Quảng bá di sản phi vật thể: Sức ép danh hiệu
Tính đến thời điểm này, Việt Nam có 12 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh. Thế nhưng, bên cạnh niềm vinh dự thì những danh hiệu cũng đang tạo ra nhiều sức ép không nhỏ với các nhà quản lý văn hóa trong công tác quảng bá, bảo tồn và phát triển.
Nghi thức vấn đồng trong “Điểm đến Hà Nội”
Mới đây, kênh truyền hình CNN đã lần đầu tiên phát sóng bộ phim tài liệu với tựa đề “Destination Hanoi” (Điểm đến Hà Nội). Trong suốt hành trình khám phá Hà Nội qua hình ảnh, khán giả đã được ghé thăm nhiều địa điểm văn hóa đặc sắc của Thủ đô như làng cổ Cự Đà, Bánh tôm Hồ Tây, Việt phủ Thành Chương và đặc biệt là chiêm ngưỡng vấn đồng trong Tín ngưỡng thờ Mẫu (Đạo Mẫu)… Ở đó, nghi thức vấn đồng trong “Destination Hanoi” được thực hiện bởi thanh đồng Nguyễn Đức Hiển đã để lại nhiều ấn tượng với khán giả quốc tế bởi vẻ đẹp văn hóa đa dạng và đặc sắc của người Việt…
Sắp tới đây, Liên hoan trình diễn Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lần đầu tiên sẽ được tổ chức tại Tuyên Quang nhằm tôn vinh và phát huy kho tàng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của các địa phương trong cả nước. Có thể thấy, cùng với sự đồng hành của các cơ quan quản lý nhà nước, hỗ trợ của quốc tế và động thái “tích cực” từ địa phương đang sở hữu các di sản phi vật thể được UNESCO công nhận trong thời gian qua đã có nhiều bước “đột phá”. Tuy nhiên, bên cạnh những tín hiệu tích cực thì công tác quảng bá, bảo tồn và phát triển các di sản văn hóa phi vật thể ở Việt Nam vẫn là một bức tranh đầy “u ám”.
Thực tế cho thấy việc khai thác các di sản phi vật thể ở nước ta còn nhiều điều bất cập, xô bồ, khiến cho các di sản này không bộc lộ hết các giá trị đích thực. Thậm chí, nhiều di sản đánh mất các giá trị mà trên cơ sở đó UNESCO đã công nhận chúng là các di sản văn hóa kiệt tác và truyền khẩu đại diện của nhân loại. Theo chia sẻ của nhiều đơn vị lữ hành thì hiện nay việc gắn kết giữa các di sản phi vật thể và du lịch đang còn rất lỏng lẻo, mang tính hình thức. Đơn cử, với trường hợp đờn ca tài tử Nam Bộ thì hầu hết trong các tour du lịch đưa khách ngoại quốc đến tham quan đồng bằng sông Cửu Long đều được phục vụ xem biểu diễn đờn ca tài tử. Tuy nhiên, phần lớn các điểm phục vụ đờn ca tài tử biểu diễn rất xuề xòa, làm cho đủ chương trình. Chính vì sự coi nhẹ này dẫn tới việc chính những người tham gia trình diễn xem thường bản thân họ, xem thường di sản văn hóa đờn ca tài tử Nam Bộ. Đặc biệt, với nhiều du khách quốc tế khi bỏ tiền ra để “thụ hưởng” chỉ là những cái rất tầm thường của đờn ca tài tử Nam Bộ chứ không phải là giá trị di sản văn hóa phi vật thể đã được UNESCO công nhận. Hệ quả của những bất cập này là du khách khi xem biểu diễn đờn ca tài tử Nam Bộ đã đánh giá sai về giá trị đích thực của di sản, dẫn đến việc họ xem di sản văn hóa này không có gì đặc sắc.
Hay câu chuyện Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu bên cạnh những giá trị nhân văn, giá trị văn hóa độc đáo, hiện nay, không ít người lợi dụng di sản này vào mục đích khác, thậm chí đi ngược lại với tính nhân văn, tính văn hóa vốn có của nó. Tình trạng sân khấu hóa nghi thức thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu một cách tùy tiện cũng gây nên sự lo ngại về việc mai một bản sắc di sản. Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên sau khi được công nhận là Di sản phi vật thể của thế giới, hiện nay ra sao khi mà rừng bị mất, những mái nhà rông, nhà dài đang trôi chìm vào dĩ vãng; những chiếc cồng, chiếc chiêng quý giá bị đem bán cho dân buôn đồ cổ. Rồi còn hát xoan, hát quan họ, ví giặm... có được diễn ra trong cuộc sống cộng đồng hay là đã và đang tiếp tục bị sân khấu hóa?
