Một năm qua, sự xuất hiện của các sàn đấu giá nghệ thuật đã góp phần thúc đẩy hội họa phát triển, tạo ra thị trường lành mạnh thu hút nhà đầu tư cũng như giới mộ điệu. Nhưng vẫn còn nhiều vấn đề bỏ ngỏ.
Một phiên đấu giá tại Nhà đấu giá nghệ thuật Chọn
Tiếng nói đối trọng
Sự xuất hiện và đi vào hoạt động của các sàn đấu giá mỹ thuật ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh chỉ trong một thời gian ngắn được xem là tín hiệu vui. Nhiều ý kiến cho rằng, việc đấu giá ngoài “song mã”, “tam mã” đối với một tác phẩm phần nào còn phản ánh mức độ thịnh vượng và biểu trưng văn hóa của một khu vực, nhất là trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa. Hiện nay, các nhà đấu giá được ví như hình ảnh phóng chiếu của một nhu cầu văn hóa có thật và đang tăng lên.
Hoạt động của sàn đấu giá còn tạo điều kiện cho các họa sĩ, nhất là tác giả trẻ khẳng định giá trị, đóng góp vào sự sôi động, đa dạng của thị trường mỹ thuật. Theo họa sĩ trẻ Phạm Đình Chương, đầu ra là điều thiết yếu để họa sĩ duy trì cuộc sống cũng như khẳng định rằng tranh của mình có được chấp nhận hay không. Việc bán tranh bây giờ dễ hơn nhờ mạng xã hội nhưng đưa lên sàn đấu giá thì khác. “Lên sàn phải đấu cùng các tác giả khác. Đó cũng là một thách thức có tính hai mặt, thành công không sao nhưng nếu thất bại hay tụt giá thì hậu quả không lường trước được. Nhưng dù sao qua đấu giá sẽ góp phần bảo vệ được quyền lợi cho nhà sưu tập và họa sĩ”.
Năm 2014, dư luận bàng hoàng từ một phiên đấu giá của Larasati tại Singapore, “sao giá tranh Việt Nam lại rẻ đến thế?”, vì ít nhiều những họa sĩ có tranh được bán ở đó đều “có tên có tuổi” ở Việt Nam. Nhắc lại câu chuyện 3 năm trước, ông Trần Quốc Hùng, Giám đốc Nhà đấu giá nghệ thuật Chọn phân tích, trong mỹ thuật, giá trị và trị giá không phải lúc nào cũng song hành. “Cú sốc” này đến từ khoảng trống trên thị trường tranh Việt Nam. Nếu không có nhà đấu giá thì sẽ không có hậu thuẫn cho tranh Việt, khó bảo vệ quyền lợi từ tác phẩm. “Thử tưởng tượng, thích họ có thể đánh giá sàn của tranh Việt Nam xuống rồi mua hết, sau đó lại nâng lên. Bản thân việc đấu giá nội địa cũng ảnh hưởng ngược đến đấu giá quốc tế. Kết quả đấu giá Việt đều được công bố và quốc tế tự động nắm giá trên thị trường. Ở góc độ này, nhà đấu giá trong nước là tiếng nói đối trọng, bảo vệ các nhà sưu tầm nội địa, bảo vệ uy tín của tranh Việt trong khu vực và thế giới”.
Minh bạch và chuyên nghiệp
Hoạt động đấu giá tác phẩm nghệ thuật ở Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức. Trước nạn tranh giả, tranh chép, các nhà đấu giá không dám khẳng định tính chân xác của những bức tranh được đưa ra đấu giá và không chịu trách nhiệm về xuất xứ tác phẩm. Bên cạnh đó, cũng cần tính yêu cầu về sự minh bạch trong thẩm định tác phẩm trước khi đưa ra đấu giá. |
Đang có rất nhiều thông tin của nước ngoài phủ nhận nguồn gốc tranh sơn mài Việt Nam, còn Nhật Bản lại tích cực thu thập thông tin khẳng định giá trị tranh sơn mài của họ. Trong một phiên đấu giá quốc tế, một tranh sơn mài kích cỡ nhỏ, khởi điểm với 80.000 bảng, kết thúc là 700.000 bảng, tức khoảng 1 triệu USD. Suốt 100 năm vừa rồi, thành tựu của Việt Nam mới có tranh của Lê Phổ đạt mốc giá ấy. “Để thấy rằng, nếu không làm mạnh thì lợi thế mỹ thuật của Việt Nam sẽ bị bỏ ngỏ”, ông Trần Quốc Hùng nói. Nhà đấu giá góp sức để hình thành thị trường mỹ thuật đúng nghĩa nhưng cái khó ở Việt Nam hiện nay, một số đơn vị đấu giá như Chọn, Lạc Việt, Lý Thị… tuổi đời non trẻ và câu chuyện đấu giá mỹ thuật vẫn còn khá mới.
