Minh họa: Đặng Mậu Tựu
Dương chuẩn bị ra khỏi nhà. Anh không nhớ hôm đó thứ mấy. Mà cũng chả cần thiết. Có thể bất cứ ngày nào trong tuần. Chỉ có điều rõ ràng đó là một ngày nắng đẹp. Mặt trời uể oải lên chậm. Nó chùng chình trong mây trắng như vẫn còn ngái ngủ, quấn mình trễ nải trong chiếc màn nhung. Vài tia nắng ấm áp rắc qua tán lá. Rồi cái màu vàng óng như len trải thảm, kéo sợi đến tận cuối chân trời. Dương đẩy xe ra cửa. Tâm hồn vui lắm. Môi anh vẩu lên, ngậm điếu thuốc. Một hơi rít sâu. Làn khói rê vào tận đáy phổi chất ngất giác cảm. Mùa thu đã về. Hơi lạnh tràn mọi ngõ. Nửa khuya, cơn mưa lớn. Như cuốn đi hết những bụi bặm, rác rưởi đời anh. Những ngày vừa qua anh đã sống buồn quá! Lòng hẹp như một vỉa hè bị hàng quán chiếm dụng, nhôm nhoam, chật chội. Những mặt người hầm hố, nham nhở khai quật. Những mưu mô nháo nhoàng, tăm xỉa, đớp đáp. Nắng xối đỉnh đầu. Bất chợt, Dương thèm cơn mưa. Và giờ đây, lúc này, thời khắc chuyển mùa! Một ngày đẹp trời đã đến! Nhưng Dương có biết đâu! Trước và sau một phút chẳng đã từng có những đổi thay làm rung chuyển thế giới hay sao? Còn bây giờ thì Dương đang vui. Anh đến quán cà phê để gặp một người quen cũ từ lâu bặt tin. Hình như y đi làm ăn xa, vừa trở về. Địa điểm hẹn thơ mộng, nhiều bóng cây. Nhưng vừa bước vào thì cũng là lúc chiếc điện thoại rung lên. Một tin nhắn từ số máy lạ. Người bạn xin lỗi vì không thể đến được. Y biện bạch một lý do đầy hồ nghi. Rối rắm và khó hiểu. Những mẩu tự loăng quăng không dấu càng làm Dương không tin vào mắt mình. Tạm chấp nhận thế này, một cuộc hẹn bị hủy vào đầu buổi sáng đẹp trời. Thế thôi! Còn vì sao thì có ngàn lẻ một lý do. Và Dương quyết định vẫn ngồi xuống. Anh gọi cà phê. Không việc gì phải vội với buổi sáng đẹp như thế này. Cuộc đời có bao lâu. Không tận hưởng thì thật uổng phí. Rồi anh thoáng có ý nghĩ là nên gọi thêm một ai thế vào chỗ người đã vắng mặt. Ai cũng được. Điều đó không còn quan trọng. Dương mở danh bạ điện thoại, vừa hút thuốc, vừa dò vu vơ. Những hàng tên chớp lướt vô vị dưới mắt anh. Anh cố hình dung một gương mặt rồi lơ đễnh bấm đại. Sau vài nhịp chuông rè rè, một giọng nói trầm đục cất lên làm anh giật mình. Một tiếng cười khùng khục mắc trong cổ. Một khứa(*) nào đó mà anh chưa kịp nhận ra đã vội nhận lời là rất sẵn lòng, đến ngay. Y đang ở rất gần và sẽ có mặt chỉ trong dăm phút nữa. Khi khứa bước vào, Dương ngớ người vì đó không phải gương mặt anh mong đợi. Thì ra anh đã gọi nhầm vì trong điện thoại lưu quá nhiều tên trùng nhau. Nhưng rõ ràng là người mà anh thực sự mong muốn như thế nào thì chính anh cũng không rõ. Chỉ biết rằng Dương tràn trề thất vọng. Trong khoảng mù của trí nhớ, Dương chỉ biết đây là đối thủ của một đối tác trong một đối vụ nào đó. Hoàn toàn không thích hợp với không gian buổi sáng đẹp và tâm trạng của anh. Mọi việc có vẻ muộn màng khi tiếp tục trượt ra ngoài ý định. Khứa luôn tỏ ra nhã nhặn, là một tay biết điều. Tuy nhiên, cuối buổi, khứa lại vụng về quá đỗi: - “Ông vẫn làm ở chỗ cũ hả? Đã chuẩn bị gì chưa? Thuyền sắp đắm rồi!...”