Đan Thanh thở dài. Nhặt cành củi khô, vô thức anh vẽ trên cát một hình năm góc trong có ngôi sao. Làn sóng đăng-ten trắng trào lên xóa hình vẽ liền tay.
Sáu năm trước Đan Thanh cũng vẽ một cái hình như thế. Thủy Tiên nằm phơi nắng trên cát, chân tay giang rộng trông như bông hoa khổng lồ cánh dài trắng muốt. Biển mon men đến chân nàng rồi lại rút ra xa. Nàng lim dim mắt, mỉm cười lơ đãng.
Thanh ngắm Thủy Tiên. Vóc người nàng cân đối tuyệt hảo. Chiều cao, chiều dài của tay và chân. Tỷ lệ từ thắt lưng đến đầu và thắt lưng xuống chân. Độ thon và các đường cong.
Hình thể vạn vật trên đời sở dĩ trông cân đối hài hòa chính là vì nó được cấu tạo theo một tỷ lệ tạo hình chung mà tạo hóa ấn định. Điều kỳ diệu này người Hy Lạp cổ đại say mê môn hình học đã tìm ra.
Thanh vẽ một hình năm góc lớn, trong có ngôi sao năm cánh đều, rồi bảo Thủy Tiên nằm giang tay giang chân vào đó. Đỉnh đầu, hai bàn tay, hai bàn chân vừa chấm đỉnh năm cánh ngôi sao. Đó chính là một thử nghiệm xác định sự cân đối hình thể của các hoa hậu.
Thủy Tiên cười khanh khách:
- Người em có gì giống hình thù những ngôi nhà của anh vẽ mẫu không?
- Các lâu đài cung điện trên mặt đất sở dĩ đẹp mê hồn là vì nó có một cái gì đó chung, giống với hình thể em.
- Xạo...
- Người Hy Lạp cổ đại đã đem những cô gái đẹp ra đo. Đem chiều cao chia cho chiều dài từ rốn xuống chân họ được một con số: 1,618. Lấy chiều dài từ rốn xuống chân chia cho chiều dài từ rốn lên đầu cũng được con số 1,618. Rồi kích thước nhiều bộ phận trong cơ thể con người đem so sánh với nhau cũng đều là tỷ lệ 1,618 cả. Đó là một phát hiện kinh ngạc. Sự bí hiểm diệu kỳ của tạo hóa. Đem đo bất cứ cái gì có vẻ đẹp cân đối trong thiên nhiên thấy chúng đều cấu tạo theo cái tỷ lệ vàng 1,618 cả. Người Hy Lạp cổ đại đã xây dựng nên đền Pác-tê-nông nổi tiếng với nguyên tắc các bộ phận cấu tạo theo tương quan tỷ lệ 1,618. Và đã trở thành mẫu mực kiến trúc cho mọi thời đại. Anh cũng sẽ xây dựng một tòa lâu đài tuân theo tỷ lệ vàng của thân thể em, Thủy Tiên ạ...
Thủy Tiên ngồi dậy dúi đầu Thanh xuống sóng biển sặc sụa:
- Cho hết ba hoa!
Hai người ngồi nhai những miếng bích qui nhỏ và tu chung chai nước khoáng...
Đan Thanh được người ta thuê vẽ mẫu một dinh thự vĩ đại với yêu cầu trở thành biểu tượng của thành phố.
Hạnh phúc đến với người kiến trúc sư trẻ tài hoa. Nguồn cảm hứng sáng tác diệu kỳ đã làm anh như sống trong thế giới thần tiên. Anh gầy xác đi và lâng lâng như kẻ mộng du. Đêm đêm anh ngồi vẽ miệt mài và chiều chiều lại cùng Thủy Tiên ra biển. Nàng vẫn nằm đó trên cát trên sóng như bông hoa cánh dài trắng muốt khổng lồ. Còn anh ngồi nhấp từng hớp bia nhỏ ngắm nàng mỗi ngày lại phát hiện ra một điều mới mẻ. Cái "tỷ lệ vàng" không còn là chuyện nói ba hoa, mà đã trở thành hiện thực công việc.
Anh sẽ xây tòa dinh thự kỳ vĩ kia trên nguồn cảm hứng có được từ vẻ đẹp thân thể nàng.
