Vương Hồng Sển vẫn quyến rũ về chuyện địa danh và lịch sử Nam Kỳ

14:51 12/03/2020

Tháng 3 năm nay, tên tuổi Vương Hồng Sển trở lại với bạn đọc qua quyển di cảo Chuyện cũ ở Sốc Trăng.

Ảnh: L.ĐIỀN

Lại bắt gặp giọng kể chuyện nhẩn nha dây cà ra dây muống mà vẫn rất duyên của ông già gốc lục tỉnh. Qua từng trang sách, người đọc cảm như mình đang đối diện với một ông già vừa "lợi hại" vừa xuề xòa, thế nên sẵn sàng lót dép ngồi hóng chuyện. Mà toàn chuyện hay, chuyện có ích cho sự học.

Cụ Vương Hồng Sển viết quyển này từ năm 1986, đến nay đã ngót 34 năm sách mới xuất bản, đây cũng là một câu chuyện.

Duyên cớ để tác giả khởi thảo quyển sách này - viết về nơi nhau rún của ông - là lời đề nghị của những bạn đồng hương, muốn có một công trình khảo cứu về Sốc Trăng (Sóc Trăng - theo cách viết của tác giả).

Thế nhưng không như cái nhan đề gói hẹp ấy, có đọc cụ Vương mới biết chính cái sự dông dài trong trang viết của cụ hóa ra không thừa thãi chút nào.

Vương Hồng Sển vẫn quyến rũ về chuyện  địa danh và lịch sử Nam Kỳ - Ảnh 2.

Chợ Sóc Trăng trong những năm 1920-1929 - Ảnh: diendansoctrang.com

Chẳng hạn, cụ Vương không chỉ viết chuyện Sốc Trăng, mà nhân đó cụ thuật lại hành trình Nam tiến của nước Việt.

Thuật chuyện xa mà vẫn thấy gần, bởi chính mảnh đất Nam Kỳ mà cụ thể là miệt Srok Khléang, Srok Bassac (tức vùng từ Cần Thơ, Sốc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau) khi chính thức nhập thành đất nước Việt Nam, quá trình Nam tiến mới hoàn tất, và hình hài Tổ quốc mới có "hình chữ S" như cách ví lâu nay.

Câu chuyện của Sốc Trăng vì thế hóa thành câu chuyện của cả Nam Kỳ lục tỉnh. Từ thuở xưa, đất này thuộc người Chăm, rồi người Khmer đến ở, sau đó lịch sử biến động đến chừng họ Mạc làm chủ, rồi chúa Nguyễn sở hữu và sáp nhập để thành phần lãnh thổ cuối cùng của Tổ quốc...

Bao nhiêu sắc dân từng hiện diện nơi đây, bao nhiêu câu chuyện về quan hệ giữa người Khmer, Chăm, Việt còn ghi dấu tại đất này...
 
Vương Hồng Sển vẫn quyến rũ về chuyện  địa danh và lịch sử Nam Kỳ - Ảnh 3.

Con lộ chính trong nội ô Sóc Trăng những năm 1920-1930 - Ảnh tư liệu

Nhưng thú vị nhất phải kể đến các đoạn cụ Vương Hồng Sển lý giải các địa danh Nam Kỳ. Những cách cắt nghĩa đôi khi sẽ trở thành đề tài cho học giới bàn tiếp, nhưng có hề gì, trong mạch chuyện của cụ ở đây, người đọc tưởng mình như đang đối diện với một pho từ điển sống.

Như Rạch Giá tên Khmer là Kra Muon Sor, nghĩa là sáp ong trắng, từ đây mới biết chữ Giá chỉ cây giá - một loại cây cùng họ với tràm tiêu biểu của xứ này mà ong làm tổ cho ra loại mật, sáp màu trắng...

Hay như cái cà ràng người miền Tây lâu nay vẫn hiểu là cái bếp củi, nó vốn mang tên Khmer là châng-kran - là cái lò lửa dời đi được.

Càng đọc càng thấy cái biết của mình về đất Nam Kỳ được mở ra...

Theo Lam Điền - TTO

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • 2 đầu sách Thú lang thang người Hà Nội và Thú ăn chơi người Hà Nội (2 tập) của nhà văn Băng Sơn vừa được Huy Hoàng Bookstore tái bản và ra mắt độc giả. Nhà nghiên cứu Nguyễn Ngọc Tiến cho rằng, đọc lại những cuốn sách này có thể nhận thấy tình yêu rất lớn Băng Sơn dành cho Hà Nội.

  • Trong giới nghiên cứu, cái tên Nguyễn Thị Hậu rất quen thuộc, mọi người còn đặt cho chị cái tên thân thiết là “Hậu khảo cổ”.

  • Tiểu thuyết “L’Étranger” nổi tiếng của nhà văn, triết gia người Pháp Albert Camus đã được độc giả Việt Nam biết tới qua bản dịch “Người xa lạ” từ những năm 60 của thế kỷ trước.

  • Cuốn sách “Cô gái đến từ hôm qua” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vừa được NXB Trẻ ra mắt phiên bản đặc biệt nhân dịp chuẩn bị công chiếu bộ phim cùng tên do đạo diễn Phan Gia Nhật Linh chuyển thể kịch bản và dàn dựng.

