Quán dừng chân của một nhà thơ trẻ trên chuyến hành trình xuyên Việt

14:19 27/06/2011

LGT: Tuệ Nguyên, một nhà thơ trẻ dám dấn thân để lục tìm chất men sáng tạo ở những vùng đất mới với khát vọng cứu rỗi sự nhàm chán trong thi ca. Trong chuyến xuyên Việt, anh đã ghé thăm tạp chí Sông Hương. Phóng viên Lê Minh Phong đã có cuộc trò chuyện với nhà thơ trẻ này.

Nhà thơ Tuệ Nguyên - Ảnh: thotre.com

[if gte mso 9]> Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4 <![endif][if gte mso 9]> <![endif][if !mso]>

<![endif][if gte mso 10]> <![endif]

Lê Minh Phong (LMP): Cảm ơn Tuệ Nguyên đã ghé thăm chúng tôi trong chuyến hành trình xuyên Việt của mình. Huế nằm trong lộ trình của anh hay anh đến đây bởi bước chân vô thức của một thi nhân. Điều gì khiến anh cảm thấy thú vị nhất trong những nơi anh đã đi qua?

Tuệ Nguyên (TN): Cảm ơn Sông Hương vì cuộc hội ngộ của chúng ta. Mọi người đều nghĩ là tôi đi nhưng trong tâm thức tôi nghĩ là tôi đang trở về, trở về để tìm “cái gì đó” có lẽ nó rất gần gũi tôi. Huế là một địa danh đã đi vào sử sách, cũng như quê hương Chăm Pa của tôi vậy, không chỉ thế Huế còn quy tụ mọi loại hình nghệ thuật từ dân gian cho tới cung đình, nó là nơi giao thoa giữa văn hóa Chăm và Việt. Trước kia, địa danh Huế nằm trong tiểu vương quốc Amaravati của Chăm Pa xưa. Vì thế, tới Huế đối với tôi thì đó như là một cuộc trở về.

Điều thú vị ở nơi tôi đến là khi được đặt bàn chân chạm vào miền đất lạ, thấy những điều lạ, chính cái lạ đó tạo nên một cách nhìn mới. Với một người viết thì đó là một nguồn thi hứng lớn lao.

LMP: Gặp anh, chúng tôi thấy anh khá kỳ dị từ ngoại hình và có thể là cả tính cách. Anh có nghĩ rằng là thi nhân thì phải kỳ dị và liệu rằng kỳ dị thì luôn làm nên điều khác biệt?

TN: Anh có thể gọi tôi là thi nhân hay danh xưng khác cũng được, tôi cũng chẳng quan tâm. Với tôi con người ta đang sống đã là một phép màu rồi. Một con người dù là dân thường hay một bậc thánh được nhiều người kính phục, ta đều có thể tìm thấy ở họ một sự khác biệt nào đó. Nếu không nói là dị biệt. Tôi rất thích khi Phật dùng từ duyên, vì mọi sự quy tụ nên khoảnh khắc ấy tạo nên con người ta. Con người ta có nhiều điểm chung. Điều đó khiến ta dễ sống trong một môi trường, còn thi nhân kỳ dị bởi họ nằm trong tầm nhắm của cộng đồng. Họ có thể là con rối trong môi trường ấy. Nên con người ta có thể dùng mọi lăng kính để moi ra cái được gọi là kỳ dị. Oái ăm thay, một người được gọi là thi nhân bởi họ đã có thơ đăng báo, ra sách... tạo nên cho mình cái khác biệt với đám đông về hình thức. Với tôi, mọi văn hóa đều có phong nền để con người ta sinh hoạt trong môi trường chung. Cái lạ ở một người nghệ sĩ chỉ có thể tìm trong tác phẩm chứ không phải trưng diện cho mình một bộ lông với những gam màu sặc sỡ để gây được sự chú ý.

LMP: Nhìn chung trên văn đàn hôm nay, người sáng tạo cũng như nhà phê bình đang rất quan tâm đến những lý thuyết thời danh như Hậu hiện đại hay Tân hình thức... Anh có quan tâm hay áp dụng kỹ thuật của các lý thuyết này vào sáng tạo của mình không? Nếu có thể xin anh cho một vài nhận định về thơ ca đương đại?

