THÙY AN
Truyện ngắn dự thi 1993
Sáng hôm nay trời mưa tầm tã, từng làn nước tuông tràn trên mặt đường, ào qua khe cống như con suối lớn cuốn theo đám lá vàng khô từ đêm trước nằm ngủ bên vệ cỏ.
Minh họa: Thái Vĩnh
Mưa vẫn rơi rơi hoài không dứt, mưa dạt dào trên mái ngói, mưa ngân vào lòng tôi những hồi ức xa xăm, mưa gợi nhớ những tháng ngày xưa cũ thời áo trắng học trò, quãng thời gian đẹp nhất của đời thiếu nữ. Đó là năm đầu tiên tôi bước chân vào đại học với bao ngỡ ngàng rất dễ thương.
Tôi còn nhớ ngày quen Châu, hôm ấy là một buổi sáng trời mưa rất lớn, và gió nữa, gió thổi loạn cuồng ngả nghiêng cành phượng vỹ, gió đập những hạt mưa lạnh châm vào thịt da, gió đẩy chiếc dù xanh tôi đang cố gắng níu lại làm bật ngược những chiếc gọng mong manh và suýt kéo tôi bay xuống cầu nếu không có một bàn tay rắn chắc giữ lại. Người con trai đỡ cây dù trên tay tôi xoay theo chiều gió rồi nói thật nhanh:
- Đi mau lên.
Trước khi đi, tôi chỉ kịp thấy một gương mặt đen thui và màu xám của chiếc áo mưa rộng thùng thình.
Qua khỏi cầu, gió nhẹ bớt, tôi nghe rõ tiếng bước chân đi theo tôi nhưng không dám quay lại. Tôi kéo kín chiếc cổ áo mưa, cầm chặt cây dù và đi một mạch vào trường. Sáng nay mưa to quá, tôi định đi xe buýt đến trường, nhưng khi đến bến thì người đông quá, sợ trễ học tôi đành phải đi bộ qua cầu.
Cầu Tràng Tiền sáu vài mười hai nhịp
Em qua không kịp tội lắm anh ơi!
Trong thi văn, cầu Tràng Tiền đẹp và nên thơ làm sao! Nhưng ai đã từng đi bộ qua cầu trong những ngày mưa gió mới thấy hết được "bộ mặt thật" của nó. Đường giữa rộng bao nhiêu thì đường dành cho người đi xe đạp hẹp bấy nhiêu, còn người đi bộ thôi khỏi nói - chỉ vừa khít hai bàn chân để dọc - họ phải lê bước hàng một như chơi rồng rắn.
Hôm nay tôi có giờ thực tập hóa học đầu tiên. Bước vào phòng thí nghiệm đầy những chai lọ thủy tinh, tường lát gạch men trắng bóng, tôi cảm thấy mình nhỏ bé, ngẩn ngơ, đến khi nghe tiếng các bạn bè lao xao tôi mới giật mình đi tìm chỗ ngồi. Vừa mở tập ra Thu Tâm nói nhỏ vào tai:
- Ê, mi quen với Châu Chấu hả?
Tôi chưa kịp ngạc nhiên, Minh Hiền ngồi cạnh đã nguýt dài, giọng Bắc của nó nghe thật chanh chua:
- Châu Chấu với chả dế mèn, tụi mày ồn ào quá, thầy ra kìa.
Thầy Kỳ hướng dẫn thực tập có nét mặt rất phương phi, da thầy trắng hồng như da con gái, thầy bước lên bục giảng nhìn chúng tôi thân mật:
- Hôm nay là giờ học đầu tiên của chúng ta, các anh chị sẽ chép chương trình học và phân nhóm.
Thầy quay vào trong đưa tay vẫy, một sinh viên cao nhồng chạy ra đứng cạnh thầy, trên tay cầm một chồng sách quay ronéo, tôi đã nhận ra anh chàng đen nhẻm ấy, thầy Kỳ giới thiệu:
- Đây là anh Châu, phụ tá của tôi, năm nay anh sẽ giúp đỡ sinh viên làm thí nghiệm, có gì thắc mắc anh chị cứ hỏi ảnh, điều cần thiết là anh chị phải chuyên cần để đạt kết quả tốt trong kỳ thi cuối năm.