. Lại là một sự cố rơi ra ngoài vòng kiểm soát. Cả hai chia tay nhau đắng đót và vội vã trong cảm giác cố chạy thoát khỏi cục nợ… * Thuyền sắp đắm. Là sao nhỉ? Tại sao khứa biết mà nói với Dương nhỉ? Nếu đã thế rõ ràng nhiều người biết. Còn anh tại sao lại không? Công việc của mình đáng ra, anh rõ hơn ai hết mới phải chứ? Đúng là một tin không đáng chút nào vào buổi sáng đẹp trời. Kể từ ấy, Dương biết mình khó bình yên được nữa. Có một nỗi buồn râm rỉ, len lỏi ứa trào. Tim đập mạnh vì linh cảm mơ hồ một sự cố nào đó đang chực bủa xuống. Dương phấp phổng rà soát lại công việc. Anh định tâm và cố nhoài sâu xuống cái hố cảm giác để vực tìm những chuỗi sự kiện liên đới về hình ảnh con thuyền sắp đắm mông lung nào đó. Và anh đã tìm thấy. Thì ra anh đã lơ đãng. Mà cũng chẳng phải. Anh linh cảm, thoáng biết, nhưng đã cố quên đi. Thiên hạ máu thật! Chẳng việc gì không đánh hơi được! Dương là tay cạo giấy, chữa mo-rát quèn trong một tờ báo nhỏ. Chính xác đó là một tạp chí ra hàng tuần chuyên về điện tử, công nghệ thông tin. Gần đây, khi kinh tế thế giới suy thoái, dư chấn của nó đã lan tỏa những chân rết khó khăn bò vô hình trong đời sống. Nghe phong phanh tờ báo của Dương không còn thuận lợi trong phát hành. Thị phần trong thị trường rộng lớn vốn đã nhỏ bây giờ càng bị thít chặt lại. Nhiều nhà đầu tư là các hãng công nghệ lớn như điện thoại, laptop, máy tính… đã rút ra. Những cuộc thương lượng quảng cáo không thành. Ti-ra phát hành giảm sút nghiêm trọng. Những số báo in xong chuyển đi các nơi đến hẹn lại trở về gần như y nguyên. Một sự phũ phàng khó có thể chấp nhận nổi. Không hiểu bây giờ người đọc thích cái gì? Những cuộc cải tổ lớn về nội dung và hình thức diễn ra. Ban biên tập tranh cãi như mổ bò. Đập bàn. Đấm cửa. Vục đầu vào nước lạnh. Mắt cay. Đẫm lệ. Thở dài. Hy vọng rồi thất vọng. Tờ báo tuy vẫn ra đều đều nhưng đã mang dung mạo của một món hàng thiu ế ẩm. Hình ảnh đó chẳng khác gì mớ rau cải bị thối rữa chẳng ai thèm đoái hoài, nằm phơi trong ánh chiều của phiên chợ tàn tạ. Mặc cho trên bìa là sự cố gắng hết mình của đám họa sĩ trình bày. Căng hết cỡ các hình khiêu khích của siêu mẫu, ca sĩ, minh tinh màn bạc, người đẹp phớn phởi, mỡ màng. Bên họ là những món hi-tech, macbook-pro, ipod-shuffle công nghệ cao. Những tấm hình với kỹ thuật vi tính vuốt phẳng, mông má. Những thân thể bốc lửa uốn éo, quyến dụ. Vậy mà cũng chẳng lừa thêm được ai. Ở phòng phát hành đưa ra kế sách bán một tờ báo tặng một món quà. Cũng chỉ giải pháp tạm thời. Cho đến số gần đây nhất, tay tài xế chuyên chở báo đi giao cho các đại lý tru lên như sói. Gần như chở đi bao nhiêu thì nhận về bấy nhiêu. Rồi y còn phát hiện ra một điều đáng chán sợi dây buộc báo thành từng lốc còn nguyên tem nhãn, chưa được mở ra. Có nghĩa nó ế ẩm đến mức người tiêu dùng không còn quan tâm nữa. Tại sao vậy nhỉ? Sự thật bẽ bàng hay có một mưu mô, một cái bẫy vô hình đã được giăng lên nhằm sát hạ không thương tiếc giữa các tờ báo là đối thủ cùng kênh, cùng đối tượng bạn đọc? Những cuộc họp liên hoành từ sáng đến chiều nhằm cứu chữa tình thế. Dương vẫn là tên cạo giấy, chữa mo-rat hèn hạ ăn lương. Anh chỉ biết căng toét mắt ra để cùng đồng nghiệp quẫy cựa vô vọng trong nỗ lực cải tiến cuối cùng. Anh săm soi đến từng dấu phẩy. Tờ báo sạch bong, không còn một lỗi chính tả nhỏ. Nhưng tình thế phát hành cũng không nhích lên được. Báo ế ùn ùn trả về. Một buổi sáng cầm tờ báo cũ lên, Dương cảm thấy rỗng lạnh như đang thọc vào gương mặt thớt bì bẹt. Cô hoa hậu lõa lồ lúng liếng, cười với anh vô cảm hệt như nhựa tái sinh. Tờ báo nhõng nhẹo, phô cứng như miếng bìa trên tay. Một sự sạch sẽ, vô hồn đáng cảnh giác và âm u như cái chết. Một sự tồn tại thiếu vắng bản sắc và cá tính.
