Sự giục giã của ký ức
“Ba năm tồn tại. Thời gian không dài. Nhưng kỷ niệm một thời niên thiếu tươi đẹp hào hùng trong gian khổ làm sao có thể quên!”. Sau hơn 70 năm, khi những mảnh ký ức bắt đầu mờ nhòa, nhà văn Ma Văn Kháng đã “gạn lấy chút sức lực còn lại”, “rờ rẫm nhớ lại những gì đã trải qua”, để tái hiện chân dung thế hệ “măng non cách mạng” giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp.
|
“Ký ức con người - điều kỳ diệu. Và văn chương chính là điều kỳ diệu tiếp theo. Đó là nơi ghi lại toàn bộ cuộc sống của con người, từ hình ảnh đến những trạng thái tinh thần tế vi nhất ở mỗi thời đoạn mà không máy móc, phương tiện nào có thể sánh được! Và như vậy hệ luận quan trọng sẽ là: Hãy cố gắng nuôi dưỡng ký ức sáng tươi của con người và tuyệt đối không được để mất văn chương. Văn chương, nơi lưu giữ bóng hình cuộc sống một cách trung thực nhất, đầy đủ nhất. Văn chương, nơi phóng chiếu ảnh hình một thời đại!”. Nhà văn Ma Văn Kháng |
Ký sự tiểu thuyết “Mãi mãi một thời trai trẻ Thiếu sinh quân” (Nhà xuất bản Kim Đồng, quý II.2019) viết về giai đoạn các em thiếu niên sau thời gian góp sức cùng lớp đàn anh trên các mặt trận kháng chiến, được sự quan tâm săn sóc của Bác Hồ, Tổng Quân ủy Trung ương, trở về mái trường thiếu sinh quân học tập, rèn luyện, để sau này trở thành lớp người kế cận có trình độ quân sự và văn hóa, phục vụ công cuộc kháng chiến kiến quốc.
Cơ sở để tạo nên cấu trúc cuốn sách chính là các sự kiện có thật trong lịch sử biên niên của Trường Thiếu sinh quân Trung ương (sau đổi tên là Trường Thiếu sinh quân Việt Nam), được thành lập tại ATK - An Toàn Khu, Thái Nguyên, trong Liên Khu Việt Bắc, tồn tại từ đầu năm 1949 đến giữa năm 1951, mà nhà văn Ma Văn Kháng vinh dự là một thiếu sinh của trường từ những ngày đầu cho đến khi trường chuyển sang nước ngoài. Đại đội trưởng Đại đội của ông hồi ấy là nhạc sĩ Phạm Tuyên. Các bạn của ông có: Nhà văn, dịch giả Hoàng Thúy Toàn, nhà giáo ưu tú Vũ Thế Khôi, nhạc sĩ Phan Phúc, hay nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Mão…
Tác phẩm được hoàn thành cơ bản chỉ trong vòng 28 ngày (mặc dù tác giả đề ở cuối bản thảo ngày khởi thảo là 23.4.2016 và ngày hoàn thành 18.5.2018 - “một sự sai lệch cố ý để khỏi phải rầy rà khi trả lời nếu có ai nghi ngờ hỏi sao viết nhanh thế”), với gần 300 trang in khổ 13,5 x 20,5cm. “Một tốc độ phi mã bất ngờ với chính tôi!”. Và như nhà văn Ma Văn Kháng lý giải, ấy là vì sự thúc ép của tuổi tác, và sự trỗi dậy giục giã của ký ức. “May mắn, khi tuổi đã cao, sự sa sút trí tuệ đã xuất hiện, tôi vẫn còn chút minh mẫn để nhớ lại các chuyện đã xảy ra cách đây 70 năm, với nhiều hương vị sắc màu xúc cảm riêng… Tôi còn nhớ như in cảnh sắc không khí một chuyến đò dọc, chân dung đặc điểm những con người thuộc nhiều tầng lớp và gần như toàn bộ cuộc sống sinh hoạt ngôn ngữ của lớp thiếu niên chúng tôi thời đó và cố dựng lại bằng nghệ thuật tiểu thuyết”.
