Viện khoa học Weizmann là một trong những tổ chức hàng đầu thế giới về nghiên cứu và sáng tạo, một không gian lý tưởng cho việc hợp tác quốc tế nghiên cứu khoa học đa ngành. Người sáng lập viện là nhà hóa học, chủ nhân của patent “pure axeton”, cũng là nhà lãnh đạo chủ nghĩa phục quốc Do Thái, Chủ tịch Tổ chức Phục quốc Do Thái và Tổng thống đầu tiên của Israel - Azriel Weizmann (1874 –1952).
Nhà khoa học, Tổng thống đầu tiên của Israel - Azriel Weizmann
Chiều 30 Tết, tôi tiếp hai người bạn cũ, giờ là doanh nhân đến chơi, có dẫn theo cô con gái nhỏ. Cháu Kim Quy, 12 tuổi, học lớp 6, khi thấy tôi dọn mứt đựng trên mấy cái đĩa gốm vẽ bằng tay, có hàng chữ Jerusalem thì ồ lên, cô mua ở Israel hả cô, con thích đi thăm nước này lắm mà ba má chưa cho. Sao lại thích hả con? Trời, nước này có tới gần 200 nhà bác học đoạt giải Nobel đó cô. Cả ba người lớn chưng hửng. Anh bạn tôi cười khì, con lấy con số đó ở đâu mà chắc ăn vậy, theo ba người ta hay nói là có đến hơn 30% người giàu nhất nước Mỹ là người Do Thái . Lý thú với “số liệu” cô bé cung cấp về các nhà bác học Nobel, tôi đi hỏi ông Gúc. Không sai… Và cũng sẵn dịp, hỏi luôn, đúng là có tới 37 tỉ phú trong số 100 người giàu nhất nước Mỹ là người gốc Do Thái hay lai Do Thái, nhiều cái tên thiệt quen: Michael Bloomberg, George Soros, Steve Ballmer, Michael Dell, Leonard Lauder, Ralph Lauren, cả anh Mark Zuckerberg nữa.
Viện khoa học Weizmann
Tôi hẹn với cháu gái nhỏ là sẽ viết bài về chuyến viếng thăm lý thú một Viện khoa học đặc sắc của Israel tặng cháu. Đó là Viện khoa học Weizmann, điểm đến đầu tiên của chuyến đi nghiên cứu ngắn sáu ngày của đoàn khách Việt Nam mà nòng cốt là đội sinh viên giải nhất cuộc thi của 30 trường Đại học của “Hành trình vì khát vọng Việt” do Tập đoàn Trung Nguyên cùng Hội LHTN Việt Nam tổ chức. Tôi hào hứng mong đến đây vì có nghe tên tuổi của Viện Weizman trong giới học thuật quốc tế và cũng vì trước đó vài ngày, cuối năm 2013, tôi đọc được một tin khoa học quan trọng đăng trên tạp chí Extremetech: Các nhà nghiên cứu của Viện khoa học Weizman và ĐH Tel Aviv vừa công bố kết quả nghiên cứu chấn động là dùng âm thanh giải mã thành công thuật toán khóa mã hóa dữ liệu an toàn nhất hiện nay.
Viện khoa học Weizmann là một trong những tổ chức hàng đầu trên thế giới về nghiên cứu và sáng tạo, một không gian lý tưởng cho việc hợp tác quốc tế nghiên cứu khoa học đa ngành (với năm ngành chính: khoa học máy tính, vật lý, hóa học, sinh học, sinh hóa học). Trên một diện tích 120 hecta, từ một nhóm nghiên cứu khoa học đầu tiên mang tên Daniel Sieff Resaerch chỉ có hơn 10 người, nay Viện đã có 2.600 người đang làm việc, nghiên cứu ở đây (1.000 nhà khoa học hàng đầu của Israel và thế giới, 1.000 nghiên cứu sinh tiến sĩ, thạc sĩ, 220 nghiên cứu sinh sau tiến sĩ đến từ khắp các nước).Viện Weizmann có 250 nhóm nghiên cứu đến từ 28 nước khắp các châu lục (mà không thấy Việt Nam) và hàng năm, cũng đón tiếp 500 nhà khoa học đến đây trao đổi, nghiên cứu với trung bình 25 hội nghị khoa học quốc tế diễn ra. Nhớ lại và chú ý một chút, Israel mới chính thức lập quốc từ 1948, dân số đến nay chỉ có 7,5 triệu trong khi Viện nghiên cứu này cũng mới thành lập từ 1939, mới thấy độ phát triển kinh ngạc của chính Viện Weizmann.
