Màu sắc địa phương trong tờ tạp chí địa phương
NGUYỄN QUANG HÀ
Mỗi lăng tẩm, đền đài, đình các, cung điện, chùa chiền... đều góp phần làm đẹp cho Hương Giang. Tạp chí Sông Hương cũng đã góp một chút gì đó cho Huế.
Ảnh: tư liệu
Tôi không làm phép so sánh để tôn tạp chí Sông Hương lên. Nhưng sự thật Sông Hương đã là một nét Huế, đã có một cái gì đó thật gần gũi với từng nhà. Việt kiều từ chân trời xa về thăm Huế đều tìm Sông Hương như một chút quà quê hương.
Thấm thoát, vừa ngày nào đó, giống như con chim bóc vỏ, ngơ ngác nhìn cái tổ đơn sơ của mình, Tạp chí Sông Hương cũng đã được hoài thai như thế trong một con buồng hẹp 12 mét vuông, vậy mà đã 15 năm trời.
Đúng tháng 9 năm 1998 Sông Hương đã ra được 115 số. Nếu đặt 115 số ấy chồng lên nhau, đóng lại, ta sẽ được một quyển sách khổng lồ, dày tới 11.500 trang, tôi đã lấy thước đo thử, 11.500 trang cao tới 70 phân. Cao ngang một đứa trẻ 4, 5 tuổi. Với đời có được một câu văn đã quý. Ở một tạp chí địa phương, nối tiếp nhau 11.500 cánh trắng tung bay. Đó là một bầy chim vỗ cánh báo tin vui.
Tôi nhớ những số đầu tiên ra đời, được bạn bè trong nam ngoài bắc đón chào, những ngày đó căn buồng 12 mét vuông chật ních tiếng cười. Một quyết tâm mới được nhen lửa bằng những tiếng cười ấy: quyết tâm làm cho tạp chí Sông Hương trở thành một nét văn hóa của Huế.
Đã đành báo chí trong cả nước lúc ấy đang đếm trên đầu ngón tay. Cố đô Huế, Kinh đô của một vương triều cuối cùng được cả nước vọng về. Thơ Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Minh Mạng, Thiệu Trị, Miên Thẩm, rồi sau này của Xuân Diệu, Huy Cận, Võ Liêm Sơn, Nam Trân, Tố Hữu cất lên từ đất Huế này, được suốt Bắc Trung Nam mến yêu. Sông Hương bây giờ cũng được hưởng hương thơm, mỗi ngày được mến mộ dần. Quyển sách dày 70 phân mang tên đề Tạp chí Sông Hương đủ không phụ lòng mến yêu ấy.
Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, nhận chức Tổng biên tập đầu tiên, được coi là người sáng lập, đặt viên gạch đầu, nơi khởi thủy của một dòng chảy mới về văn học của một vùng đất đầy truyền thống. Nhà văn Tô Nhuận Vỹ đã làm cho Sông Hương sáng láng lên. Ngày Kỷ niệm 5 năm Sông Hương như một ngày hội của những người làm văn học ở Huế. Hội những người yêu Huế ở Paris phát hành Sông Hương. Hội nhà văn Bi-ê-lô-rút-xi-a kết nghĩa với Hội văn nghệ Bình Trị Thiên. Chi hội nhà văn Việt Nam ở Huế được thành lập. Ngày vui nối ngày vui tưng bừng.
Nhà văn Nguyễn Khắc Phê, dù chỉ làm 4 số Sông Hương đã có một đóng góp đáng kể. Anh đã đưa Sông Hương từ hai tháng một kỳ lên một tháng một kỳ. Cải cách bìa chữ thành bìa hình. Vòng quay Sông Hương nhanh hơn. Đến tay bạn bè nhanh hơn. Khối lượng bài vở được sử dụng tăng gấp hai, tạo được một cái đà mới cho Sông Hương đi tới.
Đến nhà văn Hồng Nhu, anh đã nhanh chóng ổn định tạp chí Sông Hương cho nó hòa nhập được vào cơ chế thị trường. Ở giai đoạn mới này, đó là điều cần thiết. Sông Hương chảy một dòng chảy bình yên giữa hai bờ xôn xao không khí đổi mới.