Miêu tả lại cảnh quan, không khí sinh hoạt một thời, cuốn sách đã khắc họa sinh động và rõ nét chân dung một lớp thiếu niên: Yêu nước, gan dạ, thông minh, đa năng, nhiệt thành và được rèn luyện học tập hấp thu một nền văn hóa có tác dụng hình thành nhân cách thế hệ thanh niên hữu ích cho xã hội. Nhân vật chính là Trọng Đoan - một thiếu niên sinh ra trong gia đình tiểu tư sản, bắt đầu cuộc đời là đội viên Đội truyền bá vệ sinh của Cục Quân Y, trải qua bao gian khó trong học tập và rèn luyện, đặc biệt, phải đối mặt với thử thách lớn lao là mất cha, đã từng bước trưởng thành trong môi trường Thiếu sinh quân... Bên cạnh đó còn có tổ tam tam A trưởng Toàn nghiêm ngắn, chỉn chu; Khánh công tử đẹp trai láu lỉnh; bộ ba tướng - sĩ - tượng Thiết Đen, Kim Diểu, Lục hạt mít nghịch ngợm; Sáng - cậu bé Tây lai cùng chú chó Jack ngộ nghĩnh…
Tác phẩm cuốn độc giả qua nhiều cung bậc cảm xúc. Những phút giây xúc động sẻ chia cùng nhau nỗi nhớ nhà, san sẻ nâng đỡ nhau trong lúc yếu đau mệt mỏi. Những giờ phút gay cấn khi trường bị địch tấn công. Hay khoảnh khắc căng thẳng rồi cười ra nước mắt trước trò nghịch ngợm của bộ ba tướng - sĩ - tượng. Phút giây vỡ òa hạnh phúc của những Thiếu sinh quân nhỏ tuổi khi được gặp Bác Hồ... Quê hương tuổi thơ - làng Kim Liên xưa với những nét đẹp cổ kính, giàu truyền thống văn hóa cũng được nhà văn ưu ái, dành những trang viết chất chứa niềm tự hào. Hình ảnh người cha tháo vát, người mẹ tảo tần - “những công dân lương thiện và quả cảm, biết hy sinh chịu đựng, giàu lòng yêu nước” - cũng được khắc họa với tất cả tình yêu thương, lòng thành kính, biết ơn…
Kể lại một câu chuyện đã cách đây đã lâu, trung thành với nó, dựng lại nó sao cho chân thật, nhưng vấn đề là người kể đứng ở tâm thế nào? “Tôi chọn tâm thế của con người hôm nay! Nghĩa là dùng con mắt, tầm nhìn, tầm văn hóa của con người hôm nay để xem xét các sự kiện đã xảy ra trong quá khứ. Và như vậy, câu chuyện sẽ không sa vào sự kể lể nôm na, sơ giản như nó vốn có. Tiêu biểu có thể dẫn như khi tôi dựng lại cảnh lửa trại (Chương 9) và việc tái hiện cuộc tản cư của gia đình ba mẹ nhân vật Đoan (Chương 15, Chương 16)… Đó là điều theo tôi nghĩ là cần thiết và hợp lý. Sách in ra là cho bạn đọc của ngày hôm nay” - nhà văn Ma Văn Kháng chia sẻ.
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Nam Lê là nhà văn người Úc gốc Việt. Tập truyện ngắn mang tên The boat (Con thuyền) của anh do Thiên Nga và Thuần Thục dịch, Nxb Hội Nhà văn ấn hành năm 2011 đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá. Qua việc diễn giải một số khía cạnh thi pháp của tập truyện ngắn Con thuyền, bài viết mong muốn phần nào lan toả những vẻ đẹp của văn chương Nam Lê đến bạn đọc trong nước.
-
Nhà xuất bản Kim Đồng vừa ra mắt hai tập tản văn mới trong bộ “Viết cho những điều bé nhỏ” chào đón Tết Nguyên Đán Kỷ Hợi 2019: “Tết xưa thơ bé” của tác giả Hương Thị và “Nhớ ơi là Tết” của tác giả Thái Hương Liên.
-
Cho dù được biểu đạt bằng thể loại gì, từ tản văn, truyện ngắn hay du khảo, thì người đọc vẫn nhận ra ở Nguyễn Trương Quý một tấm lòng thiết tha với Hà Nội. Anh vừa ra mắt cuốn sách thứ 8, du khảo Một thời Hà Nội hát (NXB Trẻ ấn hành), cũng nằm trong mạch nguồn đó.
-
Chân dung Xuân Quỳnh, Phan Thị Thanh Nhàn, Lê Minh Khuê... được khắc họa trên trang viết trong trẻo của nhà thơ.
-
Sách của tác giả Nhật là bản hòa tấu giàu cung bậc cảm xúc, khắc họa tình người, tình yêu âm nhạc trước cuộc sống khốc liệt.
-
65 tác phẩm xuất sắc được trao tặng Giải thưởng Văn học nghệ thuật năm 2018 của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tại Hội nghị tổng kết, trao Giải thưởng Văn học nghệ thuật năm 2018 và triển khai nhiệm vụ năm 2019 diễn ra ngày 9/1 ở Hà Nội.
