Nhận dạng

Đón bó hoa, Lai nghiêng nghiêng mái đầu đáp lễ, nụ cười nơi khóe miệng như cánh hoa hé nở. Cùng ánh mắt vui vui rạng ngời vẻ đẹp ngọt ngào, êm dịu của tuổi gần bốn mươi, mà ai gặp cũng khó quên, một cảm xúc mến mến, thương thương... Nhưng bỗng, đôi mày nét ngang trên khuôn mặt rạng ngời ấy nhíu lại, làm các đường nhăn mờ quanh mi, quanh miệng bỗng hiện về hội tụ. Sự hội tụ ấy chẳng hợp chút nào trên khuôn mặt trái xoan xinh xắn, dịu dàng mà rất đỗi cương trực của Lai. Có lẽ Lai khó chịu! Vì đâu đây có váng mây đen đã từng len lỏi vào bầu trời xanh, trong thế giới tâm hồn Lai thì phải?

Không lẽ, từ nét mặt hân hoan của người tặng hoa chúc mừng Lai, đã gây cho Lai một cảm giác quen quen, là lạ... Mà dù quen, dù lạ Lai vẫn phải trấn tĩnh lòng mình, để nói lời cảm ơn trong âm điệu trầm lắng nhiều do dự...

Ánh mắt, nét mặt là lạ của người chưa kịp quen trong hội diễn, tặng hoa mình là ai? Trở về vị trí mà Lai thu gọn tóc xõa trước trán như dọn lối cho bộ nhớ tua lại, những gương mặt đã gặp trong cuộc đời mình. Vị ấy là ai? Là ai? Mà hiện đang là thư ký của ban giám khảo hội diễn. Lai chỉ thường nhìn vị ấy, từ góc độ cũng như nhìn các vị giám khảo. “ Tất cả các vị đều có chung một công việc, một nét mặt nghiêm nghị, mệt mỏi với giờ giấc và công việc...” Nhưng tên các vị là gì, thì Lai nhớ người nọ sang người kia. Vì Lai còn mãi vui gặp gỡ với những người đồng nghiệp xa gần, mới cũ rất đáng mến của Lai.

Lời giới thiệu của trưởng đoàn: “ Thành phần đến dự tổng kết của đoàn trong đợt này tham gia hội diễn lần này, ngoài các đồng chí... Chúng ta rất vui là có đồng chí Tần Khê cán bộ nghiệp vụ, chuyên viên trung tâm câu lạc bộ... Đồng chí chính là thư ký số một của ban giám khảo hội diễn như chúng ta đã biết...”

À. Thế là Lai được biết người tặng hoa mình tên là Tần Khê. Tần Khê nheo mắt hướng về phía Lai nháy... Làm các nốt rỗ trên da mặt cứ nở ra lại co vào. Càng nhịp nhàng hơn khi nụ cười khóe mép hùa theo rất điệu đàng, nhưng chính vị đang cố ý che đỡ hàm răng mái hiên của mình, cứ luôn chực vào bờ môi... Nếu Tần Khê không ghé dung nhan sát Lai nói nhỏ: “ Anh rất có công với ý kiến về huy chương của em đấy nhé...” Khi vị trao hoa cho Lai, cũng là dịp Lai chiêm kỹ được từng nốt rỗ của vị ấy. Nhưng càng nhìn gần, nhìn kỹ Lai càng thấy quen quen, là lạ...

Từ khó chịu rồi ngờ ngợ và lúc này Lai thật sự lúng túng... Không lẽ. Không lẽ... Người ấy là? Là số những người đàn ông đã từng ân ái với Lai trong chốc lát ư???

Không. Không thể. Vì những năm tháng Lai lang thang “ đi bụi”, đã không biết bao gã đàn ông cùng Lai trong chốc lát. Lai có nhớ mặt ai bao giờ. Nếu có kẻ gọi Lai: “ Này em Lai, nàng Kiều của thế kỷ hai mươi, đã cùng anh vui vẻ đến bốn lần mà không nhận ra anh sao?” Lai đành buông lời “ xin lỗi” nhưng rồi Lai cũng chẳng nên nhớ đến họ để làm gì... nhớ, chỉ thêm phiền họ và khổ cho Lai mà thôi.

