Một lát cắt

14:09 28/12/2009

DẠ NGÂNLúc ấy đã gần trưa. Những thời khắc cam go nhất của một ngày đang sắp qua đi. Một ngày ở đây bắt đầu từ rất sớm với những phập phồng quen thuộc.

Nhà văn Dạ Ngân - Ảnh: lethieunhon.com

Có thể sẽ có máy bay trinh sát của đối phương lượn lờ dậm doạ rồi biến mất một cách khả nghi. Có thể bom sẽ nổ liên hồi trước khi nghe thấy tiếng pháo đài bay B.52, hoặc cũng có thể chỉ tiếng pháo từ chi khu dọn đường cho một trơi máy bay trực thăng để rồi trên cánh đồng sẽ lố nhố những đội lính đi càn. Một bên lò dò tiến vào, một bên căng mắt giáp trận, thế là thêm một ngày hủy diệt nhau, một tình huống chiến tranh vừa cổ điển vừa dị thường, lặp đi lặp lại.

Sáng sớm hôm ấy không có máy bay trinh sát, không có bom bừa cũng không có máy bay trực thăng đổ quân. Nghe thấy tiếng không gian giãn ra thư thái. Nghe thấy tiếng cỏ reo trên cánh đồng để hoang, nghe thấy tiếng những con cá sống sót đớp mồi trong mương liếp, nghe thấy tiếng con sông thong thả rì rầm. Từ đầu bờ cây trâm bầu hậu vườn, chàng trung đội trưởng dõng dạc giải tán lệnh trực chiến. Những người lính trẻ lẳng lang rời khỏi mép công sự thả lõng tâm tư tận hưởng một ngày chắc chắn không có chạm súng. Có người đi sục trái chín sót lại trong những mảnh vườn không dân. Có tiếng rủ nhau đi tát mương bắt cá cho bữa ăn trưa. Có người khe khẽ hát để ăn mừng một ngày không có tàn sát.

Trung đội trưởng cầm theo trái pháo dù đi vào giữa vườn cây. Một chàng trai U Minh cao lớn điển hình, những chàng tân binh nói anh có cái uy của người ít nói. Nhưng anh đang háo hức không yên với trái pháo chống tăng trong tay, thứ vũ khí mới được phân phát từ những chiếc tàu không số đi bằng đường biển vào. Người ta ca ngợi rằng khi hết đạn B.40 thì không cần làm Cù Chính Lan anh hùng, người lính có thể dùng nó để “tiếp chuyện” với lũ thiết giáp như ném một quả lựu đạn. Anh nhập tâm ngay những lời ngợi ca truyền miệng ấy và thấy quả pháo gọn ghẽ tuyệt vời với ba thớt thuốc trong màu xanh thép có han một cái tay cầm cho người sử dụng. Ai đã phát minh ra loại vũ khí cừ khôi này để giáp lá cà với lũ thiết giáp nghênh ngang luôn làm tường thành cho lũ bộ binh phía sau? Anh sinh ra trong chiến tranh, anh hít thở bằng chiến tranh và anh vồ vập những thứ phụng sự chiến tranh. Anh yêu quý chúng vì chúng giúp anh và đồng đội chiến thắng kẻ thù, anh thường xuyên nghe thấy mùi hộp mới cứng của chúng. Chúng không có tim có óc nhưng chúng cần cho bọn anh lúc này, cần hơn tất cả.