Có thể thấy, trong những năm gần đây, những tác động mạnh mẽ của cơ chế thị trường với sự đầu tư ồ ạt của nhiều tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài đã và đang tạo nên những tác động làm mai một và biến dạng không ít di sản văn hóa phi vật thể. Theo GS Nguyễn Chí Bền- Ủy viên Hội đồng Di sản quốc gia cảnh báo: “UNESCO có quyền công nhận và cũng có quyền tước bỏ danh hiệu. Nếu trong quá trình thực hiện, họ kiểm tra thấy các di sản của chúng ta không còn đáp ứng được yêu cầu thì sẽ xem xét khả năng tước bỏ danh hiệu. Chúng ta cần phải làm tốt việc bảo tồn phát huy giá trị các di sản đã được công nhận, cũng như đưa vào bảo vệ khẩn cấp”.
Cũng theo GS Bền, để giữ di sản sống trong cộng đồng điều đầu tiên, quan trọng nhất là phải nâng cao nhận thức của cộng đồng để làm cộng đồng hiểu rõ và có những hành động thiết thực để giữ di sản xứng đáng với danh dự được trao. Việc nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị di sản nên được làm tốt trước khi phấn đấu cho di sản những danh hiệu. Hiện, nhiều di sản phi vật thể ở các địa phương đang được trình, đã được phong tặng danh hiệu ở tầm quốc gia, có thể sẽ bước vào chặng đường hướng đến danh hiệu thế giới. Thế nhưng nên đợi đến khi di sản có “bằng” quốc gia, quốc tế thì mới thấy di sản cần bảo tồn. Bên cạnh việc tích cực, nỗ lực hoàn thiện hồ sơ để vinh danh, việc cần làm trước, làm ngay và làm liên tục, chính là bảo vệ các giá trị di sản cũng như nhận rõ hơn vẻ đẹp của di sản đó trong đời sống đương đại. Bên cạnh đó là sự trân quý những người trực tiếp nắm giữ, trao truyền, lan tỏa vẻ đẹp nghệ thuật và văn hóa của di sản. “Cần xây dựng chính sách, chế độ đảm bảo cuộc sống cho nghệ nhân. Việc truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể cho thế hệ sau hay đi hát, đi biểu diễn... cần phải có chế độ để kích thích, động viên người dân xứng đáng. Phải để người dân được hưởng lợi từ di sản thì họ mới có ý thức giữ gìn”- GS Nguyễn Chí Bền nói.
Theo Minh Quân - ĐĐK
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Ngày nay, khi văn học không hoàn toàn bấu víu vào những đại tự sự mà thay vào đó là sự lên ngôi của tiểu tự sự thì thế giới trong văn chương trở thành những thế giới ảo, dung chứa tất cả những lệch pha và ngụy tạo so với thế giới khách thể. Người sáng tạo cũng từ đó ý thức được sức mạnh trong việc cách tân bút pháp và thay đổi cảm quan trong thế giới chữ của mình.
-
NGUYỄN VĂN TOÀN
Té ra, cái thời nhân dân lao động làm chủ xã hội đã… xưa rồi Diễm. Và rằng, ở thời điểm hiện nay, VIP đã là một phần tất yếu của cuộc sống. Và họ cũng được dân gian nhìn nhận là những ông vua “con” ở cõi nhân tình thế thái khi sở hữu đầy ắp bao cơ man đô la và vàng bạc.
-
Huế là thành phố sông ngòi chằng chịt, từ sông đến đầm phá và biển. Đặc biệt, sông Hương và hệ thống thủy đạo kinh thành Huế cũng như các cồn bao quanh kinh thành phần lớn là hình ảnh mang tính biểu tượng của Huế, là một trong những cảnh quan chính của thành phố. Một sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sông nước và lịch sử thành phố có khả năng tạo ra một sản phẩm du lịch độc đáo cho Huế, mở ra nhiều cơ hội việc làm và thu nhập cũng như cải thiện cuộc sống người dân dọc hai bên bờ sông.
-
Tri thức vốn dĩ là tài sản chung của nhân loại. Tri thức là cái kho học thuật vô giá mà mỗi con người cần được trau dồi để bảo đảm vai trò, chức năng của mình trong xã hội.
