Một đời thơ Phùng Quán

09:54 19/03/2008
Phùng Quán ơi ! Bây giờ trước cái chòi ngóng sóng ở mé Hồ Tây nhà anh, quán nhậu mọc lên nghi ngút, che khuất những bầy sâm cầm đương hạ cánh xuống hoàng hôn. Cái nhìn của anh cũng đói, nhưng ở thế giới bên kia anh đâu có ngán :"Trong trăm nghìn nỗi đói/tôi nếm trải cả rồi/tôi chỉ kinh khiếp nhất/ là nỗi đói tình người

MỘT ĐỜI LAO LỰC - MỘT ĐỜI CÙNG CỰC -MỘT ĐỜI THƠ PHÙNG QUÁN - TÌNH YÊU -CHIẾN ĐẤU - VÀ SỰ VĨNH HẰNG
Bắt đầu từ tình yêu quê hương nung nấu tâm hồn nhà thơ để đến với tình yêu em :
... Sáng chủ nhật. Hoàng đế mặt trời khoác long bào chói lọi hào quang, từ Tử Cấm Thành - biển Thuận An, xa giá lên vòm trời cổ tích Cố Đô. Ban nhạc cung đình chim sáo, chim cà cưỡng, chim sẻ, chim sâu... khắp các lùm cây trong thành phố ríu ran tấu nhạc. Con sông Hương tắm vàng nấu chảy...
                Sông Hương ơi !
                Gió thổi chi nhiều rứa ?
                Sóng vỗ làm chi rối ruột cả hai bờ
                Tôi ngồi... đá mọc thành thơ
                Ngóng về cửa Thuận... tôi chờ đò lên...
                Một đò lên...
                Hai đò lên...
                Ba đò lên...
                Mà tôi chẳng thấy bóng em trong đò...
                Bến sông đá tạc thành thơ
                Đá thơ ngơ ngẩn ngẩn ngơ đợi đò
                Một đò lên...
                Hai đò lên...
                Ba đò lên...
                                (chương 8 Đợi đò)
Trên vực thẳm vô cùng của hạnh phúc
Tôi thấy mình đương đứng quá cheo leo...
                                (chương 10 Trái bí xanh)
Đối với Phùng Quán khi đã yêu hết mình anh trở thành "tội nghiệp" cái tội nghiệp đáng tôn vinh :
                ... Tôi biết
                em đâu phải Hằng Nga ngủ trong rừng?
                em có con phải nuôi
                có chồng phải bỏ
                em phải biết giá rau ngoài chợ...
                nhưng tôi vẫn quỳ xuống xin em
                ngay cả những phút nổi khùng
                em cũng đừng nói những lời chua chát
                em cũng đừng nói những lời cay độc...
Rồi như để biện minh cho mình nhà thơ tự an ủi :
               ... tôi chỉ biết với riêng tôi
                em là mái nhà
                giữa đồng hoang, trên sa mạc
                cho tôi ẩn trốn những trận mưa xấu xa 
                                                                                dung tục
                những trận mưa làm thối mục cuộc đời
                những trận mưa ngày càng nặng hạt !...
Cũng có đôi lúc gã si-tình-bi-tráng-Phùng-Quán ấy vẫn mơ một giấc mơ hoang tưởng :
                Trái tim tôi như trái cây bị dập nát
                rụng xuống từ cành cao
                tình tuyệt vọng là ngọn sào
                chọc cho trái cây rụng xuống...