Thu Tâm thì thầm:
- Châu Chấu đó, hồi sáng tao thấy anh chàng tò tò đi theo mi...
Châu hướng về đám sinh viên, tia mắt anh nhìn khắp lượt và dừng lại ở tôi. Tim tôi đập mạnh và bỗng nhiên cảm thấy buồn cười khi thấy sự tương phản màu sắc gương mặt thầy Kỳ và của Châu, tuy nhiên, Châu có đôi mắt thật sáng và hiền lành:
- Hôm nay chúng ta sẽ phân nhóm và đóng tiền mua sách.
Châu nói giọng Hà Nội, tiếng trầm và ấm áp, tôi có cảm giác những sợi mưa giăng ngoài cửa sổ bớt lạnh lẽo hơn.
Minh Hiền đứng dậy:
- Thưa thầy, chúng em có phải đóng tiền ngay bây giờ không ạ?
- Nếu chưa có thì để tuần sau cũng được - Châu cười - Xin đừng gọi tôi là thầy, các anh chị cứ xem tôi như một người anh là được rồi, đồng ý chứ?
Thu Tâm nghiêng mặt vào vai tôi:
- Châu Chấu cười có duyên ghê, hàm răng trắng bóc.
Tôi cũng nhận thấy thế nhưng không dám nói ra. Đám con trai ngồi sau lưng tôi hát nho nhỏ và cười cợt với nhau:
"Hynos Cha Cha Cha... Răng em tốt nhất trên đời, nhờ Kem Hynos tốt nhất mà thôi, anh yêu Kem, anh yêu luôn anh Bảy Chà da đen..." (Bài hát quảng cáo kem đánh răng Hynos thường phát vào buổi trưa trên Đài phát thanh hồi đó).
Châu đem sách phát cho từng bàn, tôi kín đáo quan sát anh, ngoài nước da đen ra, Châu không có gì đáng chê, dáng dấp, gương mặt, đôi mắt, nụ cười, trông anh cũng bô trai ra phết.
Buổi trưa đi học về trời còn mưa nhỏ, tôi ngán phải qua cầu nên ra đầu đường đón xe buýt, Thu Tâm đạp xe chạy ngang la toáng lên:
- Thùy ơi, Châu Chấu sắp xuất hiện.
Tôi nghe tiếng chân bước chậm lại và biết rằng Châu đang ở sau lưng tôi, vẫn im lặng, miệng anh chàng dính mủ mít chắc? Nhớ đến... câu nói cộc lốc của Châu hồi sáng: "Đi mau lên" mà bực mình, nên khi xe buýt đến tôi nhảy vội lên chẳng buồn nhìn xem Châu đi về hướng nào. Khi xe về đến bến, "những bước chân âm thầm" của Châu lại lẽo đẽo theo, thế này thì không được, tôi quay lại xụ mặt xuống. Vẫn giọng nói trầm ấm:
- Cho phép tôi được đưa Thùy về (A, lại dò được tên tôi trên bảng phân nhóm!)
Tôi định lắc đầu nhưng tôi thấy đôi mắt Châu "thê thảm" quá, tôi không nỡ từ chối nên lặng lẽ bước đi, Châu vẫn nhẫn nại theo sau. Qua khỏi cầu Gia Hội, suốt con đường trước mặt là giang sơn riêng của tôi, không thể cho bà con lối xóm trông thấy tôi đi với Châu được dù là kẻ trước người sau, tôi dừng lại:
- Anh đưa Thùy đến đây được rồi.
Không một lời phản đối. Châu nghiêng mình:
- Vậy Thùy về nhé.
Châu quay trở lại và đi về phía chợ. Nhìn theo cái dáng cao lênh khênh của anh, tôi thầm hỏi, không biết anh ta ở đâu mà lại leo lên xe buýt theo tôi đến tận nơi này!