-
Việc đại biểu Đỗ Văn Đương (TP HCM) đề nghị Quốc hội nên có Luật Từ chức (17/11) khiến dư luận xã hội có những phản ứng trái ngược nhau trong mấy ngày trở lại đây.
-
Việt Nam đang đứng trước con đường có khá nhiều chông gai và nhiều thử thách. Hơn bất cứ quốc gia nào trên thế giới, Việt Nam cần nhiều sự đổi mới để tiếp tục phát triển.
-
Trong những năm gần đây, công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn đã tạo nên sự trù phú cho nhiều làng quê Việt. Tuy nhiên, song hành với đó bản sắc văn hóa làng Việt đang bị mai một dần; nếu không có giải pháp gìn giữ thì những làng quê truyền thống, những nếp làng xưa sẽ chỉ còn trong ký ức.
-
I. Ba bước chuyển hệ hình trong văn học Việt Nam và vai trò của các nhà văn trẻ
-
SHO - Có cảm giác như xã hội đang mặc nhiên coi chuyện chạy điểm cho con em, chạy theo thành tích cho học trò lâu ngày đã thành thói quen khó chữa khiến người ta quên rằng lòng tự trọng, lòng nhân ái là cao hơn hết và cần có mặt hơn hết! Có phải người ta đã quên đi lòng tự trọng, lòng nhân ái cần có hay không? Tôi không bi quan đến mức nói rằng người ta đã quên nhưng quả thật không thể dửng dưng trước câu hỏi đó.
-
Bài viết này có thể gọi là sự nối tiếp bài " Các cây viết trẻ Việt liệu đã thua trên sân nhà? " cách đây không lâu của tôi. Tôi viết bài tiếp theo này là vì ở bài viết trước có nhiều ý kiến thảo luận của người đọc đã mở ra cho tôi những cách nhìn sâu rộng khác hơn về chủ đề đã nói trong bài viết trước.
-
LTS: Tình cờ trong lúc lang thang trên mạng, SHO đã đọc được bài viết này trong một blog. Thiết nghĩ đây cũng là vấn đề nảy sinh thực trạng đáng buồn giữa các nhà văn trẻ và các nhà xuất bản, SHO đăng tải để chúng ta cùng cận cảnh...
-
Tháng bảy về rồi, nơi quê nhà quê mẹ đã thu chưa? Nơi con ở bây giờ, gió đã chuyển mùa, để rồi chiều nay khi lang thang trên con đường xứ sở, con chợt thảng thốt nhận ra rằng chỉ còn vài ngày nữa thôi, mùa Vu lan sẽ lại về. Nhanh thật đó!
-
Với đặc thù của môn Lịch sử ở bậc THPT, những câu hỏi mang tính khái quát về tiến trình lịch sử sẽ có giá trị hơn nhiều so với những câu hỏi đi quá sâu vào tiểu tiết mà chúng ta vẫn gặp trong các đề thi Lịch sử hiện nay và kết quả thi nhiều khả năng sẽ tốt hơn.
-
Dễ ai quên câu hát: “Trời sinh voi trời không sinh cỏ, Thượng đế buồn Thượng đế bỏ đi”.
-
Lòng yêu nước vốn rất sâu sắc và mãnh liệt xét trên 2 bình diện xã hội gồm giai tầng lãnh đạo(người nắm quyền cai trị) và người dân (kẻ bị trị) đã có lúc bị mai một và chỉ còn như cái bóng khi dân bị bóc lột, hà hiếp còn vua, quan chỉ chăm chăm cướp đoạt, làm giàu, hưởng lạc và chia bè kéo cánh.
-
Có những tình huống mà im lặng không giúp ta tránh né được hiểm nguy, ngược lại chỉ làm tăng mối họa vì khiến người khác lầm tưởng im lặng là bạc nhược.
-
Bán bà con xa mua láng giềng gần, điều đó đúng trong trường hợp người láng giềng có đủ nhân cách và mức độ tự tin để chúng ta làm được điều đó.
-
Báo chí trong tháng 5.2011 vừa qua trong rất nhiều thông tin đời sống xã hội, có nêu những vấn đề nổi cộm khiến cho nhiều người cầm bút phải suy nghĩ.
-
Trong tháng Năm này, cả nước tiến hành cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011 - 2016.
-
Dư luận đang lo lắng về việc rớt giá thê thảm của khối C. Khối C đã thật sự bị sĩ tử thẳng thừng từ chối, điều đó cho thấy rằng xã hội đang quay lưng… đằng sau đó có những hệ lụy gì?
.png)
.png)