Anh sẽ noi gương những người Hy Lạp cổ đại khi xây dựng đền Pác-tê-nông. Anh sẽ sử dụng "tỷ lệ vàng" cổ điển.
Vẻ đẹp của đồi tuyết phủ và đôi vú kia có gì giống nhau? Sẽ trồng một rặng liễu gợi hình ảnh mái tóc thiếu nữ. Một dòng suối nhân tạo giữa hai bờ đá trắng uốn lượn giống nét lượn của eo lưng nàng.
Thanh đặt tên cho tòa dinh thự là Thủy Tiên. Ký hiệu riêng của anh thôi. Thành phố sẽ đặt tên cho nó bằng một khái niệm chính trị: dinh Hòa Bình, dinh Tự Do, dinh Cộng Hòa chẳng hạn. Kệ họ. Với anh, hòa bình tự do, dân chủ, cộng hòa đồng nghĩa với thủy tiên cả.
Người ta hoài thai chín tháng mười ngày sẽ được một con người. Anh hoài thai ba tháng xong bản thiết kế. Nhưng vào ngày trao bản thiết kế cho người ta thi công, cũng là ngày anh gặp chuyện đau buồn nhất đời: Thủy Tiên đã bỏ anh để đi yêu một người khác đẹp trai và giàu có áp đảo anh.
Thanh đau khổ đến mức rời thành phố N. ngay lập tức, không trở lại, trừ buổi dự khánh thành tòa lâu đài. Nó được đặt tên đúng như ước đoán của anh: "Dinh Hòa Bình". Tòa nhà được khen là đẹp nhất thành phố. Rặng liễu, dòng suối, bờ đá trắng, "tỷ lệ vàng" cổ điển...
Sáu năm đã trôi qua, nghề nghiệp dẫn Thanh đi khắp nơi trong nước để vẽ thuê những tòa nhà vụn vặt lắt nhắt giống như vài cuộc tình vụn vặt lắt nhắt mà anh trải qua.
Không thể nào còn có được một tình yêu như mối tình đầu Thủy Tiên.
Anh không còn gặp được một cô gái nào có cơ thể đúng khít tỷ lệ vàng của tạo hóa 1,618 như Thủy Tiên. Người đẹp trên đời ít quá. Nhưng cái đẹp tuyệt đỉnh ấy đã vĩnh viễn chìm vào sương khói mịt mù của ký ức mất rồi.
Thanh lang thang, bơ phờ để cho thời gian trôi trên vai như nước chảy bèo trôi...
..."Xin mời kiến trúc sư tới Dinh Hòa Bình dự lễ tiếp tân...".
Đan Thanh thắt cà vạt, sửa nếp lễ phục soi gương lần cuối.
Thành phố đã lên đèn. Anh bước chầm chậm dọc đại lộ. Dửng dưng. Những người qua đường không quen biết. Anh muốn coi thành phố này là hoàn toàn xa lạ. Nhưng những gốc cây, góc phố có kỷ niệm xưa đã chống lại anh làm anh thỉnh thoảng phải bóp chặt lấy ngực như cơn đau tim.
Những pha đèn sáng rực soi tỏ những đường nét hình đồi tuyết phủ (hay là hình đôi vú trinh nữ Thủy Tiên năm nào) của dinh Hòa Bình hiện ra trước mặt.
Đan Thanh lững thững bước vào tiền sảnh. Những bóng đèn màu nhỏ xíu mắc trên rặng liễu như mưa sao. Từ trong các xe hơi sang trọng, các quan khách bước ra tấp nập. Thanh bắt tay vài người quen.
Trong đại sảnh đã thấy đông đúc ồn ào. Thanh đi dọc hành lang huyền ảo lộng lẫy. Anh muốn ngắm lại vẻ đẹp của Thủy Tiên, của mối tình đầu.
Người Thanh xâm sấp như sốt. Anh rẽ ngoặt một thang gác khuất nẻo không bật đèn, ánh sáng dưới vườn hắt lên mờ mờ. Một người đàn bà đang ngồi dùng xà phòng kỳ cọ những viên đá trắng bọc ngoài ban công hình cánh hoa Thủy Tiên.