Anh ngồi xuống mép chõng tre trong căn chòi vốn là nhà của dân để họ tá túc mỗi khi từ chỗ tản cư lướt về mót cây mót củi mang đi. Sự trang trọng nín thở. Anh ngắm nghía nhiều lần món khí tài có tên truyền miệng là pháo dù. Nó quá xứng đáng để tò mò và ngưỡng mộ. Không ai muốn nhìn thấy bên trong một quả lựu đạn vì nhắm mắt cũng có thể hình dung trong đó có những gì. Nhưng đây là trái pháo dù có hẳn ba thớt thuốc với một cái chốt giật đơn giản. Sẽ là ba kíp nổ ba ngăn lần lượt hay tất cả là một tiếng nổ choáng váng với tầm sát thương rộng? Anh nghe thấy dòng máu dồi dào sinh lực không yên trong người. Hồi chưa đăng lính, mỗi khi hì hục kéo xuồng qua mặt đập ngăn mặn ở xã nhà, anh thường nghĩ, nếu không bận chiến trận, nhất định anh sẽ làm hai đường ray để dân tình qua lại đỡ khổ. Và nếu là lính công binh xưởng nhất định anh se làm ra nhiều thứ vũ khí kỳ lạ hơn từ nguồn thuốc nổ tận thu. Anh muốn và anh muốn, nhưng chỗ đứng của anh là đây, mỗi ngày, với những người lính lúc nào cũng nhìn vào anh cùng những thứ vũ khí với những quy tắc giản đơn nhưng lại ẩn chứa sức mạnh của bí mật.

Hai chàng tân binh đang đi ra phía bờ sông sau khi đã giao cho anh nuôi số cá trong mương vừa kiếm được. Người trung đội trưởng nhìn nhanh, anh đang tập trung vào chiếc vòng giật trên nắp trái pháo chống tăng. Anh nghe tiếng họ ngồi xuống bên anh, nghe thấy cả tiếng thở phập phồng trai trẻ. Một người quê ở Cái Nước, người kia quê ở Đầm Dơi, cùng dân Cà Mau cả, Cà Mau là nguồn của quân chủ lực, thật de chịu khi nhận về những người đồng hương ăn to nói lớn và cũng phải thú thực rằng anh đã đau khổ nhiều hơn khi phải đưa vào nghĩa trang những đồng hương ấy sau mỗi trận đánh. Anh nghe thấy giữa anh và hai người lính mới toe đang ngồi vòng quanh anh đây sự liên kết kỳ diệu như ruộng đồng, như lúa khoai, như ruột thịt. Chiến tranh hay cướp đi những người ưu tú nhưng nó thường chừa lại cho người sống sót khả năng trưởng thành vượt bậc. Anh biết anh là tâm điểm của trung đội, anh là một tấm gương và nhất cử nhất động gì của anh cũng khiến hai chàng tân binh này hứng thú.

Một tiếng nổ. Giữa trời quang mây tạnh đã vang lên một tiếng nổ kinh hoàng. Những tiếng nổ từ người mình gây ra bao giờ cũng mồ côi, đanh và gọn như vậy. Nó báo hiệu những tổn thất thê thảm. Những chàng trai khát khao khám phá đã tan tành. Không có những cái chết giống hệt nhau nhưng luôn có những cái chết từ bat cẩn hay ngờ nghệch. Không sao lý giải được một người dạn dày như chàng trung đội trưởng mà lại khinh suất như thế. Ba mạng người, ba tờ báo tử, ba vong hồn ngơ ngác không biết mình có được gọi là liệt sĩ hay không?

Một tiếng nổ có sức cảnh báo nhưng không là cuối cùng thuộc dạng này trong chiến tranh. Bởi luôn có những chàng trai từ nhỏ đã say mê bẻ đôi món đồ chơi mình có trong tay để xem trong ấy là gì. Và, khi buộc phải tồn tại từng ngày một với súng đạn thì việc rọc rạch tò mò với chúng đôi khi lại là sự thư giãn hồn nhiên mà họ luôn thấy thiếu.

D.N
(250/12-09)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Tập vồng vông tay không tay có...