Lắm lúc tôi tự hỏi: Cái gì đã làm cho Sông Hương có được cái tư thế ấy? Ngẫm đi nghĩ lại, câu trả lời tìm được thật dễ dàng. Ấy là Sông Hương đã tìm được thật chính xác cho mình cái “Màu sắc địa phương trong một tờ tạp chí địa phương”.
Điều đó lý giải được vì sao quần chúng hân hoan chào đón bài hát “Huyền Thoại mẹ” của Trịnh Công Sơn, “Áo trắng” của Hoàng Sông Hương, “Dòng sông ai đã đặt tên” của Trần Hữu Pháp. Các bài hát này đăng trên Sông Hương và mau chóng trở thành bài hát được mọi người yêu thích của cả nước.
Họa sĩ Tôn Thất Đào vẽ “Múa đèn hoa sen”, họa sĩ Đỗ Kỳ Hoàng vẽ “Hổ quyền”, họa sĩ Phạm Đăng Trí đăng bài nghiên cứu “Tỷ lệ vàng của kiến trúc Ngọ Môn”, đều làm cho độc giả bàng hoàng. Gần như sự khám phá Huế trong nghệ thuật. Lần lượt các họa sĩ Bửu Chỉ, Dương Đình Sang, Hà Văn Chước, Phạm Đại rồi Trần Thanh Bình, Phan Chi, Ngô Lan Hương vân vân, đã góp phần rất tích cực làm cho tờ Sông Hương đẹp lên, mang một dáng vẻ riêng. Nhìn bìa, minh họa, trang trí, phụ bản, đã thấy ngay trong đó dáng dấp của Huế.
Riêng các nhà thơ nhà văn Huế có Sông Hương được thời tung hoành. Tôi đơn cử ra đây một vài trường hợp chợt nhớ bất kỳ.
Có lẽ một câu thơ rất hay về Sông Hương là do cây bút trẻ Huy Tập viết nên:
“Nếu như chẳng có dòng Hương
Câu thơ xứ Huế giữa đường đánh rơi”.
Thu Bồn đam mê Huế. Chỉ một đêm sống với Huế mà bật lên những câu thơ như thần:
“Mặt trời hồng từ phía nón em nghiêng”.
Rồi:
“Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu”.
Nguyễn Trọng Tạo giả say mà rất thật:
“Sông Hương hóa rượu cho ta uống”.
Song anh có những câu rất thật mà lại ngẩn ngơ:
“Bạn bè ở Huế thương nhau thiệt
Một đứa vợ la chín đứa kinh”.
Thơ Hải Bằng đọc trang nào cũng rưng rưng:
“Theo chị đi hội làng giục giã
Bắt được chiếc hài mà chẳng dám cầm tay”.
Hoặc:
“Con chim tha rác trên cành phượng
Xây tổ hay là dỡ tổ đi”.
Khi anh ngạo mình cũng là cái cười chảy ra nước mắt, ấy là lúc anh đi cho làm mình một hàm răng giả cho đỡ móm mém:
“Nụ cười trắng xóa răng nhà nước
Nước mắt ân tình lệ cá nhân”.
Có thể kể ra đây các nhà thơ Huế được cả nước mến mộ: Trần Vàng Sao, Nguyễn Khoa Điềm, Ngô Minh, Nguyễn Trọng Tạo, Lâm Thị Mỹ Dạ, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Hải Bằng, Lê Thị Mây vân vân.
Các cây bút văn xuôi ở Huế đã có một thời rất hoành tráng. Các tác giả định hình từ kháng chiến chống Mỹ, với các tác phẩm có tiếng vang như “Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu”, “Cửa thép”, “Dòng sông im lặng” đều có mặt trong ban biên tập tạp chí Sông Hương.
Nếu không có những con đường Huế như lạc vào xứ mơ, sẽ không thể có “huyền thoại chim phượng” của Trần Thùy Mai. Nếu không có sông Hương là một trong những con sông chảy qua thành phố thơ mộng, vừa phảng phất chất hoang sơ vừa đằm sâu những triết lý, chắc không thể có bút ký nổi tiếng “Ai đã đặt tên cho dòng sông” rồi “Hoa lá quanh tôi” của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Dòng sông ấy, hoa lá ấy có một phần tâm hồn Tường tách ra, nhập vào. Hóa thân xong bỗng cất tiếng thành những bài văn xuôi ngập hồn thơ ấy.