  • Sau 12 năm từ lần xuất bản đầu tiên, tiểu thuyết lịch sử “Trần Quốc Toản” của nhà văn Lưu Sơn Minh “tái xuất” với diện mạo mới cả về nội dung lẫn hình thức. Ngày 15/6/2017, nhân dịp “Trần Quốc Toản” phiên bản mới (họa sĩ Thành Phong minh họa, Công ti Cổ phần Văn hóa Đông A và Nxb Văn học liên kết ấn hành) ra mắt bạn đọc, buổi giao lưu với nhà văn Lưu Sơn Minh đã diễn ra tại Nhà sách Cá Chép - 115 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội.

  • Đó là tác phẩm mới ra mắt của nhà thơ Nguyễn Duy. Tác phẩm là tập hợp các bài viết vốn đã đăng rải rác trên các báo nhiều năm nay.

  • Nguyễn Quang Thiều tâm sự rằng, suốt cả tuổi thơ của những đứa trẻ thôn quê như ông, có một ngọn gió không bao giờ ngưng thổi, đó là ngọn gió của… đói rét.

  • Nhiều trang viết của tác giả mô tả chuyện quan hệ trai gái với từ ngữ bị nhận xét phản cảm.

  • Tiếp sau tập truyện “Đỉnh khói” quy tụ các truyện ngắn về chiến tranh và đời thường, Nguyễn Thị Kim Hòa tiếp tục diện kiến bạn đọc bằng tập truyện “Con chim phụng cuối cùng”. Tập sách gồm 9 truyện ngắn đều tập trung vào đề tài lịch sử với những nhân vật nữ ám ảnh.

  • Các nhà văn Sài Gòn trước đây đều viết feuilleton (tiểu thuyết đăng báo nhiều kỳ). Đầu tiên là có thu nhập hằng tháng để lo cho nồi cơm. Thứ nữa là để độc giả biết tên tuổi, biết tiểu thuyết của mình. Thứ ba là việc viết feuilleton thúc đẩy nhà văn sáng tác liên tục, đồng thời nắm được thị hiếu, yêu cầu của người đọc đương thời.

  • Tác phẩm "Ta có bi quan không?" của Khải Đơn kể những trải nghiệm khó khăn trên hành trình trưởng thành của người trẻ.

  • Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) Chu Văn Hòa cho biết Cục đang lập hồ sơ để ra quyết định thu hồi cuốn sách “Miếng ngon Hà Nội” do Nhà xuất bản Dân trí liên kết với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Văn hóa Minh Tân – Nhà sách Minh Thắng phát hành do cuốn sách có sai phạm nghiêm trọng về nội dung.

  • Giọt sầu đa mang là cuốn tiểu thuyết thứ 9 của nhà văn Nguyễn Đình Tú. Điểm đặc biệt ở nhà văn này khiến cho anh bật lên so với các nhà văn cùng thế hệ là sức viết khỏe, viết đa dạng nhiều chủ đề...

  • Ở tuổi 85, nhà văn “lão làng” Nguyễn Xuân Khánh tuyên bố dừng viết, bằng một “dấu chấm” được cho là tác phẩm xuất sắc nhất trong đời văn nghiệp của ông: “Chuyện ngõ nghèo”. Nhưng một mặt, ông lại tiếc, kể chi quỹ thời gian của mình còn nhiều, để có thể... học thêm hai ngoại ngữ nữa.

  • Những cuốn tự truyện viết về tuổi thơ thời chiến tranh, thời bao cấp xuất hiện trên văn đàn không chỉ là những câu chuyện của ký ức tác giả mà còn như những cánh cửa mở ra để độc giả khám phá, tiếp cận với lịch sử ở nhiều góc cạnh khác nhau.

  • “Kim Thiếp vũ môn” là một quyển sách mà cấu trúc, văn phong và bút pháp không theo tiền lệ, nhưng mỗi câu chữ, mỗi chương, mỗi hồi không chỉ là lịch sử, là khoa học, là tiểu thuyết mà còn là tình yêu, là thân phận, là văn chương, thế sự, cuộc đời...

  • Trường ca “Ngụ ngôn của người đãng trí” đã đưa Ngô Kha - một nhà thơ tranh đấu trong phong trào hòa bình và dân tộc ở Huế - trở thành nhà thơ Việt đầu tiên kết hợp được thơ siêu thực và thơ yêu nước.

  • Nhân kỷ niệm 42 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2017), NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật vừa cho ra mắt ấn bản tiếng Anh cuốn tiểu thuyết “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” của nhà báo - nhà văn Trần Mai Hạnh. Theo nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, sự thật trong cuốn sách là thứ kim cương của văn học tư liệu.

  • Sẽ thật vô duyên nếu viết dài dòng về một cuốn sách kiệm chữ từ tiêu đề trở đi, như trường hợp "Thấy" của Lê Thiết Cương. Nhưng một khi đã “thấy” ở sách nhiều điều cần thấy mà không cất lời thì e rằng kìm nín là một lựa chọn hời hợt.

  • Tính đến năm 2016, nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Hà đã sở hữu sáu tập thơ (Gửi con lời ru, Đi ngang chiều gió, Cỏ mặt trời, Người gánh vô hình, Đứt dải yếm, Ngả vào nguyên khôi), một tập tản văn (Lạc trong đêm liêu trai), ba tập truyện ngắn (Đầm ma, Ám ảnh, Con sóng màu hổ phách), một tiểu thuyết (Mưa trong nắng). Đó là những con số biết nói. Đôi lúc tôi cứ vân vi mà nghĩ rằng, người phụ nữ mảnh mai, dịu dàng này lấy đâu ra sức lực để viết được cả ngàn trang sách như thế, nếu không là đam mê chữ nghĩa, văn chương. Hẳn là cái nghiệp!