Anh biết sắp kết thúc. Mà vẫn không thể tin. Mỗi ngày đi về mò mẫm với trái tim không hy vọng. Thật khủng khiếp. Dâng ngợp trong anh gánh nặng cơm áo cương tỏa vô hình. Thuyền sắp đắm. Cho dù ngày vẫn đẹp trời. Nó làm anh khó thở. Mà sao có thể thở nổi khi cả đám người đang treo lơ lửng trên trái bom nổ chậm? Tất cả sẽ nổ tung vào lúc bất ngờ nhất. Khi cả bọn đang cười chẳng hạn. Rửng rưng như không mà tan nát từ lâu rồi. Sao có thể nhột nhạt và hèn hạ đến vậy! Không ai dám nghĩ khi con tàu đắm sẽ dạt trôi về đâu nữa? Ngày vẫn đẹp. Ngoài kia mùa xuân đang mon men tới gần. Có thể nghe hương vị tết trong cánh ngọn gió thoảng. Thuyền đắm vào mùa xuân. Rồi bỗng nhiên Dương tự an ủi, ai chẳng một lần trong đời phải chết? Cái chết nó có trống trải như mất việc làm không? Dữ dằn hơn nhiều chứ! Rồi lại thấy tự an ủi. Một lần và mãi mãi. Thế thôi! Chẳng ai nào sống nổi nếu cứ chực nghĩ có một sợi dây treo lơ lửng chực tóm mình câu rút lên cao. Giãy dụa cũng không thể thoát! Mà tại sao cứ nghĩ đến sự kết thúc? Đã có thông tin chính thức về tờ báo đâu? Nó vẫn ra đúng kỳ hạn kia mà! Anh đúng là tên quá nhạy cảm. Là một kẻ rỗi hơi. Ở vào tình thế, nếu chỉ còn được một đêm vui thì cứ vui. Vui tràn lên. Ai có thể biết những chuyện gì xảy ra trước một phút lúc mười hai giờ đêm? Khắc chuyển bóng tối và ánh sáng... * Vẫn có lúc Dương nghĩ khác. Buổi sáng đẹp trời ấy, người bạn không hủy cuộc hẹn, anh không gặp khứa, hay giản đơn hơn là chịu khó bấm thêm một vài tên trong danh bạ điện thoại thì biết đâu đời anh đã thoát? Đã nhẹ nhõm? Chẳng biết được. Cuộc sống vẫn ở thì hiện tại tiếp diễn mà. Ít ra thêm được vài ngày vui hay giả vui. Còn bây giờ cảm giác con thuyền sắp đắm ám ảnh không thể dứt được. Như một bức tranh. Ban đầu chỉ một nét. Hai nét. Rồi ba nét. Sau đó không còn đếm được. Nó đan kín, dày đặc. Một gam màu ảm đạm, một màn sương lạnh bao phủ cuộc sống anh. Dương vẫn cố gắng xé toạc cái màn sương ấy ra để nắm, để đếm từng nét, sắp xếp lại xem thử có thể giải quyết được gì không? Nhưng sương mỗi lúc càng dày. Màu mỗi ngày càng tối sẫm. Nỗi cô đơn băng hoại xâm chiếm ngốn ngấu, ăn dần, lở lói bờ cảm xúc. Anh không thể tháo gỡ được sự hỗn loạn. Dương buông xuôi khi con tàu bắt đầu chuyển tư thế. Cái mũi phía trước chúi xuống biển khi những trận sóng ướt lạnh tới tấp đổ rào rào trên boong. Bầy ó biển kêu lên những tiếng lạnh người. Chúng xâu xé, táo tác trên biển cả. Chúng đánh hơi thấy mùi của một bữa tiệc phủ phê. Mùi máu tanh trên sóng. Dương không còn cảm giác hãi sợ nữa. Một cái nhìn thoảng qua xem bạn bè anh đang ở đâu? Cũng chẳng còn nhìn thấy ai. Tất cả đã xô dạt hay bất tỉnh ở đâu đó. Rồi một ngọn sóng lớn ở đâu trong lòng đại dương chồm lên. Ngoạm cái mũi thuyền và xé toạc cột buồm. Trong gió một cái cây khổng lồ nghiêng nghiêng rồi đổ oạp xuống sàn nước dội lên âm thanh như núi lở. Không còn nhìn thấy gì nữa. Nước cuốn réo cuồng nộ. Bốn phía tung xé mưa gió bão táp. Trong mắt anh một màn sương dâng sau đó các điểm mịt mờ dần. Anh muốn kêu lên nhưng không thể. Một dòng nước mặn đắng như muối cào xé lở lói cuống họng anh... Dương tỉnh dậy. Ú ớ. Thì ra là một giấc mơ. Tay chân anh lạnh toát. Đầu đá ong ong. Đã quá nửa đêm. Căn nhà chìm trong giấc ngủ. Anh cảm thấy khát nước cháy cổ, ngồi dậy mở cửa đi ra ngoài tìm một cốc nước. Giấc mơ biển cả làm hồn anh khô kiệt bốc hơi nguội đắng. Bây giờ anh có thể uống cạn cả dòng sông lạnh. Anh bó gối ngồi mông lung trong đêm tối. Thật lạ! Con thuyền