TN: Nguyễn Đình Chính có nói với tôi rằng internet có lẽ là ngọn lửa thứ hai của nhân loại. Là thế hệ 8x, tôi cũng không xa lạ với trò chơi không gian số này, theo dõi và viết, dù là gì đi nữa thì những chủ nghĩa đã được lập thuyết cũng ảnh hướng đến đời sống nói chung và lối sáng tác của người nghệ sĩ nói riêng. Sự ảnh hưởng đó tạo ra một trào lưu mới làm nên một sự cách tân trong nghệ thuật. Với tôi thì ở mọi chủ thuyết đều có cái lý của nó... Nhưng dù là chủ thuyết nào cũng không thoát khỏi cái nhu cầu tìm tòi, nhu cầu hướng thượng, nhu cầu muốn làm mới và thể hiện mình. Ảnh hưởng! Vâng! tôi có ảnh hưởng khi thế giới như một phần trong tôi và tôi như một phần của thế giới. Chính vì thế tôi thức nhận được thế giới quanh tôi, và đặc biệt là tâm thức của dân tộc tôi, đó là thế giới của “tam vật nhất thể” Bhama - Shiva - Vishnu (sáng tạo - phá hủy - bảo tồn) của văn hóa Chăm. Thi ca, với không gian số, mọi blogger đều có thể là nhà báo, nhà văn, nhà thơ...

LMP: Qua “Những giấc mơ đa chiều” (một trong ba tập thơ lọt vào chung khảo giải thơ Bách Việt năm 2009) chúng tôi nhận thấy đó là sự ám ảnh của một thế giới thơ siêu thực, trần trụi với những biểu tượng văn hóa Chăm. Phải chăng cội nguồn văn hóa Chăm Pa là nơi thoát thai của thi hứng trong miền mơ mộng của anh?

TN: Với tôi những gì đã viết, khi đã thành hình, thành cái được gọi là tác phẩm thì nó tự sống cuộc sống của nó. Tôi thực sự đã chia tay, đã giã từ, thành người đã chết trong tác phẩm của mình. Nhưng tôi đang sống trong đời sống thực để tiếp tục tìm tới những nguồn thi hứng mới để nghệ thuật không ngừng hoài thai.

Với Chăm Pa, quá khứ là một hình hài vô định, cái mà một người Chăm nào khi có ý thức hai từ “cội nguồn” đều hoang mang, bởi họ muốn tìm về để xác định mình. Hành trình đi vào nơi vô định để tìm lại mình có lẽ là yếu tố quan trọng nhất đối với chính người đó. Nó quan trọng đến mức có thể biến mọi thứ thành đùa cợt, một cuộc vui cho chính mình. Cội nguồn văn hóa luôn là điểm xuất phát của người sáng tạo, tôi sẽ đi vào thế giới văn hóa của dân tộc tôi để tạo nên diện mạo cho riêng mình.

LMP: Người ta thường nói muốn nhìn xa thì phải đứng trên vai những người khổng lồ. Vậy ai là người khổng lồ đã ảnh hướng đến quá trình sáng tạo của anh?

TN: Nếu ai cũng là một gã khổng lồ... chắc tôi không chịu làm một gã tí hon chút nào... (cười). Nhưng tôi không thể phủ nhận những gì mà cha ông đã để lại, chúng dẫn tôi đi đúng quỹ đạo và tránh sự lạc lối hay nhầm tưởng. Phong nền văn hóa được kết nên bởi bàn tay của những tiền nhân. Tôi chỉ là người đang bơi lội trong đó, cứ uê oa khóc cười...

LMP: Sau một cuộc viễn du thì đến một thời điểm nào đó thi nhân sẽ dừng lại và lao vào miền mộng tưởng của mình. Khi nào thì anh sẽ kết thúc cuộc rong chơi này và anh có dự định gì khi cuộc rong chơi của mình kết thúc?