Vậy là chúng tôi quen nhau. Châu người Bắc di cư, đang học năm cuối MPC, anh hiền lành, ít nói nhưng rất chân thật.. Anh đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong việc học hành như giải những bài tập lý hóa, sưu tầm các mẫu thí nghiệm và đặc biệt bằng những dung dịch hóa học tự pha chế, anh đã ép cho tôi những cành hoa không phai sắc, bìm bìm xanh biếc, cúc Nhật vàng mơ, bâng khuâng tím ngắt, tỉ muội trắng ngần... và trong một cuộc triển lãm các mẫu thực vật khô, nhóm của tôi đã đạt giải nhất khiến cho các anh chị ở lớp trên phải ganh tức lên.
Suốt năm dự bị, Châu vẫn hiện diện bên tôi âm thầm và lặng lẽ, tôi rất có cảm tình với anh, xem anh như một người bạn thật tốt nhưng linh cảm bén nhạy của một người con gái, tôi biết Châu đã yêu tôi. Có một lần trong giờ thực tập hóa, tôi nhờ Châu lấy giùm axít, vì axít còn quá ít trong bình nên Châu phải dùng miệng để hút lên. Không biết vì cảm xúc hay sao anh đã hút hơi mạnh đến nỗi một ít axít đã phụt vào miệng anh. Châu buông ống hút chạy vội vào phòng trong, để tôi đứng lại sững sờ hoảng hốt cho đến khi Thu Tâm đẩy vào vai tôi:
- Vào xem thử coi, cũng tại mi hết, còn đứng đó nữa.
Tôi vào trong thấy Châu đang ngồi tựa lưng vào ghế, dùng khăn tay che miệng lại. Tôi ái ngại:
- Anh Châu, anh có... đau không?
Châu nhìn tôi lắc đầu, mắt ánh lên vẻ trấn an, tôi đến gần anh:
- Miệng anh có bị chi không?
Châu lại lắc đầu.
- Cho Thùy coi đi...
Châu để hé chiếc khăn và khi thấy môi anh đỏ ửng sưng lên, tôi đưa hai tay ôm lấy ngực và cảm thấy mình có lỗi, tôi òa khóc. Châu bối rối, anh đặt tay lên vai tôi giọng run run:
- Nín đi Thùy, anh không sao cả, anh không đau đâu, mai mốt anh sẽ lành ngay thôi.
Sau buổi ấy, mỗi lần nhìn Châu với đôi môi bỏng rộp, bạn bè trêu chọc tôi không ngớt, chúng nó bảo rằng tôi đã tặng Châu "nụ hôn cháy bỏng" đó để mở đầu cho một thiên tình sử tuyệt vời do chúng nó tưởng tượng ra.
Có một hôm, khi hai đứa đang nhuộm phẩu thức thực vật, Thu Tâm đã nói với tôi:
- Xem bộ Châu trồng cây si mi nặng lắm đó, sao mi cứ tỉnh bơ vậy?
- Tao chỉ xem anh như một người anh thôi.
Thu Tâm phản đối:
- Không được, đừng để Châu nuôi hy vọng tội nghiệp, mi phải từ chối ngay Thùy à.
- Nhưng anh ấy đâu có nói gì với tao?
- Mi phải hiểu chứ, tốt nhất là mi tìm cách xa dần anh ấy đi.
Rồi nó pha trò:
- Mi tàn nhẫn quá có ngày bị ăn axít đó.
Minh Hiền ngồi bên được dịp đanh đá:
- Axít với chả Bazơ, bọn con gái Huế chúng mày cứ suốt ngày yêu với đương, rõ vớ vẩn.
