Trong thiên phóng sự tháng Tám “Sáng, Mê” đăng trên tuần báo Tiểu thuyết thứ Bảy năm 1949, nhà văn Vũ Bằng có thuật lại quang cảnh sau: “Từ đầu tháng, những hàng bánh Trung thu không còn thiếu một cách quảng cáo gì mà không đem ra dùng. Báo chí. Truyền thanh bươm bướm”. Các nhà buôn xưa đã hăm hở “quảng cáo”, “PR” cho nhãn hiệu bánh của mình.
Một số quảng cáo bánh Trung thu trên báo xưa
Chở bánh bằng… máy bay!
Ngày nay chúng ta thường biết đến cụm từ “ngon - bổ - rẻ” trong truyền thông tiếp thị, nhưng ít ai biết, trước kia người ta đã nhuần nhuyễn cách quảng cáo này.
Trước hết, để tự quảng bá về độ ngon, chất lượng của bánh Trung thu, các hiệu bánh xưa đã dùng nhiều cách thức đánh vào tâm lý của người tiêu dùng. Trên báo Tia Sáng, số 653, ngày 16-9-1950, có đăng tin quảng cáo như sau: “Bánh trung thu Hiệu Tiên Xương, 91 phố Hàng Bạc, Hà Nội, các thứ bánh do thợ chuyên môn lâu năm rất tinh khiết. Được giải nhất cuộc thi bánh mứt tại Khai Trí Tiến Đức ngày 8 và 9-9-1935”. Có thể thấy, các giải thưởng, chứng nhận đã được các nhà buôn lấy làm tiêu chuẩn bảo đảm cho chất lượng, làm cho thực khách yên tâm, tin tưởng lựa chọn.
Đặc biệt, có một hiệu bánh ở Hải Phòng, đăng một quảng cáo thoạt nghe rất “kêu” và hút khách: “Bánh trung thu Thuận Lợi (số 73 Phố Khách, Hải Phòng) đã được vang tiếng khắp Bắc Kỳ, ai ăn qua đều khen ngợi là ngon”. (Báo Tia Sáng, số 653, ngày 16-9-1950).
Có nhà buôn lại chứng tỏ độ ngon, chất lượng của bánh qua hàng chục năm kinh nghiệm của hiệu mình như hiệu Đông Hưng Viên (số 90 Hàng Buồm, Hà Nội): “Bánh trung thu Đông Hưng Viên, một hiệu bánh từng đã nổi tiếng và tín nhiệm khắp 3 Kỳ ngoài 70 năm…” (Báo Thời sự, số 821, ngày 23-9-1949).
Lại có một quảng cáo rất ấn tượng về sự kỳ công của cửa hàng trong vận chuyển bánh Trung thu: “Hiệu bánh Tai Quynh Lam ở Chợ Lớn, Sài Gòn, nguyên liệu toàn thứ hảo hạng, thanh khiết và trong sạch. Ngày nào cũng có bánh mới chở bằng máy bay từ Sài Gòn ra Hà Nội và Hải Phòng để các ngài dùng” (Báo Tia Sáng, số 653, ngày 16-9-1950).
Còn riêng nhấn mạnh về giá rẻ, các hiệu bánh cũng tung ra rất nhiều nội dung hút khách. Như hiệu bánh ZILY (Quán Đô Thành, số 24 Lê Quý Đôn, Hà Nội) tuyên bố: “ZILY ngon có tiếng, nhất định rẻ hơn các hiệu khác” (Báo Tia Sáng, số 644, ngày 7-9-1950). Không kém cạnh, hiệu bánh Cửu ký đáp trả: “Bánh trung thu Cửu Ký (số 60 phố Huế, Hà Nội), thơm ngon rẻ tiền không đâu bằng” (Báo Tia Sáng, số 653, ngày 16-9-1950).
Tặng quà cho trẻ em, làm thơ quảng cáo… bánh Trung thu!
Ngoài những cách thường thấy của các hiệu bánh Trung thu xưa, một số nhà buôn đầu thế kỷ 20 lại có những “độc chiêu” hút khách, thông minh và tinh tế.