đắm và biển cả đã hiển hiện rõ nét trong giấc mơ anh. Hoàn toàn không thấy hình ảnh cô đơn nhẫn nhục của gã cạo giấy ăn lương và tờ báo không phát hành được cuối mỗi tuần ùn ùn đổ về khiến cả tòa soạn nghả nghiêng như bão. Dương vẫn lang thang trên biển như ngày xưa, khi anh còn là đứa trẻ. Biển gắn với anh sâu đậm đến nỗi không thể tách nó ra khỏi tuổi thơ. Mặc cho bão tố đang ở đâu ngoài xa kia. Những ngày hè nóng nực, anh và bọn trẻ gần như thả dài rong hoang trên bãi vắng. Bọn anh thường chạy đuổi nhau đến bên những chiếc thuyền đánh cá ngoài khơi về. Những người đàn ông, đàn bà khuôn mặt nứt nẻ khổ đau, u uẩn, quanh gánh, rê lưới. Vào mùa khô hay những ngày biển động, Dương vẫn thấy họ. Trên mặt biển nhấp nhô những riềm lưới bủa vây không thể thoát. Dù xa xa kia là chân trời viễn mộng. Họ bám vào biển như bám vào mặt cuộc sống. Và tất cả nhấp nhô, dập dềnh, khép kín như cuộc đời họ. Cho đến tận sau này anh mới nhận ra cuộc sống anh cũng thế! Xô động như mặt biển. Nếu như họ nhẫn nhục vớt lên từ lưới những con cá thì anh cũng cần mẫn, đọc chữa những lỗi mo-rat trên trang báo. Ngày mai, khi những con cá hay tờ báo được bày biện đẹp đẽ dọn lên mâm ăn hay tâm hồn hoàn toàn không ai nhớ đến những bóng hình ẩn nhẫn lao động phía sau. Sự tươi mới, quẫy cựa non tơ của biển và màu sắc quyến rũ hấp dẫn từ tin tức của tờ báo thì cũng như nhau cả thôi. Như cũng đâu dễ dàng! Biển vào mùa bão động hay những con thuyền tháo cuồng trên sóng. Có những lúc như hôm nay, Dương đã suy kiệt đến tận cùng niềm tuyệt vọng. Ngày mai không một điểm sáng. Con thuyền lắt lay quay khóc giữa biển cả... * Cho đến một buổi sáng, khi từ thang máy lên phòng làm việc thì anh đã thấy bóng con thuyền đắm chấp chới bay lượn. Từ biển xa, con tàu đã về rất gần với những vẫy gọi rét mướt. Dương thấy ngột ngạt như một con cá đang bơi ngược vào ngách cụt. Dưới cái màu xanh thẳm ngỡ miên viễn vô ưu của đại dương, con cá lạc đường biên chết, ngửi thấy mùi lưu cữu, mục ruỗng ngàn năm của rong tảo. Đôi khi sự chết đắm trong một màu xanh miên man ngây dại. Một nỗi tái mét, mất máu. Dù thông tin có thực hay không, sẽ đến hay hoàn toàn không thực thì con thuyền cũng đã báo động đi qua tọa độ dấp dính giữa bình yên và giông bão. Cũng giống như anh, từ nay về sau mãi mãi không còn như trước. Khỏa thân trong nắng. Vui đùa cùng những con sóng hồn nhiên. Đôi khi chúng ta chết già vì một bản tin mà không thèm kiểm chứng. Và cuộc đời phiền muộn, gai góc này đã thêm một chiều nắng quái. Nó cũng âm u như một cơn bệnh. Người chết không vì nguy hiểm mà chính là sự cô đơn, khô úa héo tàn. Chúng ta chờ đợi điều gì khi cuộc đời là sự mở đầu và kéo dài của những chuỗi thất bại? Ôi cái tin buồn ai ngờ lại bắt đầu trong buổi sáng đẹp trời. Sự vô vị nghẹn ứ lên từ từ để bóp nghẹt tim anh… Vì sự thúc hối, ám ảnh của cái chết được báo trước, sáng nào trước khi đi làm Dương cũng làm ra vẻ một khách bộ hành bận rộn, tạt qua vài sạp báo bên đường để hóng hớt tin tức. Anh loay hoay, để ý tìm kiếm rồi tim rộn lên đập mạnh khi nhìn thấy măng-sét tờ báo thân yêu của mình. Niềm vui bóp thắt lại tê tái khi anh thấy nó bị dạt vào một góc và bao tờ khác đè lẫn lên nó. Giữa một biển báo chí, mỗi tờ báo là một con thuyền tung buồm ra khơi. Dù nằm khuất phía dưới, con thuyền bé bỏng thân yêu vẫn hét gọi tên anh một cách tuyệt vọng. Hình như độc giả đang lãng quên nó. Nó vẫn ra thường kỳ, vẫn âm thầm xuất hiện một cách kiên nhẫn. Nhưng hình như độc giả không còn