Đến nơi, tôi hiểu thêm, đây còn là một trung tâm giáo dục khoa học cho giới trẻ, mối quan tâm hàng đầu của xã hội Israel. Viện có một khu vườn khoa học dành cho học sinh trung học tham quan học tập với các thí nghiệm đơn giản nhất về vật lý, hóa học, có cả một đồi cỏ trồng đầy đủ các loại cây làm thức ăn cho một sinh vật mà mọi đứa trẻ con thế giới đều say mê là… khủng long thuộc đủ các thời kỳ. Nổi tiếng còn có EcoSphere, một tòa nhà có kiến trúc đặc biệt, là không gian sinh thái xây dựng toàn bằng kính và nhôm đen trong đó thực hiện các thí nghiệm về giống cây,con mới; về biến đổi khí hậu, hiệu ứng nhà kính… trên sinh-thực vật.
Cái cách mà Weizmann tổ chức nghiên cứu khoa học cũng rất là…Do Thái. Xây dựng một không gian thật hấp dẫn, tiện nghi, thân thiện , thu hút các nhà nghiên cứu lớn của thế giới đến trao đổi các kiến thức, thông tin mới nhất, tạo điều kiện hút về “quần hùng tứ phương” cũng là một thứ “hấp tinh đại pháp” lôi kéo về cho mình mọi bộ não thông minh nhất, mọi tinh hoa khoa học của thời đại. Tổ chức các cuộc “hội ngộ” khoa học thật chuyên sâu và có chất lượng cũng là đóng dấu thương hiệu của nền nghiên cứu của Israel. Tổ chức không gian tốt cho các nhà khoa học trẻ đến học hành, nghiên cứu là đặt nền, nâng bước cho họ xây dựng cho họ mạng lưới quan hệ gắn bó với công đồng học thuật thế giới để phát triển lâu dài sau này. Lập quỹ để những nhà nghiên cứu đã thành danh góp sức giúp cho những người trẻ và cho sự nghiệp nghiên cứu chung của Israel. Tổ chức một công ty lớn chuyên về chuyển giao công nghệ, đăng ký đến 1400 bằng sáng chế của các gia đình và thành lập 42 công ty thực hiện sản xuất từ các bằng sáng chế này. Và trân trọng, nâng niu, chăm chút thấy rõ là không gian giáo dục khoa học cho thiếu nhi, thiếu niên Israel. Hàng ngày nơi đây có hàng nghìn các em thiếu niên đến tham quan, học tập, học mà chơi, chơi mà học trong một không gian đủ vui, đủ đẹp và đủ hấp dẫn trí tò mò cho trẻ con, một yếu tố quan trọng được Israel tập trung khuyến khích từ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo.
Người công dân số 1
Azriel Weizmann sinh năm 1874 cũng là một nhà hóa học, chủ nhân của patent tên là “pure axeton” đã phát triển phương pháp lên men axeton-butanol-etanol (Acetone-butanol-ethanol fermentation) để sản xuất axeton thông qua sự lên men do vi khuẩn. Ông chính là người thành lập Viện Khoa học này, đặt tại Rehovot, Jerusalem, Israel.
