Người nhận mình là Đactanhang

16:56 10/03/2010
BẾ KIẾN QUỐCNăm ấy, vào quãng mùa hè 1982, khi đang trực Ban văn xuôi của báo Văn Nghệ, tôi nhận được một bản thảo truyện ngắn kèm theo lời nhắn: “ Cái truyện này rất quan trọng đối với tôi. Rất mong được tòa soạn đọc kỹ và cho ý kiến. Mấy hôm nữa tôi sẽ quay lại”.

Nhà văn Nguyễn Văn Thọ - Ảnh: xaluan.com

Tôi đọc ngay, và thấy đó là một truyện ngắn hay, viết về đề tài chiến tranh, tác giả có giọng văn trữ tình trong sáng và rất trân trọng những kỷ niệm của thời cầm súng vừa qua. Mấy hôm sau, tác giả truyện ngắn đó tới tòa soạn: một thanh niên cao gầy, xương xẩu, rắn chắc, má hóp, lưỡng quyền cao, trán dô, hốc mắt sâu, ánh mắt sắc... trông hơi dữ tướng. Tôi không hề hình dung tác giả của cái truyện ngắn đầy chất thơ kia lại là người như vậy. Khi tôi nói lại nhận xét của mình về truyện của anh, tác giả không giấu sự sung sướng, bắt tay tôi chặt đến hơi đau, và cười ha hả: “ Có thế chứ! Có thế chứ!” Rồi sau khoảng một hai tuần, truyện ngắn ấy được in ra. Đó là truyện “ Sương rơi” truyện ngắn đầu tay của Nguyễn Văn Thọ. Tình bạn thân thiết của chúng tôi cũng bắt đầu từ năm ấy, cho tới giờ.

Thọ có tướng con nhà võ nhiều hơn là con nhà văn: đi đứng mạnh mẽ, giọng nói oang oang, tay chân cứng cỏi. Thoạt trông, người ngoài có thể hơi... ngài ngại. Giới thiệu Thọ với người khác, bao giờ tôi cũng phải chua thêm: “ Trông tướng tá như thế, nhưng bên trong là một con người rất mềm yếu, hơi ủy mị nữa đấy! Và cực kỳ tốt bụng! Một người nghĩa hiệp!” Lời giới thiệu đó của tôi luôn luôn được bạn bè chứng nhận là rất đúng về Thọ, khi họ đã tiếp xúc với anh.

Chúng tôi thường gọi anh với cái tên thân mật: “ Thọ Muối”. Bởi, khi tôi quen Thọ, anh đang làm Chánh văn phòng Tổng công ty Muối. Khi ấy, tôi đã đùa tặng Thọ một câu trong Kinh Thánh: “ Các ngươi là muối của đất...” Thọ rất thích câu đó, về sau, anh còn có một truyện ngắn đặt tên là “ Muối mặn” in trên báo Văn Nghệ (Từ gợi ý của cốt truyện này, Lưu Quang Vũ đã viết vở kịch “ Muối mặn tình đời”)

Những truyện ngắn của Nguyễn Văn Thọ đúng như con người anh: giàu tình nhân ái, giàu chất trữ tình. Và phần lớn đều viết về người lính. Nhiều năm cầm súng trực tiếp chiến đấu ngoài chiến trường, Nguyễn Văn Thọ giữ nguyên vẹn trong con người mình phẩm chất của một người chiến sĩ có lý tưởng. Cho đến tận bây giờ, dù thời cuộc đã có bao đổi thay... Đọc truyện ngắn mới nhất của anh, truyện “ Vườn Maria” (đăng trên Văn Nghệ đầu năm 1999), ta sẽ nhận ra điều ấy.

Nguyễn Văn Thọ vẫn là một người lính, ngay cả khi anh được rời quân ngũ về công tác ở Tổng công ty Muối, ngay cả khi anh sang làm đội trưởng một đội lao động Việt Nam ở bên Cộng hòa Dân chủ Đức, ngay cả khi bức tường Bá Linh sụp đổ và anh ở lại kiếm sống tự do. Tôi phải nói ngay rằng cho tới nay, Thọ vẫn là một đảng viên.

