Theo từng bước đi Thơ mới

14:27 01/11/2019

Nhìn lại gần 100 năm qua, kể từ khi Thơ mới có những manh nha trên báo chí đến thời điểm hiện tại, có thể liệt hàng nghìn bài viết, công trình tập trung vào mọi khía cạnh của Thơ mới.

Tuy nhiên, một sự hình dung có tính hệ thống nhất từ khía cạnh biên niên lại dường như chưa có. Chính vì thế, sự ra đời của công trình “Biên niên sử Thơ mới Hà Nội 1932 - 1945” do PGS, TS Nguyễn Hữu Sơn và các cộng sự biên soạn, là một cuộc kiểm kê cần thiết, hữu ích đối với những ai quan tâm đến thời đại thơ ca vàng son này. Bộ sách gồm hai tập, dày 1.600 trang, do nhà xuất bản Hà Nội ấn hành (2019), nằm trong Tủ sách Thăng Long 1.000 năm.

Tuân thủ thể thức biên niên, bộ sách tập hợp một cách đầy đủ nhất (có thể) mọi diễn biến, sinh hoạt thơ ca ở đô thành Hà Nội thời kỳ 1932 - 1945. Theo đó, sự ra đời của phong trào Thơ mới được chính thức xác lập với bài thơ “Tình già” của Phan Khôi đăng trên “Tập văn Mùa xuân” của báo Đông Tây ở Hà Nội tháng 2-1932. Phan Khôi gọi đó là “Một lối thơ mới trình chánh giữa làng thơ”. Cũng từ thời điểm đó, cuộc biến thiên trọng đại của thơ ca Việt Nam, trên tinh thần tích hợp, tiếp biến với văn hóa phương Tây đã diễn ra. Những tên tuổi như Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên, Nguyễn Bính, Hàn Mặc Tử, Bích Khê, Nguyễn Nhược Pháp, Bàng Bá Lân, Anh Thơ, Quách Tấn,… lần lượt xuất hiện. Những tờ báo văn chương như Phụ nữ tân văn, Phong hóa, Ngày nay, Đông Tây, Bắc Hà, Tiểu thuyết thứ Bảy, Tiểu thuyết thứ Năm, Tri tân, Thanh Nghị… lần lượt đăng tải các tác phẩm, tác giả, các bài bình luận, điểm sách, giới thiệu, phê bình Thơ mới. Không khí thơ ca sôi nổi, trở thành một tiêu điểm trên mọi mặt báo, đến mức người ta cho rằng, nếu không đăng Thơ mới thì chả ai đọc báo nữa.

Lần lại dấu xưa, “Biên niên sử Thơ mới Hà Nội 1932 - 1945” tập hợp theo tiến trình lịch sử sự xuất hiện của tác giả, tác phẩm, trào lưu, trường phái, các bài điểm sách, phê bình, khảo cứu, tranh luận, xuất bản, quảng cáo liên quan đến Thơ mới. Mọi tư liệu trong bộ sách được chú thích rõ ràng, kỹ lưỡng về thông tin tra cứu, cho thấy công phu và sự nghiêm cẩn của nhóm biên soạn.

Diễn tiến của lịch sử Thơ mới Hà Nội dừng lại ở thời điểm tháng 6-1945 với tập “Gửi hương cho gió” của Xuân Diệu. Trải qua 14 năm, Thơ mới Hà Nội nói riêng và Thơ mới Việt Nam nói chung, đã từng bước từ phôi thai, khai sinh đến trưởng thành và định hình một cách sáng chói. “Biên niên sử Thơ mới Hà Nội 1932 - 1945” đã lần theo từng bước đi ấy để đánh dấu những chặng đường, những vết son, những sự kiện, nhằm đem đến hình dung trọn vẹn nhất (có thể) về một tượng đài của thơ trữ tình Việt Nam. Sẽ còn nhiều việc phải làm về bộ sách này khi các nguồn tư liệu mới tiếp tục được bổ khuyết. Và, cũng sẽ có nhiều việc cần phải làm từ bộ sách hữu ích này, như một công cụ, cho những người yêu thích Thơ mới.

Theo Lê Phong - Thi Nay/ND

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)

  • Tưởng nhớ nhà thơ Gia Dũng

  • Nhân ngày sách Việt nam lần thứ 6, NXB Phụ nữ ra mắt hàng loạt ấn phẩm mới với nhiều ưu đãi hấp dẫn tại công viên Thống Nhất, Hà Nội.

  • Nhà xuất bản Kim Đồng phối hợp với Thư viện Quốc gia Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu ra mắt tập tản văn của tác giả Thái Kim Lan “Mai rồi mưa tạnh trong xuân”. Chương trình có sự tham gia của tác giả Thái Kim Lan, nhà văn Lê Phương Liên và nhà thơ Nguyễn Hữu Quý.

  • Thời gian cứ trôi, các thế kỷ nối tiếp nhau chảy hoài. Thế hệ lớp trước sẽ chẳng đọng lại gì nếu như không có lịch sử ghi lại những biến thiên, những nhân vật lịch sử. Những lớp vỉa lịch sử như tầng phù sa nuôi dưỡng thế hệ sau. Để cho cuộc sống thăng hoa hơn, thêm phần ý nghĩa, con người hiện đại càng tìm thấy ở lịch sử nguồn cảm xúc vô tận để sáng tạo, nhất là trong lĩnh vực văn học nghệ thuật.

  • Nhà văn Võ Văn Trực, người được mệnh danh là “Nhà văn của làng quê”, những câu chuyện ông viết ra khiến người ta không khỏi khâm phục. Đôi khi, nói đến các nhà văn, người ta nghĩ tới những con người bay bổng, lãng mạn, thi vị hóa cuộc đời này, nhưng Võ Văn Trực lại là con người của cuộc đời chân thực, lầm lũi và vạm vỡ khác thường.