Nếu không có cái mênh mông của Tam Giang như thảo nguyên, và ngư dân sống như du mục kia - chắc hẳn không thể có “Lễ hội ăn mày” của Hồng Nhu. Anh đã dấn thân sống suốt thời trai trẻ và nghiền ngẫm một đời để viết lên một truyện ngắn lung linh như những đốm nắng trên mặt nước Tam Giang.
Không có địa linh sông-nước Thừa Thiên, không thể nảy sinh những tài ba kia. Sức sống của đất đai đã nuôi dưỡng suốt quá trình văn hóa của mình để đẻ ra những tác phẩm.
Không thể kể ra đây, trong phút giây này về 11.500 trang sách. Chỉ có kẻ nào thờ ơ hay tự huyễn hoặc mình mới không thấy những giọt mồ hôi trí tuệ lung linh trên tập sách khổng lồ cao 70 phân kia.
Tôi rất mong, nếu Sông Hương có tiền, đem in riêng những bài viết về văn hóa Huế trong tạp chí, có thể có một bộ sách dày tới 2000 trang. Có đầy đủ các bài nghiên cứu, từ Tháp Liễu đôi, đến rượu trong ca dao, từ vật hội làng Sình tới lễ cầu ngư Thuận An. Từ mộ Ngô Văn Sở, tới lăng Ba Vành. Từ Cửu Đỉnh tới tranh gương trong lăng tẩm. Từ Chu dịch trong kiến trúc kinh thành Thuận Hóa tới nhìn Thiên An Môn để thấy Ngọ Môn vân vân...
Có những cuộc tranh luận thú vị, như cãi nhau về 9 khẩu súng thần công trước Ngọ Môn, hay là 10 khẩu. Có thể nói rằng cả Huế đã làm ầm lên chỉ về một chi tiết tư liệu thiếu xác thực. Thế mới biết đụng vào văn hóa là cuộc đụng độ kinh thiên. Lúc xảy ra những cuộc tranh luận, mới thấy thì ra thiên hạ đọc Sông Hương rất kỹ.
Nói vậy, song Sông Hương cũng có lúc thăng, lúc trầm. Sóng còn có gốc có ngọn huống là tình đời, không có những biến động thì làm gì có triết học. Quy luật vẫn là quy luật, nhất là quy luật vận động của tự nhiên.
Thơ “Từ xa nhìn Tổ quốc”, “Người 43 tuổi nói về mình”, văn xuôi “Bốn Ma-phi-a”, rồi “Qua sông” đã có một thời làm cho Sông Hương loạng choạng.
Hai lần đóng cửa Sông Hương ấy, tôi rất buồn. Tôi nhẩm đọc thơ Tố Hữu để nhìn lại mình:
“Mỗi lần ngã là một lần đứng dậy
Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần
Hướng đường đi còn lắm bước gian truân
Đây chưa phải trận cuối cùng chiến đấu”.
Cũng giống như mỗi lần có điều gì xao xuyến trong lòng, chao chạnh trong lòng, tôi lại lên nghĩa trang liệt sĩ thăm lại đồng đội tôi đã ngã xuống trên đất Huế này. Đại đội Ngô Gia Tự của tôi vào Thừa Thiên vừa tròn một đại đội nghiêm chỉnh, 155 người. Ngày Sài Gòn bắn pháo hoa mừng chiến thắng, tôi ngồi đếm lại, cái đại đội Ngô Gia Tự của tôi chỉ còn 17 người cả cụt cả què, cả mù, cả bán thân bất toại. Tôi sống thêm một ngày so với các anh là tôi lãi một ngày. Nghĩ lại thế để sống, để vững vàng hơn, giống như để mài thêm một nốt gợn cho hòn bi đá kia tròn thêm một chút.
Tôi nhớ đang thời chiến tranh, lúc chôn đồng đội của mình, tôi đã làm một bài thơ hai câu. Không phải làm để in, mà làm cho mình:
“Máu người chết đổ ra lặng lẽ
Kẻ sống nhiều khi lắm lời”.
