Người đàn bà mặc chiếc váy cũ(*)

15:07 10/08/2009

NGUYỄN THỊ THÁITôi không đi trong mưa gió để mưu sinh, để mà kể chuyện. Ngày ngày tôi ngồi bên chiếc máy may, may bao chiếc áo cho người. Tôi chưa hề may, mà cũng không biết cách may một chiếc Yêng như thế nào.

Trang phục của người Ê Đê - Ảnh: cuocsongviet.com.vn

Ở Đắc Lắc, thi thoảng bước ra đường, tôi gặp những phụ nữ Ê Đê mặc những chiếc yêng đen. Người thì ngồi sau chồng lái vút qua, người thì đi bên nhau thong dong trên phố chợ. Đấy là những chiếc yêng đẹp có hoa văn viền ống. Ám ảnh nhất vẫn là người đàn bà cụt chân chống nạng mặc chiếc yêng đen bạc thếch, lưng mang gùi đựng đầy những thứ lượm được gọi là chai bao. Gặp hoài thành quen, chưa chuyện trò nhưng ánh mắt và miệng cười chào của bà khiến tôi vui vui, pha chút chạnh lòng. Đêm về tôi lại lục giở Mưa gió Ay ray.

Mưa gió Ay ray ám ảnh tôi là: Người đàn bà mặc chiếc váy cũ.

                        Nàng gieo hồng nhan lơ lửng đáy hồ
                        Ru giọng hát i u trong rừng nứa.

Đôi khi đọc thơ chớ rạch ròi bằng mắt, chớ tách bạch nghĩa từ. Hồn thơ như hồn người, nó thăng trầm xô đẩy, cuốn hút ta vào cõi mê cung phận người. Có những thân phận

                        đêm
                        tựa cửa
                        chơ vơ
                        túm váy
                        gọi chồng!

Rồi ngày mai:

                       Nàng kéo yêng lên ngang đầu gối
để:                  bắt con cua càng về nấu canh d’giam.

nuôi chồng nuôi con.

Thế hệ sau lớn lên mong sao sẽ không còn thấy :

                        Nàng kéo yêng lên ngang bụng
                        Cuộc đời như chia thành hai phần bằng nhau
                        Nửa ru con
                        Nửa chiều chồng

Cái bình đẳng còn đâu đó rất chậm chạp đành:

                        Kéo yêng lên trùm hai đầu vú
                        để xung quanh đất trời
                                                đâu cũng màu tiền sử
                                                đâu cũng ngỡ hồng hoang

Và: Khi cả làng buôn cuốn vào cơn lốc lửa hội dù: Gấu váy rách tả tơi cũng lấy mà trùm bóng đêm - trùm kín đầu cho nguôi nỗi buồn.

Dẫu cho:           Có người đàn ông Ê Đê
                        Ngậm đing hắt cả đời
                        ......................................
                        lên rẫy vác xà gạc đi trước
                        về buồn gùi bắp đi sau.
                                                (Ở Ban Mê)

Chăm chỉ thế chứ hơn nữa cũng không làm Mười ngón chân Âu Cơ vất vả bớt nhọc nhằn. Làm sao cái gùi phải gùi mình mà đi. Hướng về phía trước có bàn tay bé thơ vẫy như lá non gọi nắng. Và người đàn bà mặc chiếc váy mới hay cũ chỉ còn mang ý nghĩa vật lý, không liên quan đến phận người. Không còn:

                        Kéo lên tụt xuống nhọc nhằn quẩn quanh

Bài thơ Người đàn bà mặc chiếc váy cũ như một thông điệp buồn, cứa vào lòng người đọc. Lớp cháu con bước ra từ Người đàn bà mặc chiếc váy cũ khi đọc nó chắc chắn sẽ biết tiến lên, tiến lên vượt khỏi thông điệp buồn.

Rồi sẽ có người, như mộng du, làm người sau cuối đến; những chiếc váy có hoa văn, viền óng ả, ấp iu bàn chân mềm mại bước cầu thang, chín bậc yêu thương nối mãi nhà dài.