Bất ngờ đối với chúng tôi (B.K.Q., Đỗ Bạch Mai, Thành Chương, Nguyễn Việt Chiến, những người bạn quen biết Thọ từ khá lâu) là trong dịp về nước ăn Tết năm 1997, Tho bỗng rụt rè bộc lộ rằng anh có làm một vài bài thơ. Nhưng thật sự thì con người ấy không thể không làm thơ, không thể không bị thơ hành. Và, chỉ trong thời gian hai tháng mùa xuân năm ấy, Nguyễn Văn Thọ viết hàng chục bài thơ. Trở lại nước Đức, thơ vẫn không buông tha anh. Liên tục chúng tôi nhận được những bài thơ mới của anh fax về, nhiều khi anh đọc thơ trên điện thoại đường dài khiến ai cũng xót tiền! Và, tập thơ đầu của Nguyễn Văn Thọ xuất bản năm 1998, tập “ Mảnh vỡ”, rồi tập thứ hai năm 1999, tập “ Cửa sổ”, khẳng định rõ thêm một giọng thơ khá đặc sắc, đáng trân trọng. Thơ, từ một phía khác, cho thấy rõ hơn con người Nguyễn Văn Thọ: đằng sau tất cả những nghĩ suy dằn vặt, trăn trở trước thời cuộc, vẫn là một bản lĩnh tư tưởng, vẫn là một tình yêu thiết tha với xứ sở quê hương, vẫn là một tâm hồn giàu lòng nhân ái, thèm khát sự cảm thông, thương mến giữa người với người...

Nguyễn Văn Thọ xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn nghệ. Cha anh, họa sĩ Nguyễn Văn Thiệu, đã tốt nghiệp Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Ông còn là một nghệ nhân đàn đáy rất tài hoa. Người cha ấy có một ảnh hưởng quyết định đối với sự hình thành nhân cách của Thọ. Trong gia đình anh, còn có một người em trai, Nguyễn Thước, là quay phim của Hãng phim Thời sự, Tài liệu, và hai anh em thường coi nhau như hai người bạn cùng theo đuổi con đường nghệ thuật.

Ngoài ra, còn bạn bè. Chúng tôi có những đêm thức trắng cùng nhau ở nhà họa sĩ Thành Chương chuyện trò, đàm đạo văn chương, nghệ thuật, hoặc xúm vào sửa thơ cho nhau, tranh cãi nhiều khi nảy lửa. Cũng có nhiều đêm lang thang đường phố Hà Nội tới sáng, la cà quán ăn, quán uống, hoặc vỉa hè, chơi đùa vui vẻ cùng nhau... Trong một bài thơ, Thọ đã gán cho bộ ba Chương- Quốc- Chiến là ba chàng ngự lâm quân (theo tiểu thuyết của A. Đuyma) và tự nhận mình là Đactanhang. (Thật ra, Thọ lại nhiều tuổi nhất trong bọn). Chẳng biết chúng tôi đã phải là ba chàng ngự lâm mệt mỏi rồi chưa, nhưng Nguyễn Văn Thọ thì đúng là còn đang sung sức, đang dồi dào nhiệt huyết lắm lắm. Và chắc chắn anh chàng Đactanhang ấy sẽ còn lập được nhiều chiến công mới nữa, trong văn chương...

Hà Nội, tháng 9- 1999
B.K.Q
(132/02-2000)



 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • TRẦN HUYỀN SÂM Một mùa đông ở Stockholm của Agneta Pleijel là một hiện tượng nghệ thuật độc đáo, tiêu biểu cho tính chất “đả phá thể loại” của tiểu thuyết hiện nay. Tác phẩm dung nạp nhiều đặc tính của tiểu thuyết Châu Âu hậu hiện đại: Phép giản lược tối thiểu, lối kể chuyện tung hứng, thủ pháp lạ hoá hình thức văn bản tác phẩm, đặc biệt là kiểu tự thuật “đánh tráo” chủ thể trần thuật.

  • HỒ THẾ HÀSerenade của Peter Kihlgard là một truyện ngắn có cấu trúc hiện đại. Trước hết là ở nghệ thuật ngôn từ và điểm nhìn văn bản.