TN: Con người, từ lúc sinh ra đã và đang là cuộc hành trình. Hành trình trong không thời gian, khu địa lý và tuổi tác, đó là dấu hiệu của cuộc lang thang. Đích đến của nó ta không mong gặp hay đạt được một cái gì đó ngoài chính ta. Triết lý của Chăm dạy rằng: Sống là một cuộc rong chơi, một cuộc tìm về. Cuộc chơi tạo nên mọi loại hình nghệ
thuật. Tìm về một cái gì đó để tạo niềm hân hoan để tiếp tục: Đi về...

Cái tìm được dẫn dắt bởi cái mà ta dự định. Còn hơn thế nữa, nó như là quán nước ven đường. Kết thúc! Với tôi có thể là ta đã đi lạc hoặc có thể ta đã tìm về…

LMP: Nhìn chung kẻ sáng tạo hôm nay đang lâm vào một trạng huống khó tránh khỏi đó là sự hoài nghi về chân giá trị trong cuộc sống. Liệu đã bao giờ anh hoài nghi?

TN: Hoài nghi! Cái gì khiến ta hoài nghi? Con đường ta đang đi, những bảng hiệu ta đã gặp, đó là một lối đi hay là một ngõ cụt? Nếu đó là ngõ cụt thì tôi không thích có bảng hiệu ghi “cấm vào”. Đôi lúc tôi nghĩ nếu một con người ở trong một căn phòng, khi tất cả các cánh cửa đã đóng lại thì kẻ đó sẽ tự tìm cho mình một khe hở nào đó để ném tất cả mọi thứ trong căn phòng ra ngoài hoặc anh ta sẽ tự nhìn thế giới qua khe hở đó bằng chính nhãn quan của mình.

Cô đơn, anh ta có đặt nghi vấn về đời sống bên ngoài không, và ở bên ngoài phải chăng mọi thứ đang diễn ra và mọi thứ đang diễn ra đó có phải đều là thực? Liệu mọi giá trị đã được ban gán có khiến cho hắn hoài nghi không? Theo tôi, chính điều này mới tạo nên sự sáng tạo. Anh ta bắt đầu nhìn lại mọi thứ xung quanh. Mối tương giao giữa thực tại và những gì viết ra sẽ cho anh ta thấy chính mình. Chính những sự bấp bênh của thế chân vạc Chân - Thiện - Mỹ trong tâm thức thôi thúc ta đặt lại một sự cân bằng. Cân bằng chính trong nội tâm của ta. Cân bằng làm nên văn phong, tư tưởng trong một con người.

LMP: Anh viết:

“...ta nghe mi bằng giọt máu lăn trong thân thể
ta nghe mi bằng tiếng rền hỗn tạp trong tâm trí
ta vẫn ngồi nghe
cả khi cuộc sống vo tròn hay nhào nặn ta
ta vẫn ngồi nghe
cả khi mi cười người đời hay mi khóc phận mi...”

Liệu đây có phải là sự tự vấn và hoài nghi của anh?

TN: Vâng! Đó là một sự tự vấn và hoài nghi. Hoài nghi chính mình.

LMP: Cảm ơn anh. Hoài nghi chính mình là đỉnh điểm của sự hoài nghi. Người ta thường cho rằng trong thế giới mở hôm nay thì kẻ sáng tạo đôi khi không cần phải đi nhiều. Thậm chí chỉ một chiếc 3G cũng có thể ôm trọn cả thế giới. Nhưng chúng tôi vẫn thấy anh dấn thân vào cuộc sống bằng chính sự trải nghiệm qua những bước chân viễn du của mình. Anh nghĩ gì về điều này?

TN: Mọi điều mà con người ta làm, một là tự kiếm cho mình cách sống, hai là kiếm cho mình cách chết. Chính cách thứ hai này mà nhiều thứ được tạo ra và ở lại với nhân loài. Ngành nghề nào cũng thế, thông tin đều quan trọng. Bây giờ không gian số bùng nổ nhưng ta không biết nó được tải chuyền từ đâu nếu ta không đi và chứng thực. Giữa thực tế và không gian số có thực sự tương đồng không? Hay mọi thông tin ở không gian số nều nằm trong một kênh tư tưởng nào đó? Tôi đi là để biết mình, biết người, tôi đi là để truy tìm bản thể của tôi.

LMP: Anh sẽ làm gì khi anh nhận diện được bản thể của anh?