                trái cây rụng vẫn mơ giấc mơ hoang tưởng
                may ra được gót chân em dẫm nát
                để trước khi tan vào bụi đất
                còn được hôn gót chân yêu...
Yêu như kiểu của nhà thơ Phùng Quán thì chúng ta xin bái phục. Không biết các thế hệ mai sau có yêu như thế không?
                ... quá đau khổ tôi trở thành lì lợm
                tôi xin em bớt giận...
                nếu không được ngồi
                thì tôi xin đứng
                cùng với cây chổi em dựng ở xó nhà
                nếu không được thở...
                tôi sẽ xin nín thở
                như cái ngày còn đi chăn trâu cắt cỏ
                tôi xuýt chết dưới đáy giếng làng
                vì mải lặn mò con cá bống thần
                                                cô Tấm bỏ quên...
                Và khi Phùng Quán bị người yêu ruồng bỏ xua đuổi ta lại càng thấy yêu thêm Phùng Quán, bỗng nhiên cái mất lại hóa ra được. Cái tình yêu đơn phương lại hữu hiệu trong biểu trạng tính cách nhân vật. Cái tình yêu lì lợm ấy chỉ có trong bản thể của Phùng Quán mà thôi :
                ...em giận dữ la lên :
                - đứng trong xó nhà cũng không được đứng !
                ... thì tôi ra đứng trước hiên...
                - đứng trước hiên cũng không được đứng !
                ... thì tôi xin ra đứng ngoài ngõ...
                - đứng ngoài ngõ cũng không được đứng !
                ... thì tôi xin ra đứng đầu đàng
                Tôi nhìn vào khung cửa nhà em
                môi rát bỏng những lời yêu thương...
Và cuộc đối thoại của tình yêu đến hồi quyết liệt ta tưởng chừng tan vỡ :
                - đứng đầu đường cũng không được đứng
                lời yêu thương cũng không được nói !
                ... thì tôi xin chết...
Tim ta như muốn ngừng đập và tưởng chừng như anh chàng thương binh đã từng là lính trinh sát của trung đoàn đã chọn nhầm đối tượng nên bị nhồi máu cơ tim có thể ngất đi, nhưng không ta lại nghe nhà thơ trỗi dậy nói :

 

 

                Nhưng tôi không nói lời vĩnh biệt
               vì tôi tin tôi sẽ hồi sinh............
Và như để khóa lại lời cam kết của mình nhà thơ thốt lên :
                dù hỏa táng
                dù chôn xuống chín tầng đất
                trái tim dập nát của tôi vẫn thắm một khối tình !
Chưa hết, nhà thơ còn chưa để cho mối tình tan biến đi trong không gian và thời gian :
                nếu dại dột
                một sớm mai nào đó
                em bỗng bay mất
                tôi sẽ tan vào mưa Huế những ngày đông
                xối xả xuống tất cả những nơi nào em đã đặt chân !
Khi tình yêu đã mất nhà thơ chỉ biết lấy chén rượu để giải sầu và vắt kiệt sức lao động của mình để bù vào chén cơm manh áo. Nhà thơ đã viết ... cạn kiệt thơ giữa cuộc sống thị thành, tôi quyết định rời bỏ gia đình bạn hữu giữa cái tuổi ngoài 50, lên rừng tìm đào bới mạch thơ giữa thiên nhiên.
Tôi đã sống một mình suốt ba năm (6-1981 đến 8-1984) trong cái lán lợp tranh lá mía, giữa một bãi đất phù sa cổ hoang vu vùng đồi núi Thái Nguyên. Quanh ngôi lán mọc lút đầu cỏ dại và cây trinh nữ xanh.Trước mặt lán là con suối Linh Nham. Mùa mưa lũ, nước đỏ ngầu phù sa cuốn theo củi rều lá mục, cây rừng trốc gốc, xác súc vật chết... cuồn cuộn dâng cao... Trong ba năm tôi đã ăn thịt được ba chục con hổ mang chì, giết chết vài chục con rắn lục, săn bắt vài chục con móc xiết - một loài chồn răng sắc như gươm sinh sống bằng thịt rắn - đốt phá hơn chục tổ ong lỗ...
Tôi sống cùng với một con chó, một con heo, một bầy gà cùng sắn bắp rau lang ốc suối và tôm cá tự đánh bắt lấy.
Trong ba năm chỉ có hai người bạn cũ từ Hà Nội lên thăm. Một giáo sư sử học và một nhà thơ.
Gặp lúc ốm đau, tôi tự chữa bệnh với lá xông, rượu tự cất lấy bằng sắn và men lá, và tia cực tím của mặt trời.
                Tôi phải lên rừng
                Hái lá khổ sâm
                tự mình cất lấy ly rượu sống...

               Ơi rượu khổ sâm đắng lắm !
                đắng đến tận cùng nỗi đắng thế gian...

                bạn hữu thân thiết ơi !

