THÙY AN
Truyện ngắn dự thi 1993
Sáng hôm nay trời mưa tầm tã, từng làn nước tuông tràn trên mặt đường, ào qua khe cống như con suối lớn cuốn theo đám lá vàng khô từ đêm trước nằm ngủ bên vệ cỏ.
Minh họa: Thái Vĩnh
Mưa vẫn rơi rơi hoài không dứt, mưa dạt dào trên mái ngói, mưa ngân vào lòng tôi những hồi ức xa xăm, mưa gợi nhớ những tháng ngày xưa cũ thời áo trắng học trò, quãng thời gian đẹp nhất của đời thiếu nữ. Đó là năm đầu tiên tôi bước chân vào đại học với bao ngỡ ngàng rất dễ thương.
Tôi còn nhớ ngày quen Châu, hôm ấy là một buổi sáng trời mưa rất lớn, và gió nữa, gió thổi loạn cuồng ngả nghiêng cành phượng vỹ, gió đập những hạt mưa lạnh châm vào thịt da, gió đẩy chiếc dù xanh tôi đang cố gắng níu lại làm bật ngược những chiếc gọng mong manh và suýt kéo tôi bay xuống cầu nếu không có một bàn tay rắn chắc giữ lại. Người con trai đỡ cây dù trên tay tôi xoay theo chiều gió rồi nói thật nhanh:
- Đi mau lên.
Trước khi đi, tôi chỉ kịp thấy một gương mặt đen thui và màu xám của chiếc áo mưa rộng thùng thình.
Qua khỏi cầu, gió nhẹ bớt, tôi nghe rõ tiếng bước chân đi theo tôi nhưng không dám quay lại. Tôi kéo kín chiếc cổ áo mưa, cầm chặt cây dù và đi một mạch vào trường. Sáng nay mưa to quá, tôi định đi xe buýt đến trường, nhưng khi đến bến thì người đông quá, sợ trễ học tôi đành phải đi bộ qua cầu.
Cầu Tràng Tiền sáu vài mười hai nhịp
Em qua không kịp tội lắm anh ơi!
Trong thi văn, cầu Tràng Tiền đẹp và nên thơ làm sao! Nhưng ai đã từng đi bộ qua cầu trong những ngày mưa gió mới thấy hết được "bộ mặt thật" của nó. Đường giữa rộng bao nhiêu thì đường dành cho người đi xe đạp hẹp bấy nhiêu, còn người đi bộ thôi khỏi nói - chỉ vừa khít hai bàn chân để dọc - họ phải lê bước hàng một như chơi rồng rắn.
Hôm nay tôi có giờ thực tập hóa học đầu tiên. Bước vào phòng thí nghiệm đầy những chai lọ thủy tinh, tường lát gạch men trắng bóng, tôi cảm thấy mình nhỏ bé, ngẩn ngơ, đến khi nghe tiếng các bạn bè lao xao tôi mới giật mình đi tìm chỗ ngồi. Vừa mở tập ra Thu Tâm nói nhỏ vào tai:
- Ê, mi quen với Châu Chấu hả?
Tôi chưa kịp ngạc nhiên, Minh Hiền ngồi cạnh đã nguýt dài, giọng Bắc của nó nghe thật chanh chua:
- Châu Chấu với chả dế mèn, tụi mày ồn ào quá, thầy ra kìa.
Thầy Kỳ hướng dẫn thực tập có nét mặt rất phương phi, da thầy trắng hồng như da con gái, thầy bước lên bục giảng nhìn chúng tôi thân mật:
- Hôm nay là giờ học đầu tiên của chúng ta, các anh chị sẽ chép chương trình học và phân nhóm.
Thầy quay vào trong đưa tay vẫy, một sinh viên cao nhồng chạy ra đứng cạnh thầy, trên tay cầm một chồng sách quay ronéo, tôi đã nhận ra anh chàng đen nhẻm ấy, thầy Kỳ giới thiệu:
- Đây là anh Châu, phụ tá của tôi, năm nay anh sẽ giúp đỡ sinh viên làm thí nghiệm, có gì thắc mắc anh chị cứ hỏi ảnh, điều cần thiết là anh chị phải chuyên cần để đạt kết quả tốt trong kỳ thi cuối năm.
Thu Tâm thì thầm:
- Châu Chấu đó, hồi sáng tao thấy anh chàng tò tò đi theo mi...