Nhằm thu hút thực khách đến với hiệu bánh của mình, hiệu bánh trung thu Tây Nam đã nghĩ ra một “độc chiêu” là tặng quà cho trẻ em: “Từ mồng 1 tới 12 tháng 8 ta, quý ngài mua từ 2 cân bánh trở lên. Bản hiệu sẽ xin biếu một quả bóng Nguyên tử ở bên Mỹ mới sang để làm quà cho trẻ em và tạ ơn quý ngài đã chiếu cố tới bản hiệu” (Báo Tia Sáng, số 1374, ngày 27-9-1952).
Không chỉ có hiệu Đông Hưng Viên, hiệu bánh Chi Hưng (số 2b Hàng Đường, Hà Nội) cũng dùng chiêu tặng quà biếu cho thực khách: “Đặc biệt: Có quà biếu trong 10 hôm, từ mồng 1 đến mồng 10. Tùy theo số bánh của các ngài mua” (Báo Tia Sáng, số 650, ngày 13-9-1950).
Chưa hết, vẫn hiệu Đông Hưng Viên, còn nảy ra ý tưởng làm thơ quảng cáo bánh Trung thu, khi mà đọc thơ vẫn là thú vui của nhiều độc giả. Hơn nữa, quảng cáo bằng thơ ca có vần điệu, thường dễ nghe, dễ nhớ lại dễ thuộc. Vậy là hàng loạt bài thơ quảng cáo ra đời: “Bánh dẻo, bánh nướng thơm ngon/Thủ đô nhất định không còn đâu hơn. Đông Hưng Viên Đại Tửu Gia…” (Báo Tia Sáng, số 1374, ngày 27-9-1952).
Rồi các nhà khác cũng đua nhau ra thơ quảng cáo bánh Trung thu: “Trung thu mua bánh hiệu nào?/Bánh ngon nhất chỉ tìm vào Tây Nam”(Báo Tia Sáng, số 1374, ngày 27-9-1952); “Bánh Trung thu hiệu Nhật Tân/Thủ đô nức tiếng xa gần đâu hơn?” (Báo Tia Sáng, số 1373, ngày 26-9-1952).
Đúng là muôn kiểu quảng cáo bánh Trung thu trên báo chí xưa. Kết lại câu chuyện, có thể dùng lời của một ký giả báo Phụ nữ Tân Văn viết năm 1933 đánh giá về một hiệu bánh: “Đó là tại Đức Thành Hưng (tên hiệu bánh) vụng quảng cáo; nếu không mối lợi ấy thì họ phát đạt hơn nhiều mới phải” (Báo Phụ nữ Tân Văn, số 220, ngày 12-10-1933).
Xin đổi kiếp này được viết bởi một "nhà văn" còn ngồi trên ghế trường trung học, ở tuổi 14 còn bao mơ mộng, mấy ai vướng bận chuyện nhân tình thế thái.
Tôi là người chưa làm thầy ai suốt cuộc đời gần bát tuần của mình, vậy mà mấy năm qua gần đến ngày 20-11 tôi đều được nhận quà!
Tiếng Việt (và chữ Việt) là ngôn ngữ chính thức của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Nếu thực sự coi “bảo tàng là thiết chế văn hóa” phản ánh “lịch sử như một dòng chảy trong truyền thống văn hóa” thì hệ thống bảo tàng nước ta cần được sắp xếp lại để hạn chế sự trùng lặp về nội dung và cả hình thức trưng bày, nhất là giữa các bảo tàng địa phương vì đều được xây dựng theo chung một “kịch bản” nặng về chiến tranh mà còn nhẹ về văn hóa – xã hội.
Sự sùng bái tôn ti trật tự trong nhà là một thứ áp bức đè nén “tự nhiên” mà người ta không ý thức ra nữa, thậm chí còn được tôn vinh, nó khuyên dụ người ta phủ nhận cách thức nhìn nhận mỗi cá nhân như một nhân cách độc lập và tự do, với những phẩm chất gì, năng lực gì, đức hạnh gì, nó chỉ giục người ta nhăm nhe soi mói vào “địa vị-thân phận” của mỗi người, cái được xem như “cốt yếu” mà thôi.
