Đó là khi cảm xúc bỗng chộn rộn, thôi thúc bàn tay cầm cây bút viết nên một đôi câu thơ, dạo vài khúc nhạc hay cọ vẽ những mảng màu. Đó là khi, những văn nghệ sĩ được người đời mến mộ, hẹn nhau làm nên một ấn phẩm ngày Tết. Để ra giêng ngày rộng tháng dài, ai đó sẽ giở cuốn sách thơm mùi mực, nhẩn nha nhấm nháp phong vị ngày xuân…
Sách Tết Kỷ Hợi 2019 đánh dấu sự trở lại của truyền thống làm sách Tết sau 60 năm gián đoạn
Gợi không khí Tết xưa
Có người bảo, so với các kênh chứa hàng nghìn hình ảnh, câu chữ cho lượng thông tin về cuộc sống hàng ngày, sách là thứ neo lại trong tâm trí ta lâu hơn cả. Nhưng sẽ còn neo lại lâu nữa khi những cuốn sách ấy khơi gợi trong ta những cảm thức về thiên nhiên trời đất, về dòng chảy thời gian và những mối quan hệ giữa người với người. Và cảm thức ấy sẽ càng sâu sắc hơn khi được gợi lên trong không khí của mùa xuân, ngày Tết. Đó là lý do, với nhiều bạn đọc, cuốn Sách Tết Kỷ Hợi 2019 là một ấn phẩm đặc biệt.
Xuất phát từ mong muốn nối dài truyền thống làm sách Tết chưa xa nhưng đã có một thời kỳ gián đoạn, cuốn sách tết này tập hợp các văn nghệ sĩ ở Bắc - Trung - Nam cùng làm sống lại không khí sách xưa. Đó là một nội dung phong phú xoay quanh tám chủ đề: Văn, thơ, nhạc, sử, cổ tích, bình thơ, góc nhìn, vĩ thanh, ví như một cuộc điểm tô tinh hoa sáng tạo các loại hình nghệ thuật của con người. Sự tô điểm ấy nhấn vào những cảm xúc, suy tư, những dấu ấn mang hơi thở của ngày hôm nay, đồng thời cũng lưu luyến nhắc nhớ về các phong tục, hương vị Tết xưa của người Việt.
Không khí xuân hình như rất gần, vị Tết hình như thoang thoảng đâu đây trong những điều giản dị và trang nhã. Ta bắt gặp từ Tết xưa đến Tết nay, từ miền quê đến chốn thị thành với Tết quê của Phan Cung Việt, Ăn tết với người lạ của Nguyễn Thị Thu Huệ, Nhớ một tết xa của Ma Văn Kháng, Ở đâu tết cũng vui của Nguyễn Trí... Ta nhớ cái không khí sum vầy, thổn thức yêu thương trong Tự tình cùng dòng sông của Nguyễn Phan Quế Mai, Dấu vết của ẩn ức của Hoàng Việt Hằng, Phương Nam trái chín của Vân Long… Rồi những nốt nhạc xuân vui vang lên quyện vào cái chất “hùng” của sử xưa, cái chất xưa còn được tiếp nối bằng những câu chuyện cổ tích “kể lại”…
Nhưng trước khi chìm sâu vào những câu chữ và giai điệu, tranh minh hoạ có vẻ mới là thứ đánh thức giác quan của độc giả. Những cái tên đã rất quen thuộc như Thành Chương, Lương Xuân Đoàn, Đỗ Hoàng Tường, Tạ Huy Long, Kim Duẩn… tạo nên không gian giao thoa các phong cách hội họa. Tranh của Đặng Thu An minh họa cho truyện Về phủ chiều cuối năm (tác giả Trần Thùy Mai), tranh của Kim Duẩn minh họa bản nhạc Chúc mừng năm mới của nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, tranh của Ấm Chè minh họa Cái Tết đặc biệt trong lịch sử - cành đào và khói súng (tác giả Dũng Phan)… Tất cả hoàn toàn có thể tách ra như một tác phẩm nghệ thuật độc lập, một thứ ngôn ngữ không lời tạo bởi màu sắc và đường nét đủ sức cuốn người ta về với truyền thống dân tộc.