tin vào sự có mặt. Họ đã lãng quên. Tờ báo như đứa con bị từ chối. Mỗi quầy nhận chỉ một, hai tờ chiếu lệ rồi nhét vào một góc khuất. Dương buồn bã nhận ra thân phận của mình cũng chìm lặng lẽ, đánh chìm vào một góc như vậy! Đâu ai hay anh khát khao sự sống thật hàng ngày, trong mỗi dòng chữa mo-rát, căng mắt rà soát cho mỗi dòng tin. Bây giờ tờ báo nằm lờ mờ, xa lạ như gương mặt của người bệnh. Nhưng sự thực thì dù đứng ở góc nào của sạp báo Dương cũng nhìn thấy nó. Nó là một cánh buồm lẻ loi giữa biển tin tức. Anh đau xót và nhớ về nó. Nó đang chết trong lòng độc giả. Sự hấp hối cuối cùng... * Một đêm khi đang làm việc, Dương thoáng thấy một người khách lạ đi lạc vào phòng. Vị khách không mời đã tới. Tự y kéo ghế ngồi một góc. Y chẳng làm và chẳng quấy rầy ai hết. Chỉ ngồi chơi thế thôi. Hình như y đã thỏa hiệp, đặt thuê văn phòng này nếu tờ báo công nghệ dọn đi. Vấn đề sớm muộn chỉ còn thời gian. Y ngồi đó với gương mặt thân thiện, đôi mắt mở to hớn hở. Nhưng không ai buồn đến bắt chuyện với y. Cứ như vậy, một tuần sau thì y mở máy tính chơi game vô hình. Y say mê cuộc đấu đến độ không còn chú ý đến ai. Y doãi chân, doãi tay thoải mái như y là chủ nhân của căn nhà này vậy! Thi thoảng cho đỡ mỏi mắt, y ngước lên sát những bóng người đờ đẫn vác từng chồng báo ế chạy ra vào như loăng quăng. Y khẽ thở dài thườn thượt vô vị. Chẳng ai muốn tin sự có mặt của y. Nhưng rõ ràng y đã đến với nhiều hơi lạnh. Và bóng y càng rõ thì bóng dáng của tờ báo ngày càng nhạt. Dương thấy xa lạ với công việc diễn ra dưới tay mình. Dương như sục tay vào biển tin tức nhạt nhòa. Lạnh lẽo vô cảm như rờ rẫm những xác chết. Một nỗi kinh tởm táng tận. Ngày xưa chưa từng như thế! Anh đọc và sửa chữa những bản tin với nụ cười trên môi khi hình dung ra bạn đọc thú vị thế nào vào buổi sáng ngày mai khi cầm tờ báo. Còn bây giờ, anh phát hiện mình đang bu bám bàn phím như một thói quen. Mỗi tiếng gõ vang lên như một cục đá ném vào tai. Càng đánh càng hoang vu. Mỗi dòng tin trong tình trạng tồi tệ lúc này khác gì một bản cáo phó chỉ còn chờ điền tên người gửi đến. Và biết đâu không xa, dòng tên đó là măng-sét tờ báo anh. Một cái ngách hiểm trở nào đó đang trổ vào lòng Dương. Con tàu đang vào vùng biển dữ. Người lạ đã xuất hiện. Dương đâu thể lặng im với những gì thân thuộc tỏa bóng xuống tâm hồn. Một cái ngách nào đó hiểm trở trổ vào lòng anh. Dương nhìn người khách lạ đang bí hiểm chơi cờ rồi đờ đẫn nhìn tờ báo như nhìn một cỗ quan tài. Giờ đây có thể nó sẽ mở bất cứ lúc nào, đớp gọn anh, để cả hai cùng biến mất… Dương cứ phấp phổng với con tàu đắm một cách tuyệt vọng. Cho đến một hôm lúc tờ báo đã hoàn thành xong vào nửa đêm thì có thông tin không còn kinh phí để in nữa. Lúc đó anh thiếp đi trong giấc ngủ, điện thoại đổ chuông liên hồi. Anh đang mơ thấy như có phép lạ con thuyền vẫn vực được sau bão. Một thủy thủ tìm thấy vết nứt trên thuyền và tất cả đổ tháo vào tìm cách bít lại. Nước trong khoang được cả bọn điên cuồng tát ra. Con thuyền tả tơi rách nát giữa biển cả sau chấn động tan hoang. La bàn đã bị gãy. Mỏ neo đã vuột rơi vào lòng biển cả. Chất đốt cạn kiệt. Nếu không có thuyền trưởng giỏi con thuyền sẽ dật dờ trôi lang thang vô định. Tiếng máy nổ khen khét được giật lên giữa mêng mông đại dương nghe cô đơn như tiếng kêu của những con ó biển. Chúng vừa kêu thét vừa đập cánh điên loạn bay đi vì không còn viễn cảnh của bữa đánh chén thịnh soạn. Những tiếng kêu sắc nhọn như móng vuốt bấu vào rứt từng mảng thần kinh