Weizmann là một nhà lãnh đạo chủ nghĩa phục quốc Do Thái, chủ tịch Tổ chức Phục quốc Do Thái và cũng là tổng thống đầu tiên của Israel. Ông được bầu cử vào ngày 1 tháng 2, 1949 vào năm ông đã 75 tuổi và phục vụ cho đến khi qua đời năm 1952. Tại phòng trưng bày các vật dụng cá nhân của hai vợ chồng ông, có một hiện vật cực kỳ quí: quyển hộ chiếu của công dân Azriel Weimann, mang số 1. Ông là người công dân số 1 của Israel. Ông cũng là bạn nghiên cứu của nhà bác học nổi tiếng nhất thế giới Albert Einstein (cũng là người Do Thái) và hiện nhà lưu niệm còn giữ bức ảnh hai người chụp chung khi ông sang Mỹ, cùng Einstein vận động quyên góp xây dựng một chương trình nghiên cứu cho Israel.
Khi đến thăm ngôi nhà lưu niệm của nhà hóa học Azriel Weizmann, chúng tôi được biết ngôi nhà này do vợ chồng ông xây năm 1939, toàn là những khu nhà thấp, không có lầu. Nghe kể là tuy giàu có, hai vợ chồng ông xây nhà tuy rất hiện đại, tiện nghi về không gian kiến trúc và nội thất (tận dụng được tất cả ánh sáng mặt trời, gió biển từ thiên nhiên) nhưng không quá uy nghi đồ sộ để không quá xa cách với những người nông dân nghèo chung quanh. Toàn bộ nội thất do chính bà vẽ kiểu, ngay cả những chiếc màn treo tường của các phòng khác nhau, nay được phục chế hầu như nguyên trạng cách đây gần 100 năm. Thư viện nơi ông ngồi làm việc mỗi ngày, còn giữ đủ 1500 cuốn sách với 6 thứ tiếng. Ở đây lưu giữ tất cả hình ảnh của gia đình ông: người con trai đầu đã tử nạn phi cơ ở Anh và người con trai kế nay cũng định cư ở nước ngoài. Ông thành lập Viện nghiên cứu này khi sinh thời với nhóm nghiên cứu đầu tiên chỉ hơn 10 người. Sau khi ông qua đời, bà còn sống ở đây 10 năm nữa. Sau khi bà ra đi, người ta mới mở di chúc của hai ông bà: họ dành toàn bộ ngôi nhà và tài sản của hai vợ chồng cho đất nước Israel, cho Viện nghiên cứu Weizmann.
Người công dân số 1 (thực sự là số 1 với hộ chiếu mang số 1) là một người ái quốc, khi làm Tổng Thống vẫn không xa rời nghề chính của ông, nghề mà ông say mê theo đuổi: nghiên cứu khoa học. Mơ ước cả đời của chính khách này là… cống hiến cho khoa học và toàn bộ thành tựu, công trình khoa học của ông đều cống hiến cho đất nước Israel. Cả những vị kế nhiệm nhà nước sau đời Tổng thống đầu tiên đều coi nghiên cứu khoa học là nhiệm vụ chính của họ và của đất nước. Tôi đọc một câu ghi ở nhà lưu niệm Azriel Weizmann: “khoa học là chìa khóa của tương lai” . Bảo sao Israel không là một trung tâm nghiên cứu và sáng tạo hàng đầu của thế giới.
***
Cũng như trường hợp Israel, thực tế phát triển của mọi quốc gia trên thế giới hiện nay đang khẳng định điều đó. Ai, đất nước nào không tin và không thực sự chăm lo, đầu tư cho khoa học và tính nhân bản sẽ bị nhân loại ruồng bỏ, bị tụt hậu chìm đắm trong thảm họa dù có tự huyễn hoặc lừa mị thế nào.