Hôm ấy về nhà tôi thức trắng đêm. Đúng rồi, phải nghe lời Thu Tâm thôi, phải xa lánh Châu nhưng làm sao được khi suốt ngày nhìn thấy anh. Tuy một tuần tôi chỉ gặp anh một buổi trong giờ thực tập Hóa nhưng vì anh làm giảng nghiệm viên tại đó nên mỗi lần lên trường tôi đều gặp anh. Châu đã lo lắng săn sóc cho tôi trong những ngày đầu tiên tôi bỡ ngỡ bước chân vào đây, những sáng những chiều miệt mài trong phòng thí nghiệm, gạo bài bên giảng đường C với một chương trình học nặng nề khó hiểu, những vị giáo sư giỏi ngoại ngữ hơn tiếng mẹ đẻ nên mỗi lần ghi bài họ giảng là muốn điên cái đầu, về nhà phải chép lại, sửa lại văn phạm mới học nổi, và những lần đó Châu đã tận tình giúp đỡ tôi. Quả thật, có Châu bên cạnh, tôi rất vững lòng. Vậy thì tôi không yêu Châu hay chưa yêu Châu? Tôi không trả lời được với lòng mình nên tôi cũng không thể làm theo lời Thu Tâm ngay được. Châu luôn luôn đem lại niềm vui cho tôi như sáng hôm nay chẳng hạn, có vị giáo sư người Anh từ Sài Gòn ra giảng một loạt bài về ngành "Động vật có xương sống", ông đã bắt mỗi sinh viên phải làm một bộ xương để cuối năm lấy điểm thực tập. Thay vì làm xương cá, ếch hoặc chim, đau khổ thay cho tôi lại bốc xăm trúng bộ xương... mèo! Không phải tôi không biết làm nhưng thật sự tôi không dám làm, tôi không có can đảm bắc nồi nước sôi lên để thả vào đó một con mèo còn sống như tôi đã từng học trong lý thuyết. Ôi! loài mèo vốn dễ thương dịu dàng như một cô gái đẹp, tôi nỡ lòng nào? Vậy là tôi lo đến mất ăn mất ngủ. Không hiểu ai nói lại mà Châu biết chuyện này, anh đến tìm tôi:
- Thùy yên tâm đi, anh sẽ làm cho Thùy một bộ xương mèo tuyệt đẹp.
Ban đầu tôi mừng rồi đâm thắc mắc:
- Mèo đâu anh có, đừng giết mèo nhà anh, tội lắm.
Châu cười rất tươi:
- Khỏi lo, hàng năm cứ vào mùa này, tụi bên phòng Động Vật xách túi đi bắt trộm mèo về lóc thịt thiếu gì, anh sẽ xin cho Thùy một con.
- Ô, Thùy không dám luộc mèo đâu.
- Anh sẽ luộc và làm hết cho Thùy, Thùy chỉ có việc ghi tên Latin vào thôi, vui lên nào.
Mỗi lần Châu cười, gương mặt anh thật rạng rỡ. Tôi có yêu Châu không? Lý trí tôi lên tiếng tán đồng nhưng trái tim tôi thì im lặng hình như nó chưa rung lên đến tần số cảm ứng. Vậy tôi phải xử sự sao đây!
Cuối năm đó, tôi đậu thi viết rồi đến thực tập, trong khi chờ kết quả vào vấn đáp, tôi nhận được thư Châu. Châu báo tin anh bận đi Nha Trang có công chuyện, anh chúc tôi... thi đậu thật cao và hẹn sẽ về sau khi tôi thi xong. Nhưng Châu đã không về nữa, anh bị "động viên" và rồi tôi mất liên lạc với anh.
Mùa hè qua đi, tôi bước lên năm thứ hai với tuổi mười chín tràn đầy mộng ước, khuôn viên trường vẫn chan hòa ánh nắng, giảng đường C rộng thênh thang vẫn mát rượi dưới những hàng cây diệp hồng, nhưng bên tôi đã vắng bóng Châu. Từ đó, tôi thường nghĩ đến câu danh ngôn: "Sự xa cách đối với tình yêu cũng như gió đối với lửa, gió dập tắt những ngọn lửa nhỏ và làm bùng lên những ngọn lửa lớn".
Mưa vẫn rơi tầm tã, đã có những đợt gió thổi qua khe cửa mang hơi lạnh tràn về. Mưa như mưa Huế...
Phú Nhuận, ngày mưa rất lớn
11/1992
T.A
(TCSH56/07&8-1993)
NGUYỄN LÊ VÂN KHÁNHTôi xa nhà trọ học thành phố khác. Dịp nghỉ ngắn ngày không về nhà được, tôi đón xe về thị trấn men con nước nhánh sông lớn về nhà ngoại. Từ ngoài ngõ con Bơ sủa váng, Vinh chạy ra ôm bụi chè tàu nơi đầu bến nước, gọi mạ ơi, Sương về.
