Xưa rồi

15:03 01/12/2008

BÙI VIỆT THẮNGTôi có theo dõi “vụ việc Nguyễn Ngọc Tư” đăng tải trên báo Tuổi trẻ (các số 79, 80, và 81 tháng 4 năm 2006) thấy các ý kiến khen chê thật ngược chiều, rôm rả và quyết liệt. Kể ra không có gì lạ trong thời đại thông tin mọi người đều có quyền cập nhật thời sự, nhất là trong lĩnh vực văn chương vốn rất nhạy cảm.

Ông Dương Việt Thắng - Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Cà Mau trong phần trả lời phỏng vấn báo Tuổi trẻ (số 79 ngày 8-4-2006) cho rằng: “Đúng là sáng tác văn học nghệ thuật được quyền hư cấu nhưng phải trên cơ sở sự thật. Nói quá thành bác Ba Phi rồi. Nói quá mà nói về cái tốt, nhân cách hoá sẽ có tính xây dựng. Theo tôi hư cấu như thế là tốt.” Xem ra người ta trả lời rất bài bản và kín kẽ nhưng lại quên mất đặc thù của nghệ thuật như lãnh tụ V.I.Lênin đã chỉ ra: “Nghệ thuật không đòi hỏi người ta phải thừa nhận các tác phẩm của nó như là hiện thực” (Bút ký triết học).
Gần đây ở ta đã dịch một số tác phẩm văn học nước ngoài được gọi là “động trời” như: Báu vật của đời của Mạc Ngôn, Điên cuồng như Vệ Tuệ của Vệ Tuệ, Thiếu nữ đánh cờ vây của Sơn Táp, Hồi ức về những cô gái điếm buồn của tôi của G.Mackét...

Độc giả thì vồ vập, giới phê bình thì không biết phê bình cái gì, còn nhà quản lý văn nghệ thì im lặng vì cho rằng đó là “chuyện của người ta”!
Văn học nghệ thuật góp phần quan trọng tạo nên cái “vốn xã hội”- một thứ vốn không thể tính lời lãi, thậm chí còn phải bù lỗ để cho cái vốn ấy phát triển. Sự đánh giá sản phẩm tinh thần là phải có thời gian, nghiệp vụ và cần nhất là công tâm. Người quản lý văn nghệ phải “liên tài”, phải biết “gạn đục khơi trong”, phải nâng niu những mầm, nụ sáng tạo. Độc giả bây giờ không như xưa, bây giờ họ thông minh nhưng khó tính, họ có thông tin và đặc biệt họ được “cởi trói” và thậm chí họ còn là... Thượng Đế! Chính vì thế mà nhiều người thích đọc cũng như nhiều người không thích đọc Nguyễn Ngọc Tư và Cánh đồng bất tận, thiết nghĩ là chuyện rất bình thường.

Nhân “vụ việc Nguyễn Ngọc Tư” tôi nhớ đến ý kiến của văn hào Lỗ Tấn: “Tôi nghĩ phải mời các nhà phê bình ăn táo nhũn (...). Quả táo này có mấy chỗ hỏng, nhưng có mấy chỗ chưa hỏng, còn có thể ăn được. Các nhà phê bình ác ý cho ngựa phóng trên đám mạ non, tất nhiên như thế là khoái lắm, nhưng đám mạ non kia bị thiệt hại. Những cây mạ bình thường cũng như những cây mạ thiên tài. Non nớt đối với già dặn cũng như trẻ con đối với người già, chẳng có gì là nhục hết. Tác phẩm cũng thế, mới đầu thì non nớt, không cho là nhục được. Bởi vì nếu không bị vùi dập, thì sẽ lớn lên thành thục, già dặn. Chỉ có suy yếu, hủ bại, thì mới không có thuốc chữa mà thôi”. (Dẫn theo Phương Lựu: Lỗ Tấn- Nhà lý luận văn học- Nxb Đại học và THCN- H.1977, trang 341, 346).