Theo Kim Hạnh - Tia Sáng
THU TRANG (Pháp)Vài tháng nay ở Pháp đã rộn ràng xảy ra nhiều chuyện đáng để chúng ta suy nghĩ. Có lẽ trước hết là việc chiếc tàu Erika chở dầu đã bị vỡ hầm chứa ngoài khơi, biển Bretagne vùng Tây nước Pháp. Một đại nạn! Dầu đã bị sóng đưa vào bờ làm đen bẩn hầu hết các bờ biển, bãi tắm nổi tiếng.
NGUYỄN VĂN DŨNGSakuya là vị nữ thần cực kỳ xinh đẹp của xứ mặt trời mọc. Nàng là người đầu tiên tự tay gieo hạt giống cây anh đào trên núi Phú Sĩ. Mùa xuân hoa anh đào nở, đẹp cái đẹp lộng lẫy mê hồn của nàng. Bởi thế, người Nhật gọi hoa anh đào là Sakura - đọc trại từ Sakuya. Ngày nay, hoa anh đào đã có nhiều loại và mọc nhiều nơi, nhưng không nơi đâu đẹp bằng hoa anh đào ở núi Phú Sĩ.
VŨ LÊ THÁI HOÀNGTrong ánh nắng vàng rực tuyệt đẹp, giữa một New York hối hả, tấp nập, tua tủa nhà chọc trời, kiêu hãnh hiện ra bóng hình một phụ nữ khổng lồ tay cầm ngọn đuốc cháy sáng soi đường vào Tân Thế Giới.
ĐẶNG THỊ HẠNHMùa rét năm ấy ở Paris đã không có tuyết. "Một điều rất đặc biệt", ông Xuân Thủy nói với tôi như vậy khi tôi đi dạo với ông trong khu vườn bao quanh một cơ quan của Đảng Cộng sản Pháp dành riêng cho phái đoàn thương lượng của ta ở Paris .
HÀ PHẠM PHÚTôi chọn cái tựa trên cho bài viết một phần vì tôi bị ám ảnh bởi bộ tiểu thuyết Thiên long bát bộ của Kim Dung và bài của Quách Phong, một nhà nghiên cứu trẻ công tác tại đài phát thanh truyền hình châu Đại Lý - viết về chuyến thăm Đại Lý của nhà văn rất nổi tiếng này.
VÕ QUANG YẾNNúi cao cũng có đường trèo,Đường đi hiểm nghèo cũng có lối di. Ca dao
VÕ QUANG YẾNNguyễn Hải Đang, 20 tuổi xuân xanh, xúng xính trong bộ y phục mới tinh trường Bách Khoa Ecole Polytechnique, thường được gọi tắt là X.
NGUYỄN VĂN DŨNGKathmandu là kinh đô của vương quốc Nepal, nằm dưới chân Hy mã Lạp sơn. Là thành phố của tôn giáo và nghệ thuật, của nghi thức và lễ hội, của cổ kính và hiện đại, của thánh thiện và tâm linh, của suy tư và khát vọng, của du lịch và mộng mơ, của nắng gió và tuyết. Ngày nay, Kathmandu còn là thành phố của thanh bình và chiến tranh.
PHẠM THỊ ANH NGABài này nhằm giới thiệu một vài nét về diện mạo thi ca Pháp và một số hoạt động liên quan đến thơ trong xã hội Pháp những năm gần đây.
ĐINH CƯỜNGViện Bảo tàng Mỹ thuật Luxembourg, Paris vừa chấm dứt cuộc triển lãm qui mô, hàng trăm bức tranh của một họa sĩ lẫy lừng, bi thảm nhất thế kỷ hai mươi: Amedeo Modigliani.
ĐẶNG TIẾNNước Pháp có những thành phố nhỏ, lừng danh nhờ một sinh hoạt văn hoá. Ví dụ như Cannes, Deauville với những Đại Hội Điện Ảnh. Hay Angoulême nổi tiếng từ 30 năm nay với truyền thống Festival Quốc Tế Truyện Tranh BD, do chữ Bande Dessinée viết tắt, có nghĩa là băng hoạt họa (strip cartoon). Thành phố lịch sử với năm vạn dân, cách Paris hơn 400 km về phía Tây Nam, từ ngày 23 đến 26 tháng 1-2003, trở thành trung tâm thế giới về nghệ thuật Truyện Tranh BD, lần thứ 30.
