Đó là khi cảm xúc bỗng chộn rộn, thôi thúc bàn tay cầm cây bút viết nên một đôi câu thơ, dạo vài khúc nhạc hay cọ vẽ những mảng màu. Đó là khi, những văn nghệ sĩ được người đời mến mộ, hẹn nhau làm nên một ấn phẩm ngày Tết. Để ra giêng ngày rộng tháng dài, ai đó sẽ giở cuốn sách thơm mùi mực, nhẩn nha nhấm nháp phong vị ngày xuân…
Sách Tết Kỷ Hợi 2019 đánh dấu sự trở lại của truyền thống làm sách Tết sau 60 năm gián đoạn
Gợi không khí Tết xưa
Có người bảo, so với các kênh chứa hàng nghìn hình ảnh, câu chữ cho lượng thông tin về cuộc sống hàng ngày, sách là thứ neo lại trong tâm trí ta lâu hơn cả. Nhưng sẽ còn neo lại lâu nữa khi những cuốn sách ấy khơi gợi trong ta những cảm thức về thiên nhiên trời đất, về dòng chảy thời gian và những mối quan hệ giữa người với người. Và cảm thức ấy sẽ càng sâu sắc hơn khi được gợi lên trong không khí của mùa xuân, ngày Tết. Đó là lý do, với nhiều bạn đọc, cuốn Sách Tết Kỷ Hợi 2019 là một ấn phẩm đặc biệt.
Xuất phát từ mong muốn nối dài truyền thống làm sách Tết chưa xa nhưng đã có một thời kỳ gián đoạn, cuốn sách tết này tập hợp các văn nghệ sĩ ở Bắc - Trung - Nam cùng làm sống lại không khí sách xưa. Đó là một nội dung phong phú xoay quanh tám chủ đề: Văn, thơ, nhạc, sử, cổ tích, bình thơ, góc nhìn, vĩ thanh, ví như một cuộc điểm tô tinh hoa sáng tạo các loại hình nghệ thuật của con người. Sự tô điểm ấy nhấn vào những cảm xúc, suy tư, những dấu ấn mang hơi thở của ngày hôm nay, đồng thời cũng lưu luyến nhắc nhớ về các phong tục, hương vị Tết xưa của người Việt.
Không khí xuân hình như rất gần, vị Tết hình như thoang thoảng đâu đây trong những điều giản dị và trang nhã. Ta bắt gặp từ Tết xưa đến Tết nay, từ miền quê đến chốn thị thành với Tết quê của Phan Cung Việt, Ăn tết với người lạ của Nguyễn Thị Thu Huệ, Nhớ một tết xa của Ma Văn Kháng, Ở đâu tết cũng vui của Nguyễn Trí... Ta nhớ cái không khí sum vầy, thổn thức yêu thương trong Tự tình cùng dòng sông của Nguyễn Phan Quế Mai, Dấu vết của ẩn ức của Hoàng Việt Hằng, Phương Nam trái chín của Vân Long… Rồi những nốt nhạc xuân vui vang lên quyện vào cái chất “hùng” của sử xưa, cái chất xưa còn được tiếp nối bằng những câu chuyện cổ tích “kể lại”…
Nhưng trước khi chìm sâu vào những câu chữ và giai điệu, tranh minh hoạ có vẻ mới là thứ đánh thức giác quan của độc giả. Những cái tên đã rất quen thuộc như Thành Chương, Lương Xuân Đoàn, Đỗ Hoàng Tường, Tạ Huy Long, Kim Duẩn… tạo nên không gian giao thoa các phong cách hội họa. Tranh của Đặng Thu An minh họa cho truyện Về phủ chiều cuối năm (tác giả Trần Thùy Mai), tranh của Kim Duẩn minh họa bản nhạc Chúc mừng năm mới của nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, tranh của Ấm Chè minh họa Cái Tết đặc biệt trong lịch sử - cành đào và khói súng (tác giả Dũng Phan)… Tất cả hoàn toàn có thể tách ra như một tác phẩm nghệ thuật độc lập, một thứ ngôn ngữ không lời tạo bởi màu sắc và đường nét đủ sức cuốn người ta về với truyền thống dân tộc.