- Lúc nào cũng phải đánh sạch nhé - Thanh nói bâng quơ - Cánh hoa thủy tiên bao giờ cũng trắng nõn.
Người đàn bà lao công đánh rơi chiếc giẻ, như điện giật, ngẩng lên. Tiếp đến, hộp xà phòng tung tóe. Người đàn bà lao xuống cầu thang...
Thanh sững người. Anh vừa thấy một dáng nét lóe lên như chớp sáng trong óc.
- Thủy Tiên! - Anh thốt gọi.
Ánh sáng lờ mờ và các âm thanh mù mịt làm Thanh mất nhanh nhạy. Anh chỉ thấy một bóng người lẫn vội vào vườn cây chạy trốn trong bóng đêm.
- Thưa ông, đừng gọi con bé ấy làm gì - Một người trực điện tay cầm kìm từ phòng xép bước ra, đứng trước mặt Thanh - Nó không còn phấn hương nữa đâu. Thoáng nhìn thì có vẻ đẹp đấy, nhưng lai lịch đâu có ra gì. Tôi có thể giới thiệu cho ông một cô gái tinh khôi, thơm ngát như hoa Thủy Tiên, để ông làm bạn, bạn thôi, nếu ông muốn thế. Còn con bé kia đã có chồng, bị chồng bỏ, xin vào đây làm lao công. Nó cùng tổ công đoàn với tôi, tôi biết. Hiện đang yêu đương lăng nhăng năm bảy mối, mà chẳng chắc chắn mối nào...
Đan Thanh thấy cái ban công hình hoa thủy tiên mình đang đứng như có vẻ chông chênh, dễ ngã. Anh thật sự sợ, dịch lui vào.
Anh nhìn mặt người thợ điện chán nản lắc đầu.
Tiếng chuông trong đại sảnh đã reo báo giờ khai mạc. Thanh vội vã bước tới.
Đại Yên 19-9-93
N.P.H
(TCSH59/01-1994)
XUÂN ĐÀI
Hẻm Đuôi Voi ngoằn ngoèo, gập ghềnh, sâu hun hút, mùa mưa lầy lội, mùa nắng hâm hấp như lò rèn. Cuối con hẻm, ở góc khuất, có ba con người cư ngụ. Thường tụ tập sau mười giờ đêm.
NGUYÊN QUÂN
Chuyến tàu bắt đầu chuyển bánh, hắn cúi xuống nhìn hai chiếc kim mạ vàng khảm dạ quang trên chiếc đồng hồ. Mặt kính bằng đá thạch anh cũ mòn trầy xước, khiến hắn nhíu mày.
HẠO NGUYÊN
1.
Năm thứ hai đại học, tôi chuyển từ ký túc xá ra thuê phòng trọ. Tôi và Y thuê một phòng nhỏ trong hẻm trên đường Nguyễn Sinh Cung. Từ phòng trọ có thể nhìn ra sông Hương đoạn qua Đập Đá. Mỗi tối thuyền chài về neo bến, neo cả những giấc mơ người buồn bã trên mặt sông lặng tờ.
TRẦN THÙY MAI
(Lời kể của một họa sĩ)
Vâng, đó là ba thứ thuốc với ba màu sắc khác nhau. Viên sinh tố hình bầu dục màu đỏ hung với rất nhiều chất an thần. Viên Côphitol màu nâu, viên dexametazone da cam dùng trị loét lở.
PHẠM THỊ HOÀI
Ngày mười lăm tháng hai năm một ngàn chín trăm tám mươi bảy, tòa án nhân dân thành phố H. mở phiên tòa xử một trường hợp đặc biệt.
NHẬT CHIÊU
Đúng là công viên rồi. Nhà của nhà thơ ở gần đây thôi. Chỉ cần xuống trạm xe buýt gần công viên, đi bộ năm phút là đến nhà tôi, đó là lời dặn dò của nhà thơ mà tôi còn nhớ như in.
NHỤY NGUYÊN
Tôi thấy mình như quả bóng bị hút vào khoảng không, dính lên trần nhà, thoáng nhìn xuống, chính lúc này tôi đã rú lên.
