Nhà văn Lê Văn Thảo, sống mãi với bạn đọc

14:16 22/03/2017

Sáng 21-3, tại trụ sở Hội Nhà văn TPHCM, đã diễn ra buổi ra mắt tập tiểu luận, phê bình Nhà văn Lê Văn Thảo trong lòng đồng nghiệp do Hội Nhà văn TP thực hiện (NXB Hội Nhà văn xuất bản).

Gia đình, bạn bè và đồng nghiệp của nhà văn Lê Văn Thảo trong buổi ra mắt sách

Gần gũi, sâu sắc và trầm lắng

Nhà văn Trung Trung Đỉnh nhớ lại: “Lâu lắm rồi, tôi cứ gọi Lê Văn Thảo là Ông cá Hô (tên một tác phẩm của Lê Văn Thảo). Ông cá Hô viết văn, không bao giờ làm văn. Anh không bao giờ quá nghiêm trọng việc gì, kể cả viết văn. Ở bất cứ cương vị nào, bất kỳ cuộc to nhỏ nào, anh cũng bình thường không chút lo lắng hay lên gân tranh cãi, cao đàm khoát luận. Anh bảo, nhà văn bình thường thôi! Sống bình thường, viết bình thường, không dạy dỗ được ai và giáo huấn được cho ai”.

Có lẽ cũng chính vì cái chất “bình thường”, không nặng nề lên gân đó, nên đọng lại trong tâm trí người thân, bạn bè, đồng nghiệp và nhất là với những bạn đọc yêu mến văn Lê Văn Thảo luôn là hình bóng một con người giản dị, dễ gần. Nhà văn Trần Nhã Thụy nhớ lại những ngày đầu từ vùng quê lên TP mưu sinh, giữa chật vật kiếm sống và những mơ mộng tuổi trẻ, anh tự nhận mình đã may mắn gặp nhiều người tốt, trong đó có nhà văn Lê Văn Thảo, khi đó là Phó Tổng biên tập Tuần báo Văn nghệ TPHCM. Không dạy dỗ về nghề viết, không giáo điều về cuộc sống, cái mà một cây bút trẻ mới chập chững vào nghề học được ở ông là cách sống, cách đối diện với những vấn đề của cuộc đời “như một người đàn ông thực thụ”, điều mà bây giờ chẳng thấy ai dạy.

Hình ảnh giản dị, thân thuộc đó của nhà văn Lê Văn Thảo không chỉ khắc họa ở tâm trí một cá nhân cụ thể nào, nó được thể hiện ở mọi người từng tiếp xúc với ông. Đó là người đồng đội, họa sĩ Trang Phượng, người mà “gặp nhau trên chiến trường nhiều hơn ở cơ quan”, đó là cây bút nữ Trầm Hương “luôn nhớ về chú, một bậc tiền bối gần gũi, luôn khuyến khích những cây bút trẻ phải viết, đừng lo sợ đánh giá của xung quanh”. Hay cũng có khi là câu chuyện của nhà văn Trần Quốc Toàn về sự tôn trọng của một nhà văn giữ cương vị lãnh đạo đối với một tác giả còn chưa mấy tên tuổi. Ấn tượng về ông luôn là một trí thức viết văn, một con người giản dị, bình dân và gần gũi, bất kể ông đang ở vai trò nào, nhà văn hay người quản lý văn hóa.

Văn chương lớn lao từ những điều nhỏ bé

Dù chính nhà văn Lê Văn Thảo đã tự nhận xét là “nhà văn bình thường thôi” nhưng với giới phê bình, ông lại là một tác giả điển hình của văn chương Nam bộ. PGS-TS Võ Văn Nhơn (Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM), một chuyên gia về văn học Nam bộ, khẳng định, nhà văn Lê Văn Thảo là người kế thừa xuất sắc truyền thống văn chương Nam bộ. Đó là chất ngôn ngữ xuất phát từ đời thường, gần gũi với đời thường, dễ đọc nhưng lại hàm chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc.

Văn của nhà văn Lê Văn Thảo có thể chia thành hai thời kỳ, chiến tranh và đổi mới. Với thời chiến, như đánh giá của nhà phê bình Nguyễn Thị Phương Thúy, văn ông đa dạng và phong phú, ông viết về người lính, về người mẹ, người vợ, người con… từ chiến khu, bưng biền bát ngát, đến những ngóc ngách của đô thành Sài Gòn trong những trận đánh lớn. Văn ông ngôn từ đơn giản nhưng hình ảnh lại sống động, bởi chúng được chưng cất từ chính trải nghiệm của ông. Ông từng phải chôn cất em gái sau trận bom, tự tay khâm liệm những người đồng đội như nghệ sĩ Trần Hữu Trang, Lê Anh Xuân… Tất cả những tích lũy đó được ông nung nấu, viết lên Một ngày và một đời. Điểm chung của giai đoạn này là dù đau thương, mất mát nhưng ở mỗi tác phẩm đều chứa đựng một niềm tin không gì lung lay được.