Châu hướng về đám sinh viên, tia mắt anh nhìn khắp lượt và dừng lại ở tôi. Tim tôi đập mạnh và bỗng nhiên cảm thấy buồn cười khi thấy sự tương phản màu sắc gương mặt thầy Kỳ và của Châu, tuy nhiên, Châu có đôi mắt thật sáng và hiền lành:
- Hôm nay chúng ta sẽ phân nhóm và đóng tiền mua sách.
Châu nói giọng Hà Nội, tiếng trầm và ấm áp, tôi có cảm giác những sợi mưa giăng ngoài cửa sổ bớt lạnh lẽo hơn.
Minh Hiền đứng dậy:
- Thưa thầy, chúng em có phải đóng tiền ngay bây giờ không ạ?
- Nếu chưa có thì để tuần sau cũng được - Châu cười - Xin đừng gọi tôi là thầy, các anh chị cứ xem tôi như một người anh là được rồi, đồng ý chứ?
Thu Tâm nghiêng mặt vào vai tôi:
- Châu Chấu cười có duyên ghê, hàm răng trắng bóc.
Tôi cũng nhận thấy thế nhưng không dám nói ra. Đám con trai ngồi sau lưng tôi hát nho nhỏ và cười cợt với nhau:
"Hynos Cha Cha Cha... Răng em tốt nhất trên đời, nhờ Kem Hynos tốt nhất mà thôi, anh yêu Kem, anh yêu luôn anh Bảy Chà da đen..." (Bài hát quảng cáo kem đánh răng Hynos thường phát vào buổi trưa trên Đài phát thanh hồi đó).
Châu đem sách phát cho từng bàn, tôi kín đáo quan sát anh, ngoài nước da đen ra, Châu không có gì đáng chê, dáng dấp, gương mặt, đôi mắt, nụ cười, trông anh cũng bô trai ra phết.
Buổi trưa đi học về trời còn mưa nhỏ, tôi ngán phải qua cầu nên ra đầu đường đón xe buýt, Thu Tâm đạp xe chạy ngang la toáng lên:
- Thùy ơi, Châu Chấu sắp xuất hiện.
Tôi nghe tiếng chân bước chậm lại và biết rằng Châu đang ở sau lưng tôi, vẫn im lặng, miệng anh chàng dính mủ mít chắc? Nhớ đến... câu nói cộc lốc của Châu hồi sáng: "Đi mau lên" mà bực mình, nên khi xe buýt đến tôi nhảy vội lên chẳng buồn nhìn xem Châu đi về hướng nào. Khi xe về đến bến, "những bước chân âm thầm" của Châu lại lẽo đẽo theo, thế này thì không được, tôi quay lại xụ mặt xuống. Vẫn giọng nói trầm ấm:
- Cho phép tôi được đưa Thùy về (A, lại dò được tên tôi trên bảng phân nhóm!)
Tôi định lắc đầu nhưng tôi thấy đôi mắt Châu "thê thảm" quá, tôi không nỡ từ chối nên lặng lẽ bước đi, Châu vẫn nhẫn nại theo sau. Qua khỏi cầu Gia Hội, suốt con đường trước mặt là giang sơn riêng của tôi, không thể cho bà con lối xóm trông thấy tôi đi với Châu được dù là kẻ trước người sau, tôi dừng lại:
- Anh đưa Thùy đến đây được rồi.
Không một lời phản đối. Châu nghiêng mình:
- Vậy Thùy về nhé.
Châu quay trở lại và đi về phía chợ. Nhìn theo cái dáng cao lênh khênh của anh, tôi thầm hỏi, không biết anh ta ở đâu mà lại leo lên xe buýt theo tôi đến tận nơi này!
Vậy là chúng tôi quen nhau. Châu người Bắc di cư, đang học năm cuối MPC, anh hiền lành, ít nói nhưng rất chân thật.. Anh đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong việc học hành như giải những bài tập lý hóa, sưu tầm các mẫu thí nghiệm và đặc biệt bằng những dung dịch hóa học tự pha chế, anh đã ép cho tôi những cành hoa không phai sắc, bìm bìm xanh biếc, cúc Nhật vàng mơ, bâng khuâng tím ngắt, tỉ muội trắng ngần... và trong một cuộc triển lãm các mẫu thực vật khô, nhóm của tôi đã đạt giải nhất khiến cho các anh chị ở lớp trên phải ganh tức lên.