Trân quý văn chương nghệ thuật
Sách Tết Kỷ Hợi 2019 do Đông A phát hành, hợp tuyển văn thơ nhạc họa chủ đề mùa xuân và ngày tết của nhiều tác giả do nhà văn Hồ Anh Thái tuyển. Tác phẩm ra mắt tại Hà Nội sáng 20.12, như một ấn phẩm đặc biệt đón Tết chào xuân. Sách được in màu và đánh số riêng. Bên cạnh phiên bản phổ thông, có 100 bản đặc biệt bìa cứng, in trên giấy chất lượng cao, có hộp sơn mài dành cho người sưu tầm và chơi sách. |
Lịch sử xuất bản đương đại còn ghi nhận những cuốn sách Tết trong những cái Tết chưa xa. Lùi lại quá khứ, vào những ngày này cách đây hơn 90 năm, Sách Xem Tết năm Mậu Thìn 1928 của Tân Dân Thư Quán đã mở lối tiên phong cho thể loại này. Với nội dung chủ yếu có hai mảng văn hài đàm và thơ vui, chấp bút bởi nhiều tên tuổi nổi tiếng làng văn, sách mang lại cho độc giả những tiếng cười sảng khoái, những câu chuyện lời thơ giải trí nhẹ nhàng dí dỏm ngày đầu năm. Do vậy, sách Tết ngày càng được ưa chuộng. Nhà nhà từ Bắc chí Nam đua nhau làm sách. Cảm giác lật giở từng trang, thư thái hít hà mùi giấy mực, say với cái thú văn chương tao nhã đã trở thành cái lệ, cái thú đầu năm với nhiều người. Bởi vì khí xuân làm cho người ta mở lòng trân quý chữ nghĩa, hay bởi vì chữ nghĩa làm người ta yêu thêm sắc xuân nồng nàn.
Ấy thế, từ sau năm 1958, sách Tết không còn nữa. Những tập sách mỏng khiêm nhường cũng như gốc mai, cành đào, bánh chưng, củ kiệu đã từng quen thuộc, dung dị bỗng vắng bẵng đi, khiến cho cái Tết chưa tròn, như người ta vẫn nôm na “có cái gì thiêu thiếu”. Khoảng trống tinh thần, niềm bâng khuâng, tiếc nhớ cứ thế dài dặc mấy mươi năm. Có lẽ bởi thế, Sách Tết Kỷ Hợi 2019 được nhiều người ví như món quà nhỏ cho ngày xuân thêm trọn vẹn. Sách có thể không phải để đọc ngay mà là một thứ cho đủ lệ bộ tựa như mâm ngũ quả ngày Tết. Mang một cuốn về nhà, có khi cũng là một sự chuẩn bị giống như thời xưa, cuộc sống khốn khó, thức gì ngon nhất, quý nhất đều trở thành “của để dành” cho Tết.
Nhưng ngẫm kỹ hơn một chút, ta còn đọc vị được điều gì khác nữa, giữa từng lớp tái hiện lại không khí của ngày Tết, ngày xuân trong quá khứ và hiện tại, ở các miền đất nước, trên đất liền và nơi biển xa… Một điều gì đằng sau những hoài niệm và cảm xúc tươi mới của các nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ. Đó có thể là một tâm hồn Việt phản chiếu qua những tấm kính vạn hoa của nghệ thuật, để mở ra những liên tưởng tinh tế từ cuộc sống. Như âm hưởng của bài hát như lời ru thuở nào, như sức sống hiện đại thảng trong hơi thở dân gian của tranh Đông Hồ, như từng dòng tự sự, không khí trầm hùng của quá khứ, cả sự khúc chiết mà nhẹ nhàng hay chút thầm kín lãng mạn ẩn sâu trong văn chương…
Có lẽ sẽ nhiều người chung cảm xúc với hoạ sĩ Lương Xuân Đoàn, khi góp mặt trong Sách Tết và hồi tưởng ký ức xưa. Rằng bởi sau một vòng lục thập hoa giáp, trong một bối cảnh xã hội tưởng rằng văn hóa đọc sẽ chìm khuất, cuốn sách đã gieo một cái gì háo hức về trở lại nét đẹp Tết xưa.
Theo Hải Đường - ĐBND
Chúng ta tưởng rằng, chúng ta tạo ra mạng xã hội là để chúng ta tự do hơn: tự do phát ngôn, tự do thể hiện quan điểm và suy nghĩ của mình, nhưng nhìn những điều đang diễn ra, chúng ta liệu có đạt được tự do thực sự và quan trọng hơn, là tìm kiếm được hạnh phúc?
Mấy chục năm qua, phê bình luôn được coi là khâu yếu nhất của nền văn nghệ. Nhẹ thì cũng là chưa theo kịp sự phát triển của phong trào sáng tác, không cắt nghĩa được sự phức tạp của các hiện tượng văn nghệ…
Có thể đội tuyển Nhật Bản không vô địch World Cup 2018 nhưng các cổ động viên của họ đã vô địch trên khán đài khi để lại ấn tượng đẹp về ứng xử cũng như hành động dọn sạch rác khu vực ghế ngồi.
Là một nghề gắn với viết lách, chữ nghĩa nên không có gì lạ khi nhiều nhà báo viết sách. Nhưng bản chất nghề báo là công việc liên quan đến thông tin nên sách của nhà báo ngoài sự đa dạng còn có một đặc thù riêng là luôn gắn với dòng chảy của thời sự, nhất là dòng thời sự liên quan đến chuyên môn của từng người.
Tạo tác và sử dụng mặt nạ là nét văn hóa vẫn sống động ở vùng Eo biển Torres của Australia. Những kiến thức lịch sử chứa đựng bên trong khiến chúng được mang đi trưng bày khắp thế giới. Nhưng điều đáng nói còn là câu chuyện ứng xử với truyền thống nơi đây.
Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao hơn nữa nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân trong việc chung tay xây dựng lễ hội; tăng cường công tác phối hợp với các tỉnh tham gia tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương-Lễ hội Đền Hùng hằng năm.
Trước giá trị di sản và thách thức do biến tướng, thương mại hóa trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ, tứ phủ, series phim Mẹ Việt - Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt đã chính thức ra mắt cuối tuần qua. Theo bà Đàm Lan, Chủ nhiệm dự án phim, mỗi thước phim là hành trình lắng đọng tâm thức, tìm về văn hóa truyền thống, tín ngưỡng nội sinh của dân tộc Việt.
Với những thay đổi về ưu đãi tuyển sinh, mùa tuyển sinh 2017-2018 số lượng học sinh, sinh viên thi vào ngành Âm nhạc dân tộc (ANDT) cũng tăng hơn những năm trước. Đây là tín hiệu mừng của sự thay đổi hợp lý ở khâu tuyển sinh cho các ngành “hiếm muộn”.
Nói đến nạn sách lậu, ai cũng biết vì đây là câu chuyện “xưa như Trái Đất.” Xong dường như câu chuyện xưa cũ này càng ngày càng dài, nội dung, tình tiết càng phức tạp và làm “phiền lòng” không chỉ cộng đồng yêu sách mà cả các cơ quan chức năng.
Tại hội thảo khoa học chuyên đề “Những tinh hoa sân khấu cải lương thể hiện qua các vai diễn về đề tài lịch sử” vừa tổ chức tại Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh TPHCM, những nghệ sĩ, nhà giáo, nhà lý luận phê bình sân khấu kỳ cựu, đều có chung nhận định: “Cải lương không thể chết!”.
“Ký ức Hội An” - chương trình biểu diễn thực cảnh hoành tráng trên một sân khấu mới được xây dựng rất quy mô tại cồn bắp Cẩm Nam (cồn Ga Mi), sông Hoài, TP Hội An đang vấp phải phản ứng của người dân, nhà nghiên cứu và những người yêu mến phố cổ này. Một lần nữa, câu chuyện về xung đột giữa bảo tồn và phát triển lại được đặt ra, mà nguyên nhân chính là không tôn trọng văn hóa bản địa.
Khi nhắc tới sân khấu kịch, người ta thường nghĩ tới ánh hào quang, trang phục lộng lẫy và hóa trang cầu kỳ. Thực tế, nghệ thuật kịch có thể được ứng dụng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục, qua đó kích thích các khả năng tiềm ẩn của học sinh.
“Thời gian gần đây, việc xây dựng, trưng bày tượng, biểu tượng có nội dung và hình thức không phù hợp với văn hóa Việt Nam tại một số cơ quan, đơn vị, khu du lịch và địa điểm công cộng, tác động không tốt đến môi trường văn hóa, thị hiếu thẩm mỹ của cộng đồng và xã hội.”
Xả rác bừa bãi nơi công cộng; đua xe, lạng lách; văng tục, chửi thề; chen lấn, xô đẩy khi tham gia các dịch vụ công cộng; phá hoại, bôi bẩn các công trình công cộng;…là những hình ảnh xấu xí của không ít người trẻ hiện nay, và trở thành nỗi trăn trở của nhiều lãnh đạo TP HCM trong quá trình xây dựng nếp sống văn minh đô thị.
Các công trình nghệ thuật công cộng là thành phần không thể thiếu trong quy hoạch và kiến trúc của một đô thị hiện đại. Thế nhưng “ranh giới” trong quan điểm, nhận thức tạo hình mỹ thuật cùng với tâm lý sính ngoại đã ít nhiều làm không gian công cộng biến dạng.
Ai đó nói, thời buổi giờ chỉ có ngành du lịch tâm linh, hay kinh doanh tâm linh là ăn nên làm ra, bỏ ra một đồng tức khắc có bốn đồng chảy ngược vào túi. Mà là tiền tươi, thóc thật, là tiền sạch nói như ngôn ngữ thời thượng - đồng “tiền hữu cơ”.
Ngày nay bất kì sự sáng tạo nghệ thuật ở phân mảnh nào cũng bắt đầu bằng tiền và kết thúc bằng tiền theo quy luật thị trường.
Năm hết. Tết đến. Người ta đôi khi chạnh lòng nghĩ “nên làm gì?”.
Do đời người có hạn, không ai có thể “trường sinh bất tử” nên có thể nói “quỹ thời gian” mỗi con người có giá trị cao nhất. Thời gian quy định sự sống của con người, buộc mỗi người phải biết sống. Người biết sống chính là người biết “sống nhanh, sống chậm”.
Có những thứ sẽ dần trôi tuột theo năm tháng, guồng quay của cuộc sống hiện đại có thể đã làm biến đổi phần nào giá trị của Tết. Nhưng nếu biết lắng lại, nghĩ khác đi thì Tết dường như vẫn luôn vẹn nguyên trong tâm thức mỗi người.