Tác giả Phạm Xuân Hiếu sử dụng vốn sống, kiến thức về văn hóa, cổ vật khi viết những truyện ngắn trong sách "Cây đèn gia bảo".
Bìa sách Cây đèn gia bảo.
Truyện ngắn Cây đèn gia bảo được chọn làm tên của tuyển truyện, cũng là tác phẩm tiêu biểu cho đề tài, cách viết của Phạm Xuân Hiếu. Truyện xoay quanh một cây đèn dầu cổ, là món đồ gia bảo bị thất lạc của dòng họ Mongten ở Pháp. Tình cờ, món đồ quý được một nghệ sĩ tên là Lê Hòa mua và đưa về Việt Nam. Người của dòng họ quý tộc Pháp khi biết tin đã tới Việt Nam, thuê thám tử tư lần theo manh mối. Đằng sau câu chuyện tìm cây đèn còn là câu chuyện tình thơ mộng của cô tiểu thư mê đọc sách và chàng nô lệ tạo tác nên cây đèn.
Bên cạnh đó, Phạm Xuân Hiếu đưa vào cuốn sách những tác phẩm đã được đăng trên các báo, tạp chí như Tạp chí Nhà Văn, báo Văn Nghệ, Văn Nghệ Trẻ. Là người mê đồ cổ nên đề tài trong truyện ngắn của Phạm Xuân Hiếu thường gắn với một món đồ xưa cũ. Mỗi tác phẩm kể một câu chuyện khác nhau, có cách dẫn dắt khác nhau, nhưng đều chứa đựng kiến thức về cổ vật. Những đặc trưng về dáng hình, lớp men, hoa văn họa tiết, xuất xứ món đồ qua các triều đại là kiến thức mà người đọc thu nhận được bên cạnh thưởng thức tác phẩm.
Phạm Xuân Hiếu không viết gì khác ngoài những điều ông am hiểu, tường tận. Tác giả lấy những kiến thức của mình về thú chơi đồ cổ làm đề tài sáng tác; chọn những trải nghiệm trong đời sống để khai thác, làm thế mạnh cho trang viết. Nhà văn Đình Kính nhận xét, cách lựa chọn đề tài, lối viết như vậy là bình tĩnh và khôn ngoan. Ông nói: "Vốn sống là một trong những yếu tố hàng đầu nhằm có tác phẩm. Truyện ngắn của Phạm Xuân Hiếu đã bắt được nhịp, theo kịp và song hành với cuộc sống. Không công thức, không một chiều, không nhẵn lỳ trong cảm xúc. Đây là một tín hiệu đáng mừng, đáng khích lệ".
Nhà văn Nguyễn Khắc Trường - Trưởng ban Văn xuôi, Hội Nhà văn Việt Nam - đánh giá về Cây đèn gia bảo: "Những trang viết về đồ cổ đặc biệt, mang không khí lãng mạn, cổ điển và huyền bí của Shakespeare, Victor Hugo... Với vốn sống và kiến thức sâu rộng về văn hóa, cổ vật như vậy, anh còn nhiều nội lực để sáng tác về sau".
PGS. TS. Hoàng Kim Ngọc - Phó chủ nhiệm Khoa Viết văn - Báo chí, Đại học Văn hóa Hà Nội cho rằng Cây đèn gia bảo đã đưa ra những thông điệp quý. "Quý vật tầm quý nhân, cái đẹp cần được tôn vinh, người tài cần phải được đặt đúng vị trí để phát huy năng lực. Về phương diện nghệ thuật, truyện được viết theo thủ pháp đồng hiện, đan cài yếu tố tâm linh, huyền ảo tạo nên sức hấp dẫn mới mẻ".
Tác giả Phạm Xuân Hiếu sinh năm 1948, là người yêu thích và sưu tầm nhiều đồ cổ, tranh của các họa sĩ học trường Mỹ thuật Đông Dương. Ông sáng tác nhiều truyện ngắn, đăng trên các tạp chí văn chương trong nước. Năm 2010, Phạm Xuân Hiếu từng xuất bản tập truyện ngắn Người đàn bà và chiếc chén bạc.