Chuyện Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế (TTBTDTCĐH) đã cho mang cây sứ “trăm năm tuổi” ở điện Kiến Trung về trồng vào vườn nhà của một “sếp”đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Mới đây, Hồ Đắc Thanh Chương - trường THPT chuyên Quốc học Huế đã xuất sắc trở thành quán quân Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 16. Khi nói về dự định của mình, Thanh Chương cho biết, với phần thưởng 35.000 USD, em sẽ đi du học, sau đó trở về quê hương.
Bài viết này không có tính chất học thuật chuyên sâu, để tưởng nhớ giáo sư Cao Xuân Hạo - người thầy mà tôi không có cơ hội được học.
NGUYỄN TRI
Cử tri cả nước đang chuẩn bị cho ngày hội lớn, ngày bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021.
Cuốn tiểu thuyết nổi tiếng thế giới của văn học Pháp - “Hoàng tử bé” - đã được viết nên từ trải nghiệm có thật của nhà văn khi ông bị rơi máy bay trên sa mạc Sahara khi đang trên đường bay tới Việt Nam. Tác giả đã bị mất nước, bị ảo giác và suýt mất mạng…
Năm 2015, doanh thu ngành văn hóa phẩm của nước ta đạt 2.000 tỉ đồng, tổng lượng bia các loại được tiêu thụ ước tính đạt hơn 3 tỉ lít, tương đương 66.000 tỉ đồng, trung bình mỗi người Việt bỏ ra 2,5 giờ/một ngày để lướt facebook.
“Nhập gia tùy tục” nên việc nghe bạn bè quốc tế khen về người Việt Nam thân thiện, cuộc sống ở Việt Nam thú vị có lẽ đã “nhàm”. Sự thật, họ đã bị nghĩ về văn hóa Việt Nam như thế nào?
Một số nhà khoa học giải thích vì sao lại quyết định trao những tư liệu, hiện vật quý giá của đời mình cho Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam (TTDS) chứ không phải nơi nào khác.
Ths Trần Trung Hiếu: "Việc môn Sử bị xé nhỏ và gán ghép theo kiểu “ba trong một” trong Dự thảo đó chưa từng xảy ra. Nếu điều đó xảy ra, đây là một trong những sai lầm lớn nhất của Bộ GD&ĐT từ ngày Hồ Chủ tịch đọc bản Tuyên ngôn độc lập đến nay!".
Nếu một hôm đẹp trời, có ai đó giao cho ta cầm trịch một giải thưởng văn chương ở xứ này, cho ta toàn quyền tự quyết trong việc phát giải, thì phản ứng đầu tiên của ta sẽ là gì? Từ chối? Hay hăng hái nhận lấy trọng trách và sau đó đi mua một bộ giáp sắt cùng nón bảo hiểm, mặc vào mọi lúc mọi nơi để chuẩn bị hứng đá dư luận?
Trong căn phòng nhỏ chật kín tài liệu ở một con phố nhỏ tại Hà Nội, Tổng Thư ký Hội Ngôn ngữ học Việt Nam PGS, TS Phạm Văn Tình đã dành thời gian trò chuyện sôi nổi với chúng tôi về hiện tượng “lệch chuẩn” trong sử dụng tiếng Việt của giới trẻ hiện nay. Đây là vấn đề ông rất tâm huyết khi nghiên cứu ngôn ngữ học ứng dụng. Dưới đây là nội dung cuộc trò chuyện.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam vừa có ý kiến chỉ đạo về giải pháp đối với hoạt động của các nhà xuất bản.
Ngày 9/9, tin từ UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế cho biết vừa nhóm họp với các đơn vị liên quan để triển khai thực hiện đề án "Chính sách hỗ trợ bảo vệ và phát huy giá trị nhà vườn Huế đặc trưng”. Mỗi năm tỉnh sẽ chi tiền để hỗ trợ từ 3-5 nhà vườn đặc trưng.
Thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã thể hiện cao nhất niềm tin của nhân dân theo Đảng, trở thành bài học sâu sắc trong giai đoạn hiện nay.
Theo họa sĩ, nhà nghiên cứu Lê Quốc Việt, hoàn cảnh lịch sử cùng cách bảo tồn còn hời hợt khiến những kho mộc bản quý giá một thời đang ngày càng mai một và im lìm.