TN: Đó là một cuộc rượt đuổi thăm thẳm, vô tận. Rồi tôi sẽ khóc, cười với chính bản thể của tôi. Cũng có thể chỉ cúi đầu khóc mà thôi…

LMP: Hi vọng những giọt nước mắt đó sẽ là những kiệt tác trong miền mơ tưởng của anh.
Nhìn một cách toàn cảnh thì Sông Hương cũng như một số báo và tạp chí văn học nghệ thuật trong nước đang gặp phải một số khó khăn không thể tránh khỏi khi đứng trước một thế giới đa chiều về thông tin, một thế giới mở. Anh nghĩ gì về vấn đề này?

TN: Nếu như không nhầm thì tôi đã thấy được sự tiến triển bằng chính nỗ lực của các bạn trong thời gian gần đây. Ở các bạn có những điểm rất khác biệt. Khó khăn ở sách và báo là thiếu vắng đọc giả, dân trí và thói quen, cũng có khi là do chính sự tẻ nhạt trong chính bản thân mình... Làm mới mình luôn là một phương thuốc hiệu quả. Các bạn sẽ không đông cứng. Tôi tin điều đó.

LMP: Xin cảm ơn anh vì cuộc hạnh ngộ của chúng ta. Chúc anh mọi sự an vui và thêm nhiều cảm hứng thi ca trên những miền đất hứa.

Lê Minh Phong(Thực hiện)
(267/5-11)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Cây nhà lá vườn (*)

VÕ QUANG YẾN Tôi yêu tiếng nước tôi Từ khi mới ra đời làm người Phạm Duy
Bật máu gọi tôi ơi (1)...

PHẠM NGUYÊN TƯỜNGKhao khát, đinh ninh một vẻ đẹp trường tồn giữa "cuộc sống có nhiều hư ảo", Vú Đá, phải chăng đó chính là điều mà kẻ lãng du trắng tóc Nhất Lâm muốn gửi gắm qua tập thơ mới nhất của mình? Bài thơ nhỏ, nằm nép ở bìa sau, tưởng chỉ đùa chơi nhưng thực sự mang một thông điệp sâu xa: bất kỳ một khoảnh khắc tuyệt cảm nào của đời sống cũng có thể tan biến nếu mỗi người trong chúng ta không kịp nắm bắt và gìn giữ, để rồi "mai sau mang tiếng dại khờ", không biết sống. Cũng chính từ nhận thức đó, Nhất Lâm luôn là một người đi nhiều, viết nhiều và cảm nghiệm liên tục qua từng vùng đất, từng trang viết. Câu chữ của ông, vì thế, bao giờ cũng là những chuyển động nhiệt thành nhất của đời sống và của chính bản thân ông.
Đọc “Lục bát bồng bềnh”

MINH ĐỨC TRIỀU TÂM ẢNHTôi nghe rằng,Rạch ròi, đa biện, phân minh, khúc chiết... là ngôn ngữ khôn ngoan của lý trí nhị nguyên.Chan hoà, đa tình, niềm nỗi... là ngôn ngữ ướt át của trái tim mẫn cảm.Cô liêu, thuỷ mặc, bàng bạc mù sương, lấp ló trăng sao... là ngôn ngữ của non xanh tiểu ẩn.Quán trọ, chân cầu, khách trạm, phong trần lịch trải... là ngôn ngữ của lãng tử giang hồ.Điềm đạm, nhân văn, trung chính... là ngôn ngữ của đạo gia, hiền sĩ.
“Âm vang thời chưa xa” vẫn còn âm vang

MAI VĂN HOANTập I hồi ký “Âm vang thời chưa xa” của nhà thơ Xuân Hoàng ra mắt bạn đọc vào năm 1995. Đã bao năm trôi qua “Âm vang thời chưa xa” vẫn còn âm vang trong tâm hồn tôi. Với tôi, anh Xuân Hoàng là người bạn vong niên. Tôi là một trong những người được anh trao đổi, trò chuyện, đọc cho nghe những chương anh tâm đắc khi anh đang viết tập hồi ký để đời này.
Hoài Thanh với Huế