Nhiều trường hợp, chính nhà đầu tư phải tự thẩm định tác phẩm, trong khi thực tế đã và đang tồn tại những đường dây làm tranh giả ngoài tầm kiểm soát của những người chuyên trách. Họa sĩ Phùng Quốc Trí băn khoăn: “Điều này nói lên một thị trường lành mạnh, một sự thẩm định mỹ thuật ở Việt Nam còn rất thiếu”. Câu chuyện thẩm định cũng là cái khó với chính các nhà đấu giá. Trong phiên đấu giá số 9 của Chọn, 6/7 tác phẩm của danh họa Bùi Xuân Phái không được trả giá. Đây có đơn thuần là giá khởi điểm hay yếu tố thẩm mỹ của các nhà đầu tư? Giám đốc Chọn cho hay: “Ngoài chuyện văn hóa, nghệ thuật, lịch sử thì còn giá trị về tài sản. Chúng tôi chỉ là đơn vị trung gian, kết hợp giữa người thẩm định tốt nhất mà chúng tôi có, cung cấp thông tin nhiều nhất có thể, còn không ai chắc chắn hoàn toàn trừ tác giả”.
Vấn đề là các chuyên gia thẩm định có thật sự hiểu và trung thực không? - -họa sĩ Lê Huy Tiếp, Hội Mỹ thuật Việt Nam đặt câu hỏi. Ông dẫn chứng: “Có những nhà thẩm định của sàn đấu giá hàng đầu thế giới biết là tranh giả nhưng vẫn đưa lên sàn. Cách đây nhiều năm, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cũng thành lập một trung tâm kiểm định tranh nhưng không ai nhờ kiểm định cả. Thậm chí có nhà sưu tập biết là tranh giả vẫn im lặng bán tiếp. Sự không minh bạch truyền từ nhà sưu tập này sang nhà sưu tập khác khi không có chế định rõ ràng, không ai xử lý”.
Trong bối cảnh phức tạp này, một mặt khích lệ nhà đấu giá nhưng cũng phải từng bước điều chỉnh cho hoạt động này đi đúng xu thế chung. Theo Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm Vi Kiến Thành, bước khó nhất đã qua, tức đã thành lập một số nhà đấu giá và có nhiều phiên đấu giá. Vướng mắc hiện nay là việc công khai, minh bạch mọi vấn đề liên quan đến tác phẩm, đặc biệt là người giám định trước khi đưa ra đấu giá. “Làm đúng cách vận hành của một nhà đấu giá chuyên nghiệp, công khai, minh bạch là yếu tố lớn góp phần phát triển thị trường mỹ thuật”, ông Vi Kiến Thành khẳng định.
Theo Thái Minh - ĐBND
Nhà thơ Phạm Tiến Duật năm 2002, khi vào tuổi 61, đã đưa ra mười tiêu chí để xác định “thế nào là nhà văn già”. Tỷ như nhà văn già là nhà văn thích đề tặng và chú thích, thích quản lý người khác mà không quản lý chính mình, thích chê bai xã hội, phàn nàn đủ thứ và tỏ ra mình là người lịch lãm, chỉ không biết chê chính cái mình viết ra…
Trong những ngày cuối tháng 5/2015, dư luận khắp nơi tỏ vẻ đồng tình với phát biểu tại Quốc Hội của Thiếu tướng Nguyễn Xuân Tỷ (Phó giám đốc Học viện Quốc phòng): “Tội tham ô, tham nhũng mà không tử hình thì không hợp lòng dân, bởi tham nhũng không phải là những người nhỏ mà đều là người làm to có chức có quyền, đục khoét công quỹ, bóc lột nhân dân. Làm cán bộ mấy năm mà trong nhà có vài ba trăm tỉ đồng, thậm chí cả ngàn tỉ đồng thì lấy ở đâu ra nếu không tham nhũng. Có một đội ngũ giàu rất nhanh, cưỡi lên đầu nhân dân, còn kinh khủng hơn địa chủ, tư sản ngày xưa”.
Khái niệm không gian văn hóa của các dòng sông đã rõ ràng và cụ thể khi liên quan đến quy hoạch cảnh quan kiến trúc của đô thị. Nhưng ngoài quy hoạch đô thị, không gian đó không chỉ gói gọn ở các điểm nhấn kiến trúc nhà cửa, cầu và cây xanh.
Khai thác các di tích văn hóa- lịch sử vào mục đích du lịch đang trở thành một hướng đi được quan tâm đầu tư của nước ta nói chung, Nghệ An nói riêng bởi có lẽ đó là cách hiệu quả hàng đầu để quảng bá những giá trị văn hóa của một vùng miền mà không cần phải tốn quá nhiều lời.