ĐỨC BAN
Giáo sư Lê Văn đến công tác tại tỉnh H. Ở đó ông được nghe một câu chuyện về vị vua Hàm Nghi thời nhà Nguyễn, trước khi bị giặc Pháp bắt đưa đi an trí bên châu Phi xa xôi, đã để lại cho dân làng Gia Ninh heo hút trong rừng sâu ba con voi vàng và một bộ long bào.
PHẠM DŨNG
Các đại biểu về dự hội nghị văn thơ đều biết chị. Vì chị là tác giả của nhiều tiểu thuyết nổi tiếng và cũng bởi chị có một cách sống, như nhiều người nhận xét, kiêu ngạo và trác táng.
LÊ MINH PHONG
Huế trở lạnh. Đó là một điều hết sức quý giá với tôi. Buổi chiều, tôi mông lung bước trên hè phố khi tiếng chuông nhà thờ đang bay như những cánh chim trên không trung. Tất nhiên đó là những cánh chim không rõ hình thù.
NGUYỄN HIỆP
Bước đi của ông nghiêng bên này, ngả bên kia, bóng nhảy qua nhảy lại thành hai chiếc bóng của một người.
NGUYỄN HUY THIỆP
1. Gây chuyện
Trong số người quen của tôi, tôi rất nể phục nhà nghiên cứu văn học K. Anh am hiểu các vấn đề lý luận văn học ở ta, lĩnh vực mà thú thực tôi không hiểu gì mấy. Những bài viết của K. có thời được nhiều người ví như "ngọn roi" quất vào "con ngựa sáng tác văn học" giúp nó phi nhanh hơn và không trật đường.
TRẦN BĂNG KHUÊ
1. Gã có thói quen mỗi buổi sáng thức dậy, gã thường tợp một ngụm Tequila và nhìn chăm chăm vào bức tường. Sau đó mới rời khỏi nhà, đến công sở. Nơi nào gã đến cũng có một bức tường tương tự như thế. Chỉ thiếu mỗi Tequila. Những bức tường xuất hiện ở khắp mọi nơi. Chỉ Tequila là không thể. Gã phải đến quán rượu. Ghé quầy bar của lão họa sĩ già.
LGT: Trần Bảo Định là một “tác giả mới”, từng là cựu sinh viên Văn khoa Đại học Đà Lạt, năm 2014, tròn 70 tuổi, mới công bố tập truyện ngắn đầu tay Kiếp Ba Khía (Nxb. Văn hóa văn nghệ) với giọng điệu Nam Bộ khá độc đáo, nên sách vừa in ra đã bán hết.
NGUYỄN THANH ĐẠM
Ba ngày nữa kết thúc chương trình hợp tác một năm dạy tiếng Pháp tại trường Đại học Đà Lạt, Lavande bần thần trước thời gian vụt trôi nhanh quá.
TỐNG NGỌC HÂN
Đường vào Sài Cang là một con dốc không có tên vì xem ra chưa có cái tên nào xứng với nó. Vừa cao, vừa dài, vừa hẹp, lại vừa quanh co gấp khúc.
PHẠM NGỌC CẢNH NAM
Thay vì cúi xuống đặt mũi dao đúng vào nơi quy định, giữa lỗ tròn của tấm khăn mổ trắng lóa thì anh lại bất giác nhìn lên mặt bệnh nhân.
PHẠM THANH THÚY
“Em mang thuốc đau đầu này. Anh uống đi.”
Nàng đưa cho anh viên thuốc, cùng chai nước lọc.
THÁI NGỌC SAN
Hình ảnh của Hảo trên sân ga làm cho tôi đau đớn. Nàng giống như một nữ tu kín trong ngày ép xác, cả người trùm kín trong chiếc áo khoác và tấm khăn choàng nỉ đen, hơi sương giá tháng ba như những mũi kim găm vào da thịt làm mặt nàng tím ngắt.
TRẦN THÚC HÀ
Đoàn Mã Kỳ đã tìm thấy vùng núi thiêng. Đến được đấy còn phải đi một quãng xa. Mã Kỳ chọn đám đất trống, tầm nhìn quang, buông tay nải, tựa lưng vào gốc cây lớn, cởi dép cỏ, duỗi đôi chân sần sùi vết xước còn tươm máu nghỉ sức.