Tần Khê không thể là số đàn ông mà Lai từng cố quên được, vì ánh mắt hấp háy với cái mặt tổ ong và hàm răng mái hiên kia. Thì chỉ nhỡ gặp một lần, ai cố muốn quên cũng khó. Song gã là ai? Thì Lai vẫn chưa nhớ chính xác được. Phân vân day dứt mỗi lúc một dồn dập. Lai muốn mình có thể lạnh lùng, chai lỳ như hơn mười năm trước để có thể, dửng dưng với ánh mắt hấp háy của Tần Khê đang chiếu tướng vào Lai liên tiếp kia...

Thôi, Tần Khê là ai cũng là qúa khứ... Bây giờ là lúc chia tay với những người đồng nghiệp thân yêu của Lai. Lai phải vui, phải hò hét, phải cùng chúc nhau nâng cốc bia, ly rượu say say, ngọt ngào...

Nhưng thật trớ trêu, cái điều Lai kỵ nhất lại giúp Lai nhận ra Tần Khê là ai. Tần Khê chính là kẻ “ ăn bẩn”. Kẻ “ ăn bẩn” có tên là Tàu Khé của hai mưới năm trước đây...

Đã là kẻ “ ăn bẩn” thì cái chân tướng không thể che lấp bởi những lời nói hoa mỹ hay cái điệu bộ kiểu cách của họ cho dù thời gian có lùi xa, hay hình dạng đã đổi...

Không lẽ cách “ ăn bẩn” cũng được sử dụng như một vũ khí để tiến thân? Không. Không thể thế được. Nhưng nếu còn thế. Thì, ôi! Sẽ còn những số phận phải chịu đắng cay, cơ cực như Lai. Thật buồn...

Đã gần hai thập niên, Lai cũng khó nhận ra Tần Khê là ai, với cái thân hình tương đối bệ phệ và hàm râu quai nón, cố để che lấp phần nào cái mái hiên phía trong, nhưng nó chỉ thêm lởm khởm mà thôi. Có lẽ thế, mà Lai càng thấy quen, thấy lạ. Nhưng phải nhìn Tần Khê ăn. Thì dù, nay Tần Khê đã là một chuyên viên của cơ quan nào đi nữa, Tần Khê ăn vẫn không sạch.

Ấn tượng ấy sẽ được khẳng định rõ hơn, nếu ai được chiêm ngưỡng Tần Khê đang co chân lên ghế, chồm hỗm trong bữa tiệc hôm nay. Với cái miệng râu lổm chổm, nhồm nhoàm đầy thức ăn mà răng vẫn xiết chặt, ken két để dung dịch các thứ trong ấy đã được nghiền, không kịp xuôi vào. Mà cứ ứa ra trắng mép... Mắt lại luôn hấp háy chiếu theo mười quân đang bươn đảo trong đĩa thức ăn, tìm miếng ăn vừa ý. Thi thoảng tay còn đưa lên quẹt quẹt ngang mép. Mặc cho ai quanh mâm đã đứng lên hay ngồi xuống. Thì đối với Tần Khê cũng là việc tùy lòng. Phải chăng, đó là biểu hiện đức tính hồn nhiên, vô tư của Tần Khê đã quên rằng mình là người hào hoa, lịch thiệp trong giao tiếp... Nhưng lúc ăn, thì không ai nhận ra vị trí là người nữa.

Thật may, cảm giác lờm lợm đã lâu, nay vừa xuất hiện trong Lai được đẩy lùi vì khoảng cách giữa Lai và Tần Khê được nới rộng dần. Bởi những cánh tay đua chen nâng cốc chúc tụng, của những người đang hâm mộ vị thư ký số một, trong ban giám khảo hội diễn với những thông tin nửa kín, nửa hở về giải thưởng. Khoảng cách ấy giúp Lai có thời gian quan sát, mà suy nghĩ đến sự đời... Cũng lạ, cũng cái chân tướng “ăn bẩn” bằng cách này hay cách khác, thì không ít kẻ đã thành đạt, nhanh hơn người sợ “ ăn bẩn”. Ừ, có người đã nói: “ đó cũng là một tiêu chuẩn để tiến thân cơ mà...”