 

 

                xin đừng trách cứ tôi
                sao trong câu thơ tôi cứ lẫn nhiều vị đắng
                chỉ vì
                tôi vừa ngâm ngợi câu thơ
                vừa cạn chén rượu đời
                cất bằng lá khổ sâm...
Nhưng rồi lá khổ sâm cũng không còn nữa, những con cá con cua cũng rời bỏ nhà thơ, những con rắn con cheo trong rừng cũng lẫn tránh nhà thơ... Sức tàn lực kiệt gót nhọc lòng đau, nhà thơ đành tìm về với mẹ - đó là đất Cố đô. Sông Hương mở lòng ra đón đứa con lưu lạc trở về :
                ... nhưng cuối cùng quê hương đã nhận ra
                trái-tim-thơ-trong-sạch
                và gương mặt Thơ-bi-thiết -của tôi...
Đó là câu thơ đầu tiên khi gặp lại Huế tôi nức nở thành lời.
Văn hữu và thi hữu quê nội hay tin tôi trở về đã quây quần săn sóc, đùm bọc chiêu đãi tôi.
Văn hữu thi hữu quê tôi nghèo lắm, có lẽ nghèo nhất đất nước. Thế mà vẫn chiêu đãi tôi theo cung cách các vương hầu thời chiến quốc chiêu đãi bạn. Ba ngày một tiệc nhỏ, năm ngày một tiệc lớn.
Rượu như lửa tôi uống tràn thay nước. Tôi van các bạn rượu thì đắt mà các bạn thì nghèo, đừng cho tôi uống nữa!
                Các bạn gạt đi...
                Đất Cố đô bao giờ chịu mang tiếng
                Để một nhà thơ phải đói rượu giữa quê hương !
                Tôi ngất ngưởng sống, ngất ngưởng thơ, ngất ngưởng say.
                Và tôi ngất ngưởng gặp nàng...
Chết đi sống lại bâm dập bao lần thế mà mới hồi sức lại ngất ngưởng yêu. Yêu như thế thì đến trời cũng phải sợ. Người đọc cũng bật cười nhưng cười ra nước mắt.
Năm 1950 Phùng Quán là chiến sĩ trinh sát của trung đoàn. Trong một trận chống càn ở chiến trường Bắc Thừa Thiên, tiểu đội trinh sát bị giặc bao vây tiêu diệt, chỉ còn một mình Phùng Quán may mắn sống sót, chân bị thương.
Nửa đêm, từ giữa cánh đồng khô nẻ, anh bò vào làng tìm nước uống. Anh bị rơi xuống một con lạch sâu xâm xấp bùn. Anh vùi mặt vào bùn để dịu bớt cơn khát... Những câu thơ ập đến trong đầu, tưởng chừng như nó vọng lên từ lòng mẹ. Đất ru đứa con chiến sĩ vào giấc ngủ kiệt sức mất máu...    
                ...ai yêu đất bằng tất cả cuộc đời mình
                sẽ được nghe đất hát...
                Đất ơi !
                Con nguyền yêu người với tất cả máu xương
                với tất cả cuộc đời con mười bảy tuổi !
Trong trận công đồn diệt viện Phò Trạch Thừa Thiên, Phùng Quán đã viết quyết tâm thư bằng máu :
                nếu tôi chết
                xin các đồng chí đừng đưa tôi đi đâu hết cả
                Hãy chôn tôi ngay chính nơi tôi đã ngã !
                dù đồng xanh hay giữa núi đồi
                dù bãi lầy trảng cát xương rồng gai
                hay ngay bên rệ đường tôi nằm phục kích
                mà không ngày nào đinh giày và xích xe tăng địch
                không xéo dày lên phần mộ của tôi
                dù thế đi nữa các đồng chí ơi !
                cũng đừng đưa tôi đi đâu hết cả
                hãy chôn tôi nơi chính tôi đã ngã !

                để mát dạ những người đã khuất
                người ta trồng cây đẹp rủ bóng lên nghĩa trang
                nhưng quanh mộ tôi
                xin đừng trồng bạch đàn liễu biếc hay thủy dương
                hãy trồng cho tôi một nghìn mũi chông nhọn hoắt
                mỗi mũi chông đều nhớ tẩm thứ thuốc độc mạnh nhất

                viếng mộ tôi xin đừng đốt hương
                hãy đốt cho tôi ngọn lửa đốt đồn
                khắp cả quê hương đều ngó thấy
                soi sáng hết những nơi nào máu nhân dân đương chảy.