Trân quý văn chương nghệ thuật
Sách Tết Kỷ Hợi 2019 do Đông A phát hành, hợp tuyển văn thơ nhạc họa chủ đề mùa xuân và ngày tết của nhiều tác giả do nhà văn Hồ Anh Thái tuyển. Tác phẩm ra mắt tại Hà Nội sáng 20.12, như một ấn phẩm đặc biệt đón Tết chào xuân. Sách được in màu và đánh số riêng. Bên cạnh phiên bản phổ thông, có 100 bản đặc biệt bìa cứng, in trên giấy chất lượng cao, có hộp sơn mài dành cho người sưu tầm và chơi sách. |
Lịch sử xuất bản đương đại còn ghi nhận những cuốn sách Tết trong những cái Tết chưa xa. Lùi lại quá khứ, vào những ngày này cách đây hơn 90 năm, Sách Xem Tết năm Mậu Thìn 1928 của Tân Dân Thư Quán đã mở lối tiên phong cho thể loại này. Với nội dung chủ yếu có hai mảng văn hài đàm và thơ vui, chấp bút bởi nhiều tên tuổi nổi tiếng làng văn, sách mang lại cho độc giả những tiếng cười sảng khoái, những câu chuyện lời thơ giải trí nhẹ nhàng dí dỏm ngày đầu năm. Do vậy, sách Tết ngày càng được ưa chuộng. Nhà nhà từ Bắc chí Nam đua nhau làm sách. Cảm giác lật giở từng trang, thư thái hít hà mùi giấy mực, say với cái thú văn chương tao nhã đã trở thành cái lệ, cái thú đầu năm với nhiều người. Bởi vì khí xuân làm cho người ta mở lòng trân quý chữ nghĩa, hay bởi vì chữ nghĩa làm người ta yêu thêm sắc xuân nồng nàn.
Ấy thế, từ sau năm 1958, sách Tết không còn nữa. Những tập sách mỏng khiêm nhường cũng như gốc mai, cành đào, bánh chưng, củ kiệu đã từng quen thuộc, dung dị bỗng vắng bẵng đi, khiến cho cái Tết chưa tròn, như người ta vẫn nôm na “có cái gì thiêu thiếu”. Khoảng trống tinh thần, niềm bâng khuâng, tiếc nhớ cứ thế dài dặc mấy mươi năm. Có lẽ bởi thế, Sách Tết Kỷ Hợi 2019 được nhiều người ví như món quà nhỏ cho ngày xuân thêm trọn vẹn. Sách có thể không phải để đọc ngay mà là một thứ cho đủ lệ bộ tựa như mâm ngũ quả ngày Tết. Mang một cuốn về nhà, có khi cũng là một sự chuẩn bị giống như thời xưa, cuộc sống khốn khó, thức gì ngon nhất, quý nhất đều trở thành “của để dành” cho Tết.
Nhưng ngẫm kỹ hơn một chút, ta còn đọc vị được điều gì khác nữa, giữa từng lớp tái hiện lại không khí của ngày Tết, ngày xuân trong quá khứ và hiện tại, ở các miền đất nước, trên đất liền và nơi biển xa… Một điều gì đằng sau những hoài niệm và cảm xúc tươi mới của các nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ. Đó có thể là một tâm hồn Việt phản chiếu qua những tấm kính vạn hoa của nghệ thuật, để mở ra những liên tưởng tinh tế từ cuộc sống. Như âm hưởng của bài hát như lời ru thuở nào, như sức sống hiện đại thảng trong hơi thở dân gian của tranh Đông Hồ, như từng dòng tự sự, không khí trầm hùng của quá khứ, cả sự khúc chiết mà nhẹ nhàng hay chút thầm kín lãng mạn ẩn sâu trong văn chương…
Có lẽ sẽ nhiều người chung cảm xúc với hoạ sĩ Lương Xuân Đoàn, khi góp mặt trong Sách Tết và hồi tưởng ký ức xưa. Rằng bởi sau một vòng lục thập hoa giáp, trong một bối cảnh xã hội tưởng rằng văn hóa đọc sẽ chìm khuất, cuốn sách đã gieo một cái gì háo hức về trở lại nét đẹp Tết xưa.
Theo Hải Đường - ĐBND
Xin đổi kiếp này được viết bởi một "nhà văn" còn ngồi trên ghế trường trung học, ở tuổi 14 còn bao mơ mộng, mấy ai vướng bận chuyện nhân tình thế thái.
Tôi là người chưa làm thầy ai suốt cuộc đời gần bát tuần của mình, vậy mà mấy năm qua gần đến ngày 20-11 tôi đều được nhận quà!
Tiếng Việt (và chữ Việt) là ngôn ngữ chính thức của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Nếu thực sự coi “bảo tàng là thiết chế văn hóa” phản ánh “lịch sử như một dòng chảy trong truyền thống văn hóa” thì hệ thống bảo tàng nước ta cần được sắp xếp lại để hạn chế sự trùng lặp về nội dung và cả hình thức trưng bày, nhất là giữa các bảo tàng địa phương vì đều được xây dựng theo chung một “kịch bản” nặng về chiến tranh mà còn nhẹ về văn hóa – xã hội.