- Tôi hân hạnh được đón tiếp em, nào xin cạn ly để mừng thành công của em. Và cuộc hội ngộ này...

Lai giật nảy người, hơi lúng túng với ân huệ bất ngờ của Tần Khê đang đưa cốc bia sát miệng Lai. Lai đỡ vội cốc bia gạt nhẹ sang bên, cũng là động tác chạm cốc với người chúc mừng mình. Nụ cười nửa miệng duyên dáng, và lời “ cám ơn” khi ánh mắt Lai chiếu thẳng vào long nhân Tần Khê, làm Tần Khê hơi lùi lại một chút nhưng ánh mắt vãn dán chặt vào Lai. Mọi người như hiểu ý vị thư ký số một muốn gì?... Họ làm hiệu cho nhau dồn dần, dồn dần để Tần Khê sát vào Lai. Âm thang lanh chanh, loang choang của ly cốc chưa dứt, thì cả một miệng bia phì thẳng vào mặt Lai. Chân tướng lịch lãm của vị thư ký... đã được bộc lộ đến đỉnh cao, dù vị đã cố gìn giữ. Ngẩng mặt nhìn Tần Khê, nhìn mọi người qua những giọt mưa nhầy chảy trên má. Lai bất động trong ít phút dường như mọi người cũng cảm nhận đủ... Lai nâng tà áo dài, tay run run thấm nhẹ những vết bẩn. Mùi bia vốn đã nồng, Lai ít khi chịu được. Thế mà, nay lại từ miệng kẻ ăn không sạch phun ra, thì quả là: mùi không những nồng, mà còn hăng hắc nữa. Mọi người im lặng, Lai cũng thế, nhưng Lai được cơ hội thoát ra ngoài để tẩy rửa, để không phải chứng kiến những lời có cánh đang vây kín Tần Khê.

- Ôi! Tại anh xúc động quá. Người đẹp này có điện từ không cùng tần số với anh rồi.

- Anh để các em lau mặt, lau quần áo cho anh. Anh ngồi chờ một lát, là có xe đón anh về nghỉ.

- Hình như anh không được khỏe, vậy mà anh vẫn đến với đoàn chúng em. Đúng là diễm phúc lớn cho cả đoàn. Chúng em cám ơn anh.

- Dạ. Đoàn chúng tôi rất biết ơn anh đã đến. Đoàn có chút quà biếu anh. Mong anh nhận cho... Đoàn trưởng đặt phong bì vào tay Tần Khê, Tần Khê vuốt vuốt thấy cộm, nên nhếch mép cười và bắt chặt tay đoàn trưởng “ cám ơn, cám ơn các cậu hơi nhiêu khê”.

Đời lạ thế! Người bị phun bẩn vào mặt, thì lẳng lặng mà lui, còn kẻ phun bẩn người khác thì... Không lẽ đó là sự khuyến khích cùng nhau, lần sau cứ thế mà làm chăng?

Mặc dù đã bao năm liên hệ cùng làm việc với nhau, họ chẳng lạ gì nhau. Bởi Tần Khê chính là vị trưởng phòng văn hóa huyện vùng cao, tên cũ là Tàu Khé theo đúng tập tục của dân tộc Mèo. Còn mẹ Tàu Khé lại là con gái miền xuôi. Theo gia đình đi khai phá miền ngược, rồi được cha mẹ gả chồng cho trai bản Mèo. Chính vì thế mà Tàu Khé luôn được nâng đỡ và ưu tiên, từ anh thanh niên chưa hết cấp hai tham gia văn nghệ huyện, được đề cử làm trưởng phòng văn hóa huyện, rồi lại được chọn đi Đại học chuyên tu văn hóa, lại còn được ưu tiên chuyển về trung tâm phương pháp câu lạc bộ... Tàu Khé được hưởng đặc ân là người vùng cao với cái gien pha trộn, một thuận lợi cho chân tướng có sẵn của vị để có thể nhanh chúng thay tên, đổi dạng...