3, NXB Kim Đồng mang đến hơn 2000 đầu sách phục vụ thiếu nhi, giới trẻ và các bậc phụ huynh, gồm các mảng sách: văn học, lịch sử - giáo dục truyền thống, kỹ năng, khoa học - nghệ thuật, tranh truyện, comic... Trong đó, có hơn 200 đầu sách mới, gần 100 đầu sách tiêu điểm.
Sau các nhà văn lớp trước lấy những chữ ghép tên quê hương thành bút danh như Tản Đà, Tô Hoài, Nam Cao, Thu Bồn, Bình Nguyên Lộc, nhiều nhà văn hiện đại cũng tiếp tục giữ “xu hướng” này.
Nhân dịp ra mắt tủ sách “Thiên đường không tuổi”, NXB Văn hóa - Văn nghệ vừa tổ chức buổi trò chuyện văn chương cùng chủ đề với sự tham gia của các nhà văn thuộc nhiều thế hệ. Đây là dịp để các tác giả cùng nhìn lại vai trò của dòng văn học dành cho độc giả tuổi mới lớn.
Bạn đọc cả nước, đặc biệt giới báo chí - truyền thông biết đến Phạm Quốc Toàn với góc độ là nhà quản lý và hoạt động báo chí. Trưởng thành từ Báo Quân đội Nhân dân, sau gần nửa thế kỷ làm báo chuyên nghiệp, Phạm Quốc Toàn làm tổng biên tập nhiều cơ quan báo chí. Thêm nữa, 2 khóa liền (2005 - 2015), ông là Phó Chủ tịch chuyên trách Hội Nhà báo Việt Nam.
Thời gian gần đây, thị trường xuất bản trong nước cùng lúc giới thiệu đến độc giả nhiều đầu sách có chủ đề về cái chết. Tuy nhiên, những đầu sách này không mang màu sắc u ám hay bi quan, mà nó trở thành kỹ năng mềm giúp người sống, kể cả những người cận tử có được sự bình thản, an nhiên và hạnh phúc hơn.
Ngày 24-2, tại Di tích quốc gia đặc biệt Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du (xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) đã diễn ra lễ phát động hai cuộc thi: “Sáng tác văn tế Đại thi hào Nguyễn Du” và “Bạn đọc thuộc Kiều”.
Sau năm ngày làm việc sôi nổi, say mê và hào hứng, tối 20/2, hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ IV và Liên hoan thơ quốc tế lần thứ III đã chính thức khép lại.
Văn học, thi ca giúp rút ngắn mọi khoảng cách là ghi nhận của hầu hết các đại biểu tham dự Hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ IV, Liên hoan thơ quốc tế lần thứ III do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức, khai mạc trọng thể ngày 16/2, tại Hà Nội.
Ngày 13/2, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức họp báo thông tin về Hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ IV, Liên hoan thơ quốc tế lần thứ III và Ngày thơ Việt Nam lần thứ XVII.
Đã ba mươi năm tròn (1989-2019), nhà văn Nguyễn Minh Châu vĩnh biệt chúng ta vào độ trăng rằm của tài năng sáng tạo. Tết Kỷ Hợi này văn giới Việt Nam lại tưởng nhớ đến ông, một “người mở đường tinh anh” trong công cuộc đổi mới văn học.
Sau nhiều năm gần như ở ẩn, nhà văn Nguyễn Xuân Khánh “tái xuất giang hồ” vào năm 2000 ở tuổi xấp xỉ 70 với tiểu thuyết Hồ Quý Ly đình đám.