“Lắng đọng và suy nghĩ” (NXB KH&KT, 2020) cái tên sách khiêm tốn của Tạ Quang Ngọc trở nên cuốn hút tôi. Và sự chắt lọc trí tuệ, cũng như chân thành cảm xúc, chân thành tự bạch trong cuốn sách này đã không chỉ khiến tôi cảm phục tác giả, mở mang tri thức, mà còn nâng thêm cho mình bản lĩnh, bồi đắp tình yêu con người, tình yêu đối với quê hương đất nước và sự nghiệp cách mạng.
Tác giả chia tập sách dày gần 300 trang khổ làm năm phần: Nơi khởi đầu câu chuyện - những ngày rời công việc; Câu chuyện đã qua, góc nhìn hiện tại; Cho một thời kỳ phát triển mới; Tản mạn; Trở về. Tôi cảm nhận cuốn sách trên hai phương diện: Một là về con người, hai là về chiến lược thủy sản, chiến lược biển cũng như trách nhiệm của mỗi người đối với sự phát triển của đất nước hôm nay và với tương lai.
Tôi rất tâm đắc với những ý kiến của Tạ Quang Ngọc khi nói về ngư dân, vừa khoa học, vừa thắm thiết tình người: “Phát triển nguồn nhân lực thủy sản, trước hết cần lấy trọng tâm là ngư dân, những người khai thác trên biển. Khó khăn trong sản xuất trên biển và tình trạng nghèo khó là những gì dễ làm tổn thương nhất đối với lực lượng lao động này. Do vậy, phát triển nguồn nhân lực không chỉ là việc bảo đảm lao động đủ đáp ứng yêu cầu cơ cấu lao động tiên tiến hơn cho công nghiệp hóa và cơ cấu ngành theo hướng hiệu quả và bền vững, điều quan trọng hơn là tạo được sự bền vững các cộng đồng dân cư ven biển trên cơ sở nâng cao mức sống và cải thiện điều kiện làm việc trên biển, tránh được các rủi ro trong lao động và nguy hiểm do thiên tai và những lý do khác gây ra” (tr.164-165).
Về con người, “Lắng đọng và suy nghĩ” của Tạ Quang Ngọc có những trang viết lắng đọng tình người. Đó là sự biết ơn chân thành của ông đối với các bậc tiền bối, các đồng nghiệp trong ngành thủy sản những người có rất nhiều kỷ niệm, gắn bó với nhau trong rất nhiều trách nhiệm. Tạ Quang Ngọc sống qua nhiều miền đất. “Khi ta ở chỉ là nơi đất ở/Khi ta đi đất đã hóa tâm hồn” (Chế Lan Viên). Tôi thật sự xốn xang khi tác giả viết về một làng nhỏ Đông Phòng, một làng quê sơ tán, nơi ông trở thành kỹ sư, thành giáo viên đại học, bước vào biên chế Nhà nước trong tấm lòng cưu mang của gia đình cụ Miến, bà Phan và người dân nơi đây.
Con người Tạ Quang Ngọc được thể hiện không chỉ ở những bài hồi ký và tự thuật, nhưng những trang viết về chính mình của ông thật sự hấp dẫn, đem lại những mỹ cảm. Trước hết, đó là sự chân thật, không che giấu những điểm yếu của mình; là tình cảm cách mạng sâu sắc, là lòng yêu người, yêu nghề tha thiết. Ông kể nhiều điều nhưng có lẽ chỉ nói một điều: giá trị làm người. Đó là khiêm nhường và vị tha. Khiêm nhường, tự quên mình chính là cứu rỗi (moksha) như triết nghiệm của Mahatma Gandhi.
Đọc sách của Tạ Quang Ngọc, tôi bỗng nhớ tới một câu nói của Ta-go: “Ông ngừng lại ở ngưỡng cửa các căn nhà tồi tàn của hàng ngàn người cùng khốn, y phục của ông y hệt y phục của họ. Ông nói với họ bằng ngôn ngữ của họ”.
Theo Nguyễn Sĩ Đại - Thời Nay
. Hai năm sau kể từ khi Julia Kristeva đưa ra khái niệm liên văn bản (intertextuality), Roland Barthes đã đi xa hơn nhiều qua một tuyên bố gây sốc: Cái chết của tác giả (The Death of the Author, 1968). Những quan niệm mới mẻ của các nhà khoa học một thời từng là trụ cột của chủ nghĩa cấu trúc đã chính thức khép lại vai trò của isme này và mở ra giai đoạn hậu cấu trúc. Trong quan niệm mang tính gây hấn của họ, người đọc, từ chỗ là kẻ bên lề, đã chính thức bước vào vị thế trung tâm với tư cách là kẻ có quyền năng tối thượng trong việc thiết lập mối quan hệ và ý nghĩa giữa văn bản và liên văn bản, giữa văn bản và các thiết chế văn hóa đã tạo ra nó(1).