NGUYỄN HÙNG SƠN Một buổi chiều cuối tháng ba trong lúc ngồi bón cháo cho chồng, bà Loan nhận thấy hôm nay Hào, chồng bà có những biểu hiện khác thường. Ông có vẻ suy nghĩ, ăn uống uể oải.
LỆ THANHBé Khánh Hạ - đứa con gái duy nhất của chị đã đi! Chiếc lá xanh độc nhất trên thân cây khô héo, khẳng khiu đã lìa cành. Ngọn lửa cuối cùng trong đêm dài trơ trọi của chị đã tắt ngấm trong bỗng chốc. Chị tưởng rằng mình sẽ không thể sống nổi trên cõi đời héo hắt này nữa.
HOA NGÕ HẠNHHọ Nguyễn ở Trung Lộc quê gốc huyện Lôi Dương, phủ Thọ Xuân, Thanh Hóa. Gia phả ghi rõ, ông tổ của dòng họ theo chân Chánh đô An phủ sứ Phạm Nhữ Dực vào khai khẩn đất Thăng Hoa năm 1402. Ban đầu họ Nguyễn định cư tại Hương Ly. Đến đời sau, một nhánh trong tộc chuyển hẳn lên Trung Lộc, nằm ở thượng lưu sông Thu Bồn.
Đàm quỲnh NgỌcChiều nay, tôi nhận được điện khẩn của Tâm, bức điện vỏn vẹn chỉ có dòng chữ: “Thứ bảy tới, tao đi Hoa Kỳ, mày tới gấp”. Tôi không ngạc nhiên khi biết Tâm đi Hoa Kỳ, với nó, đi nước ngoài đã trở thành bình thường như các bà đi chợ. Tôi chỉ ngạc nhiên khi Tâm đã điện khẩn cho tôi, điều mà từ trước đến nay chưa bao giờ có.
TRẦN NGUYỄN ANH Trong gia đình tôi, dì là người đến sau cùng. Dì thường bảo tôi: “Ô Mai à, hãy coi dì là bạn nhé”. Tôi thẳng thừng bảo: “Tôi chỉ có thể coi dì như kẻ thù”.
NHẬT HÀ Lần đầu về thăm Đồng Tháp Mười, thú thật, tôi thấy có nhiều điều rất lạ, từ mảnh đất, sông nước, cây cối, chim muông tới các địa danh và nhất là con người.
CAO LINH QUÂN Ăn mày là ai? Ăn mày là... (Ca dao xưa)
LAM PHƯƠNGNàng không có sự lựa chọn nào khác. Cuộc đời không cho phép nàng lựa chọn. Ngôi nhà lá sùm sụp xám xịt như con ốc ma. Ba chị em không cùng cha và chưa bao giờ biết mặt cha. Và mẹ nàng, người đàn bà có khuôn mặt nhầu nhĩ như tấm lá mục úa, bươn bả mót máy làm thuê một ngày dẫn người đàn ông xa lạ về.
HÀ HUỆ CHI1. Mong đợi từ lâu lắm một tiếng cười sum họp. Tôi muốn khóc. Tôi muốn chết. Khi cuộc sống chẳng có gì giống một điệu múa. Khi trái tim chẳng buồn đốt pháo.
Phan HuyỀn ThưLam thấp thỏm nghe ngóng tiếng còi tàu từ xa vọng lại. Cứ khoảng hai phút một lần, tiếng còi hú dài xa xăm. Trời mưa to, chui tọt vào cái quán cà phê sát đường tàu, Lam ngồi gặm nhấm những thù hận của mình.