Tiến sĩ Trần Hoài Anh cho rằng, nhà văn Lê Văn Thảo hiền lành, nhẹ nhàng nhưng thâm trầm và sâu sắc. Những tác phẩm của ông sau này hàm chứa những câu chuyện nhẹ nhàng, đó là cả một cõi nhân sinh lớn, cõi nhân sinh của thời kỳ đổi mới, nơi con người phải đối diện với những điều không còn như trước. Vì vậy, đến với văn chương của ông, ai cũng cảm thấy cuộc đời mình trong đó.

Nhà báo Lê Tiền Tuyến, Phó Tổng biên tập Báo SGGP, kể về những kỷ niệm với ông, một người rất dân dã và dí dỏm trong sinh hoạt hàng ngày, thế nhưng, khi bước vào công việc, ông lại là người vô cùng nghiêm túc, trách nhiệm. Nhiều lần đảm đương vai trò chủ tịch hội đồng giám khảo các cuộc thi viết phóng sự - ký sự nhân các dịp kỷ niệm lớn của đất nước do Báo SGGP tổ chức, bao giờ ông cũng làm hết sức mình, giải thưởng không bao giờ bị điều tiếng, tranh cãi. Không những thế, ông còn được xem là một người luôn ủng hộ, dìu dắt các nhà văn trẻ. Trong cuộc thi viết cũng do Báo SGGP tổ chức, một cây bút còn khá trẻ đã cùng đoạt giải cao nhất với một nhà văn lão thành nổi tiếng. Có ý kiến cho rằng, như thế e không phù hợp, nhà văn Lê Văn Thảo đã cương quyết bảo vệ quan điểm của mình: giải không quy định tuổi mà chỉ quy định tác phẩm xứng đáng. Cuối cùng, giải đã được trao cho cả hai tác giả ở hai thế hệ khác nhau và được đánh giá cao về chất lượng, không có bất cứ điều tiếng nào sau đó.

Nguồn: Tường Vy – SGGP






 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Xuân Diệu thuộc tầng lớp trí thức Tây học nhưng từng có tới 10 năm học làm thơ cổ điển, bởi thế ông nắm rất vững các kỹ xảo thơ ca truyền thống, thấy được sự đắc địa trong các sáng tác thơ ca cổ điển để phát hiện về các điển phạm của hệ thống nhà thơ cổ điển Việt Nam.

  • Cùng thời điểm, nhà văn Bích Ngân giới thiệu đến bạn đọc 3 tập sách: Anh nhớ em muốn chết!Tiếng gọi bến bờ và Đường đến cây cô đơn, do NXB Tổng hợp ấn hành. 

  • Nhằm giúp các bạn học sinh có một nền tảng kiến thức văn học phong phú, vững vàng, NXB Kim Đồng tổ chức biên soạn Tủ sách Văn học trong nhà trường, với sự tham gia biên soạn, tuyển chọn, bình giảng của các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực này.

  • Nhằm giúp các bạn học sinh có một nền tảng kiến thức văn học phong phú, vững vàng, Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức biên soạn Tủ sách Văn học trong nhà trường, với sự tham gia biên soạn, tuyển chọn, bình giảng của các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực này.

  • Nhìn từ phía viết văn, nghề báo giúp người làm văn chương có cảm quan hiện thực bén nhạy, tinh tế, sự dấn thân mạnh mẽ, vốn liếng ngôn từ sống động, cập nhật. Nhìn từ phía nghề báo, năng lực văn chương giúp người làm báo kỷ luật ngôn ngữ cao độ, khả năng liên tưởng dồi dào, lối viết biến hóa và linh hoạt, và nhất là khát vọng sáng tạo những tác phẩm có sức sống lâu bền.

  • Nói thế vì còn có Dương Tường của báo, của thơ, của văn. Nhưng Dương Tường dịch là được biết đến nhiều nhất. Nhắc tên Dương Tường, bạn đọc cả nước đều biết đó là một dịch giả. Và đều tỏ lòng khâm phục tài dịch của ông.