trong đầu Dương. Anh toát hết mồ hôi, bủn rủn, buốt lạnh cả người vì đau đớn. Giật mình, Dương tỉnh dậy giữa đêm tối. Thì ra chiếc điện thoại đang réo vang. Tin báo làm anh không thể ngủ được nữa. Tan nát mọi hy vọng, những ý chí nỗ lực cuối cùng… * Trời hửng sáng đã thấy một gã đàn ông hớt hải tìm ra sạp báo. Cái bóng quen quen như Dương, nhân viên cạo giấy. Sáng nay, trên ti vi đưa tin, hôm qua ở vùng duyên hải miền trung có một cơn bão lớn ngoài khơi thốc vào bờ. Biển động mạnh. Nước dâng lên nhanh do mưa lũ lớn. Rất nhiều tàu thuyền không liên lạc được với bờ. Không biết những con thuyền có tìm được vụng biển để tránh bão tố hay không? Sự mất tích đang là những câu hỏi mà các phóng viên truyền hình sẽ tìm cách kết nối với các đội cứu hộ bờ biển để tiếp tục cập nhật. Mưa gió đang ở đâu đấy nhưng phương nam vẫn nắng ấm. Mặt trời như thức dậy muộn. Những tia nắng ấm như len cùng những đám mây vảy cá loang lổ trôi như huyền thoại. Dương mệt rũ, chìm đắm trong biển thông tin bão tố và áp thấp. Hình ảnh những con thuyền mất tích trên biển dày vò anh. Một thoáng lưỡng lự, anh trấn tĩnh muốn tìm con thuyền của riêng mình. Anh bắt đầu cảnh giác. Nó có từng tồn tại hay không nhỉ? - Ông cần gì? Gã bán báo, mắt xếch, râu quai nón dữ dằn, hất hàm hỏi anh. Dương khẽ khàng nói điều mình đang tìm và ngước nhìn. Trên cái sạp mêng mông trôi nổi những tờ báo, tạp chí. Cái treo, cái nằm, những tựa tít chéo vuông, đen trắng, nghiêng ngả, đứng nằm… sao vẫn trống trải và xa vắng. Một con thuyền đã đánh đắm trên biển cả. Cúi xuống, loay hoay tìm một lúc, không thấy. Ngước lên, đầy vẻ nghi ngờ, gã râu rậm hỏi lại. Dương cũng chầm chậm đọc từng chữ tên tờ báo muốn tìm của mình. Hồi hộp chờ đợi. Và Dương nghe bên tai một giọng nói như ngọn gió xa lạ: - Xin lỗi! Hình như ông có nhầm lẫn gì đó! Tôi chưa từng nghe cái tên này bao giờ!”... Tất cả đều có thể. Vào một ngày đẹp trời… Sài gòn, mùa mưa, tháng 10.2010 N.H.H.M (262/12-10) --------- (*) Khứa: Người khác, kẻ khác. Ngôi thứ hai. |
HOÀNG TRỌNG ĐỊNHPhòng giam chật chội, tối tăm... Gần trần có một lỗ thông hơi. Bên ngoài lỗ thông hơi là bức tường tôn xám xỉn. Khe hở dài chừng 10 mét, rộng chừng 3 tấc, nằm song song và gần sát với mặt đường bên ngoài. Đứng trong phòng giam, từ lỗ thông hơi nhìn qua khe hở của bức tường, chỉ có thể thấy những bước chân người đi.
NGUYỄN TRƯỜNGThấy tôi ngồi chăm chú đọc thư, miệng cứ tủm tỉm cười, vợ tôi mới giả giọng, hỏi đùa:- Có việc chi thích thú mà cười một chắc rứa?- Có chuyện vui bất ngờ đấy em ạ! - Tôi vừa trả lời vừa kéo tay vợ ngồi xuống, rồi đọc lại một mạch toàn văn bốn trang thư của ba tôi từ Huế mới gửi vào.
VIỆT HÙNGGa H. một đêm mưa phùn ảm đạm.Khách chờ tàu nằm la liệt dọc các hành lang.Tôi bước vào phòng đợi, trong tâm trạng không vui mà cũng chẳng buồn. Tìm một chỗ ngồi bất kỳ…
TRẦN KIÊM ĐOÀN Ngôi nhà một thời là tổ ấm trên đồi bỗng trở thành rộng gấp đôi, gấp ba và vắng vẻ như một tòa lâu đài cổ từ khi Bé Út dọn ra khỏi nhà để lên miền Bắc học. Đứa con 18 tuổi trên đất Mỹ nầy rời nhà đi học xa thường có nghĩa là đang bước vào đời, ra khỏi vòng tay cha mẹ, thật khó lòng về lại. Những bước tiếp nối là học ra trường, kiếm việc làm, chọn nhiệm sở như cánh buồm đưa tuổi trẻ ra khơi. Bất cứ nơi nào có thể an cư lạc nghiệp trên 50 tiểu bang sẽ là nơi đất lành chim đậu. Tuổi thành niên tiêu biểu của văn hóa Âu Mỹ là tự lập, gắn liền với vai trò chuyên môn và xã hội chứ không phải quanh quẩn với đời sống gia đình.