                Nếu phần mộ tôi là vị trí tốt để đánh mình
                xin các đồng chí đừng do dự gì tất cả
               Hãy đào mộ tôi lên
                quẳng hài cốt tôi đi !
                và thay vào đó cho tôi một trăm cân thuốc nổ !

                xin các đồng chí đừng đưa tôi đi đâu hết cả
                hãy chôn tôi nới chính tôi đã ngã !
                                               (Di chúc chiến sĩ 1952)
Chừng đó thôi đã quá đủ để ta hiểu về con người Phùng Quán, chưa kể đến Vượt Côn Đảo, Chống tham ô lãng phí, Tiếng hát trên địa ngục Côn Đảo, Hôn, Lời mẹ dặn, Trường ca cây cà, Anh là ai và anh từ đâu đến, Tuổi thơ dữ dội...
                ... Tất cả những gì bạn nếm trải suốt cuộc đời
                tận cùng niềm vui
                tận cùng nỗi khổ
                với bạn cũng chỉ là chơi.
                khi không còn cách gì chơi mới nữa
                bạn chơi ung thư...
                bạn sẽ xuống địa ngục ?
                hay bạn lên thiên đường
                tôi chắc bạn đến cả hai nơi
                bạn chơi luôn cả thiên đường địa ngục !
                                                (thơ đọc trước linh cữu Trần Thịnh
                                                hiệu là  Thịnh Râu đạo diễn điện ảnh)
Bài thơ tặng cho bạn và cũng tặng cho mình, không lâu sau nhà thơ Phùng Quán cũng chơi cái trò chơi "tuyệt vời" đó. Khúc bi tráng nhà thơ còn dang dở anh đã ra đi giữa lúc tài năng đau chín.
                ... đã đi với nhân dân
                thì thơ không thể khác
                dân máu lệ khôn cùng
                thơ chết áo đắp mặt ! ...
                ... đừng buồn nữa em ơi
                chuyện ngàn năm... ngàn năm...
                                                (Đêm Nghi Tàm đọc Đỗ Phủ cho vợ nghe)
Phùng Quán ơi ! Bây giờ trước cái chòi ngóng sóng ở mé Hồ Tây nhà anh, quán nhậu mọc lên nghi ngút, che khuất những bầy sâm cầm đương hạ cánh xuống hoàng hôn. Cái nhìn của anh cũng đói, nhưng ở thế giới bên kia anh đâu có ngán :
                trong trăm nghìn nỗi đói
                tôi nếm trải cả rồi
                tôi chỉ kinh khiếp nhất
                là nỗi đói tình người
                                (Đói, thơ Phùng Quán)
Nhà thơ Phùng Quán có viết tặng Hoàng Cầm bài thơ có tựa đề là : Viết tặng Hoàng Cầm thi sĩ trong giây phút anh ngã lòng suy sụp, trong bài thơ ấy có một đoạn :
                ... tôi có một niềm tin
                chắc như đinh đóng cột
                ngày mai anh nhắm mắt
                đi sau linh cữu anh
                có cả con sông Đuống ! ...
Để kết thúc bài tưởng niệm ngắn nầy tôi xin mượn ý bạn trong đoạn thơ trên nhưng xin phép chữa một câu :
                Tôi có một niềm tin
                chắc như đanh đóng cột
                ngày mai anh nhắm mắt
                đi sau linh cữu anh
                ngoài bạn hữu gia đình
                có cả thiên đường
                và địa ngục.
                                     16-12-1998
THU BỒN  
(nguồn: TCSH, 3.1999)

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • TÔN PHƯƠNG LANCũng như những nhà văn mặc áo lính thuộc thế hệ đầu và tờ tạp chí Văn nghệ quân đội của họ, Trần Dần là một tên tuổi quen thuộc mà gắn với tên tuổi ông là cuốn tiểu thuyết Người người lớp lớp. Là một học sinh thành phố, khi Cách mạng tháng Tám thành công, 19 tuổi, ông bắt đầu hoạt động cách mạng rồi đầu quân tham gia kháng chiến chống Pháp và hoạt động văn nghệ.