Suốt năm dự bị, Châu vẫn hiện diện bên tôi âm thầm và lặng lẽ, tôi rất có cảm tình với anh, xem anh như một người bạn thật tốt nhưng linh cảm bén nhạy của một người con gái, tôi biết Châu đã yêu tôi. Có một lần trong giờ thực tập hóa, tôi nhờ Châu lấy giùm axít, vì axít còn quá ít trong bình nên Châu phải dùng miệng để hút lên. Không biết vì cảm xúc hay sao anh đã hút hơi mạnh đến nỗi một ít axít đã phụt vào miệng anh. Châu buông ống hút chạy vội vào phòng trong, để tôi đứng lại sững sờ hoảng hốt cho đến khi Thu Tâm đẩy vào vai tôi:
- Vào xem thử coi, cũng tại mi hết, còn đứng đó nữa.
Tôi vào trong thấy Châu đang ngồi tựa lưng vào ghế, dùng khăn tay che miệng lại. Tôi ái ngại:
- Anh Châu, anh có... đau không?
Châu nhìn tôi lắc đầu, mắt ánh lên vẻ trấn an, tôi đến gần anh:
- Miệng anh có bị chi không?
Châu lại lắc đầu.
- Cho Thùy coi đi...
Châu để hé chiếc khăn và khi thấy môi anh đỏ ửng sưng lên, tôi đưa hai tay ôm lấy ngực và cảm thấy mình có lỗi, tôi òa khóc. Châu bối rối, anh đặt tay lên vai tôi giọng run run:
- Nín đi Thùy, anh không sao cả, anh không đau đâu, mai mốt anh sẽ lành ngay thôi.
Sau buổi ấy, mỗi lần nhìn Châu với đôi môi bỏng rộp, bạn bè trêu chọc tôi không ngớt, chúng nó bảo rằng tôi đã tặng Châu "nụ hôn cháy bỏng" đó để mở đầu cho một thiên tình sử tuyệt vời do chúng nó tưởng tượng ra.
Có một hôm, khi hai đứa đang nhuộm phẩu thức thực vật, Thu Tâm đã nói với tôi:
- Xem bộ Châu trồng cây si mi nặng lắm đó, sao mi cứ tỉnh bơ vậy?
- Tao chỉ xem anh như một người anh thôi.
Thu Tâm phản đối:
- Không được, đừng để Châu nuôi hy vọng tội nghiệp, mi phải từ chối ngay Thùy à.
- Nhưng anh ấy đâu có nói gì với tao?
- Mi phải hiểu chứ, tốt nhất là mi tìm cách xa dần anh ấy đi.
Rồi nó pha trò:
- Mi tàn nhẫn quá có ngày bị ăn axít đó.
Minh Hiền ngồi bên được dịp đanh đá:
- Axít với chả Bazơ, bọn con gái Huế chúng mày cứ suốt ngày yêu với đương, rõ vớ vẩn.
Hôm ấy về nhà tôi thức trắng đêm. Đúng rồi, phải nghe lời Thu Tâm thôi, phải xa lánh Châu nhưng làm sao được khi suốt ngày nhìn thấy anh. Tuy một tuần tôi chỉ gặp anh một buổi trong giờ thực tập Hóa nhưng vì anh làm giảng nghiệm viên tại đó nên mỗi lần lên trường tôi đều gặp anh. Châu đã lo lắng săn sóc cho tôi trong những ngày đầu tiên tôi bỡ ngỡ bước chân vào đây, những sáng những chiều miệt mài trong phòng thí nghiệm, gạo bài bên giảng đường C với một chương trình học nặng nề khó hiểu, những vị giáo sư giỏi ngoại ngữ hơn tiếng mẹ đẻ nên mỗi lần ghi bài họ giảng là muốn điên cái đầu, về nhà phải chép lại, sửa lại văn phạm mới học nổi, và những lần đó Châu đã tận tình giúp đỡ tôi. Quả thật, có Châu bên cạnh, tôi rất vững lòng. Vậy thì tôi không yêu Châu hay chưa yêu Châu? Tôi không trả lời được với lòng mình nên tôi cũng không thể làm theo lời Thu Tâm ngay được. Châu luôn luôn đem lại niềm vui cho tôi như sáng hôm nay chẳng hạn, có vị giáo sư người Anh từ Sài Gòn ra giảng một loạt bài về ngành "Động vật có xương sống", ông đã bắt mỗi sinh viên phải làm một bộ xương để cuối năm lấy điểm thực tập. Thay vì làm xương cá, ếch hoặc chim, đau khổ thay cho tôi lại bốc xăm trúng bộ xương... mèo! Không phải tôi không biết làm nhưng thật sự tôi không dám làm, tôi không có can đảm bắc nồi nước sôi lên để thả vào đó một con mèo còn sống như tôi đã từng học trong lý thuyết. Ôi! loài mèo vốn dễ thương dịu dàng như một cô gái đẹp, tôi nỡ lòng nào? Vậy là tôi lo đến mất ăn mất ngủ. Không hiểu ai nói lại mà Châu biết chuyện này, anh đến tìm tôi:
- Thùy yên tâm đi, anh sẽ làm cho Thùy một bộ xương mèo tuyệt đẹp.
