Những 'hạt giống đỏ' của lịch sử
Lịch sử xã hội VN trong khoảng thời gian 1954 - 1975 đã ghi dấu sự hình thành cộng đồng học sinh miền Nam tại miền Bắc với những vai trò và đóng góp nhất định cho đất nước trước và sau năm 1975. Tuy nhiên, có rất ít công trình nghiên cứu về thế hệ học sinh đặc biệt này.
Những học sinh miền Nam học tập tại miền Bắc - Ảnh: T.L
Những cuộc đời riêng trong vận mệnh chung của đất nước
Từ năm 1954 - 1975, khoảng 32.000 thanh thiếu niên miền Nam được đào tạo tại miền Bắc để góp sức giải phóng đất nước, xây dựng miền Bắc, cũng như tiếp quản miền Nam sau giải phóng, có thể chia thành 3 giai đoạn theo những tiến trình lịch sử của đất nước: 1954 - 1959, 1959 - 1964 và 1965 - 1975. Học sinh miền Nam có nhiều độ tuổi theo các cấp học khác nhau và được hưởng chế độ đãi ngộ đặc biệt. Tất nhiên trong hoàn cảnh thiếu thốn chung của đất nước, chế độ này tốt hơn so với mặt bằng chung, nhưng khó có thể đầy đủ.
Năm 1964, khi lên 9 tuổi, nhà nghiên cứu Cao Tự Thanh đã xa gia đình ra miền Bắc học tập trong ngôi trường nội trú. Cũng như những học sinh miền Nam khác, trong ông, những ký ức về khoảng thời gian ấy chưa khi nào phai mờ: “Khi vào trường học, chúng tôi không phân biệt xuất thân của mỗi người mà sống hòa đồng như trong một gia đình mới, hay đúng hơn là cả cộng đồng, môi trường xã hội mới. Không chỉ học tập với các thầy cô, chúng tôi còn “đào tạo” lẫn nhau như hát, đàn, đá bóng…”. Dù vậy, cuộc sống xa gia đình từ nhỏ góp phần tạo nên tính cách, ảnh hưởng tới cách ứng xử của học sinh miền Nam với 2 mặt “phải” và “trái”. “Học sinh miền Nam thường là những người có năng lượng sống mạnh mẽ”, nhà nghiên cứu Cao Tự Thanh cho biết. Tuy nhiên, theo ông, họ lại thiếu nhiều kỹ năng trong cuộc sống, chẳng hạn như chuyện nữ sinh vụng về không biết nấu ăn, đi chợ, trả giá, hay nhiều nam sinh không biết gấp chăn màn… là bình thường.
Bìa sách Học sinh miền Nam - Tư liệu và kỷ niệm
|
Các cô bé, cậu bé cũng phải chịu nỗi cô đơn lớn khi xa gia đình. Ông Tống Quang Anh - một trong những học sinh miền Nam năm xưa, tập kết ra bắc từ năm 1954 nhớ lại: “Tết đến ở các trường học sinh miền Nam, những đứa có cha có mẹ, gia đình thì được người thân đón về sum họp. Đối với bọn tôi, sự khao khát mái ấm gia đình chỉ là khát khao, như những đứa trẻ trông ngóng ông bụt, bà tiên”. Theo gia đình tập kết ra bắc khi mới lên 3 tuổi, bà Đặng Thị Mai ngẫm lại thấy mình may mắn bởi dù sống xa gia đình nhưng vẫn biết còn mẹ, còn cha. “Một số bạn tôi không được như vậy, cô đơn, trơ trọi trên đời, không biết chắc chắn quê hương mình là ở đâu, chỉ có bạn bè trong lớp là gia đình, cô bảo mẫu là “má”, có bạn gần cuối đời mới tìm được mẹ, nhưng cũng có bạn không được cái hạnh phúc ấy”, bà Mai chia sẻ.
|
||||||||||||||||
Theo Ngọc An - TNO
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
HỒ DZẾNH
Hồi kýMai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này
NGUYỄN DU -
LÝ HOÀI THU
Tôi nhớ… một chiều cuối hạ năm 1972, trên con đường làng lát gạch tại nơi sơ tán Ứng Hòa - Hà Tây cũ, lần đầu tiên tôi nhìn thấy thầy. Lúc đó lớp Văn K16 của chúng tôi đang bước vào những tuần cuối của học kỳ II năm thứ nhất. -
PHẠM THỊ CÚC
(Tặng bạn bè Cầu Ngói Thanh Toàn nhân Ngày Thương binh Liệt sĩ)
-
Người ta vẫn nói Tô Hoài là “nhà văn của thiếu nhi”. Hình như chưa ai gọi ông là “nhà văn của tuổi già”. Cho dù giai đoạn cuối trong sự nghiệp của ông – cũng là giai đoạn khiến Tô Hoài trở thành “sự kiện” của đời sống văn học đương đại chứ không chỉ là sự nối dài những gì đã định hình tên tuổi ông từ quá khứ - sáng tác của ông thường xoay quanh một hình tượng người kể chuyện từng trải qua nhiều thời kỳ lịch sử, nhiều thăng trầm của đời sống, giờ đây ngồi nhớ lại, ngẫm lại, viết lại quá khứ, không phải nhằm dạy dỗ, khuyên nhủ gì ai, mà chỉ vì muốn lưu giữ và thú nhận.
-
CAO THỊ QUẾ HƯƠNG
Tôi được gặp và quen nhạc sĩ Trịnh Công Sơn vào những ngày đầu mùa hè năm 1966 khi anh cùng anh Trần Viết Ngạc đến trụ sở Tổng hội Sinh viên, số 4 Duy Tân, Sài Gòn trình diễn các bài hát trong tập “Ca khúc da vàng”.
