Văn học Nhật Bản đang để lại dấu ấn sâu đậm và mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng. Bên cạnh dòng văn học kinh điển gắn liền với những tác giả có ảnh hưởng trên thế giới, thị trường xuất bản trong nước còn chứng kiến cuộc “đổ bộ” của những tác giả đương đại với số lượng tác phẩm không hề nhỏ.
Sau hơn 10 năm, tác giả Akutagawa Ryunosuke vừa trở lại với độc giả Việt Nam qua tập truyện ngắn Cuộc đời một kẻ ngốc. Ảnh: LÊ VY
Muôn màu muôn vẻ
Ở Việt Nam, bạn đọc từng biết đến Akutagawa Ryunosuke qua một số ấn phẩm như Hạc chiều (tập truyện ngắn in chung cùng Kinoshitan Junji và Dazai Osamu, NXB Văn học 1999), Tuyển tập truyện ngắn Akutagawa (NXB Hội Nhà văn 2000), Trinh tiết (NXB Văn học 2006), Trong rừng trúc (NXB Hội Nhà văn 1989). Mới đây, Công ty sách DTBooks vừa giới thiệu tuyển tập truyện ngắn của ông với tên gọi Cuộc đời một kẻ ngốc, gồm 9 truyện tiêu biểu cho sự nghiệp sáng tác của ông.
Theo chia sẻ của nhà văn, nhà nghiên cứu Nhật Chiêu, 3 nhà văn lớn của Nhật Bản đến với độc giả Việt Nam đầu tiên là: Aukutagawa, Yasunari Kawabata (được dịch khi ông vừa đoạt giải Nobel) và Mishima Yukio. Trong đó, Akutagawa là người đến sớm nhất, khoảng thập niên 60 của thế kỷ 20. Ngoài văn học, công chúng Việt Nam còn được tiếp cận tác phẩm của ông qua bộ phim Lã Sanh Môn (Rashomon) của đạo diễn lừng danh Akira Kurosawa và qua vở cải lương Sầu lên ngọn cờ, công diễn tại rạp Kim Chung.
Cách đây 8 năm, Phương Nam Book từng ra mắt tủ sách “Tinh hoa văn học” giới thiệu các tác phẩm văn học kinh điển trên thế giới, nhiều trong đó là những tác phẩm văn học đến từ Nhật Bản như: Gối đầu lên cỏ và Nỗi lòng (Natsume Soseki), Người đẹp ngủ mê(Yasunari Kawabata), Đèn không hắt bóng (Watanabe Dzunichi), Một mùa thơ dại(Higuchi Ichiyo), Nữ sinh, Thất lạc cõi người và Tà dương (Dazai Osamu). Đặc biệt, Thất lạc cõi người và Nữ sinh được tái bản nhiều lần.
Tiếp nối dòng văn học kinh điển của Nhật Bản, không thể không nhắc đến tên tuổi của Tanizaki Junichiro với loạt tác phẩm đặc sắc do Tao Đàn thực hiện như: Hai cuốn nhật ký, Tình khờ, Chữ vạn, Nhật ký già si, Tuyển tập truyện ngắn Tanizaki Junichiro. Trước đó, tác giả này cũng từng được giới thiệu ở Việt Nam qua một số tác phẩm như Yêu trong bóng tối (NXB Văn nghệ 2008), Ca tụng bóng tối (NXB Tổng hợp 2014).
Với dòng văn học đương đại, Haruki Murakami có lẽ là cái tên sáng giá nhất hiện nay khi tác phẩm của ông luôn được độc giả khắp thế giới chờ đón. Ở Việt Nam, Nhã Nam gần như là đơn vị độc quyền có hơn 10 tác phẩm xuất bản, trong đó có những tác phẩm thực sự quan trọng trong sự nghiệp văn chương của Haruki Murakami như Rừng Na Uy, Biên niên ký chim vặn dây cót, Xứ sở diệu kỳ tàn bạo và chốn tận cùng của thế giới, Kafka bên bờ biển…
Đến hiện tại, ít nhất Nhã Nam đã xuất bản được 9 cuốn của “ông hoàng trinh thám” Higashino Keigo. Nhiều nơi không muốn đứng ngoài cuộc, như Đinh Tị xuất bản Trước khi nhắm mắt; Mintbooks với Ngôi nhà của người cá và Trứng chim cúc cu này thuộc về ai.
Gần đây còn là sự bùng nổ của thể loại light novel - một dạng tiểu thuyết có tranh minh họa, chuyên dành cho học sinh trung học.