Ban đầu tôi mừng rồi đâm thắc mắc:
- Mèo đâu anh có, đừng giết mèo nhà anh, tội lắm.
Châu cười rất tươi:
- Khỏi lo, hàng năm cứ vào mùa này, tụi bên phòng Động Vật xách túi đi bắt trộm mèo về lóc thịt thiếu gì, anh sẽ xin cho Thùy một con.
- Ô, Thùy không dám luộc mèo đâu.
- Anh sẽ luộc và làm hết cho Thùy, Thùy chỉ có việc ghi tên Latin vào thôi, vui lên nào.
Mỗi lần Châu cười, gương mặt anh thật rạng rỡ. Tôi có yêu Châu không? Lý trí tôi lên tiếng tán đồng nhưng trái tim tôi thì im lặng hình như nó chưa rung lên đến tần số cảm ứng. Vậy tôi phải xử sự sao đây!
Cuối năm đó, tôi đậu thi viết rồi đến thực tập, trong khi chờ kết quả vào vấn đáp, tôi nhận được thư Châu. Châu báo tin anh bận đi Nha Trang có công chuyện, anh chúc tôi... thi đậu thật cao và hẹn sẽ về sau khi tôi thi xong. Nhưng Châu đã không về nữa, anh bị "động viên" và rồi tôi mất liên lạc với anh.
Mùa hè qua đi, tôi bước lên năm thứ hai với tuổi mười chín tràn đầy mộng ước, khuôn viên trường vẫn chan hòa ánh nắng, giảng đường C rộng thênh thang vẫn mát rượi dưới những hàng cây diệp hồng, nhưng bên tôi đã vắng bóng Châu. Từ đó, tôi thường nghĩ đến câu danh ngôn: "Sự xa cách đối với tình yêu cũng như gió đối với lửa, gió dập tắt những ngọn lửa nhỏ và làm bùng lên những ngọn lửa lớn".
Mưa vẫn rơi tầm tã, đã có những đợt gió thổi qua khe cửa mang hơi lạnh tràn về. Mưa như mưa Huế...
Phú Nhuận, ngày mưa rất lớn
11/1992
T.A
(TCSH56/07&8-1993)
NGUYỄN KIÊN
Tôi có anh bạn tên là Trứ, có phòng riêng ở một khu tập thể. Chúng tôi thân nhau từ hồi còn học phổ thông. Sau nhiều năm lang bạt mỗi đứa một phương, nay gặp lại, tình bạn giữa chúng tôi có phần còn thắm thiết hơn xưa.
LÊ MINH PHONG
Trong chợ, những người ăn xin vẫn lết đi theo cách thức riêng biệt của họ. Thỉnh thoảng lại có những đồng tiền lẻ rơi xuống trên những vũng nước đen sì và những người ăn xin lại tranh nhau nhặt chúng rồi xỉ vả nhau cũng bằng thứ ngôn từ riêng biệt của họ. Không biết không gian này có phải là trong ảnh hay không.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Nó đến vào buổi chiều, cuối mùa hè, khi tôi chơi thả diều trên cánh đồng gần sông với Hà và mấy đứa bạn. Tôi và Hà cùng mười tuổi, sắp vào lớp năm. Nó đến bất thần. Ngang thắt lưng.
NGÔ DIỆU HẰNG
Ngày ngày nhìn qua cửa sổ, thấy bạn bè tung tăng đến trường, những tà áo trắng bay thướt tha trên đôi bánh xe đạp xinh xinh tôi lại ngồi co rúm mình vào góc phòng.
NHỤY NGUYÊN
Cô hướng dẫn viên trẻ, giọng mềm và nhẹ, cho hay động Thiên Đường được phát hiện nhờ một người dân tộc. Từ thời điểm động được đưa vào khai thác, những hang động khác giảm hẳn lượng du khách. Người ta chỉ muốn đến thiên đường.
ĐÔNG HÀ
Dịu nói nàng sẽ đi.
Tôi ậm ừ qua chuyện. Tôi nhủ Dịu rời nơi này cả chục bận, lần này thứ bao nhiêu, tôi không buồn đếm, nhưng biết chắc nàng chưa đủ can đảm bước đi, dẫu chỉ là bước thứ nhất. Chặp đâm ra chỉ biết ậm ừ.
