Người đàn bà mặc chiếc váy cũ(*)

15:07 10/08/2009
NGUYỄN THỊ THÁITôi không đi trong mưa gió để mưu sinh, để mà kể chuyện. Ngày ngày tôi ngồi bên chiếc máy may, may bao chiếc áo cho người. Tôi chưa hề may, mà cũng không biết cách may một chiếc Yêng như thế nào.

Trang phục của người Ê Đê - Ảnh: cuocsongviet.com.vn

Ở Đắc Lắc, thi thoảng bước ra đường, tôi gặp những phụ nữ Ê Đê mặc những chiếc yêng đen. Người thì ngồi sau chồng lái vút qua, người thì đi bên nhau thong dong trên phố chợ. Đấy là những chiếc yêng đẹp có hoa văn viền ống. Ám ảnh nhất vẫn là người đàn bà cụt chân chống nạng mặc chiếc yêng đen bạc thếch, lưng mang gùi đựng đầy những thứ lượm được gọi là chai bao. Gặp hoài thành quen, chưa chuyện trò nhưng ánh mắt và miệng cười chào của bà khiến tôi vui vui, pha chút chạnh lòng. Đêm về tôi lại lục giở Mưa gió Ay ray.

Mưa gió Ay ray
ám ảnh tôi là: Người đàn bà mặc chiếc váy cũ.

                        Nàng gieo hồng nhan lơ lửng đáy hồ
                        Ru giọng hát i u trong rừng nứa.

Đôi khi đọc thơ chớ rạch ròi bằng mắt, chớ tách bạch nghĩa từ. Hồn thơ như hồn người, nó thăng trầm xô đẩy, cuốn hút ta vào cõi mê cung phận người. Có những thân phận

                        đêm
                        tựa cửa
                        chơ vơ
                        túm váy
                        gọi chồng!

Rồi ngày mai:

                       Nàng kéo yêng lên ngang đầu gối
để:                  bắt con cua càng về nấu canh d’giam.

nuôi chồng nuôi con.

Thế hệ sau lớn lên mong sao sẽ không còn thấy :

                        Nàng kéo yêng lên ngang bụng
                        Cuộc đời như chia thành hai phần bằng nhau
                        Nửa ru con
                        Nửa chiều chồng

Cái bình đẳng còn đâu đó rất chậm chạp đành:

                        Kéo yêng lên trùm hai đầu vú
                        để xung quanh đất trời
                                                đâu cũng màu tiền sử
                                                đâu cũng ngỡ hồng hoang

Và: Khi cả làng buôn cuốn vào cơn lốc lửa hội : Gấu váy rách tả tơi cũng lấy mà trùm bóng đêm - trùm kín đầu cho nguôi nỗi buồn.

Dẫu cho:           Có người đàn ông Ê Đê
                        Ngậm đing hắt cả đời
                        ......................................
                        lên rẫy vác xà gạc đi trước
                        về buồn gùi bắp đi sau.
                                               
(Ở Ban Mê)

Chăm chỉ thế chứ hơn nữa cũng không làm Mười ngón chân Âu Cơ vất vả bớt nhọc nhằn. Làm sao cái gùi phải gùi mình mà đi. Hướng về phía trước có bàn tay bé thơ vẫy như lá non gọi nắng. Và người đàn bà mặc chiếc váy mới hay cũ chỉ còn mang ý nghĩa vật lý, không liên quan đến phận người. Không còn:

                        Kéo lên tụt xuống nhọc nhằn quẩn quanh

Bài thơ Người đàn bà mặc chiếc váy cũ như một thông điệp buồn, cứa vào lòng người đọc. Lớp cháu con bước ra từ Người đàn bà mặc chiếc váy cũ khi đọc nó chắc chắn sẽ biết tiến lên, tiến lên vượt khỏi thông điệp buồn.

Rồi sẽ có người, như mộng du, làm người sau cuối đến; những chiếc váy có hoa văn, viền óng ả, ấp iu bàn chân mềm mại bước cầu thang, chín bậc yêu thương nối mãi nhà dài.

Đi mãi theo Người đàn bà mặc chiếc váy cũ, tôi chưa và sẽ không nhắc đến tên ai; chỉ nhớ người đàn ông viết ra nó có dáng đi lúc cúc thâm trầm, len lỏi giữa tâm người. Người ấy thở bằng hơi thở của chim rừng, nói bằng tiếng nói của ngàn sâu.

29.8.2002
N.T.T
(184/06-04)

-------------------------
(*) Tên một bài thơ dài trong tập thơ Mưa gió Ay Ray của Văn Thảnh, do Hội Văn nghệ Đắc Lắc xuất bản.

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • ĐỖ TẤN ĐẠT

    (Nhân đọc tập thơ “Nhật ký gió cuốn” - Nxb. Văn học 2018 của tác giả Phạm Tấn Dũng)

  • VƯƠNG TRỌNG  

    Với người làm thơ và bạn đọc Việt Nam, hầu như ai cũng biết thơ Đường luật phát sinh từ đời Đường Trung Quốc cách nay trên một thiên niên kỷ, nhưng không nhiều người biết thơ Tứ tuyệt cũng khởi sinh từ đời nhà Đường.