Sự sùng bái tôn ti trật tự trong nhà là một thứ áp bức đè nén “tự nhiên” mà người ta không ý thức ra nữa, thậm chí còn được tôn vinh, nó khuyên dụ người ta phủ nhận cách thức nhìn nhận mỗi cá nhân như một nhân cách độc lập và tự do, với những phẩm chất gì, năng lực gì, đức hạnh gì, nó chỉ giục người ta nhăm nhe soi mói vào “địa vị-thân phận” của mỗi người, cái được xem như “cốt yếu” mà thôi.
Chuyện Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế (TTBTDTCĐH) đã cho mang cây sứ “trăm năm tuổi” ở điện Kiến Trung về trồng vào vườn nhà của một “sếp”đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Mới đây, Hồ Đắc Thanh Chương - trường THPT chuyên Quốc học Huế đã xuất sắc trở thành quán quân Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 16. Khi nói về dự định của mình, Thanh Chương cho biết, với phần thưởng 35.000 USD, em sẽ đi du học, sau đó trở về quê hương.
Bài viết này không có tính chất học thuật chuyên sâu, để tưởng nhớ giáo sư Cao Xuân Hạo - người thầy mà tôi không có cơ hội được học.
NGUYỄN TRI
Cử tri cả nước đang chuẩn bị cho ngày hội lớn, ngày bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021.
Cuốn tiểu thuyết nổi tiếng thế giới của văn học Pháp - “Hoàng tử bé” - đã được viết nên từ trải nghiệm có thật của nhà văn khi ông bị rơi máy bay trên sa mạc Sahara khi đang trên đường bay tới Việt Nam. Tác giả đã bị mất nước, bị ảo giác và suýt mất mạng…
Năm 2015, doanh thu ngành văn hóa phẩm của nước ta đạt 2.000 tỉ đồng, tổng lượng bia các loại được tiêu thụ ước tính đạt hơn 3 tỉ lít, tương đương 66.000 tỉ đồng, trung bình mỗi người Việt bỏ ra 2,5 giờ/một ngày để lướt facebook.
“Nhập gia tùy tục” nên việc nghe bạn bè quốc tế khen về người Việt Nam thân thiện, cuộc sống ở Việt Nam thú vị có lẽ đã “nhàm”. Sự thật, họ đã bị nghĩ về văn hóa Việt Nam như thế nào?
Một số nhà khoa học giải thích vì sao lại quyết định trao những tư liệu, hiện vật quý giá của đời mình cho Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam (TTDS) chứ không phải nơi nào khác.
Ths Trần Trung Hiếu: "Việc môn Sử bị xé nhỏ và gán ghép theo kiểu “ba trong một” trong Dự thảo đó chưa từng xảy ra. Nếu điều đó xảy ra, đây là một trong những sai lầm lớn nhất của Bộ GD&ĐT từ ngày Hồ Chủ tịch đọc bản Tuyên ngôn độc lập đến nay!".
Nếu một hôm đẹp trời, có ai đó giao cho ta cầm trịch một giải thưởng văn chương ở xứ này, cho ta toàn quyền tự quyết trong việc phát giải, thì phản ứng đầu tiên của ta sẽ là gì? Từ chối? Hay hăng hái nhận lấy trọng trách và sau đó đi mua một bộ giáp sắt cùng nón bảo hiểm, mặc vào mọi lúc mọi nơi để chuẩn bị hứng đá dư luận?
Trong căn phòng nhỏ chật kín tài liệu ở một con phố nhỏ tại Hà Nội, Tổng Thư ký Hội Ngôn ngữ học Việt Nam PGS, TS Phạm Văn Tình đã dành thời gian trò chuyện sôi nổi với chúng tôi về hiện tượng “lệch chuẩn” trong sử dụng tiếng Việt của giới trẻ hiện nay. Đây là vấn đề ông rất tâm huyết khi nghiên cứu ngôn ngữ học ứng dụng. Dưới đây là nội dung cuộc trò chuyện.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam vừa có ý kiến chỉ đạo về giải pháp đối với hoạt động của các nhà xuất bản.
Ngày 9/9, tin từ UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế cho biết vừa nhóm họp với các đơn vị liên quan để triển khai thực hiện đề án "Chính sách hỗ trợ bảo vệ và phát huy giá trị nhà vườn Huế đặc trưng”. Mỗi năm tỉnh sẽ chi tiền để hỗ trợ từ 3-5 nhà vườn đặc trưng.
Thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã thể hiện cao nhất niềm tin của nhân dân theo Đảng, trở thành bài học sâu sắc trong giai đoạn hiện nay.
Theo họa sĩ, nhà nghiên cứu Lê Quốc Việt, hoàn cảnh lịch sử cùng cách bảo tồn còn hời hợt khiến những kho mộc bản quý giá một thời đang ngày càng mai một và im lìm.