NGUYỄN KHẮC PHÊ giới thiệuNhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà phê bình Hoài Thanh (1909-2009)Chúng ta từng biết cố đô “Huế Đẹp và Thơ” một thời là nơi hội tụ các văn nhân, trong đó có những tên tuổi kiệt xuất của làng “Thơ Mới” Việt Nam như Xuân Diệu, Huy Cận, Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên…; nhưng nhà phê bình Hoài Thanh lại đến với Huế trong một hoàn cảnh đặc biệt và có thể nói là rất tình cờ.
Yveline Féray, nhà văn Pháp độc đáo viết về Việt Nam

LÊ TRỌNG SÂM giới thiệuBà sinh ra và lớn lên ở Painpol và Saint-Malo, một đô thị cổ vùng Bretagne, miền đông bắc nước Pháp. Học trung cấp và tốt nghiệp cử nhân văn chương ở thành phố Nice, vùng xanh da trời miền nam nước Pháp. Là hội viên Hội nhà văn Pháp từ năm 1982, nay bà đã trở thành một trong số ít nhà văn Châu Âu đã tiếp thu và thâm nhập sâu sắc vào rất nhiều khía cạnh của văn hoá Việt Nam.
Giới thiệu Chi hội nhà văn Việt Nam tại Thừa Thiên Huế - Nhà văn Vĩnh Nguyên

MAI VĂN HOAN giới thiệu Vĩnh Nguyên tên thật là Nguyễn Quang Vinh. Anh sinh năm 1942 (tuổi Nhâm Ngọ) ở Vĩnh Tuy, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Bố anh từng tu nghiệp ở Huế, ông vừa làm thầy trụ trì ở chùa vừa bốc thuốc chữa bệnh cho người nghèo. Thuở thiếu thời anh đã ảnh hưởng cái tính ngay thẳng và trung thực của ông cụ. Anh lại cầm tinh con ngựa nên suốt đời rong ruổi và “thẳng như ruột ngựa”.
Những kỷ niệm của tôi về văn học miền Nam

LGT: Vài năm lại đây, sau độ lùi thời gian hơn 30 năm, giới nghiên cứu văn học cả nước đang xem xét, nhận thức, và đánh giá lại nền “Văn học miền Nam” (1954 - 1975) dưới chế độ cũ, như một bộ phận khăng khít của văn học Việt Nam nửa sau thế kỷ XX với các mặt hạn chế và thành tựu của nó về nghệ thuật và tính nhân bản. Văn học của một giai đoạn, một thời kỳ nếu có giá trị thẩm mỹ nhân văn nhất định sẽ tồn tại lâu hơn bối cảnh xã hội và thời đại mà nó phản ánh, gắn bó, sản sinh. Trên tinh thần đó, chúng tôi trân trọng giới thiệu bài viết vừa có tính chất hồi ức, vừa có tính chất nghiên cứu, một dạng của thể loại bút ký, hoặc tản văn về văn học của tác giả Nguyễn Đức Tùng, được gửi về từ Canada. Bài viết dưới đây đậm chất chủ quan trong cảm nghiệm văn chương; nó phô bày cảm nghĩ, trải nghiệm, hồi ức của người viết, nhưng chính những điều đó làm nên sự thu hút của các trang viết và cả một quá khứ văn học như sống động dưới sự thể hiện của chính người trong cuộc. Những nhận định, liên hệ, so sánh, đánh giá trong bài viết này phản ánh lăng kính rất riêng của tác giả, dưới một góc nhìn tinh tế, cởi mở, mang tính đối thoại của anh. Đăng tải bài viết này chúng tôi mong muốn góp phần đa dạng hóa, đa chiều hóa các cách tiếp cận về văn học miền Nam. Rất mong nhận được các ý kiến phản hồi của bạn đọc. TCSH
Giới thiệu Chi hội nhà văn Việt Nam tại Thừa Thiên Huế - Nhà văn Hồng Nhu

MAI VĂN HOAN giới thiệuNăm 55 tuổi, Hồng Nhu từng nhiều đêm trăn trở, băn khoăn lựa chọn việc trở về quê hay ở lại thành phố Vinh - nơi anh gắn bó trọn hai mươi lăm năm với bao kỷ niệm vui buồn. Và cuối cùng anh đã quyết tâm trở về dù đã lường hết mọi khó khăn đang chờ phía trước. Nếu không có cái quyết định táo bạo đó, anh vẫn là nhà văn của những thiên truyện ngắn Thuyền đi trong mưa ngâu, Gió thổi chéo mặt hồ... từng được nhiều người mến mộ nhưng có lẽ sẽ không có một nhà văn đầm phá, một nhà thơ “ngẫu hứng” như bây giờ.
Tìm trong nỗi nhớ (1), một giọng nói dịu dàng, một ánh nhìn nhân hậu...