Nguồn: An Hạ - Vnexpress
PHẠM XUÂN DŨNG
(Đọc tập ký sự - phỏng vấn “Đi và viết” của Nguyễn Linh Giang, Nxb. Thanh Niên, 2022).
LÊ THANH NGA
Tùng Bách, theo tôi, thuộc số nhà thơ có cá tính. Thơ anh không màu mè theo đuổi cuộc cách tân tưng bừng hiện nay, cũng không khư khư ôm lấy những cách thể sáng tác có phần cũ nhàm nhân danh truyền thống. Anh có một lối viết riêng, rất khó lẫn. Tôi gọi đó là phong cách dân gian hiện đại.
BÙI VIỆT PHƯƠNG
Cụm từ “giá trị văn học” luôn chiếm một tần suất rất lớn trong các bài viết mang tính tổng kết, khái quát hay các bài viết phản ánh, phê bình.
PHẠM PHÚ PHONG
Nam Trân - Nguyễn Học Sỹ chỉ ở Huế hai lần, trong khoảng thời gian không dài.
PHONG LÊ
Là một trong số ít các kiện tướng của phong trào Thơ mới, Lưu Trọng Lư còn là người viết văn xuôi - như Xuân Diệu với Phấn thông vàng; từ thơ và văn xuôi lại chuyển sang hoạt động sân khấu, trong tư cách người viết kịch bản và lãnh đạo ngành sân khấu Việt Nam sau 1945 - như Thế Lữ.
NGUYỄN QUANG HÀ
Nhân ngày giỗ nhà thơ Thanh Hải (12. 80 - 12.1994)
ĐÀO TUẤN ẢNH
Hầu như tất cả các nhà thơ trên đời đều có một miền quê ruột thịt để yêu thương, ca ngợi. Quê hương luôn là hồn cốt, là trục chính trong sáng tác của họ, mọi thứ khác đều là những hành tinh xoay xung quanh nó.
TÔ NHUẬN VỸ
Nhận tập sách do anh Lê Đình Bân tặng, một kết quả từ tấm lòng, công sức, tài chính.. của anh và bạn bè đồng chí "thế hệ khởi nghĩa” của anh, tôi hết sức cảm kích nhưng không biết đến bao giờ mới... đọc xong nó.
TÔN NỮ DUNG
Bùi Giáng (17/12/1926 - 7/10/1998) tài hoa và khác thường. Có thể nói, cả một đời ông là một cuộc rong chơi: rong chơi trong đời sống, trong tư tưởng, trong sáng tạo, trong giao lưu văn hóa và rong chơi cả trong cõi tình, cõi mộng ở tận cùng của kiếp nhân sinh cho đến lúc đi về với cõi vĩnh hằng.
LÊ THỊ HƯỜNG
“Không có ngày, không có đêm, không có phần đời nào của chúng ta. Không có ký ức hay mơ ước. Chỉ có nỗi buồn của em đã trở nên bất động, như một thiên thu không có khoảnh khắc, như một cơn mưa không có trời để rơi”.
LÊ ĐÌNH SƠN
Lý Bạch (701-762), nhà thơ lớn đời Đường. Đề tài trong thơ Lý Bạch rất phong phú: thiên nhiên, tâm trạng, tình bạn, tình yêu...
VŨ QUỐC VĂN
Gặp rồi quen, thành bạn vong niên với anh từ lúc nào tôi chẳng nhớ. Chiến tranh kết thúc, anh dấn thân hành nghiệp viết trả nợ đời. Còn tôi, về lại Hải Phòng nơi đất mẹ sinh ra.
Phóng viên TCSH: Hình như từ trước có một sự gợi ý của ai chăng, công trình anh đang làm: Một thế kỷ thơ Việt?
HỒ THẾ HÀ
(Đọc Mỗi lần đọc lại một lần mới của Dương Phước Thu, Nxb. Thuận Hóa, Huế, 2021)
YÊN CHÂU
PHONG LÊ
Nhân 50 năm ngày mất nhà văn Thạch Lam (1942-1992)