-
THÁI KIM LAN
Lớp đệ nhất C2 của chúng tôi ở trường Quốc Học thập niên 60, niên khóa 59/60 gồm những nữ sinh (không kể đám nam sinh học trường Quốc Học và những trường khác đến) từ trường Đồng Khánh lên, những đứa đã qua phần tú tài 1. -
Nhung nhăng, tần suất ấy dường như khá dày, là ngôn từ của nhà văn Tô Hoài để vận vào những trường hợp, lắm khi chả phải đi đứng thế này thế nọ mà đương bập vào việc chi đó?
-
Tôi được quen biết GS. Nguyễn Khắc Phi khá muộn. Đó là vào khoảng đầu những năm 80 của thế kỉ trước, khi anh được chuyển công tác từ trường ĐHSP Vinh ra khoa Văn ĐHSPHN.
-
Năm 1960, tôi học lớp cuối cấp 3. Một hôm, ở khu tập thể trường cấp 2 tranh nứa của tôi ở tỉnh, vợ một thầy giáo dạy Văn, cùng nhà, mang về cho chồng một cuốn sách mới. Chị là người bán sách.
-
DƯƠNG PHƯỚC THU
LTS: Trên số báo 5965 ra ngày 07/02/2014, báo Thừa Thiên Huế có bài “Vài điều trong các bài viết về Cố Đại tướng Nguyễn Chí Thanh”, của tác giả Phạm Xuân Phụng, trong đó có nhắc nhiều đến các bài viết về Đại tướng đã đăng trên Sông Hương số đặc biệt tháng 12/2013 (số ĐB thứ 11), và cho rằng có nhiều sai sót trong các bài viết đó.
-
NGUYỄN THỊ PHƯỚC LIÊN
(Thương nhớ Cẩm Nhung của Hương, Lại, Nguyệt, Liên) -
BÙI KIM CHI
Trời cuối thu. Rất đẹp. Lá phượng vàng bay đầy đường. Tôi đang trong tâm trạng náo nức của một thoáng hương xưa với con đường Bộ Học (nay là Hàn Thuyên) của một thời mà thời gian này thuở ấy tôi đã cắp sách đến trường. Thời con gái của tôi thênh thang trở về với “cặp sách, nón lá, tóc xõa ngang vai, đạp xe đạp…”. Mắt rưng rưng… để rồi… -
LÊ MINH
Nguyên Tư lệnh chiến dịch Bí thư Thành ủy Huế (*)… Chỉ còn hai ngày nữa là chiến dịch mở; tôi xin bàn giao lại cho Quân khu chức vụ "chính ủy Ban chuẩn bị chiến trường" để quay về lo việc của Thành ủy mà lúc đó tôi vẫn là Bí thư.
-
NGUYỄN KHOA BỘI LAN
Cách đây mấy chục năm ở thôn Gia Lạc (hiện nay là thôn Tây Thượng) xã Phú Thượng có hai nhà thơ khá quen thuộc của bà con yêu thơ xứ Huế. Đó là bác Thúc Giạ (Ưng Bình) chủ soái của Hương Bình thi xã và cha tôi, Thảo Am (Nguyễn Khoa Vi) phó soái. -
(SHO). Nhân dân Việt Nam khắc sâu và nhớ mãi cuộc chiến đấu can trường bảo vệ biên giới tổ quốc thân yêu tháng 2/1979. Điều đó đã thêm vào trang sử hào hùng về tinh thần bảo vệ chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của dân tộc.
-
NGUYỄN CƯƠNG
Có nhiều yếu tố để Cố đô Huế là một trung tâm văn hóa du lịch, trong đó có những con đường rợp bóng cây xanh làm cho Huế thơ mộng hơn, như đường Lê Lợi chạy dọc bên bờ sông Hương, đường 23/8 đi qua trước Đại Nội, rồi những con đường với những hàng cây phượng vỹ, xà cừ, bằng lăng, me xanh... điểm tô cho Huế. -
HOÀNG HƯƠNG TRANG
Cách nay hơn một thế kỷ, người Huế, kể cả lớp lao động, nông dân, buôn bán cho đến các cậu mợ, các thầy các cô, các ông già bà lão, kể cả giới quý tộc, đều ghiền một lại thuốc lá gọi là thuốc Cẩm Lệ. -
PHẠM HỮU THU
Với tư cách là Bí thư Tỉnh ủy lâm thời và Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (Việt Minh) của tỉnh Thừa Thiên - Huế, đầu năm 1942, sau khi vượt ngục trở về, đồng chí Nguyễn Chí Thanh đã có quãng thời gian gắn bó với vùng đầm Cầu Hai, nơi có cồn Rau Câu, được Tỉnh ủy lâm thời chọn làm địa điểm huấn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Để đảm bảo bí mật và an toàn, Tỉnh ủy đã chọn một số cơ sở là cư dân thủy diện đảm trách việc bảo vệ và đưa đón cán bộ.
Số cơ sở này chủ yếu là dân vạn đò của làng chài Nghi Xuân. -
TRẦN NGUYÊN
Thăm Khu lưu niệm Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, như được trở về mái nhà thân thương nơi làng quê yêu dấu. Những ngôi nhà bình dị nối nhau với liếp cửa mở rộng đón ánh nắng rọi vào góc sâu nhất. -
PHẠM HỮU THU
Nhân kỷ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22 - 12“Có những sự thật quá lớn lao của một thời, đến nỗi hậu thế nhìn qua lớp sương mù của thời gian, không thể nào tin nổi” (Nhà văn Phùng Quán).
.png)
.png)