LÊ HỒNG SÂMTìm trong nỗi nhớ là câu chuyện của một thiếu phụ ba mươi tám tuổi, nhìn lại hai mươi năm đời mình, bắt đầu từ một ngày hè những năm tám mươi thế kỷ trước, rời sân bay Nội Bài để sang Matxcơva du học, cho đến một chiều đông đầu thế kỷ này, cũng tại sân bay ấy, sau mấy tuần về thăm quê hương, cô cùng các con trở lại Pháp, nơi gia đình nhỏ của mình định cư.
Đầy ắp nhân tình trong truyện ngắn Mường Mán

NGUYỄN KHẮC PHÊ (Đọc “Cạn chén tình” - Tuyển tập truyện ngắn Mường Mán, NXB Trẻ, 2003)Với gần 40 năm cầm bút, với hơn hai chục tác phẩm văn xuôi, thơ và kịch bản phim, nhà văn Mường Mán là một tên tuổi đã quen thuộc với bạn đọc, nhất là bạn đọc trẻ. Có lẽ vì ấn tượng của một loạt truyện dài mà ngay từ tên sách (Lá tương tư, Một chút mưa thơm, Bâng khuâng như bướm, Tuần trăng mê hoặc, Khóc nữa đi sớm mai v...v...) khiến nhiều người gọi ông là nhà văn của tuổi học trò, trên trang sách của ông chỉ là những “Mùa thu tóc rối, Chiều vàng hoa cúc...”.
Bộ sách công cụ quí báu về tranh luận văn nghệ của thế kỷ 20

NGUYỄN VĂN HOATranh luận Văn Nghệ thế kỷ 20, do Nhà xuất bản lao động ấn hành. Nó có 2 tập: tập 1 có 1045 trang và tập 2 có 1195 trang, tổng cộng 2 tập có 2240 trang khổ 14,4 x 20,5cm. bìa cứng, bìa trang trí bằng tên các tờ báo, tạp chí có tư liệu tuyển trong bộ sách này.
Vườn Thiệu Phương qua thơ ngự chế

VĨNH CAO - PHAN THANH HẢIVườn Thiệu Phương là một trong những Ngự uyển tiêu biểu của thời Nguyễn, từng được vua Thiệu Trị xếp là thắng cảnh thứ 2 trong 20 cảnh của đất Thần Kinh. Nhưng do những nguyên nhân lịch sử, khu vườn này đã bị triệt giải từ đầu thời vua Ðồng Khánh (1886-1889) và để trong tình trạng hoang phế mãi đến ngày nay. Trong những nỗ lực nhằm khắc phục các "không gian trắng" tại Tử Cấm Thành và phục hồi các khu vườn ngự của thời Nguyễn, từ giữa năm 2002, Trung tâm BTDTCÐ Huế đã phối hợp với Hội Nghệ thuật mới (Pháp) tổ chức một Hội thảo khoa học để bàn luận và tìm ra phương hướng cho việc xây dựng dự án phục hồi khu vườn này.
Thơ Cao Bá Quát viết về Huế

HỒNG DIỆUNhà thơ Cao Bá Quát (1809-1854) được người đời hơn một thế kỷ nay nể trọng, với cả hai tư cách: con người và văn chương. "Thần Siêu, thánh Quát", khó có lời khen tặng nào cao hơn dành cho ông và bạn thân của ông: Nguyễn Văn Siêu (1799-1872).
Bush và chiến tranh * - Những trang viết mẫu mực về lịch sử đương đại