Mỗi lần thắp hương cho bạn bè, lòng tôi như nguôi đi, vơi đi một chút nặng nề trong tâm trạng. Và thêm một lần thấy cuộc đời này đáng yêu biết bao nhiêu. Kẻ nào phản bội máu xương kia, kẻ ấy không xứng đáng còn có mặt trên đời. Nghĩ thế và tôi tự nhủ mình: hãy sống cho xứng đáng.
Và sau việc đi thắp hương cho bạn bè trên nghĩa trang thành phố, tôi về thăm lại các cơ sở đã từng nuôi tôi, đậy hầm bí mật cho tôi thời địch tạm chiếm. Nhiều mẹ vắt cơm nuôi tôi dưới hầm xưa không còn. Nhiều chị đậy hầm cho tôi đang còn vất vả trong cuộc sống ngày thường. Tôi thấy mình có cái gì như không phải. Có cái gì như một món nợ mà tôi chưa trả được. Có cái gì đó thật khó nói thành lời, thành chữ nghĩa, cứ tan tác trong tôi. Định tâm lại. Thêm một lần nữa tôi nhủ mình: hãy sống cho xứng đáng.
Gần hai chục năm sau giải phóng miền Nam, đồng đội xưa, những mẹ, những chị xưa vẫn là chỗ dựa cho tôi bây giờ. Vẫn là cái ô che nắng gió, bão táp mưa xa, đưa tôi từng bước vào đời.
Đất đai này đã nuôi tôi và tôi phải trả.
Tôi rất muốn đem được màu sắc ân tình của đất đai ấy vào trong màu sắc của tạp chí Sông Hương.
Ở một tạp chí địa phương đánh mất đi màu sắc văn hóa địa phương thì không còn gì là tạp chí nữa.
Rất may ở Thừa Thiên Huế, màu sắc địa phương trong văn hóa rất đậm đặc. Có đủ cả văn hóa cung đình, văn hóa dân gian. Vua có lễ hội Tịch điền, lễ hội Nam Giao thì dân có lễ hội đền Hòn Chén. Vua có nem công chả phượng thì dân có bánh canh, kho cá bống, canh tập tàng. Trong cung đình có luật phép vương triều, thì dân có lá lành đùm lá rách. Vua có Ba Vũ, có Duyệt Thị Đường thì dân có hò giã gạo, hò mái nhì vân vân...
Văn hóa vật chất và văn hóa phi vật chất trên đất Huế rất phong phú.
Phải làm thế nào cho tạp chí Sông Hương có màu sắc văn hóa địa phương vẫn là điều chúng tôi đinh ninh, chúng tôi tâm niệm. Ở mỗi số báo chúng tôi đều tính toán bài vở số trang làm sao phần văn hóa địa phương chững chạc, đàng hoàng đủ sức làm say lòng bạn đọc về một vùng đất được cả nước mến yêu này.
Nói như thế không có nghĩa là Sông Hương “Bế quan tỏa cảng”. Các tác giả Hà nội đã dốc công sức làm cho phần lí luận nghệ thuật, văn học của Sông Hương nặng cân. Các tác giả Nam Bộ, Tây Nguyên tạo cho Sông Hương có màu sắc đa thanh, truyền cảm.
Sông Hương không muốn là con chim sơn ca chỉ hót một giọng dù rất véo von. Hót một giọng cho thật hay, làm ngả nghiêng bạn đọc, ấy là tư chất, là trí tuệ, là phong cách của một tác giả. Với một tạp chí phải là giọng của con chim bách thanh. Chim bách thanh có thể hót được tất cả các giọng hót của bất cứ giống chim nào. Tạp chí là sự đua nở của trăm hoa. Có như vậy Tạp chí Sông Hương mới xứng đáng với một vùng đất trung tâm văn hóa, để tụ hội về cho tạp chí mình những trí tuệ nhân tài.