“Mỏ vàng” chưa được khai thác hết
Dù được khai thác từ kinh điển đến đương đại với số lượng nhiều như vậy, nhưng theo nhà nghiên cứu Nhật Chiêu, văn học Nhật Bản vẫn còn là “mỏ vàng” chưa được khai thác hết. Có nhiều tác phẩm được gọi là đỉnh cao của văn học Nhật, đến nay vẫn chưa xuất hiện.
Ngay từ thế kỷ 8 đã có một hợp tuyển thơ ca vĩ đại hiếm thấy trên thế giới, là Vạn Diệp Tập với 4.500 bài thơ, được xem là đỉnh cao của thơ Nhật. Khoảng năm 1000, xuất hiện tiểu thuyết Truyện Genji - được xem là tiểu thuyết đầu tiên của nhân loại, nhưng y như vừa mới xuất bản ngày hôm qua. Hay như các tác phẩm của Kenzaburo Ōe, chủ nhân giải Nobel Văn học năm 1994, cũng chưa được giới thiệu nhiều ở Việt Nam.
“Muốn hiểu văn học Nhật phải có Vạn Diệp Tập trong tay. Nhưng hiện tại, chúng ta vẫn đang khai thác văn học Nhật Bản theo cách được chăng hay chớ, nhắm thấy cuốn nào là dịch cuốn đó mà không có một kế hoạch thực sự. Mặc dù được dịch nhiều so với trước đây, nhưng lại không đi vào một quỹ đạo mang tính lâu dài, chưa khai thác hết thành tựu của văn học Nhật. Việc nhiều tác phẩm lớn của Nhật chưa xuất hiện sẽ là một rào cản cho sinh viên khi tìm một chủ đề nào đó về văn học Nhật để nghiên cứu hay làm bài tốt nghiệp. Đây cũng là một thiệt thòi cho độc giả trong nước”, nhà nghiên cứu Nhật Chiêu cho biết.
Đại diện DTBooks cho rằng: “Dòng văn học kinh điển, với chân giá trị đã được khẳng định, với sự thực hiện chỉn chu, có tâm huyết và chiến lược quảng bá đúng đắn, chúng tôi tin rằng, sức phát hành sẽ không thua kém bất kỳ dòng nào khác. Thứ cả thế giới đã đọc và say mê hơn nửa thế kỷ, chẳng lẽ chúng ta lại thờ ơ”.
Chính vì lý do đó nên trong thời gian tới đây DTBooks sẽ giới thiệu lại dòng văn học kinh điển Nhật Bản, những tác giả hoặc đã được xuất bản nhưng rồi đã tuyệt bản, hoặc đã từng được nghe danh ở đâu đó nhưng chưa từng được giới thiệu ở Việt Nam. Đại diện DTBooks bày tỏ: “Không có sự cạnh tranh nào ở đây. Murakami hay Dazai, Banana hay Akutagawa… thì cũng là những góc cạnh khác nhau của văn học Nhật để các độc giả của chúng ta khám phá và tận hưởng”.
Theo Hồ Sơn - SGGP
(Đọc Áp tai vào đất, Lê Quang Trạng, Nxb Hội Nhà văn, 2017)
Nhà văn Nguyễn Thành Nhân (ảnh) được biết đến với tiểu thuyết Mùa xa nhà viết về những tháng năm anh làm nghĩa vụ quốc tế trên đất bạn Campuchia. Đây là tác phẩm đầu tay tạo được tiếng vang giúp anh tiến sâu hơn với nghề viết.
Chiều ngày 12/4, tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam diễn ra tọa đàm giới thiệu hai cuốn tiểu thuyết “Phố Academy” ( tác giả Mary Costello, Hà Nguyễn dịch) và “Tuần lễ náu mình” (tác giả Maeve Binchy, Nguyễn Nhật Tuấn dịch) do Nhà xuất bản Phụ nữ cùng sự tài trợ của Đại sứ quán Ireland.
Tập sách 'Mỗi người một chỗ ngồi' mang phong vị văn chương "lạnh, sắc và tinh tế" của cây bút truyện ngắn tiêu biểu một thời.
Theo nhà nghiên cứu Trần Nhật Vy, đó là thời kỳ đầu của văn chương Sài Gòn gắn liền với thuở bình minh của báo chí chữ Quốc ngữ. Trần Nhật Vy đã tìm thấy nhiều tác phẩm có giá trị văn học sử trong quá trình nghiên cứu báo chí chữ Quốc ngữ cuối thế kỷ 19.
Nhà văn Vũ Hùng là tác giả của 40 đầu sách, trong đó có 2 tác phẩm được giải thường niên của Hội Nhà văn Việt Nam: truyện đồng thoại Sao Sao (1982) truyện ký Sống giữa bầy voi (1986).
