Với 17 truyện ngắn gọn gàng, tập truyện ngắn “Gió thổi trước hiên nhà” vừa được NXB Văn học ấn hành, mở ra một thế giới ngổn ngang, đa tạp của cuộc sống đời thường từ miền quê đến phố thị với đủ mọi cung bậc cảm xúc, những cảnh đời buồn vui, đặc biệt là những thân phận đàn bà nhọc nhằn, cay đắng.
Trong tập truyện của Mai Thị Hồng Quế, nhân vật chính đa phần là phụ nữ, những người phụ nữ có vẻ đẹp từ sâu trong tâm hồn phía sau vẻ bề ngoài mộc mạc hương đồng gió nội và lấm lem bùn đất ruộng vườn, những người phụ nữ vừa giàu trắc ẩn, đa mang vừa kiên cường, bền bỉ. Đâu đó cuộc đời họ có bóng dáng của những nhân vật nữ trong văn học, là nàng Kiều ba chìm bảy nổi, thị Nở dở hơi bất hạnh, chị Dậu nghèo khổ mà khí chất ngời ngời hay cô Mị lùi lũi như con rùa trong xó cửa,… Đó là những mảnh đời bé nhỏ, những kiếp người lo toan, nhọc nhằn, bị số phận dồn đẩy, quăng quật như của Thắm, Phong, Loan… Cái nhìn của người phụ nữ Mai Thị Hồng Quế về phụ nữ xuyên qua lớp vỏ bề ngoài có khi chao chát, đáo để, có khi lỡ lầm, yếu đuối để soi thấu từng ý nghĩ thầm kín, ước vọng thẳm sâu của chính họ. Đồng cảm, sẻ chia với thân phận của phụ nữ, tác giả luôn tạo cho nhân vật nữ của mình một vẻ riêng: vật lộn, lam lũ trong cuộc mưu sinh hằng ngày, vẫn chắt chiu những khoảnh khắc lắng lại để nghĩ ngợi, để vấn vương.
Trải qua nỗi cay đắng, tủi nhục, người phụ nữ dần ý thức về chính mình, biết sống cho bản thân mình. Đây có lẽ là trăn trở nhiều nhất trong tập truyện, khi trong cuộc sống, có bao nhiêu cơn “gió thổi trước hiên nhà”, buộc mỗi người phụ nữ sẽ tự tìm cho mình một cách ứng xử, một câu trả lời không giống nhau.
Trong truyện “Bóng chiều”, đằng sau câu chuyện cuộc tình gá tạm ngắn ngủi cay đắng, bẽ bàng của lão và thị là nỗi buồn thấm thía về phận người, là những ẩn ức không thể hóa giải của người đàn bà lỡ làng cô độc. Truyện “Chạy trốn” là một ca rối loạn tâm lý điển hình của thời hiện đại, trong bi kịch hôn nhân gia đình, nhận biết tất cả nhưng vô phương giải quyết, nhân vật rơi vào cuộc chạy trốn trong tâm tưởng để cho tiếng nói độc thoại nội tâm và những dồn nén chất chứa từ sâu thẳm tự cất lên. Tác giả có ý thức làm mới lối kể chuyện khi sử dụng mô-típ giấc mơ, ở đó bản năng và khát khao làm mẹ của người phụ nữ được hiện hình, chuyển hóa thành những giấc mơ về đứa con đã mất và tiếng gọi mẹ trong mơ ấy khiến người phụ nữ mạnh mẽ hơn bao giờ hết, có thể dám vượt qua tất cả và đánh đổi mọi thứ để được làm mẹ (Đi qua những giấc mơ).
Truyện của Mai Thị Hồng Quế không quá dữ dội, phức tạp nhưng cũng không dễ dàng, đơn giản, mỗi truyện đều luôn dùng dằng, day dứt giữa những trạng thái và những chất vấn. Cần sống cho mình và biết tự yêu thương mình như thế nào? Những ranh giới nào giữa tình yêu và lầm lạc, nhu cầu thể xác và tâm hồn, cái bản năng và lý trí? Lỗi lầm và lạc lối hay là hành trình đi tìm chính mình?
. Hai năm sau kể từ khi Julia Kristeva đưa ra khái niệm liên văn bản (intertextuality), Roland Barthes đã đi xa hơn nhiều qua một tuyên bố gây sốc: Cái chết của tác giả (The Death of the Author, 1968). Những quan niệm mới mẻ của các nhà khoa học một thời từng là trụ cột của chủ nghĩa cấu trúc đã chính thức khép lại vai trò của isme này và mở ra giai đoạn hậu cấu trúc. Trong quan niệm mang tính gây hấn của họ, người đọc, từ chỗ là kẻ bên lề, đã chính thức bước vào vị thế trung tâm với tư cách là kẻ có quyền năng tối thượng trong việc thiết lập mối quan hệ và ý nghĩa giữa văn bản và liên văn bản, giữa văn bản và các thiết chế văn hóa đã tạo ra nó(1).