Hương Giang đẹp, không phải chỉ một Hương Giang cất lên tiếng hát của mình. Hương Giang đẹp bởi đã được hầu hết các nhà thơ trên toàn cõi Việt Nam viết về nó. Giống như Nam Trân đã cho Huế 4 chữ thôi: “Huế Đẹp và Thơ”, từ đấy Huế bỗng bất tử Đẹp và Thơ.
Tôi cầu mong cho Sông Hương của Huế trước tiên là Huế, đồng thời cũng là con chim bách thanh huyền diệu.
N.Q.H
(TCSH116/10-1998)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
BĂNG SƠN Tuỳ bútDòng sông Hồng Hà Nội là nguồn sữa phù sa và là con đường cho tre nứa cùng lâm sản từ ngược về xuôi. Dòng sông Cấm Hải Phòng là sông cần lao lam lũ, hối hả nhịp tầu bè. Dòng sông Sài Gòn của thành phố Hồ Chí Minh là váng dầu ngũ sắc, là bóng cần cẩu nặng nề, là những chuyến vào ra tấp nập... Có lẽ chỉ có một dòng sông thơ và mộng, sông nghệ thuật và thi ca, sông cho thuyền bềnh bồng dào dạt, sông của trăng và gió, của hương thơm loài cỏ thạch xương bồ làm mê mệt khách trăm phương, đó là sông Hương xứ Huế, là dòng Hương Giang đất cố đô mấy trăm năm, nhưng tuổi sông thì không ai đếm được.
-
PHAN THUẬN THẢO Chiều chiều trước bến Vân Lâu Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm, Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông. Thuyền ai thấp thoáng bên sông, Đưa câu Mái đẩy chạnh lòng nước non. (Ưng Bình Thúc Giạ)
-
LÃNG HIỂN XUÂNChẳng hiểu sao, từ thuở còn thơ ấu, tôi đã có một cảm nhận thật mơ hồ nhưng cũng thật xác tín rằng: Chùa chính là nơi trú ngụ của những ông Bụt hay bà Tiên và khi nào gặp khó khăn hay đau khổ ta cứ đến đó thì thế nào cũng sẽ được giải toả hay cứu giúp!
-
BÙI MINH ĐỨCNói đến trang phục của các Cụ chúng ta ngày xưa là phải nhắc đến cái búi tó và cái khăn vấn bất di bất dịch trên đầu các Cụ. Các Cụ thường để tóc dài và vấn tóc thành một lọn nhỏ sau ót trông như cái củ kiệu nên đã được dân chúng đương thời gọi là “búi tó củ kiệu”. Ngoài cái áo lương dài, cái dù đen và đôi guốc gỗ, mỗi khi ra đường là các Cụ lại bối tóc hình củ kiệu và vấn dải khăn quanh trên đầu, một trang phục mà các cụ cho là đứng đắn nghiêm trang của một người đàn ông biết tôn trọng lễ nghĩa. Trang phục đó là hình ảnh đặc trưng của người đàn ông xứ ta mãi cho đến đầu thế kỷ thứ 20 mới bắt đầu có nhiều biến cải sâu đậm
-
MAO THUỶ THANH (*)Tiếng hát và du thuyền trên sông Hương là nét đẹp kỳ thú của xứ Huế. Trên sông Hương có hai chiếc cầu bắc ngang: cầu Phú Xuân và cầu Trường Tiền nhưng trước đây người dân Huế thường có thói quen đi đò ngang. Bến đò ở dưới gốc cây bồ đề cổ thụ, nằm đối diện với trường Đại học Sư phạm Huế. Một hôm, tôi và nữ giáo sư Trung Quốc thử ngồi đò sang ngang một chuyến. Trên đò đã có mấy người; thấy chúng tôi bước xuống cô lái đò áp đò sát bến, mời chúng tôi lên đò.
-
VÕ NGỌC LANBuổi chiều, ngồi trên bến đò Quảng Lợi chờ đò qua phá Tam Giang, tôi nghe trong hư vô chiều bao lời ru của gió. Lâu lắm rồi, tôi mới lại được chờ đò. Khác chăng, trong cảm nhận tôi lại thấy bờ cát bên kia phá giờ như có vẻ gần hơn, rõ ràng hơn.