Đi mãi theo Người đàn bà mặc chiếc váy cũ, tôi chưa và sẽ không nhắc đến tên ai; chỉ nhớ người đàn ông viết ra nó có dáng đi lúc cúc thâm trầm, len lỏi giữa tâm người. Người ấy thở bằng hơi thở của chim rừng, nói bằng tiếng nói của ngàn sâu.

29.8.2002
N.T.T
(184/06-04)

-------------------------
(*) Tên một bài thơ dài trong tập thơ Mưa gió Ay Ray của Văn Thảnh, do Hội Văn nghệ Đắc Lắc xuất bản.

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

"Quê quán tôi xưa" - Một thế giới dệt bằng thiên thu - kinh nguyện - linh hồn

TRẦN THUỲ MAI(Đọc tập thơ "Quê quán tôi xưa" của Trần Hoàng Phố, NXB Thuận Hoá - Huế 2002)
“Sông dài như kiếm” những kỷ niệm yêu thương một thời chiến tranh

NGUYỄN KHẮC PHÊNhà văn Nguyễn Quang Hà, trong lời bạt cuốn tiểu thuyết mượn câu thơ nổi tiếng của nhà thơ Cao Bá Quát (“Trường giang như kiếm lập thiên thanh”) làm nhan đề, đã xem đây là “những kỷ niệm đầy yêu thương suốt dọc đường chiến tranh” của mình.
Góc buồn phảng phất

VỌNG THẢO(Về tập sách "Vì người mà tôi làm như vậy" của Hà Khánh Linh – NXB Hội Nhà văn – 2002)
Thân phận con người trong truyện ngắn "Hoá thân" của Franz Kafka

NGUYỄN THỊ GIANG CHIF.Kafka là một trong những nhà văn lớn nhất của thế kỷ XX, một hiện tượng văn học rất phức tạp, có ảnh hưởng rộng lớn đối với tiến trình phát triển của văn học thế giới, đặc biệt là ở phương Tây.
Cõi lòng người lính

YÊN CHÂU(Đọc “Gặp lại tuổi hai mươi”(*) của Kiều Anh Hương)Ngay bài thơ in đầu tập “Vùng trời thánh thiện” có hai câu đã làm tôi giật mình, làm tôi choáng ngợp: “Những lo toan năm tháng đời thường Như tấm áo chật choàng lên khát vọng”
Hồng Nhu - ngọn gió chướng miệt đầm

VỌNG THẢO... " Đôi trai gái đến nhót từ trong thau ra mỗi người một con cá ngậm ngang mồm, trút bỏ áo quần, trần truồng dắt tay nhau xuống nước. Hai con cá ấy là lễ vật dâng Thần Đầm. Chúng sẽ chứng kiến cái giờ phút linh thiêng hòa nhập làm một của đôi vợ chồng mới cưới, ngay trong lòng nước... Cuộc giao phối xong, đôi trai gái mới được há miệng. Hai chú cá liền bơi đi...".
Thiên hạ thuỳ nhân bất thức quân

VŨ NGỌC KHÁNH.(Đọc sách Phan Bội Châu- Toàn tập do Chương Thâu sưu tầm, biên soạn. Nhà xuất bản Thuận Hoá và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây- 2000)
Cuộc hành hương bên bờ xa vắng...

VỌNG THẢO(Đọc “Quỷ trong trăng’ của Trần Thuỳ Mai)Đối với người cầm bút, trong những ý niệm thuần khiết nhất của trí tưởng tượng, mỗi người đều có những nhận thức và ám ảnh khác nhau. Riêng Trần Thuỳ Mai, ý niệm thuần khiết trong trí tưởng tượng của chị là một bến bờ xa vắng, nơi ẩn chứa những hạn cuộc huyễn hoặc và khát khao tận cùng trước giả, thật cuộc đời. Đó cũng là điều chị đã gửi gắm trong tập truyện mới: “Quỷ trong trăng” (NXB Trẻ - 2001), tác phẩm văn xuôi được giải tặng thưởng hàng năm của Liên hiệp Hội VHNT Thừa Thiên Huế.
Cảm nhận từ “Mây sóng ngày xưa”