Tiểu thuyết về giải phóng miền Nam Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.1975 của nhà báo kỳ cựu Trần Mai Hạnh đã vượt qua tiểu thuyết về chiến tranh biên giới phía Bắc Mình và họ của Nguyễn Bình Phương, tác giả xuất sắc của văn học đương đại.
“Tay chơi” Nguyễn Quang Sáng rời xa cõi tạm, “trưởng lão” Tô Hoài về với “Cát bụi chân ai,” nhà văn của đất và người phương Nam - Anh Đức về với đất Mẹ, tác giả của “Biển và chim bói cá” - nhà văn Bùi Ngọc Tấn kết thúc hành trình sống và viết…
"Những đỉnh núi du ca" là công trình nghiên cứu mới nhất về tộc người H'mông của nhà nghiên cứu trẻ Nguyễn Mạnh Tiến (ảnh bên), người đã cố công lang thang suốt ba năm trên khắp miền núi phía Bắc mà trọng tâm là cao nguyên đá Đồng Văn để tìm kiếm cho mình một lối tiếp cận khả dĩ nhất để giải mã những phản ứng phức tạp của tộc người vừa đặc biệt, vừa hấp dẫn nhưng cũng không ít bí ẩn.
"Có một phố vừa đi qua phố" - tập di cảo của cố tác giả Đinh Vũ Hoàng Nguyên - là một trong bốn tác phẩm văn học đoạt giải "Văn học Nghệ thuật Thủ đô 2014".
Nhà văn quân đội có tiếng Đình Kính (Hải Phòng) viết ở nhiều lĩnh vực: Tiểu thuyết, truyện ngắn, ký, kịch bản phim. Mảng chủ đề lớn mà ông đeo đuổi là biển và những người lính biển, với các tác phẩm “Sóng cửa sông” (1976), “Đảo mùa gió” (1978), “Lính thủy” (1978), “Người của biển” (1985) - Giải thưởng văn học Bộ Quốc phòng, “Sóng chìm” (2002), “Huyền thoại tàu không số” (2012) - 2 tác phẩm này đều đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn VN. Phóng viên Báo Lao Động đã phỏng vấn ông…
Trong tiểu thuyết Xác phàm, nhà văn Nguyễn Đình Tú dùng hình ảnh “mùi buồn” để gợi lại ẩn ức về một cuộc chiến tranh.
Bất kỳ người cầm bút nào cũng đều mơ ước rằng tác phẩm của mình sẽ trở thành sách gối đầu giường của hàng triệu người. Sao chúng tôi - những nhà văn, nhà thơ Việt Nam lại không mong muốn một ngày tác phẩm của mình hiện diện trên các ngôn ngữ của dân tộc khác chứ?
NGUYỄN NHẬT ÁNH
Tạp văn
Nhà văn Tô Hoài - tác giả của cuốn sách "Dế mèn phiêu lưu ký" khiến bao thế hệ bạn đọc Việt Nam say mê - đã từ trần vào trưa 6.7.2014 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 95 tuổi.
Nobel Văn học là đỉnh cao nhưng không phải đỉnh cao nào cũng làm hoan hỉ tất cả mọi người. Việc lựa chọn của viện Hàn lâm Thuỵ Điển những năm gần đây chắc chắn sẽ làm chạnh lòng những ai đã trót yêu thích thế giới văn chương của Kafka, Jorge Louis Borges, Umberto Eco, Robbe – Grillet, Italo Calvino…
Ngày nay, nhìn lại chủ trương cách mạng của Phan Châu Trinh cách đây hơn một thế kỷ, một lần nữa chúng ta lại thấy tầm nhìn của một người mang khát vọng Khai dân trí, Chấn dân khí, Hậu dân sinh.
Lần nào ra Hà Nội, dù dài ngày hay chỉ là thoáng chốc, nhà văn Trần Thùy Mai cũng tới ngồi uống cà phê ở nhà hàng Thủy Tạ nhìn ngắm hồ Gươm và hẹn bạn bè tới gặp gỡ chuyện trò. Hỏi vì sao chị chỉ chọn mỗi chỗ này, Trần Thùy Mai bảo: “Là vì ở đây là “Hà Nội nhất”, lại có thiên nhiên bao quanh, giống như bờ sông Hương ở Huế vậy…”.