  • Hướng đến Ngày Sách Việt Nam (21/4) và kỉ niệm 74 năm ngày chiến thắng phát xít (9/5), sáng 7/4/2019, tại Hà Nội, Wings Books - thương hiệu sách trẻ của Nhà xuất bản Kim Đồng đã tổ chức buổi tọa đàm SỐ PHẬN CỦA NHỮNG ĐỨA TRẺ TRONG THẾ CHIẾN II và giới thiệu, ra mắt hai cuốn tiểu thuyết lịch sử về chủ đề này, đó là Max - bi kịch của chủng tộc thượng đẳng của nhà văn Pháp Sarah Cohen-Scali và Cây vĩ cầm Ave Mariacủa nhà văn Nhật Bản Kagawa Yoshiko.

  • Với mong muốn bảo tồn và giới thiệu lại những tác phẩm tiêu biểu trong dòng sách "Học làm người" của học giả Hoàng Xuân Việt, Sống - Thương hiệu sách tác giả Việt kết hợp cùng NXB Thanh Niên vừa giới thiệu đến độc giả một số tựa sách tiêu biểu trong tủ sách "Học làm người” của ông.

  • Sách như một biên niên ký về đô thị vùng cao trong hai mươi lăm năm (1950-1975).

  • Một nhà nghiên cứu quân sự nhận xét rằng, trong thế kỉ XX chiến tranh ở Việt Nam đi từ trung tâm ra ngoại biên. Sau hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, nhân dân Việt Nam lại phải đương đầu với hai cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc và Tây Nam, rồi cuộc chiến mở rộng sang đất Campuchia khi quân đội Việt Nam thực thi sứ mệnh quốc tế cao cả cứu nhân dân nước bạn khỏi họa diệt chủng Pol Pot.

  • Nhân dịp Hội Sách TP Cần Thơ lần thứ 3, diễn ra từ ngày 25 đến 31-3, NXB Kim Đồng mang đến hơn 2000 đầu sách phục vụ thiếu nhi, giới trẻ và các bậc phụ huynh, gồm các mảng sách: văn học, lịch sử - giáo dục truyền thống, kỹ năng, khoa học - nghệ thuật, tranh truyện, comic... Trong đó, có hơn 200 đầu sách mới, gần 100 đầu sách tiêu điểm.

  • Sau các nhà văn lớp trước lấy những chữ ghép tên quê hương thành bút danh như Tản Đà, Tô Hoài, Nam Cao, Thu Bồn, Bình Nguyên Lộc, nhiều nhà văn hiện đại cũng tiếp tục giữ “xu hướng” này.

  • Nhân dịp ra mắt tủ sách “Thiên đường không tuổi”, NXB Văn hóa - Văn nghệ vừa tổ chức buổi trò chuyện văn chương cùng chủ đề với sự tham gia của các nhà văn thuộc nhiều thế hệ. Đây là dịp để các tác giả cùng nhìn lại vai trò của dòng văn học dành cho độc giả tuổi mới lớn.

  • Bạn đọc cả nước, đặc biệt giới báo chí - truyền thông biết đến Phạm Quốc Toàn với góc độ là nhà quản lý và hoạt động báo chí. Trưởng thành từ Báo Quân đội Nhân dân, sau gần nửa thế kỷ làm báo chuyên nghiệp, Phạm Quốc Toàn làm tổng biên tập nhiều cơ quan báo chí. Thêm nữa, 2 khóa liền (2005 - 2015), ông là Phó Chủ tịch chuyên trách Hội Nhà báo Việt Nam.

  • Thời gian gần đây, thị trường xuất bản trong nước cùng lúc giới thiệu đến độc giả nhiều đầu sách có chủ đề về cái chết. Tuy nhiên, những đầu sách này không mang màu sắc u ám hay bi quan, mà nó trở thành kỹ năng mềm giúp người sống, kể cả những người cận tử có được sự bình thản, an nhiên và hạnh phúc hơn.

  • Ngày 24-2, tại Di tích quốc gia đặc biệt Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du (xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) đã diễn ra lễ phát động hai cuộc thi: “Sáng tác văn tế Đại thi hào Nguyễn Du” và “Bạn đọc thuộc Kiều”.

  • Sau năm ngày làm việc sôi nổi, say mê và hào hứng, tối 20/2, hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ IV và Liên hoan thơ quốc tế lần thứ III đã chính thức khép lại.

  • Văn học, thi ca giúp rút ngắn mọi khoảng cách là ghi nhận của hầu hết các đại biểu tham dự Hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ IV, Liên hoan thơ quốc tế lần thứ III do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức, khai mạc trọng thể ngày 16/2, tại Hà Nội.

  • Ngày 13/2, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức họp báo thông tin về Hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ IV, Liên hoan thơ quốc tế lần thứ III và Ngày thơ Việt Nam lần thứ XVII. 

  • Đã ba mươi năm tròn (1989-2019), nhà văn Nguyễn Minh Châu vĩnh biệt chúng ta vào độ trăng rằm của tài năng sáng tạo. Tết Kỷ Hợi này văn giới Việt Nam lại tưởng nhớ đến ông, một “người mở đường tinh anh” trong công cuộc đổi mới văn học.

  • Sau nhiều năm gần như ở ẩn, nhà văn Nguyễn Xuân Khánh “tái xuất giang hồ” vào năm 2000 ở tuổi xấp xỉ 70 với tiểu thuyết Hồ Quý Ly đình đám.