ĐỖ PHẤNĐêm rất khuya dưới chân núi H. Khó khăn lắm chúng tôi mới tìm được một con đò bằng tôn móp méo xác xơ. Chẳng hiểu ban ngày trông nó thế nào. Có lẽ đây là chiếc đò bị cấm lưu hành? Không thể có mặt ở bến vào ban ngày. Cũng là cấm làm phép. Dòng suối không có chỗ nào đủ sâu để có thể chết đuối.
ĐỖ KIM CUÔNGBây giờ bạn bè ít được gặp anh lang lang trên phố. Thảng hoặc dăm bữa nửa tháng, có khi hơn mới tóm được anh. Ấy là khi anh phải ra khỏi nhà đi nạp bài cho những tờ báo mà anh thường cộng tác, hoặc đi nhận nhuận bút một vài bài thơ lẻ in trên báo.
VŨ NAM TRỰC Truyện ngắn
TRẦM NGUYÊN Ý ANHÔng Nhâm bước chầm chậm theo con đường tráng xi-măng ngoằn ngoèo trong con hẻm nhỏ. Căn nhà ông ở cuối xóm, một trệt, một lầu... mới tinh. Cánh cửa sắt đóng im ỉm. Ông ngồi bệt xuống nền xi-măng vì chân ông đã mỏi. Lẽ ra, khi mấy đứa con ông chưa bàn nhau cất lại căn nhà, ông đã có thể đẩy cánh cửa rào bằng tre và đàng hoàng bước vào nhà mình.
XUÂN CHUẨNĐể rồi tôi kể cho ông nghe về lai lịch cái quạt, để ông ông khỏi coi tôi là Thằng Bờm có cái quạt mo. Cái thời quạt điện quạt đá, máy lạnh mà cứ bo bo cái quạt kè, thỉnh thoảng lại đạp phành phạch như mẹ hàng cá thách lên giữa chợ. Cũng chẳng có gì li kỳ, hay mùi mẫn rơi lệ, chỉ là chuyện đời tầm phào.Hai ông trải chiếu ngồi giữa sân, nhâm nhi chén trà, ông Thân nói với đại tá Tiến về hưu như vậy khi đại tá ngỏ ý thích cái quạt kè của ông.
TRẦN THỊ TRƯỜNG Bim chào đời vào lúc kém 19 phút. Trăng hạ tuần phun nhẹ màu đục của sữa vào bầu trời. Hôm sau trời lất phất mưa. Bố nói với bà ngoại trước khi đi làm: "Nếu không thấy con về thì bà giúp con cùng nhà con nuôi cháu". Câu nói ám ảnh làm trí tưởng tượng của bà ngoại nhiều lần thắt lại. Sau này nhiều khi bà ngoại sợ cả cái bóng của mình.
NAM TRUNG Ông Hãnh cứ đi tới đi lui trong phòng khách nhà ông, vừa đi vừa quạu cọ lẩm bẩm: thằng Hùng nó nói vậy là nó có ý coi thường mình, nó dám trứng khôn hơn vịt. Rồi mày sẽ biết tay ông. Ông sẽ cho mày còn lâu mới được vào Đảng, ông sẽ bác tất cả những đề xuất về mày...
HOÀNG THÁI SƠNKhi tôi lớn lên thì nội tôi đã mất từ lâu nhưng thỉnh thoảng dân làng vẫn nhắc đến người với niềm cảm mến về những chuyện không ít ly kỳ. Ông tôi rất khoẻ, người tròn vo, đen như sừng, tục danh Cu Trắt - phương ngữ vùng quê tôi nghĩa là nhỏ và rắn chắc. Ông ham mê võ thuật, thạo côn quyền, thuở trai thường đóng vai ông địa trong đám múa lân. Đám múa năm nào hễ thiếu ông là coi như nhạt trò, dân làng chẳng ai buồn xem. Người ta đồn ông tôi tài ba lỗi lạc, như có thể đi trên lửa, nhảy qua nóc nhà, còn những thứ chui vào hậu cung đình làng mà không cần dở ngói là xoàng... Kho chuyện về ông ngày càng dày do mồm miệng dân gian thêu dệt thêm, tuy nhiên trong đó nhiều chuyện là có thật.