Bậc tiền bối nói vậy không đáng để ta suy nghĩ trong hành xử với văn chương ư? Phê bình quy chụp, xã hội học dung tục nhằm “xoá sổ” đối tượng là “Xưa rồi,”.
Hà Nội, 4-2006
B.V.T

(nguồn: TCSH số 207 - 05 - 2006)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Tầm soát tự kỷ từ linh khu đồ cổ truyền

PHẠM ĐỨC DƯƠNG

GS.TS Phạm Đức Dương, nguyên là Viện trưởng Viện nghiên cứu Đông Nam Á, Tổng biên tập 2 tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á và Việt Nam Đông Nam Á; Chủ tịch Hội Khoa học Đông Nam Á, Viện trưởng Viện nghiên cứu Văn hóa Phương Đông...
Những trang sách thì thầm…

CAO QUẢNG VĂN

“Bồng bềnh xanh mãi bao niềm nhớ:
Huế ở trong lòng người phương xa…”
Ba cuộc gặp gỡ

TRỊNH SƠN

Có những người, hiếm thôi, khi đã gặp tôi thầm ước giá như mình được gặp sớm hơn. Như một pho sách hay thường chậm ra đời.
Ngày xuân đọc Kim Quý

HÀ KHÁNH LINH

Người xưa nói: Cung kiếm là tâm, là cánh tay vươn dài của võ sĩ; Bút là tâm nối dài của Văn Sĩ. Khi đọc tập truyện ngắn UẨN KHUẤT của Kim Quý, tôi nghĩ phải chăng khi không thể tiếp tục hóa thân thành những nhân vật trên sân khấu, nghệ sĩ ưu tú Kim Quý đã cầm bút để tiếp tục thể hiện những khát vọng cao đẹp của mình.
Triết gia và thi sĩ

BÙI VĂN NAM SƠN

Trong “Bùi Giáng, sơ thảo tiểu truyện”(1), nhà phê bình văn học Đặng Tiến nhận định có tính tổng kết về văn nghiệp Bùi Giáng như sau: “Trên cơ bản, Bùi Giáng là nhà thơ”.
Về một hướng tiếp cận mới tiểu thuyết Vũ Trọng Phụng

YẾN THANH

(Đọc Thi pháp tiểu thuyết Vũ Trọng Phụng của Nguyễn Thành)
Về một bài thơ của Phan Khôi

PHAN NAM SINH

(bàn thêm với nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân)
Nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn với bộ sách “Đại lễ phục Việt Nam thời Nguyễn 1802 - 1945”

Sau 2 công trình nghiên cứu đồ sộ, biên soạn công phu “Thưởng ngoạn Đồ sứ kí kiểu thời Nguyễn (1082 - 1945)” và “Đồ sứ kí kiểu Việt Nam thời Lê Trịnh (1533 - 1788)”, NXB Văn Nghệ 2008 và 2010, vào đầu tháng 3.2014, bộ sách Đại lễ phục Việt Nam thời Nguyễn 1802 - 1945 (khổ lớn 27x27 cm, NXB Hồng Đức), do nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn biên soạn đã được ra mắt tại Thư viện Khoa học tổng hợp TPHCM.
Người gửi trái tim ở lại Hội An

NGUYỄN NHÃ TIÊN

Có một con đường mà tôi đi hoài không hết Hội An. Dường như cái phố cổ ấy luôn thường hằng phát đi một tín hiệu: nhớ. Lại thường chọn rất đúng cái khoảnh khắc con người ta nhớ mà rót cái tín hiệu ấy tới.
Huế mùa mai đỏ

LTS: Tiểu thuyết "Huế mùa mai đỏ", tập I, của Xuân Thiều đề cập đến một thời điểm lịch sử của chiến trường Trị Thiên cũ trong chiến dịch Mậu Thân.
Ngày xuân tìm 'Động hoa vàng'