Xem thêm

Giặc I-Meo

TRẦN KIÊM ĐOÀN Ngôi nhà một thời là tổ ấm trên đồi bỗng trở thành rộng gấp đôi, gấp ba và vắng vẻ như một tòa lâu đài cổ từ khi Bé Út dọn ra khỏi nhà để lên miền Bắc học. Đứa con 18 tuổi trên đất Mỹ nầy rời nhà đi học xa thường có nghĩa là đang bước vào đời, ra khỏi vòng tay cha mẹ, thật khó lòng về lại. Những bước tiếp nối là học ra trường, kiếm việc làm, chọn nhiệm sở như cánh buồm đưa tuổi trẻ ra khơi. Bất cứ nơi nào có thể an cư lạc nghiệp trên 50 tiểu bang sẽ là nơi đất lành chim đậu. Tuổi thành niên tiêu biểu của văn hóa Âu Mỹ là tự lập, gắn liền với vai trò chuyên môn và xã hội chứ không phải quanh quẩn với đời sống gia đình.
Duỗi thẳng chân ở thiên đường

ĐỖ PHẤNĐêm rất khuya dưới chân núi H. Khó khăn lắm chúng tôi mới tìm được một con đò bằng tôn móp méo xác xơ. Chẳng hiểu ban ngày trông nó thế nào. Có lẽ đây là chiếc đò bị cấm lưu hành? Không thể có mặt ở bến vào ban ngày. Cũng là cấm làm phép. Dòng suối không có chỗ nào đủ sâu để có thể chết đuối.
Người đi xe máy một chân

ĐỖ KIM CUÔNGBây giờ bạn bè ít được gặp anh lang lang trên phố. Thảng hoặc dăm bữa nửa tháng, có khi hơn mới tóm được anh. Ấy là khi anh phải ra khỏi nhà đi nạp bài cho những tờ báo mà anh thường cộng tác, hoặc đi nhận nhuận bút một vài bài thơ lẻ in trên báo.
Ba ngày ở thị trấn Cù Cưa

VŨ NAM TRỰC Truyện ngắn
Ánh mắt

TRẦM NGUYÊN Ý ANHÔng Nhâm bước chầm chậm theo con đường tráng xi-măng ngoằn ngoèo trong con hẻm nhỏ. Căn nhà ông ở cuối xóm, một trệt, một lầu... mới tinh. Cánh cửa sắt đóng im ỉm. Ông ngồi bệt xuống nền xi-măng vì chân ông đã mỏi. Lẽ ra, khi mấy đứa con ông chưa bàn nhau cất lại căn nhà, ông đã có thể đẩy cánh cửa rào bằng tre và đàng hoàng bước vào nhà mình.
Cái quạt kè

XUÂN CHUẨNĐể rồi tôi kể cho ông nghe về lai lịch cái quạt, để ông ông khỏi coi tôi là Thằng Bờm có cái quạt mo. Cái thời quạt điện quạt đá, máy lạnh mà cứ bo bo cái quạt kè, thỉnh thoảng lại đạp phành phạch như mẹ hàng cá thách lên giữa chợ. Cũng chẳng có gì li kỳ, hay mùi mẫn rơi lệ, chỉ là chuyện đời tầm phào.Hai ông trải chiếu ngồi giữa sân, nhâm nhi chén trà, ông Thân nói với đại tá Tiến về hưu như vậy khi đại tá ngỏ ý thích cái quạt kè của ông.
Thôi em về đi

TRẦN THỊ TRƯỜNG Bim chào đời vào lúc kém 19 phút. Trăng hạ tuần phun nhẹ màu đục của sữa vào bầu trời. Hôm sau trời lất phất mưa. Bố nói với bà ngoại trước khi đi làm: "Nếu không thấy con về thì bà giúp con cùng nhà con nuôi cháu". Câu nói ám ảnh làm trí tưởng tượng của bà ngoại nhiều lần thắt lại. Sau này nhiều khi bà ngoại sợ cả cái bóng của mình.
Quyền không được giỏi