PHAN XUÂN HẬUTôi trở về quê sau mười năm xa cách. Quê tôi nằm cuối con sông Vẹn, con sông này là nhánh của sông Dinh, bắt nguồn từ dãy núi Gám, chảy qua bến Dền. Nơi đây xưa kia là kinh đô của vua Dền. Vua Dền tụ tập lực lượng chống lại nhà Trần khi đó đang trấn áp nhà Lý. Vua Dền là hậu duệ của Lý Thái Tổ, ông không chịu sự chuyên quyền của vua tôi Trần Thủ Độ bèn lập căn cứ ở miền Tây Yên Thành, tức quê tôi, và Dền là kinh thành của ông, dân quen gọi ông là vua Dền.
NGUYỄN VĂN VINHTết Mậu Thân năm ấy tôi tròn mười sáu tuổi. Soi gương, tôi thấy y xì một con bé tóc lơ xơ hoe nắng, xấu tệ.
CHÂU DIÊNĐơn vị của tôi đi bộ từ một tỉnh miền Trung, lên qua Mường Phăng thì Điện Biên đã giải phóng. Sau một tháng đi bộ nhưng gần như chạy bộ, chúng tôi được phép nghỉ lại hai ngày ở một bản, hồi đó bản này nằm khá sâu trong rừng, nhưng nay thì nó đã ở bên một nhánh đường mới làm dẫn ra phố huyện Tuần Giáo để nối vào con đường số 6 chạy tuốt lên Điện Biên Phủ.
NGUYỄN TRƯỜNGLàng Hạ nằm phía hạ nguồn sông La Ngà. Đất chật. Người đông. Đói nghèo thành nếp. Hồi hai bên đánh nhau, nơi đây là vùng địch hậu. Giải phóng hơn chục năm mà làng Hạ đói nghèo vẫn hoàn nghèo đói. Không ít người bỏ làng đi xa chẳng thèm ngoái cổ nhìn lại. Vậy mà hơn mười năm lại đây, nhờ vực dậy cái nghề tơ tằm truyền thống vốn có từ xưa, làng Hạ đang trở thành một làng nghề giàu có nhất nhì trong vùng. Nhà cũ lỗi thời phá đi xây mới. Đường làng bùn lầy được thay bê-tông. Trường tiểu học tranh tre nứa lá hồi nào nay lên hai tầng. Điện lưới dọc ngang khắp làng đã đẩy năng suất ươm tơ kéo sợi lên cao chưa từng thấy. Chất lượng tơ tằm đạt chuẩn xuất khẩu. Hàng bán chạy hơn cả tôm tươi. Thu nhập người dân ngày một cao.
LÊ TRÂMNgồi với tôi và Kh là một đôi nam nữ còn khá trẻ. Chàng thanh niên, theo lời gã, vừa mới về từ Thái Lan sau khi trúng một hợp đồng béo bở. Gã là đại diện của một công ty xuất nhập khẩu nổi tiếng ở bên ấy.
NGÔ TỰ LẬPCó lẽ tôi đã ngủ rất lâu trước khi bị lay dậy một cách dữ dội. Tôi cố nằm thêm, mặc dù đó không phải là thói quen của một người lính cũ. Thường thì tôi bật dậy ngay. Trước khi tôi vào lính, cha tôi, một đại tá từng trải ba cuộc chiến tranh, chỉ dặn mỗi một câu: “Hãy chồm dậy ngay tiếng còi báo động đầu tiên!”. Lời dạy của ông tôi làm theo trong suốt thời gian tại ngũ và cả khi giải ngũ. Nhưng có những lúc ta không làm chủ được mình. Tôi thấy mình đau ê ẩm và phải một lúc khá lâu sau tôi mới chậm chạp mở mắt.
PHẠM THỊ CÚCTừ những ngày thơ bé còn cắp sách đến trường cho đến khi đã bước vào đời, con cái đã khôn lớn và trưởng thành, trong ký ức của tôi vẫn luôn lưu giữ những hình ảnh sinh động và kỳ diệu của hàng ngàn con cò trắng rợp cả cánh đồng bát ngát, những cánh rừng và vườn cây trĩu nặng vô vàn chim chóc, hình ảnh chim cò thân thiết đậu cả trên vai người, trên đầu người, quẩn dưới chân người... là chuyện của Vùng Đồng tháp Mười qua những trang viết hấp dẫn của các nhà văn Sơn Nam và Đoàn Giỏi.
MAI NINHTrong khoảng giữa buổi chiều thăm viếng cơ sở và dạ tiệc, tôi chạy về nhà thay quần áo. Dưới vòi nước ấm, tôi nao nao xúc động nhớ lại từng khuôn mặt bạn bè. Ngoài một hai người thỉnh thoảng gặp nhau nhờ ở lại nơi này sau khi tốt nghiệp, còn hầu hết thì sau một phần tư thế kỷ đã qua đi, bây giờ mới tái ngộ. Làm sao không ngẩn người trước những tên bạn ngày xưa mặt mũi căng hồng tí tửng nhố nhăng, giờ đây làn da gấp nếp, râu ria đạo mạo, ra dáng sếp lớn sếp nhỏ cả rồi. Và dấu chân chim của thời gian càng rõ rệt hơn nữa, nơi những cô đầm bạn gái của tôi.