  • PHẠM PHÚ PHONG    

    Trong bài thơ mở đầu cho tập thơ đầu tiên Cái lùng tung (2007) của Trần Văn Hội, anh có viết rằng: “có những điều anh chưa nói với em/ đó là sự lặng im trong thơ anh” (Đó là sự lặng im), không chỉ là dự cảm, là sự ướm thử mà là định mệnh, là thi mệnh thể hiện quan niệm nghệ thuật của tác giả, trở thành tuyên ngôn cho cuộc sống và sáng tạo nghệ thuật, xuyên suốt cuộc đời và thơ ca Trần Văn Hội.

  • (Một đôi chỗ cần lưu ý)

    CHU TRỌNG HUYẾN

  • NGUYỄN KHẮC PHÊ

    (Đọc Phấn hoa, tiểu thuyết của Phạm Ngọc Túy, Nxb. Thuận Hóa, 2019)


  • Trước khi Thơ Mới ra đời, Huế là một trung tâm có nhiều tác giả Thơ Đường nổi tiếng. Sau khi Thơ Mới ra đời và phát triển mạnh mẽ Thơ Đường vẫn thịnh hành cho đến ngày nay.

  • ĐỖ LAI THÚY
     

    Khi mọi thần thoại gãy đổ,
    thơ chính là nơi thần linh trú ngụ.

                (Saint John Perse)
    Tôi không tiến đi đâu cả,
    Tôi là hiện tại.

                (Pablo Picasso)

     

  • TRẦN THÙY MAI    

    (Nghĩ về tập nhạc mới của Trần Ngọc Tuấn)

  • HỒ THẾ HÀ

    Gần nửa thế kỷ liên tục sáng tạo, Nguyễn Quang Hà đã tự tạo cho mình chứng chỉ nghệ thuật vững chắc ở thể loại văn xuôi và đạt được những giải thưởng danh giá do các Tổ chức văn học uy tín trao tặng: 

  • UÔNG TRIỀU  

    Trước kia tôi mê F.Dostoevsky và đánh giá ông là một nhân vật vĩ đại. Tất nhiên bây giờ ông vẫn là một nhà văn vĩ đại bất chấp cảm giác của tôi thế nào.

  • Việc đọc sách đang bị văn hóa nghe nhìn thu hẹp trước sự phát triển không ngừng của công nghệ, nhất là đối với thế hệ trẻ trước cơn bão của mạng xã hội.

  • PHẠM PHÚ PHONG

    Rừng sâu có trước các dân tộc,
    sa mạc đến sau con người

                (F.R.de Chateaubriand)

  • HUỲNH NHƯ PHƯƠNG 

    Trong năm học đầu tiên sau ngày hòa bình (30/4/1975), tất cả các thầy, cô giáo ở Trường Đại học Văn khoa Sài Gòn đều chưa được dạy học trở lại. Những giáo sư tên tuổi và những giảng viên trẻ cùng ngồi chung trong giảng đường tập trung học chính trị. Một số khác đã đi ra nước ngoài trong những ngày biến động trước đó.

  • VŨ THÀNH SƠN   

    Thơ Vũ Lập Nhật cho chúng ta một cảm giác mất thăng bằng, một thế đứng chông chênh nguy hiểm, như thể khi bước vào thế giới thơ của Vũ Lập Nhật là chúng ta đang bước vào một thế giới khác, một thế giới song song không biên giới; ở đó, trật tự, định luật vạn vật hấp dẫn, sự sáng suốt của lý tính như bị thách thức.

  • THÚY HẰNG  

    Xoài xanh ở xứ sương mù” là tập tản văn dày 340 trang do nhà xuất bản Văn hóa - Văn nghệ thành phố Hồ Chí Minh ấn hành cuối năm 2018. 

  • PHAN TRỌNG HOÀNG LINH 

    Chân trời là giới hạn của tầm mắt, dẫn đến ảo tượng về sự giao nối giữa trời và đất. Do vậy, chân trời vừa hữu hạn, vừa vô hạn.

  • ĐÔNG HÀ  

    Tôi yêu thơ Nguyễn Trọng Tạo từ những năm còn là sinh viên. Tuổi trẻ nhiều háo hức, về tình yêu, về non xanh và tơ nõn. Nhưng khi bắt gặp những câu thơ chảy ngược trong tập Đồng dao cho người lớn, tôi lại choáng váng. 

  • NGÔ MINH

    Có một ngày nhạt miệng, thèm đi. Đi mãi mới hay phố cũng thiếu người. Có một ngày nằm dài nghe hát. Rồi ngủ quên trong nỗi buồn nhớ mông lung.

  • NGỌC THẢO NGUYÊN

    Buổi sinh hoạt được đặt tên là Tọa đàm bàn tròn về thơ. Đây là buổi sinh hoạt mang tính chất thử nghiệm của Phân hội văn học (lại một cách nói rào đón nữa chăng?)