Cô bé Lolita dạo chơi đến Việt Nam gần đây đã làm nổ ra một sự “mất đoàn kết” không nhỏ trong giới dịch thuật. Thậm chí, có khi người ta chú ý đến chuyện nóng bỏng của “trường văn trận bút” nhiều hơn là chú ý đến vẻ đẹp của cô ấy, hay nói cách khác, giá trị của bản thân tác phẩm của Vladimir Nabokov.
Truyền thông tạo định kiến “người Israel chuyên đánh bom cảm tử”, “người Anh lãnh đạm và xa cách”, nhưng văn chương liên kết nhân loại bằng những câu chuyện giản dị. Chủ đề này được nói đến trong Những ngày Văn học châu Âu tại Hà Nội.
Không phải là những người đầu tiên nảy ra ý tưởng biến các khoảng đất trống ở Hà Nội thành sân chơi cho trẻ em nhưng họ là những người đầu tiên thực hiện thành công ý tưởng đó - chúng tôi muốn nói đến các bạn trẻ trong nhóm tình nguyện “Nghĩ về sân chơi trong thành phố” (Think Playgrounds - TPG).
Nhân dịp tái bản có sửa chữa Lolita, dịch giả An Lý, người biên tập bản tiếng Việt lần này, có bài viết về tác phẩm mà lịch sử xuất bản của nó sang các thứ tiếng khác dường như chịu một lời nguyền cho những bản dịch lại, hoặc những bản dịch liên tục sửa chữa.
Văn hóa đọc của Việt Nam không hề suy đồi? Vấn đề là giới trẻ của chúng ta đang quan tâm gì và đọc gì?
Robert Lucius - giám đốc chương trình khu vực châu Á, Tổ chức Humane Society International, một tổ chức bảo vệ động vật quốc tế hơn 60 năm - đã trở lại Việt Nam trong một chuyến đi đặc biệt khi Việt Nam đã làm ông thay đổi cuộc đời của mình, từ một sĩ quan quân đội ông trở thành nhà hoạt động bảo vệ động vật.
Trách nhiệm giáo dục thuộc về ai? Gia đình, nhà trường hay xã hội? có nhiều người đổ lỗi cho đó là bị tác động bởi "mặt trái của kinh tế thị trường".
Con số 6.200 nói lên điều gì...!
6.200 người bị nhập viện do ẩu đả trong dịp tết nguyên đán Ất Mùi 2015 nói lên điều gì, chẳng phải là bạo lực đang lên ngôi!
Xem lễ hội ở xứ ta dễ có cảm giác mình bị dẫm nát như những cánh hoa trên Đường hoa xuân. Lễ hội Việt hiện đại, không khéo, trở thành đồng nghĩa với từ vandalism – nôm na là hủy hoại các giá trị văn hóa nhân loại.
Tưởng lì xì con trẻ là... chuyện nhỏ, nhưng thật ra có rất nhiều điều đáng bàn quanh câu chuyện lì xì đầu năm.
Cần có một cơ quan kiểu như Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam trong lĩnh vực báo chí và các cơ quan báo chí cần phải liên kết lại trong cuộc chiến chống vi phạm bản quyền báo chí. Đó là giải pháp được nhiều đại biểu đồng tình nhất tại Hội thảo "Vấn đề Bản quyền báo chí trong kỷ nguyên số" được tổ chức ngày 28/1 tại TP.HCM.
Theo thống kê của Cục Xuất bản-in-phát hành, năm 2014 ngành xuất bản đã tăng 50 triệu bản sách so với 10 năm trước.
Đó là một trong những vấn đề đã được đưa ra thảo luận sôi nổi tại buổi tọa đàm với chủ đề “Những cuốn sách làm ô nhiễm môi trường giáo dục thanh thiếu niên - Thực trạng và Giải pháp”, do Hội xuất bản Việt Nam tổ chức vào sáng nay 21/1 ở TPHCM.
Tiếp theo Thánh Gióng, lại thêm một vị “Tứ Bất tử” nữa của người Việt Nam được dựng tượng. Đó là Đức Thánh Tản, hay Tản Viên Sơn Thánh, hay gọi một cách học trò là Sơn Tinh, gắn với truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh.
“Phải xem hành lang pháp lý cho văn hóa còn thiếu cái gì. Cái gì lỗi thời rồi cần đổi mới, cái gì mâu thuẫn cần điều chỉnh”, GS-TS Phùng Hữu Phú, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, nói tại hội thảo quốc gia Những giải pháp tổ chức triển khai Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người VN đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Cả nước lại sắp bước vào mùa lễ hội Tết Ất Mùi 2015. “Đến hẹn lại lên”, những câu chuyện tiêu cực mùa lễ hội dường như vẫn là bài toán nan giải đối với các nhà quản lý.