  • Sáng 6-9, tại Nhà sách Cá Chép (115 Nguyễn Thái Học, Hà Nội) đã diễn ra buổi ra mắt bản dịch đầy đủ “Hán Sở diễn nghĩa” và giới thiệu bộ sách “Hán Sở diễn nghĩa liên hoàn họa”, với sự tham gia của dịch giả Châu Hải Đường, nhà báo Yên Ba và nhà sưu tập Từ Xuân Minh.

  • Có một “Tây Tiến” trong thơ và cũng có một “Tây Tiến” bằng văn xuôi. Đó chính là những gì chứa đựng trong tập hồi ký “Đoàn binh Tây Tiến” của nhà thơ Quang Dũng vừa được nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt bạn đọc. Tập hồi ký thuật lại sinh động và chi tiết quãng thời gian Quang Dũng tham gia đoàn quân Tây Tiến.

  • Có người trực tiếp cầm súng chiến đấu ở chiến trường, có người bước chân vào quân ngũ khi đất nước đã hòa bình. Dù ở thời bình hay thời chiến, bằng tài năng và trải nghiệm của mình, họ đã và đang được xem là những nhà văn của lính, khi mang đến những tác phẩm gợi nhớ về quá khứ hào hùng.

  • Hội thảo "Thơ và văn xuôi ĐBSCL 45 năm" (1975 - 2020) vừa được tổ chức tại Bến Tre ngày 26-8. 

  • Chỉ tính riêng năm 2019, ngoài các bài viết, thơ đăng rải rác trên các báo, Nguyễn Hồng Vinh đã xuất bản hai tập sách: Xanh mãi (quý 2) và Giữ lửa tập 3 (quý 3).

  • Nhà văn chiến trường là những người gánh trên vai 2 sứ mệnh: chiến đấu và viết. Việc viết có thể diễn ra giữa những ngày bom rơi đạn nổ, cũng có thể sau khi đã lặng im tiếng súng. Họ viết như là một sứ mệnh không chỉ cho riêng mình. Nhà văn Đoàn Tuấn là một trong những người như vậy.

  • Chưa khi nào chúng ta được chứng kiến một nền văn học trẻ sôi động và không ngừng cập nhật như lúc này, cho dù đang ở tình trạng được đón chào khá nồng nhiệt nhưng lại dễ dàng bị lãng quên nhanh chóng. Có người tạo được dấu ấn nhất định, có người vẫn chưa định hướng cho bản thân và sáng tác thiếu nhiều yếu tố...

  • Sáng ngày 8/8, NXB Trẻ tổ chức buổi ra mắt sách của 3 nữ nhà văn – nhà báo: Võ Thị Xuân Hà với tập truyện ngắn “Chuyện của các nhân vật có thật trên đời”, Thùy Dương với tiểu thuyết “Lạc lối” và Y Ban với tập truyện ngắn “Có thể có có thể không”.

  • Những tác phẩm được tặng thưởng và hỗ trợ hàng năm là các công trình, bài viết lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật có chất lượng tốt được các nhà xuất bản, các báo, đài, tạp chí công bố hàng năm.

  • Năm nay, tổng số có 86 tác phẩm, trong đó có 37 sách, 49 bài viết và chương trình phát thanh được các cơ quan, đơn vị đề nghị xét tặng thưởng.

  • Phan Nhân 1972 với 400 trang sách có thể xem là cuốn hồi ký của một thế hệ học sinh trường chuyên Phan Bội Châu (thành phố Vinh, Nghệ An), còn gọi là trường Phan, được xem là trường chuyên THPT đầu tiên được thành lập tại miền Bắc Việt Nam, từ năm 1974.

  • Khi các trường ca: Đổ bóng xuống mặt trờiTrên đường và Ngày đang mở sáng của nhà thơ Trần Anh Thái lần lượt xuất hiện vào các năm 1999, 2004, 2007 trên thi đàn, nó ngay lập tức thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu, phê bình hàng đầu cùng nhiều độc giả yêu thơ.

  • Cả cuộc đời nhọc nhằn với những con chữ, nhà văn - nhà báo Trần Bạch Đằng đã sống trọn vẹn với cách mạng, nghề viết và đồng đội.

  • Ở giai đoạn nào Hoài Thanh cũng có đóng góp quan trọng cho sự nghiệp văn học của đất nước. Mỗi bài viết của ông đều ghi nhận tài năng phê bình kiệt xuất, tấm gương sống trung thực và lao động bền bỉ.