-
HỒNG NHUTôi vẫn trộm nghĩ rằng: Tạo hóa sinh ra mọi thứ: đất, nước, cây cỏ chim muông... và con người. Con người có sau tất cả những thứ trên. Vì vậy cỏ cây, đất nước... là tiền bối của con người. Con người ngoài thờ kính tổ tiên ông bà cha mẹ, những anh hùng liệt sĩ đã mất... còn thờ kính Thần Đất, Thần Nước, Thần Đá, Thần Cây...là phải đạo làm người lắm, là không có gì mê tín cả, cho dù là con người hiện đại, con người theo chủ nghĩa vô thần đi nữa! Chừng nào trên trái đất còn con người, chừng đó còn có các vị thần. Các vị vô hình nhưng không vô ảnh và cái chắc là không vô tâm. Vì sao vậy? Vì các vị sống trong tâm linh của con người, mà con người thì rõ ràng không ai lại tự nhận mình là vô tâm cả.
-
MẠNH HÀTôi không sinh ra ở Huế nhưng đã có đôi lần đến Huế, khác với Hà Nội hay Thành phố Hồ Chí Minh, Huế có nét trầm lắng, nhẹ nhàng, mỗi lần khi đến Huế tôi thường đi dạo trên cầu Trường Tiền, ngắm dòng Hương Giang về đêm, nghe tiếng ca Huế văng vẳng trên những chiếc thuyền rồng du lịch thật ấn tượng. Cho đến nay đã có biết bao bài thơ, bài hát viết về Huế thật lạ kỳ càng nghe càng ngấm và càng say: Huế đẹp, Huế thơ luôn mời gọi du khách.
-
VÕ NGỌC LANNgười ta thường nói nhiều về phố cổ Hội An, ít ai biết rằng ở Huế cũng có một khu phố cổ, ngày xưa thương là một thương cảng sầm uất của kinh kỳ. Đó là phố cổ Bao Vinh. Khu phố này cách kinh thành Huế chừng vài ba cây số, nằm bên con sông chảy ra biển Thuận An. Đây là nơi ghe, thuyền trong Nam, ngoài Bắc thường tụ hội lại, từ cửa Thuận An lên, chở theo đủ thứ hàng hoá biến Bao Vinh thành một thương cảng sầm uất vì bạn hàng khắp các chợ trong tỉnh Thừa Thiên đều tập trung về đây mua bán rộn ràng.
-
NGUYỄN XUÂN HOATrước khi quần thể di tích cố đô Huế được công nhận là di sản văn hoá thế giới, thành phố Huế đã được nhiều người nhìn nhận là một mẫu mực về kiến trúc cảnh quan của Việt Nam, và cao hơn nữa - là “một kiệt tác bài thơ kiến trúc đô thị” như nhận định của ông Amadou Mahtar M”Bow - nguyên Tổng Giám đốc UNESCO trong lời kêu gọi tháng 11-1981.
-
DƯƠNG PHƯỚC THU Bút kýXứ Thuận Hóa nhìn xa ngoài hai ngàn năm trước, khi người Việt cổ từ đất Tổ Phong Châu tiến xuống phía Nam, hay cận lại gần hơn bảy trăm năm kể từ ngày vua Trần Anh Tông cho em gái là Huyền Trân Công chúa sang xứ Chàm làm dâu; cái buổi đầu ở cương vực Ô Châu ác địa này, người Việt dốc sức tận lực khai sông mở núi, đào giếng cày ruộng, trồng lúa tạo vườn, dựng nhà xây đình, cắm cây nêu trấn trị hung khí rồi thành lập làng xã.
-
TRƯƠNG THỊ CÚCSông Hương, một dòng sông đẹp, sôi nổi với những ghềnh thác đầu nguồn, mềm mại quàng lấy thành phố như một dải lụa, hài hoà tuyệt diệu với thiên nhiên xinh đẹp và hệ thống thành quách, cung điện, lăng tẩm, đền chùa; với hàng trăm điệu hò, điệu lý; với những ngày hội vật, hội đua trải, đua ghe; với mảnh vườn và con người xứ Huế, là nguồn cảm hứng vô tận của người nghệ sĩ, thu hút sự say mê của nhiều khách phương xa. Không những là một dòng sông lịch sử, sông Hương còn là không gian văn hoá làm nẩy sinh những loại hình nghệ thuật, những hội hè đình đám, là không gian của thi ca, nhạc hoạ, là dòng chảy để văn hoá Huế luân lưu không ngừng.