TRẦN HỒNG LONG“Tao cấm mầy nói nó chết! Nếu mầy còn nói nữa, tao sẽ đuổi mầy ra khỏi nhà tao ngay!”. Chỉ cần nghe cái “điệp khúc” ấy là dân xóm Vàm Đinh đủ biết bà Hoài chửi chị Ngọt ở trên tỉnh về thăm. Và, không cho chị nói chuyện anh Mặn hy sinh, mặc dù giải phóng đã hai mươi năm rồi vẫn không có một tin tức nào về anh.
ĐINH DUY TƯ Truyện ngắn “Chỉ vì thằng Mỹ, tao mới đến nông nỗi này. Ví như không có hắn, tao thành trạng lâu rồi”.Đó là tuyên ngôn của một trạng lính. Vâng! Hắn tên là Nguyễn Đăng Lính ở cùng làng với tôi. Hai đứa nhập ngũ một ngày, nhưng ngành nghề có khác nhau.
NGUYỄN THỊ THÁIVào hội Văn học Nghệ thuật được gần năm, đây là lần thứ hai tôi được đi thực tế. Lần thứ nhất cách đây hai tháng.
HOÀNG BÌNH TRỌNGGập tấm bản đồ địa hình lại và vừa kịp đút vào xà cột, thì trung uý Trương Đình Hùng nghe có tiếng chân người lội bì bọp dưới suối. Lách mình ra phía sau cái trụ chằng phủ đầy dây hoa lạc tiên, anh thấy một người đàn ông trạc ngoại ngũ tuần, cao lớn, vẻ mặt thô tháp, cõng chiếc ba lô cóc phồng căng từ dưới dốc bươn bả trèo lên.
Y NGUYÊN ... Những người muôn năm cũ Hồn ở đâu bây giờ
GIẢN TƯ HẢIGã bước xuống xe ôm móc ví trả tiền rồi lững thững bước về con phố ven đê. Chiều thu ánh mặt trời vàng vọt trải dài lên cái thị xã vùng biên vốn dĩ đã buồn lại càng thêm vẻ mênh mang hiu quạnh. Giờ tan tầm đã qua, dãy phố ven đê hoặc có người còn gọi là cái chợ người vốn tập trung nhiều lao động chân tay cũng đã vãn dần. Thấp thoáng vài bóng chiếc ô tô qua lại. Gã chậm rãi vừa đi vừa nhìn trái ngó phải, chốc chốc quay lại nhìn như sợ bị ai đeo bám. Chân gã đi giày thể thao adidas mới cứng, vận chiếc quần bò cũ đã thủng lỗ chỗ như đạn bắn, phía trên khoác chiếc áo đại cán rộng thùng thình màu cứt ngựa, đầu đội mũ cối Hải Phòng kiêu hãnh một thời cũng đã sờn cũ và bong lớp vải để lộ cái lõi xám xịt.
NGÔ HỮU KHOADưới gốc cây Sau Sau, thứ cây có thân gỗ nhưng muốn mang đốt cũng không cháy, dùng làm gỗ thì nhanh mục nên mới được sống tươi tốt ở vùng rừng thường xuyên được dân sơn tràng lui tới. Dũng trong thế ngồi co quắp, hai bàn tay giấu dưới vạt áo mưa để vừa tự sưởi ấm cho cơ thể vừa giảm tiết diện để tránh những hạt mưa lạnh buốt lọt qua tán lá rậm rạp, những hạt mưa mùa không biết mệt mỏi cứ rơi và rơi…
NGUYỄN VIỆT HÀCó một ngày rất âu lo đã đến với thằng béo. Bụng bồn chồn tưng tức, giống như đang ngồi giữa một cuộc họp trang trọng bỗng mót tiểu tiện mà không thể đi. Trước đấy hình như duy nhất một lần cái cảm giác bất an này cũng đã đến. Láng máng không thể nhớ.
MA VĂN KHÁNGKhi những người U Ní ở vùng biên sau mấy tháng trời đông giá, ngồi trong nhà đánh cuốc, sửa dao, đan lát bước ra khỏi căn nhà đất dày kín như cái kén, đặt chiếc vai cày lên cổ con trâu, đi những đường cày đầu tiên, hoặc rủ nhau đi bán công khắp các nơi trong vùng thượng huyện Bát Xát, thì hoa gạo bắt đầu nở.