NAM TRUNG Ông Hãnh cứ đi tới đi lui trong phòng khách nhà ông, vừa đi vừa quạu cọ lẩm bẩm: thằng Hùng nó nói vậy là nó có ý coi thường mình, nó dám trứng khôn hơn vịt. Rồi mày sẽ biết tay ông. Ông sẽ cho mày còn lâu mới được vào Đảng, ông sẽ bác tất cả những đề xuất về mày...
Kỳ lạ ông tôi

HOÀNG THÁI SƠNKhi tôi lớn lên thì nội tôi đã mất từ lâu nhưng thỉnh thoảng dân làng vẫn nhắc đến người với niềm cảm mến về những chuyện không ít ly kỳ. Ông tôi rất khoẻ, người tròn vo, đen như sừng, tục danh Cu Trắt - phương ngữ vùng quê tôi nghĩa là nhỏ và rắn chắc. Ông ham mê võ thuật, thạo côn quyền, thuở trai thường đóng vai ông địa trong đám múa lân. Đám múa năm nào hễ thiếu ông là coi như nhạt trò, dân làng chẳng ai buồn xem. Người ta đồn ông tôi tài ba lỗi lạc, như có thể đi trên lửa, nhảy qua nóc nhà, còn những thứ chui vào hậu cung đình làng mà không cần dở ngói là xoàng... Kho chuyện về ông ngày càng dày do mồm miệng dân gian thêu dệt thêm, tuy nhiên trong đó nhiều chuyện là có thật.
Bức tranh vẽ dở

PHAN XUÂN HẬUTôi trở về quê sau mười năm xa cách. Quê tôi nằm cuối con sông Vẹn, con sông này là nhánh của sông Dinh, bắt nguồn từ dãy núi Gám, chảy qua bến Dền. Nơi đây xưa kia là kinh đô của vua Dền. Vua Dền tụ tập lực lượng chống lại nhà Trần khi đó đang trấn áp nhà Lý. Vua Dền là hậu duệ của Lý Thái Tổ, ông không chịu sự chuyên quyền của vua tôi Trần Thủ Độ bèn lập căn cứ ở miền Tây Yên Thành, tức quê tôi, và Dền là kinh thành của ông, dân quen gọi ông là vua Dền.
Duyên nợ trăm năm

NGUYỄN VĂN VINHTết Mậu Thân năm ấy tôi tròn mười sáu tuổi. Soi gương, tôi thấy y xì một con bé tóc lơ xơ hoe nắng, xấu tệ.
Lâm thâm nước mắt ngày vui

CHÂU DIÊNĐơn vị của tôi đi bộ từ một tỉnh miền Trung, lên qua Mường Phăng thì Điện Biên đã giải phóng. Sau một tháng đi bộ nhưng gần như chạy bộ, chúng tôi được phép nghỉ lại hai ngày ở một bản, hồi đó bản này nằm khá sâu trong rừng, nhưng nay thì nó đã ở bên một nhánh đường mới làm dẫn ra phố huyện Tuần Giáo để nối vào con đường số 6 chạy tuốt lên Điện Biên Phủ.
Chuyện ở làng Hạ

NGUYỄN TRƯỜNGLàng Hạ nằm phía hạ nguồn sông La Ngà. Đất chật. Người đông. Đói nghèo thành nếp. Hồi hai bên đánh nhau, nơi đây là vùng địch hậu. Giải phóng hơn chục năm mà làng Hạ đói nghèo vẫn hoàn nghèo đói. Không ít người bỏ làng đi xa chẳng thèm ngoái cổ nhìn lại. Vậy mà hơn mười năm lại đây, nhờ vực dậy cái nghề tơ tằm truyền thống vốn có từ xưa, làng Hạ đang trở thành một làng nghề giàu có nhất nhì trong vùng. Nhà cũ lỗi thời phá đi xây mới. Đường làng bùn lầy được thay bê-tông. Trường tiểu học tranh tre nứa lá hồi nào nay lên hai tầng. Điện lưới dọc ngang khắp làng đã đẩy năng suất ươm tơ kéo sợi lên cao chưa từng thấy. Chất lượng tơ tằm đạt chuẩn xuất khẩu. Hàng bán chạy hơn cả tôm tươi. Thu nhập người dân ngày một cao.
Đêm của bướm