  • Hồ Thế Hà sinh năm 1955, quê ở thị trấn Ngô Mây, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định. Anh tham gia quân đội từ 1978 đến 1982, chiến đấu tại Campuchia. Hồ Thế Hà tốt nghiệp khoa Ngữ văn, Đại học Tổng hợp Huế năm 1985 và được giữ lại trường. Hiện anh là Phó Giáo sư, Tiến sĩ đang giảng dạy tại khoa Ngữ văn, trường Đại học Khoa học - Đại học Huế. Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hội viên Hội Nhà báo Việt Nam. Anh đồng thời là Ủy viên Ban chấp hành Hội LHVHNT Thừa Thiên Huế, Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Huế nhiệm kì: 2000 - 2005; 2005 - 2010. Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật Hội LHVHNT Thừa Thiên Huế, nhiệm kì 2000 - 2005; 2005 - 2010.

  • PHẠM PHÚ PHONGĐúng vào dịp Huế chuẩn bị cho Festival lần thứ III năm 2004, Vĩnh Quyền cho tái bản tập ký và truyện Huế mình, tập sách mới in trước đó chưa tròn một năm, năm 2003. Trước khi có Huế mình, Vĩnh Quyền đã có nhiều tác phẩm được bạn đọc chú ý như các tiểu thuyết lịch sử Vầng trăng ban ngày, Mạch nước trong, Trước rạng động, các tập truyện Người tử tù không chết, Người vẽ chân dung thế gian, Màu da thượng đế, tập bút ký Ngày và đêm Panduranga và tập tạp văn Vàng mai.

  • ...Không có sự lựa chọn nào cả, tôi đến với thơ như một nghiệp dĩ. Tôi nghĩ thơ là một thứ tôn giáo không có giáo chủ. Ở đây, các tín đồ của nó đều được mặc khải về sự bi hoan trần thế và năng lực sẻ chia những nỗi niềm thân phận. Cuộc đời vốn có cái cười và cái khóc. Người ta, ai cũng có thể cười theo kiểu cười của kẻ khác, còn khóc thì phải khóc bằng nước mắt của chính mình. Với tôi, thơ là âm bản của nước mắt...

  • …Có thể thấy gần đây có những xu hướng văn học gây “hot” trong độc giả, ví như xu hướng khai thác truyện đồng tính. Truyện của tôi xin khước từ những “cơn nóng lạnh” có tính nhất thời ấy của thị trường. Tôi bắt đầu bằng chính những câu chuyện giản đơn của cuộc sống hàng ngày, những điều giản đơn mà có thể vô tình bạn bước qua…

  • NGÔ KHAKỷ niệm 40 năm ngày Bác Hồ ra đi, chúng ta đều nhớ lại di chúc thiêng liêng của Bác để lại cho nhân dân ta. Đó là tình cảm và niềm tin của Bác đối với chúng ta ngày nay và các thế hệ mai sau.

  • NGUYỄN ĐỨC TÙNG(Tiếp theo Sông Hương số 245 tháng 7-2009 và hết)

  • Nguyễn Khắc Phê quê ở Hương Sơn, Hà Tĩnh. Anh xuất thân trong một gia đình trí thức. Bố anh từng đậu Hoàng Giáp năm 19 tuổi. Các anh trai đều là bác sĩ, giáo sư, tiến sĩ nổi tiếng như Nguyễn Khắc Viện, Nguyễn Khắc Dương, Nguyễn Khắc Phi... Có người nói vui “Nguyễn Khắc Phê con nhà quan tính nhà lính”.

  • VĂN CẦM HẢI(Đọc “Ngôi nhà vắng giữa bến sông”, Tập truyện ngắn của Nguyễn Kiên - Nxb Hội Nhà văn, 2004)

  • NGUYỄN QUANG SÁNGMấy năm gần đây, dân ta đi nước ngoài càng ngày càng nhiều, đi hội nghị quốc tế, đi học, đi làm ăn, đi chơi, việc xuất ngoại đã trở nên bình thường. Đi đâu? Đi Mỹ, đi Pháp, đi Trung Quốc, Đài Loan, Singapore, Hàn Quốc... Nhà văn Văn Cầm Hải cũng đi, chuyến đi này của anh, anh không đi những nơi tôi kể trên, anh đi Tây Tạng, rất lạ đối với tôi.

  • HÀ KHÁNH LINHDân tộc ta có hơn bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước, đã xảy ra nhiều cuộc nội loạn ngoại xâm, nhiều thế hệ người Việt Nam đã cầm vũ khí ra trận giết giặc cứu nước, nhưng mãi đến cuối thế kỷ 20 những chàng trai nước Việt mới phải đi giữ nước từ xa, mới đi giữ nước mà mang trong lòng nỗi nhớ nước như tứ thơ của Phạm Sĩ Sáu.