ĐẶNG TIẾN

Nhà thơ Phạm Thiên Thư là một tác gia dồi dào, đã in ra hằng vài ba trăm ngàn câu thơ, có lẽ là kỷ lục về số lượng trong nền văn chương tiếng Việt, vượt xa Bùi Giáng.
Đinh Hùng - một hồn thơ kỳ ảo

VÕ TẤN CƯỜNG

Đinh Hùng - một hồn thơ kỳ ảo với vũ trụ thơ thuần khiết, song hành với thực tại là hiện tượng thi ca đầy phức tạp và bí ẩn. Số phận cuộc đời của Đinh Hùng và thi ca của ông chịu nhiều oan trái, bị chìm khuất dưới những dòng xoáy của thời cuộc cùng với những định kiến và quan niệm hẹp hòi về nghệ thuật…
Vài suy ngẫm về Lê Thị Hiệu (Hiệu Constant)

TÔ NHUẬN VỸ
(Nhân tiểu thuyết Đời du học vừa ra mắt bạn đọc)

Tôi thích gọi Hiệu (Lê Thị Hiệu) hơn là Hiệu Constant, nhất là sau khi đọc, gặp gỡ và trò chuyện với Hiệu.
Nhà văn và thời cuộc - một Nguyễn Khắc Phê khác

PHẠM PHÚ PHONG

Từ khi có báo chí hiện đại phát triển, nhất là báo in, văn chương và báo chí có quan hệ hết sức mật thiết. Nhiều nhà báo trở thành nhà văn và hầu hết các nhà văn đều có tác phẩm in báo.
Thời gian và phận người trong thơ Trương Đăng Dung

NGUYỄN ĐĂNG ĐIỆP

Anh không thấy thời gian trôi...
Ám ảnh về cái chết có lẽ là ám ảnh lớn nhất mỗi đời người vì mỗi phút trôi qua là một bước con người xích lại gần hơn với cái chết. Sống gửi thác về...
Tin vào truyện ngắn

BÙI VIỆT THẮNG

(Phác vẽ quang cảnh truyện ngắn năm 2013)
Đối thoại với tác giả trẻ Nguyễn Quang Lập

Bỗng dưng trời chuyển mát, như thế một mùa thu hiếm hoi nào bất ngờ đột nhập vào giữa những ngày hè chói chang của Huế. Chiếc xe đạp già nua, bướng bỉnh của tôi xem ra có vẻ nhạy cảm với thời tiết nên đã chịu khó tăng tốc, giúp tôi kịp đến tòa soạn Tạp chí Sông Hương đúng giờ hẹn. Cuộc tọa đàm thân mật với tác giả trẻ Nguyễn Quang Lập.
Vĩnh Quyền và những trang văn về quá khứ vùng Thuận Quảng

THIẾU SƠN

* Vĩnh Quyền sinh năm 1951 tại Huế, tốt nghiệp Đại học Sư phạm và cử nhân Văn khoa Huế 1974.
Từ "Những bông hoa…" đến "Những ngọn sóng"

MAI VĂN HOAN

Không hiểu sao nghĩ về Hoàng Vũ Thuật tôi lại nhớ đến Những bông hoa trên cát; mặc dù anh đã có thêm Thơ viết từ mùa hạ và Gửi những ngọn sóng.
Những tư liệu mới nhất về sự thật mối tình Hàn Mạc Tử và Hoàng Thị Kim Cúc

LTS: Tháng 9 vừa qua, tại Huế, người cháu ruột gọi Bà Hoàng Thị Kim Cúc bằng Cô là Hoàng Thị Quỳnh Hoa đã xuất bản và giới thiệu cuốn “LÁ TRÚC CHE NGANG - CHUYỆN TÌNH CỦA CÔ TÔI”. Cuốn sách đã trưng dẫn ra nhiều tư liệu trung thực về sự thật chuyện tình giữa Hàn Mặc tử và Hoàng Thị Kim Cúc mà lâu nay trên văn đàn có nhiều thêu dệt khác nhau.