  • BỬU NAM Hình thức lạ lùng gây tò mòTrước hết về mặt hình thức, tiểu thuyết khêu gợi sự tò mò ở người đọc với cách bố trí các tiêu đề in hoa, dày đặc đến hàng trăm suốt tác phẩm, xen lẫn các tiêu đề bằng tiếng Anh “I have been calling for more than an hour... But It's me”...

  • NHỤY NGUYÊN

    Sự đặc biệt của dòng thơ hậu chiến là luôn luôn khuấy động trong cái mênh mông vô chừng tưởng đã lắng xuống những vỉa quặng lấp lánh sau 30 năm đằng đẵng.

  • PHẠM QUÝ VINH Sau khi lên nắm chính quyền ở miền Nam Việt Nam, Ngô Đình Diệm đã thi hành một chính sách đối nội hết sức phản động. Chính quyền Ngô Đình Diệm đã sử dụng nhiều thủ đoạn nham hiểm nhằm khủng bố những người kháng chiến, những người yêu nước.

  • VŨ NGỌC KHÁNHLTS: Ngày 17-11-2007, tại Văn miếu Quốc tử giám Hà Nội, Trung tâm Minh Triết Việt đã tổ chức Lễ tưởng niệm các nhà giáo Đông Kinh Nghĩa Thục. Giới trí thức học thuật của Hà Nội, nhiều thanh niên, sinh viên và hậu duệ của một số nhà Đông Kinh Nghĩa Thục (ĐKNT) đã đến dự.

  • MAI VĂN HOAN     Nhà xuất bản Văn học vừa ấn hành tập thơ Cõi lặng của Nguyễn Khoa Điềm. Cõi lặng gồm 56 bài, đa phần được viết sau khi tác giả nghỉ hưu. Điều đó cũng là lẽ thường. Các nhà thơ như Nguyễn Trãi, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến... đều như thế cả. Khi đương chức họ bận trăm công nghìn việc. Phải đến lúc nghỉ hưu họ mới sống thoải mái hơn, dành nhiều thời gian cho thơ hơn. Đọc Cõi lặng ta mới thấu hiểu tâm trạng của nhà thơ, mới nghe được nhịp đập của một trái tim nhiều trăn trở.

  • HỒNG NHU“Trường đại học của tôi” là cuốn sách thứ 4 của Nguyễn Nguyên An (tức Nguyễn Văn Vinh) trình bạn đọc trong khoảng mười năm trở lại đây. Ba cuốn trước là truyện ngắn, cuốn này là truyện dài.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊChỉ mới qua hai tác phẩm “Báu vật của đời”(NXB Văn nghệ TPHCM, 2001) và “Đàn hương hình”(NXB Phụ nữ, 2002), Mạc Ngôn - nhà văn “hạng nhất” thuộc Cục Chính trị Bộ Tổng Tham mưu Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc - đã trở nên nổi tiếng ở Việt Nam, thậm chí đã vượt lên cả những “ngôi sao” quen thuộc như Giả Bình Ao, Trương Hiền Lượng, Vương Mông... và cả nhà văn Cao Hành Kiện (Noben 2001).

  • ĐỖ XUÂN NGÂNTôi hân hạnh được đọc tác phẩm Đời hoa, tập tản văn của nhà văn Nguyễn Khắc Phê do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành 1999.

  • NGUYỄN QUANG HÀ(Đọc Lãng Đãng Mây Trời của Thanh Nhơn - NXB Thuận Hoá - năm 2001)Gấp tập thơ "Lãng đãng mây trời" lại, tôi như thấy dưới mái tóc bồng bềnh trong gió của ông là cặp mắt nhìn xa xăm, phiêu diêu, và quanh đâu đây là hương rượu nếp thơm nồng toả ra từ vành môi tủm tỉm cười của ông.