NGUYỄN THỊ LÊ DUNGBao đời nay, thơ vẫn là một hằng số bí ẩn bảo lưu chất trẻ thơ trong tâm hồn con người. Nó gắn với đời sống tâm linh mà tâm linh thì không hề có tuổi, do vậy, nên dù ở chu kì sinh học nào, người ta cũng sống với thế giới thi ca bằng trái tim không đổi màu.
Những câu thơ hồn vía

TẠ VĂN SỸĐọc tập thơ CÁT MẶN của LÊ KHÁNH MAI, NXB Hội nhà văn - Hà Nội 2001
Tiếng mơ yêu

LÊ THỊ MỸ ÝĐọc tập truyện ngắn "NGƯỜI ƠI" - Lê Thị Hoài - NXB Thuận Hoá 2001
Thơ Nguyễn Bính viết ở Huế

HỒNG DIỆUVâng. Thơ của nhà thơ Nguyễn Bính (1918-1966) viết ở Huế, trong đó có thơ viết về Huế và thơ viết về những nơi khác.
Các kiểu thời gian nghệ thuật trong tiểu thuyết Một ngày dài hơn thế kỷ của Chinghiz Aitmatov

HÀ VĂN LƯỠNGBài viết này như là một nén nhang tưởng niệm nhà văn Aitmatov vừa qua đời ngày 11-6-2008)
Bây giờ nơi chốn xa xôi

UYÊN CHÂU(Nhân đọc “Mùa lá chín” của Hồ Đắc Thiếu Anh)Những ai từng tha phương cầu thực chắc chắn sẽ thông cảm với nỗi nhớ quê hương của Hồ Đắc Thiếu Anh. Hình như nỗi nhớ ấy lúc nào cũng canh cánh bên lòng, không dứt ra được. Dẫu là một làn gió mỏng lướt qua cũng đủ rung lên sợi tơ lòng: Nghe hương gió thổi ngoài thềm / Trái tim rớm lệ trở mình nhói đau (Đêm nghiêng).
Ba bài thơ về Đức Phật của Rainer Maria Rilke

LGT:Rainer Maria Rilke (1875 – 1926) người Áo, sinh tại Praha, đã theo học tại Praha, Muenchen và Berlin triết học, nghệ thuật và văn chương, nhưng không hoàn tất. Từ 1897 ông phiêu lưu qua nhiều nước Âu châu: Nga, Worpswede (Ðức) (1900), Paris (1903) và những nước khác trong và sau thời thế chiến thư nhất (Thụy sĩ, Ý…). Ông mất tại dưỡng viện Val-Mont vì bệnh hoại huyết.
Văn Công Toàn - Ru tình giữa cõi mênh mông

Giới thiệu tập thơ đầu tiên của anh Khúc ru tình nhà thơ Ngô Minh viết: “Toàn từng làm thơ đăng báo từ trước năm 1975. Hơn 20 năm sau Toàn mới in tập thơ đầu tay là cẩn trọng và trân trọng thơ lắm lắm”.
Lời đề từ trong truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư

1. Trước khi có cuộc “Đối thoại với Cánh đồng bất tận” trên báo Tuổi trẻ tháng 4. 2006, Nguyễn Ngọc Tư đã được bạn đọc biết đến với tập truyện ngắn Ngọn đèn không tắt, giải Nhất trong cuộc vận động sáng tác Văn học tuổi XX (lần 2) năm 2000, được tặng thưởng dành cho tác giả trẻ của Uỷ ban toàn quốc Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam năm 2000, giải B của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2001…
Đọc lại một bài thơ kháng chiến của Pháp

Nhân ngày 9/5 chiến thắng phát xít Đức.
Người đưa tiễn trong “Tống biệt hành”

...Đưa người ta không đưa qua sôngSao có tiếng sóng ở trong lòng?...
Xuân Diệu “Chàng thi sĩ trẻ mãi không già”

Những năm đầu sau ngày miền giải phóng, có mấy lần nhà thơ Xuân Diệu vào các tỉnh Nam Trung Bộ và dừng ở Nha Trang ít ngày. Đến đâu Xuân Diệu cũng nói chuyện thơ, được người nghe rất hâm mộ, đặc biệt là giới trẻ.