  • LÊ VĂN THÊSau sáu năm (kể từ 2002) nhà văn Cao Hạnh được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam, (cuối năm 2008); Hội Văn học nghệ thuật Quảng Trị mới có thêm một nhà văn được kết nạp. Đó là Văn Xương.

  • NGÔ MINHTrong đợt đi Trại viết ở Khu du lịch nước nóng Thanh Tân, anh em văn nghệ chúng tôi được huyện Phong Điền cho đi dạo phá Tam Giang một ngày. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Thế là người dẫn đường. Anh dân sở tại, thuộc lòng từng tấc đất cổ xưa của huyện.

  • PHẠM PHÚ PHONG…Làng em đây, núi rừng Trung Việt cũng là đây/Xưa kia đã hùng dũng đánh Tây/Giờ lại hiên ngang xây thành chống Mỹ/Đường Trường Sơn là đường chân lý/Đã cùng quê em kết nghĩa hẹn hò… (Quê em, 1971)

  • HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGKể từ tập thơ đầu tay (Phía nắng lên in năm 1985), Huyền thoại Cửa Tùng (*) là tập thơ thứ mười (và là tập sách thứ 17) của Ngô Minh đã ra mắt công chúng. Dù nghề làm báo có chi phối đôi chút thì giờ của anh, có thể nói chắc rằng Ngô Minh đã đi với thơ gần chẵn hai mươi năm, và thực sự đã trở thành người bạn cố tri của thơ, giữa lúc mà những đồng nghiệp khác của anh hoặc do quá nghèo đói, hoặc do đã giàu có lên, đều đã từ giã “nghề” làm thơ.

  • Võ Quê được nhiều người biết đến khi anh 19 tuổi với phong trào xuống đường của học sinh, sinh viên các đô thị miền Nam (1966). Lúc đó, anh ở trong Ban cán sự Sinh viên, học sinh Huế. Võ Quê hoạt động hết sức nhiệt tình, năng nổ bất chấp nguy hiểm với lòng yêu nước nồng nàn và niềm tin sắt đá vào chính nghĩa.

  • PHẠM PHÚ PHONGThỉnh thoảng có thấy thơ Đinh Lăng xuất hiện trên các báo và tạp chí. Một chút Hoang tưởng mùa đông, một Chút tình với Huế, một chuyến Về lại miền quê, một lần Đối diện với nỗi buồn, hoặc cảm xúc trước một Chiếc lá rụng về đêm hay một Sớm mai thức dậy... Với một giọng điệu chân thành, giản đơn đôi khi đến mức thật thà, nhưng dễ ghi lại ấn tượng trong lòng người đọc.

  • ĐẶNG TIẾNNhà xuất bản Trẻ, phối hợp với Công ty Văn hoá Phương Nam trong 2002 đã nhẩn nha ấn hành Tuyển tập Hoàng Phủ Ngọc Tường, trọn bộ bốn cuốn. Sách in đẹp, trên giấy láng, trình bày trang nhã, bìa cứng, đựng trong hộp giấy cứng.

  • NGUYỄN ĐỨC TÙNG(Tiếp theo Sông Hương số 244 tháng 6-2009)Mến tặng các nhà văn Tô Nhuận Vỹ, Khánh Phương, Trần Thị Trường, cháuDiệu Linh, và những người bạn khác,lớn lên trong những hoàn cảnh khác.

  • NGUYỄN THỤY KHANhà thơ Quang Dũng đã tạ thế tròn 15 năm. Người lính Tây Tiến tài hoa xưa ấy chẳng những để lại cho cuộc đời bao bài thơ hay với nhịp thơ, thi ảnh rất lạ như "Tây Tiến", "Mắt người Sơn Tây"... và bao nhiêu áng văn xuôi ấn tượng, mà còn là một họa sĩ nghiệp dư với màu xanh biểu hiện trong từng khung vải. Nhưng có lẽ ngoài những đồng đội Tây Tiến của ông, ít ai ở đời lại có thể biết Quang Dũng từng viết bài hát khi cảm xúc trên đỉnh Ba Vì - quả núi như chính tầm vóc của ông trong thi ca Việt Nam hiện đại. Bài hát duy nhất này của Quang Dũng được đặt tên là "Ba Vì mờ cao".