-
TÔN NỮ KHÁNH TRANG Khi bàn về văn hoá ẩm thực, người ta thường chú trọng đến ẩm thực cung đình, hay dân gian, và chủ yếu đề cập đến sinh hoạt, vai trò, địa vị xã hội... hơn là nghĩ đến hệ ẩm thực liên quan đến đời sống lễ nghi.
-
TRƯƠNG THỊ CÚC• Bắt nguồn từ những khe suối róc rách ở vùng núi đại ngàn A Lưới - Nam Đông giữa Trường Sơn hùng vỹ, ba nhánh sông Tả Trạch, Hữu Trạch và nguồn Bồ đã lần lượt hợp lưu tạo thành hệ thống sông Hương, chảy miên man từ vùng núi trung bình ở phía đông nam A Lưới, nam Nam Đông, băng qua những dãy núi đồi chập chùng ở Hương Thuỷ, Hương Trà, Phong Điền rồi xuôi về đồng bằng duyên hải, chảy vào phá Tam Giang để đổ nước ra biển Đông.
-
NGUYỄN KHẮC MAIỞ xứ Huế có những tên làng quê mà nghĩa của chúng vẫn còn là sự ám ảnh kiếm tìm giải thích, chắc chắn chúng phải có nghĩa cụ thể nào đó. Người xưa không bao giờ đặt tên một vùng đất mà chẳng có nghĩa gì cả cứ như là người Mã Lai họ đặt tên vùng đất kinh đô cũng lần ra cái nghĩa đó là “cửa sông bùn lầy” (Kua-la-lăm-pua). Những cái tên như Kim Long, An Hoà, Dương Xuân, Phú Tài, Phú Mậu thì những ai có chút hiểu biết chữ Hán đều có thể lần tìm ý nghĩa. Nhưng có những cái tên làng quê thật khó đoán được cái nghĩa của chúng.
-
BÙI MINH ĐỨC Ngày nay, hễ nói đến đường để nấu chè là ai ai ở Huế cũng nghĩ đến đường cát trắng, đến thứ đường bột trắng tinh đã được tinh lọc do các nhà máy đường tân tiến sản xuất. Có người cũng còn nhớ đến đường phèn để chưng với chanh ăn khi bị ho, hoặc đường tinh thể là thứ đường đặc biệt màu vàng dùng để uống với cà phê cho thêm phần đậm đà. Nhưng chẳng ai có thể nhắc đến chiếc bánh đường đen ở Huế của thuở nào.
-
NGUYỄN TIẾN VỞNKinh Dịch (Chu Dịch) là sách về sự biến đổi. Dịch, nói gọn lại là biến đổi. Tinh thần xuyên suốt của Kinh Dịch là quy luật chuyển dời, biến hoá của vạn vật trong cõi trời đất. Mọi vật, bất kể to lớn như vũ trụ, hay nhỏ nhoi như các nguyên tử, đều không bao giờ đứng yên. Mọi sự, từ chuyện người có thể biết đến chuyện chỉ trời đất biết, cũng vận động biến hoá khôn lường.
-
PHAN THUẬN AN Dạ thưa xứ Huế bây giờ,Vẫn còn núi Ngự bên bờ sông Hương. (Bùi Giáng)
-
NGUYỄN VĂN THỊNHCũng như trên cả nước, trước cách mạng tháng Tám, làng (tên gọi chữ Hán là xã), ở Thừa Thiên Huế là một đơn vị cơ bản trong tổ chức hành chính của các vương triều.
-
VÕ NGỌC LANNếu cuộc đời người là một trăm năm hay chỉ là sáu mươi năm theo vòng liên hoàn của năm giáp, thì thời gian tôi sống ở Huế không nhiều. Nhưng những năm tháng đẹp nhất của đời người, tôi đã trải qua ở đó. Nơi mà nhiều mùa mưa lê thê cứ như níu giữ lấy con người.
.png)
.png)