Sau một gian nghiên cứu tìm tòi thể nghiệm, nhà văn Nguyên Hương vừa “trình làng” bộ ba “Tớ muốn đi cùng trời cuối đất” dành cho lứa tuổi học trò với cách viết mới mẻ, sử dụng yếu tố kì ảo khiến tác phẩm thêm phần cuốn hút.
“Bãi vàng và những chuyện tình nho nhỏ” bao gồm 15 truyện ngắn của nhà văn Ma Văn Kháng viết về tình yêu và thân phận người phụ nữ trong những cuộc tình trái ngang. Dưới ngòi bút của ông, tình yêu được miêu tả là “thuộc tính của những kẻ mang danh tính là con người,” (trích truyện ngắn “Bãi vàng”).
Truyện Linda Lê phản ánh thời biến động khó quên của một xứ sở, song hành hồi ức của một người đàn bà tâm thần, sống cô độc ở Paris.
Sáng nay (27/2), chuỗi sự kiện Ngày Thơ Việt Nam lần thứ XVI chính thức khởi động với hội thảo về thơ với chủ đề “Những vấn đề của thơ Việt Nam hiện nay” tại Hà Nội.
Ba cuốn sách của cố nhà văn Tô Hoài (“Giữ gìn 36 phố phường,” “Những ký ức không chịu ngủ yên” và “Người con gái xóm Cung”) chính thức ra mắt độc giả vào trong dịp đầu năm 2018.
“Giải thưởng sự nghiệp văn học” - một giải thưởng mới của Hội Nhà văn Việt Nam đã được trao cho nhà văn Vũ Hùng – cây viết đã bền bỉ dành cả cuộc đời mình để viết về trẻ em, muông thú, thiên nhiên.
Liên tiếp hai năm qua, Ma Văn Kháng trình làng 2 cuốn tiểu thuyết mới và mới đây một NXB cùng lúc phát hành 8 cuốn cả tiểu thuyết và truyện ngắn của cây bút có sức viết bền bỉ hàng hiếm ở Việt Nam. Nhưng Ma Văn Kháng liệu có còn phù hợp với đọc giả trẻ hôm nay, theo nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên vẫn là “câu hỏi khó”. Còn nhà văn Nguyễn Khánh Tình nói “đọc Ma Văn Kháng, tâm hồn tôi dịu đi”.
Đầu năm 2018, nhiều tựa sách văn học nước ngoài thú vị được các nhà xuất bản trong nước giới thiệu tới độc giả Việt Nam.
Sáng 25/1, Hội Nhà văn Việt Nam đã chính thức công bố danh sách Giải thưởng Văn học Hội Nhà văn Việt Nam năm 2017.
Với 66 bài viết được chia làm 3 phần, cuốn sách “Như mây thong dong” của tác giả Lưu Đình Long do NXB Văn hóa - Văn nghệ và công ty Saigonbooks ấn hành là một trong những thông điệp đẹp và tình yêu và người trẻ hiện nay.
Tối 5/1, tọa đàm “Văn chương nói với ta điều gì về kẻ khác” được Bảo tàng thấu cảm và Khóa học mùa thu và phát triển (ASOD) đồng tổ chức nhằm hướng tới cái nhìn đa chiều và khoa học xung quanh vấn đề thấu cảm nói chung và vấn đề thấu cảm trong văn chương nói riêng.
Không hẹn mà gặp, gần như cùng một lúc NXB Kim Đồng cho ra mắt hai tập chân dung văn học “Đi tìm giấc mơ” của tác giả Trần Hoàng Thiên Kim và “Như cánh chim trong mắt của chân trời” của Văn Thành Lê.
Được viết từ trước năm 1975, bộ 3 tác phẩm truyện dài gồm “Áo tím qua đường”, “Mối tình như sương khói” và “Còn những bóng mưa tan” của nhà văn Từ Kế Tường về tình yêu tuổi mới lớn từng được đông đảo các thế hệ độc giả đón nhận.
Cảm nhận đầu tiên khi đọc “Văn nghệ Hà Nội những năm 1947 – 1954”, hồi ức - biên khảo của Lê Văn Ba (NXB Hội Nhà văn, 2017) là cuốn sách ngồn ngộn tư liệu và hấp dẫn. Lê Văn Ba có đủ điều kiện, hoàn cảnh và tư cách để làm việc này. Ông sống, sáng tác và hoạt động bí mật trong Hà Nội tạm chiếm, từng bị địch bắt và giam ở Nhà tù Hỏa Lò (hòa bình lập lại năm 1954 ông tròn 20 tuổi).