Tiểu thuyết về giải phóng miền Nam Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.1975 của nhà báo kỳ cựu Trần Mai Hạnh đã vượt qua tiểu thuyết về chiến tranh biên giới phía Bắc Mình và họ của Nguyễn Bình Phương, tác giả xuất sắc của văn học đương đại.
“Tay chơi” Nguyễn Quang Sáng rời xa cõi tạm, “trưởng lão” Tô Hoài về với “Cát bụi chân ai,” nhà văn của đất và người phương Nam - Anh Đức về với đất Mẹ, tác giả của “Biển và chim bói cá” - nhà văn Bùi Ngọc Tấn kết thúc hành trình sống và viết…
"Những đỉnh núi du ca" là công trình nghiên cứu mới nhất về tộc người H'mông của nhà nghiên cứu trẻ Nguyễn Mạnh Tiến (ảnh bên), người đã cố công lang thang suốt ba năm trên khắp miền núi phía Bắc mà trọng tâm là cao nguyên đá Đồng Văn để tìm kiếm cho mình một lối tiếp cận khả dĩ nhất để giải mã những phản ứng phức tạp của tộc người vừa đặc biệt, vừa hấp dẫn nhưng cũng không ít bí ẩn.
"Có một phố vừa đi qua phố" - tập di cảo của cố tác giả Đinh Vũ Hoàng Nguyên - là một trong bốn tác phẩm văn học đoạt giải "Văn học Nghệ thuật Thủ đô 2014".
Nhà văn quân đội có tiếng Đình Kính (Hải Phòng) viết ở nhiều lĩnh vực: Tiểu thuyết, truyện ngắn, ký, kịch bản phim. Mảng chủ đề lớn mà ông đeo đuổi là biển và những người lính biển, với các tác phẩm “Sóng cửa sông” (1976), “Đảo mùa gió” (1978), “Lính thủy” (1978), “Người của biển” (1985) - Giải thưởng văn học Bộ Quốc phòng, “Sóng chìm” (2002), “Huyền thoại tàu không số” (2012) - 2 tác phẩm này đều đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn VN. Phóng viên Báo Lao Động đã phỏng vấn ông…
Trong tiểu thuyết Xác phàm, nhà văn Nguyễn Đình Tú dùng hình ảnh “mùi buồn” để gợi lại ẩn ức về một cuộc chiến tranh.
Bất kỳ người cầm bút nào cũng đều mơ ước rằng tác phẩm của mình sẽ trở thành sách gối đầu giường của hàng triệu người. Sao chúng tôi - những nhà văn, nhà thơ Việt Nam lại không mong muốn một ngày tác phẩm của mình hiện diện trên các ngôn ngữ của dân tộc khác chứ?
NGUYỄN NHẬT ÁNH
Tạp văn
Nhà văn Tô Hoài - tác giả của cuốn sách "Dế mèn phiêu lưu ký" khiến bao thế hệ bạn đọc Việt Nam say mê - đã từ trần vào trưa 6.7.2014 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 95 tuổi.
Nobel Văn học là đỉnh cao nhưng không phải đỉnh cao nào cũng làm hoan hỉ tất cả mọi người. Việc lựa chọn của viện Hàn lâm Thuỵ Điển những năm gần đây chắc chắn sẽ làm chạnh lòng những ai đã trót yêu thích thế giới văn chương của Kafka, Jorge Louis Borges, Umberto Eco, Robbe – Grillet, Italo Calvino…
Ngày nay, nhìn lại chủ trương cách mạng của Phan Châu Trinh cách đây hơn một thế kỷ, một lần nữa chúng ta lại thấy tầm nhìn của một người mang khát vọng Khai dân trí, Chấn dân khí, Hậu dân sinh.
Lần nào ra Hà Nội, dù dài ngày hay chỉ là thoáng chốc, nhà văn Trần Thùy Mai cũng tới ngồi uống cà phê ở nhà hàng Thủy Tạ nhìn ngắm hồ Gươm và hẹn bạn bè tới gặp gỡ chuyện trò. Hỏi vì sao chị chỉ chọn mỗi chỗ này, Trần Thùy Mai bảo: “Là vì ở đây là “Hà Nội nhất”, lại có thiên nhiên bao quanh, giống như bờ sông Hương ở Huế vậy…”.