THÁI NGỌC SAN
Người đàn ông ôm cái cặp da to tướng bước nhanh vào phòng khách vận nhà ga. Cái cặp to gần bằng nửa người ông ta so với chiều cao. Thế nhưng mọi động tác của ông đều nhanh nhẹn, linh hoạt đến láu lỉnh. Có lẽ đó là đặc tính bẩm sinh của những người lùn.
VŨ MẠNH LẬP
Cây ngô cao vồng lên giữa bãi, lạ lắm.
Già A-nông thầm đặt cho nó cái tên: cây ngô chướng.
VÕ MẠNH LẬP
Truyện ký
Ông nội tôi nghèo của, nhưng giàu con. Ông có những hai mươi hai người con, tài sản của những ba bà. Tất cả theo nghiệp con trâu đi trước cái cày theo sau. May mắn thầy tôi rẽ ngang theo con đường học chữ Hán, chí thú tìm thầy học bạn, mở hiệu bán thuốc bắc, bắt mạch, đoán bệnh.
PHẠM PHƯƠNG
Đỉnh núi dựng đứng, lởm chởm cây bụi và những vỉa rêu xõa xượi dưới không gian trầm buồn sương. Buổi sớm, con chó to lớn tập tễnh bước trên đường.
HOÀNG NHẬT TUYỀN
- Nhắn chú ấy chiều nay vào ngay. Vào ngay đây! Tôi chẳng sống được mấy ngày nữa đâu thím Đóa à!
NGUYỄN THỊ KIM THOA
Em có cái tên mộc mạc như củ khoai củ sắn, như trái thơm trái cà ở nhiều vùng quê thôn dã: Lê Thị Sim.
NGUYỄN LAM THỦY
Người Hung gọi chị ta là “thiếu phụ quàng khăn đỏ”. Nhưng chị ta chẳng bao giờ quàng khăn đỏ, bởi tên chị ta là Piroska. (Piroska tiếng Hung khi còn bé gọi một cách trìu mến có nghĩa là “cô bé quàng khăn đỏ”, khi lớn lên đi lấy chồng thì gọi “thiếu phụ quàng khăn đỏ”).
DẠ NGÂN
Tờ giấy màu vàng rơm. Đã khá xa cái thời giấy hoàn toàn tái chế, thỉnh thoảng ngòi viết vấp phải một ít cặn bột cứng sảng. Thùy vẫn nhớ độ thô vàng vàng của tờ giấy, như nhớ một kỷ niệm buồn, nhớ mùi vị ngậm ngùi từ ký ức xộc ra. Tờ thư là dấu hiệu của nghèo khó nhưng nó có cái uy của sự áp đặt. Thô và vàng. Không chỉ thư mời, nó có hơi hướm giấy triệu tập hơn.
LÊ MINH KHUÊ
Xe vừa dừng thì từ phía ghế lái phụ có tiếng đập cửa gấp gáp. Vĩnh chồm dậy, mắt nhắm mắt mở. Nhưng không. Có phải báo động máy bay đâu? Vĩnh quay sang tôi nhe răng cười và mở cửa.
ĐINH DUY TƯ
Tin ông Khòa từ chức bay ra như một ổ mối cánh lúc trời mưa. Người này nói với người kia, truyền vào tai nhau lượng thông tin nóng hổi nhất. Họ đánh giá, phân tích và bình phẩm, kèm theo những kết luận theo cách nhìn nhận của mình.
PHẠM DŨNG
Thay xong bộ đồ ngủ, định đi nằm thì Diễm Trinh thấy trên bàn có một tờ giấy đánh máy.
ĐỖ HÀN
Bân trằn trọc mãi không ngủ được. Thế là lại mất toi con hổ mang nữa. Bữa trước vợ Bân cho rắn ăn, quên không đóng cửa chuồng. Một cặp hổ mang và một con hổ chúa bò ra ngoài. Dân làng đi xem văn công về, nhìn thấy một cặp rắn, họ kêu ầm lên. Bố con Bân phải vất vả lắm mới túm được đôi hổ mang. Con chúa chuồn đi mất.
LÝ THỊ MINH CHÂU
Con đường len lỏi qua những cánh rừng nối các buôn bản vùng cao lại với nhau giống như con rắn khổng lồ trên lưng có vệt vảy trắng.
PHÙNG PHƯƠNG QUÝ
Cuối buổi họp, “Thừa tướng” còn cho Trưởng ban Văn-Xã lên có đôi lời phát biểu. Thanh than thầm: “Thôi rồi Lượm ơi!”. Thằng lùn này nó nói dai còn hơn trâu đái.