LÊ TRÂMNgồi với tôi và Kh là một đôi nam nữ còn khá trẻ. Chàng thanh niên, theo lời gã, vừa mới về từ Thái Lan sau khi trúng một hợp đồng béo bở. Gã là đại diện của một công ty xuất nhập khẩu nổi tiếng ở bên ấy.
Bảng chữ cái

NGÔ TỰ LẬPCó lẽ tôi đã ngủ rất lâu trước khi bị lay dậy một cách dữ dội. Tôi cố nằm thêm, mặc dù đó không phải là thói quen của một người lính cũ. Thường thì tôi bật dậy ngay. Trước khi tôi vào lính, cha tôi, một đại tá từng trải ba cuộc chiến tranh, chỉ dặn mỗi một câu: “Hãy chồm dậy ngay tiếng còi báo động đầu tiên!”. Lời dạy của ông tôi làm theo trong suốt thời gian tại ngũ và cả khi giải ngũ. Nhưng có những lúc ta không làm chủ được mình. Tôi thấy mình đau ê ẩm và phải một lúc khá lâu sau tôi mới chậm chạp mở mắt.
Ma chim

PHẠM THỊ CÚCTừ những ngày thơ bé còn cắp sách đến trường cho đến khi đã bước vào đời, con cái đã khôn lớn và trưởng thành, trong ký ức của tôi vẫn luôn lưu giữ những hình ảnh sinh động và kỳ diệu của hàng ngàn con cò trắng rợp cả cánh đồng bát ngát, những cánh rừng và vườn cây trĩu nặng vô vàn chim chóc, hình ảnh chim cò thân thiết đậu cả trên vai người, trên đầu người, quẩn dưới chân người... là chuyện của Vùng Đồng tháp Mười qua những trang viết hấp dẫn của các nhà văn Sơn Nam và Đoàn Giỏi.
Bão cát

MAI NINHTrong khoảng giữa buổi chiều thăm viếng cơ sở và dạ tiệc, tôi chạy về nhà thay quần áo. Dưới vòi nước ấm, tôi nao nao xúc động nhớ lại từng khuôn mặt bạn bè. Ngoài một hai người thỉnh thoảng gặp nhau nhờ ở lại nơi này sau khi tốt nghiệp, còn hầu hết thì sau một phần tư thế kỷ đã qua đi, bây giờ mới tái ngộ. Làm sao không ngẩn người trước những tên bạn ngày xưa mặt mũi căng hồng tí tửng nhố nhăng, giờ đây làn da gấp nếp, râu ria đạo mạo, ra dáng sếp lớn sếp nhỏ cả rồi. Và dấu chân chim của thời gian càng rõ rệt hơn nữa, nơi những cô đầm bạn gái của tôi.
Cái chết của Rối

MAI NINH- Rối, Rối ơi! Dậy đi nào. - Nằm mãi đây cũng đừng hòng có ai lượm xác đem chôn. - Dậy đi! Rối ơi.
Khi tôi nhớ về người em đã khuất

ANH DƯƠNGCòn sống đến nay, ông tôi phải hơn trăm tuổi. Trước ngày chết, ông kể cho tôi câu chuyện thương tâm này.
Thương nhớ hoa đào

NGUYỄN XUÂN HOÀNG1. Từ Huệ nằm thiêm thiếp bên cạnh án thư. Tóc râu chàng bạc trắng. Đêm qua, ngoài trời mưa gió to quá. Chàng không làm sao ngủ được. Từ Huệ sợ mưa, sợ phải nghe thấy những âm thanh cuồng nộ của trời đất. Điệu luân vũ ấy là nỗi ám ảnh khi chàng còn là một anh khóa vô danh.