HÀ VĂN THỊNHI. Có lẽ trong nhiều chục năm gần đây của lịch sử thế giới, chưa có một nhà sử học nào cũng như chưa có một cuốn sách lịch sử nào lại phản ánh những gì vừa xẩy ra một cách mới mẻ và đầy ấn tượng như Bob Woodward (BW). Hơn nữa đó lại là lịch sử của cơ quan quyền lực cao nhất ở một cường quốc lớn nhất mọi thời đại; phản ánh về những sự kiện chấn động nhất, nghiêm trọng nhất đã diễn ra trong ba năm đầu tiên của thiên niên kỷ mới: sự kiện ngày 11/9, cuộc chiến tranh Afganistan và một phần của cuộc chiến tranh Iraq.
Từ cầm quân đến cầm bút

ĐẶNG TIẾN (Đọc Hồi ức của Đại tướng Võ Nguyên Giáp)Một tờ báo ở ngoài nước đã giới thiệu bốn cuốn hồi ức của Đại tướng Võ Nguyễn Giáp mới xuất bản. Dĩ nhiên là một bài báo không thể tóm lược được khoảng 1700 trang hồi ký viết cô đúc, nhưng cũng lảy ra được những đặc điểm, ý chính và trích dẫn dồi dào, giúp người đọc không có sách cũng gặt hái được vài khái niệm về tác phẩm.
Chút tâm tình với "Trà thiếu phụ"

NGUYỄN THỊ ANH ĐÀO (Đọc tập truyện ngắn “Trà thiếu phụ” của nhà văn Hồng Nhu – NXB Hội Nhà văn 2003)Tôi đã được đọc không ít truyện ngắn của nhà văn Hồng Nhu và hầu như mỗi tập truyện đều để lại trong tôi không ít ấn tượng. Trải dài theo những dòng văn mượt mà, viết theo lối tự sự của nhà văn Hồng Nhu là cuộc sống muôn màu với những tình cảm thân thương, nhiều khi là một nhận định đơn thuần trong cách sống. Nhà văn Hồng Nhu đi từ những sự việc, những đổi thay tinh tế quanh mình để tìm ra một lối viết, một phong cách thể hiện riêng biệt.
Viết vào Bùi Giáng mong manh...

ĐỖ QUYÊN…Đọc thơ Bùi Giáng là thuốc thử về quan niệm thơ, về mỹ học thi ca. Đã và sẽ không ai sai nhiều lắm, cũng không ai đúng là bao, khi bình bàn về thơ họ Bùi. Nhắc về cái tuyệt đỉnh trong thơ Bùi Giáng, độ cao sâu tư tưởng ở trước tác Bùi Giáng nhiều bao nhiêu cũng thấy thiếu; mà chỉ ra những câu thơ dở, những bài thơ tệ, những đoạn văn chán trong chữ nghĩa Bùi Giáng bao nhiêu cũng bằng thừa…
Khúc tri âm hay là tiếng lòng đi tìm tiếng lòng đồng vọng

LÊ THỊ HƯỜNGTrong căn phòng nhỏ đêm khuya, giai điệu bản sonat của Beethoven làm ta lặng người; một chiều mưa, lời nhạc Trịnh khiến lòng bâng khuâng; trong một quán nhỏ bên đường tình cờ những khúc nhạc một thời của Văn Cao vọng lại làm ta bất ngờ. Và cũng có thể giữa sóng sánh trăng nước Hương Giang, dìu dặt, ngọt ngào một làn điệu ca Huế khiến lòng xao xuyến.
Mai Văn Hoan từ “Ảo ảnh” đến “Giếng tiên”

NGÔ MINHĐến tập thơ chọn Giếng Tiên (*), nhà thơ - thầy giáo Mai Văn Hoan đã gửi đến bạn yêu thơ 5 tập thơ trữ tình, trong đó có hai tập thơ được tái bản. Đó là tập đầu tay Ảo ảnh, in năm 1988, tái bản 1995 và tập Hồi âm, in năm 1991, tái bản năm 2000. 15 năm xuất bản 7 đầu sách (2 tập tiểu luận) và đang có trong ngăn kéo vài tập bản thảo tiểu luận nữa, chứng tỏ sức sáng tạo sung mãn đáng nể trọng của một thầy giáo vừa dạy học vừa sáng tác văn chương.