-
Chúng ta đi tìm trong thơ tiếng nói của chính mình. Chúng ta nói trong những ước thúc chặt chẽ của ngôn ngữ và âm nhạc. Chúng ta nói chúng một cách tự do.
-
Cuốn sách “Vào mùa trăng” tập hợp 50 bài thơ tình được sáng tác trải dài theo năm tháng của giáo sư-nhà giáo nhân dân Hà Minh Đức - một trong những tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn ở Việt Nam.
-
Theo thông tin từ Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh, nhà văn Trần Kim Trắc đã qua đời vào ngày 17-11-2018 tại nhà riêng trên đường Cống Lở, phường 15, quận Tân Bình. Tuy nhiên, vì lý do riêng nên gia đình không phát tang; vậy nên công chúng mới được thông báo cách đây hai ngày.
-
Tác giả Đông Mai kể về tuổi thơ thiếu vắng cha mẹ, đời sống nhọc nhằn trong cuốn "Xuân Quỳnh - một nửa cuộc đời tôi".
-
Bên cạnh dòng văn học thị trường ăn khách, không ít tác giả trẻ thế hệ 9X đang chọn dấn thân vào mảng đề tài vừa nghe đã khiến người đọc ngần ngại: chiến tranh!
-
2018 có lẽ là một năm “gặt hái” của văn nghệ Việt Nam trên trường quốc tế. Từ các cuộc thi nhan sắc, đến văn chương công chúng đều chứng kiến những giải thưởng gọi tên Việt Nam. Thậm chí, lĩnh vực xiếc vốn ít được nhắc tới thì anh em Quốc Cơ - Quốc Nghiệp cũng tạo lập những kỷ lục quốc tế và liên tục được truyền thông quốc tế xướng tên…
-
Sáng 26/12/2018 tại Hà Nội, Hội Nhà văn Hà Nội đã tổ chức buổi tổng kết hoạt động năm, trao giải thưởng văn học 2018 và kết nạp hội viên mới.
-
Hội đồng cuộc thi sáng tác văn học trẻ lần sáu trao hai giải nhì cho tác phẩm "Wittgenstein của thiên đường đen" và "Người lạ".
-
Ở vào tuổi xấp xỉ 80, đi qua bao nhiêu dâu bể của đời người, ngỡ tưởng đã không còn điều gì có thể khiến ông muộn phiền, phải rơi nước mắt. Ấy vậy mà trong buổi gặp mặt bạn bè và độc giả nhân dịp ra mắt tác phẩm Vườn chanh miệt biển được tổ chức gần đây tại TPHCM, nhà văn Kiệt Tấn (ảnh) với mái tóc trắng cước, vẫn cười nói và vẫn khóc ngon lành. Xúc cảm vẫn còn đong đầy như thuở ông viết Em điên xõa tóc, Đêm cỏ Tuyết, Người em xóm học…
-
Chiều 15/12/2018, tại nhà sách Văn Việt (số 4 Đinh Lễ, Hà Nội), Nxb. Văn hóa - Văn nghệ Tp. HCM và nhà thơ Nguyễn Phong Việt đã tổ chức sự kiện giao lưu, kí tặng sách nhân dịp tập thơ Chỉ cần tin mình là duy nhất được xuất bản.
-
Các biên tập viên của tờ The Times Book Reivew vừa lựa chọn những cuốn sách hư cấu, viễn tưởng hay nhất trong năm 2018.
-
Nhà xuất bản Kim Đồng vừa ra mắt độc giả bộ ba tác phẩm thuộc thể loại truyện đồ họa: Cô bé ganh tị, Phía sau cánh cửa và Hạ về trên đồi cỏ lau hồng. Đây có thể coi là một thể nghiệm mới của nhà văn, họa sĩ Việt Nam.
-
Chương trình nghệ thuật “Vừng ơi mở cửa” được ví như cuộc hội ngộ, giao lưu của các thế hệ sinh viên Văn khoa, Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là Khoa Văn học - Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) sẽ được tổ chức tối 7-12 tại khuôn viên ký túc xá Mễ Trì - Hà Nội.
-
Liên tục những tin vui đến với văn chương Việt Nam: nhà văn Nguyễn Ngọc Tư nhận Giải thưởng LiBeraturpreis 2018 do Hiệp hội Litprom (Hiệp hội quảng bá văn học châu Á, châu Phi, Mỹ Latin ở Đức) trao tặng cho tác phẩm Cánh đồng bất tận.
.png)
.png)