  • HOÀNG BÌNH THI (Đọc thơ HÀ MINH ĐỨC)Trong cơn mưa đầu mùa tầm tã của xứ Huế, tôi đọc lại những bài thơ của giáo sư Hà Minh Đức với một nỗi buồn riêng. Một chút ngạc nhiên mà chẳng ngạc nhiên chút nào, khi song hành với sự uyên bác trong học thuật là một tâm hồn nhạy cảm và tinh tế vô cùng.

  • LÊ THIẾU NHƠN(Tản văn và bình văn của nhà văn - nhà báo Trần Hữu Lục)Một cuốn sách tập hợp những bài báo của nhà văn Trần Hữu Lục sau nhiều năm anh đồng hành với bè bạn văn nghệ.

  • HOÀNG KIM ĐÁNGÔng nhà văn Thổ Nhĩ Kỳ này là một trong những nhà văn châm biếm đứng hàng đầu thế giới. Hai mươi năm trước, ông đã đến Việt . Sở dĩ tôi khẳng định chắc chắn như vậy, bởi tôi có trong tay dòng bút tích ghi rõ năm tháng và chữ ký của tác giả; thậm chí còn chụp ảnh kỷ niệm với ông nữa. Tấm ảnh ấy, những dòng bút tích ấy, hiện còn lưu giữ trong cuốn truyện "NHỮNG NGƯỜI THÍCH ĐÙA", sách đó Nhà xuất bản Tác Phẩm Mới của Hội Nhà văn Việt Nam xuất bản lần thứ nhất.

  • HỒ THẾ HÀ(Đọc Cho từng ánh lửa, tập thơ của Hải Trung, NXB Thuận Hoá - Huế, 1999)Sự hiện diện của thơ Hải Trung trong đội ngũ những người sáng tác trẻ ở Huế là một niềm vui sau nhiều năm lặng lẽ âu lo của nhiều người về thế hệ làm thơ kế cận của xứ sở được mệnh danh là giàu mơ mộng thi ca này.

  • NGUYỄN XUÂN HOÀNG(Đọc tập truyện "Ngôi nhà hoang bí ẩn" của Phan Văn Lợi)Tôi đọc mê mải tập truyện đầu tay của tác giả Phan Văn Lợi. Cái tựa "Ngôi nhà hoang bí ẩn" gợi trong lòng người đọc một câu hỏi ban đầu: Cuốn sách viết về cái gì đây? Càng đọc, càng bị cuốn hút khi cùng anh trở lại miền ký ức, để đi qua những năm tháng chiến tranh khốc liệt.

  • LÊ MỸ ÝSau một loạt tác phẩm và tác giả được giới thiệu trên nhiều lĩnh vực tôn giáo, triết học, văn hoá, khoa học và nghệ thuật để làm tư liệu nghiên cứu và tham khảo, trong quý một năm nay, Nhà xuất bản Văn học lại tiếp tục cho ra mắt bộ sách lớn:"Krishnamurti - cuộc đời và tư tưởng" do Nguyễn Ước chuyển ngữ. Đây là một bộ sách công phu và được nhiều độc giả chờ đợi đón đọc.

  • VĂN CẦM HẢI       (Nằm nghiêng - Thơ- Nxb Hội Nhà văn 5/2002)Trên đất Thư "viết buồn thành mưa". Dưới trời Thư "viết buồn thành gió". Giữa đời Thư "viết nỗi buồn sống".

  • TRẦN THUỲ MAIThơ Ngàn Thương bàng bạc một nỗi quan hoài. Trong thơ anh, ta luôn gặp một vẻ quyến luyến ngậm ngùi, đúng như ấn tượng từ cái bút danh của tác giả: Ngàn Thương.

  • NGUYỄN TRỌNG TẠOLTS: Vậy là đã đúng một chu kì World Cup, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường bị “cải bệnh hoàn đồng” và phải tập ăn tập nói, tập đi tập đứng lại từ đầu. Dù vậy, anh vẫn viết được và viết hay như trước.Trong dịp Festival Huế 2002, đã diễn ra một cuộc hội thảo văn học về Hoàng Phủ Ngọc Tường nhân bộ tuyển tập của anh được Công ty Văn hóa Phương ấn hành.Sông Hương xin trân trọng giới thiệu một số ý kiến đã thành văn được trình bày trong hội thảo đó.