NGUYỄN ĐĂNG ĐIỆP Ghi chépMột chiều cuối đông năm ngoái tại góc Quán Cũ 25 Phan Đình Phùng, khi biết chúng tôi chuẩn bị chuyến khảo sát văn hóa tại Nhật Bản, giáo sư Đại học ngoại ngữ Tokyo Kawaguchi đề nghị chúng tôi nên bố trí kế hoạch đến Nhật vào mùa xuân để còn kịp ngắm hoa anh đào. Y lời, đúng ngày mở đầu tháng Tư năm nay, PGS.TS Phan Trọng Thưởng, Viện trưởng Viện Văn học và tôi lên đường công du sang Nhật khi biết chắc hoa anh đào đã nở.
TRẦN THỊ TRƯỜNG Ghi chép Truyền thống trong hội nhập...Rời xe bus số 64 chúng tôi rảo bộ trên con đường lát đá tảng của phố Della Concilia Zionli giữa hai hàng cột đá trông như những ngọn nến khổng lồ để đến với nơi mà bất kỳ người dân công giáo nào cũng hằng mơ ước.
NGUYỄN VĂN DŨNG KýSau gần nửa tháng rong chơi suốt hai đầu thượng hạ Ai Cập, tôi trở lại Paris chuẩn bị chuyến du hành sang Hy Lạp. Bỗng được tin của Văn Cầm Hải từ quê nhà: “Thầy về gấp. Đi Tây Tạng ngày 15/9”. Tôi quyết định ngay. Lúc ấy tôi không hiểu vì sao. Bây giờ thì tôi đã hiểu vì sao.
NGUYỄN VĂN DŨNGTôi mới có ý định leo núi Phú Sĩ trên đường từ Tokyo về cố đô Kyoto. Chiếc tàu siêu tốc chạy ngang qua vùng núi Fuji. Bên ngoài, trông Fuji hùng vĩ và đẹp hơn trong ảnh nhiều. Trên nền xanh thẳm của Công viên Quốc gia Fuji-Hakone-Izu, hai cánh núi từ tít tắp hai đầu Bắc Nam như đôi tình nhân thiên thu gặp lại, tràn về phía nhau. Và khi gặp nhau, cả hai hoà thành một, rồi bay vút lên trời, xuyên qua mấy tầng mây, để lộ giữa thinh không cao ngút cái chỏm mĩ miều như đầu ngọn bút lông.
TRẦN LỘC HÙNG1. Bạn bè tôi thường nói: “Không hiểu nước Nga nuôi mày kiểu gì mà tới bây giờ mày vẫn yêu nước Nga”. Vợ con tôi cũng vậy. Nước Nga dưới con mắt của những người thân của tôi hoàn toàn khác tôi. Đơn giản vì tôi đã tới nước Nga từ những năm tôi mới 17 tuổi, hơn nữa tôi đã sống, học tập và làm việc ở nước NGA ngót nghét 10 năm.
NGUYỄN VĂN DŨNG Bút kýChuyện kể rằng, vào một ngày tuyết trắng Tây kinh, Võ Tắc Thiên bỗng cao hứng lệnh cho tất cả loài hoa, nội trong một đêm phải nở hết. Sáng hôm sau, tuy giữa mùa đông giá lạnh, các loài hoa đều ríu rít nở, trừ... mẫu đơn. Võ Tắc Thiên giận lắm, bèn phán đày mẫu đơn xuống Lạc Dương cho khuất mắt. Từ đó, Lạc Dương trở thành quê hương của hoa mẫu đơn.
LÊ BÁ THỰ Bút kýNhận lời mời của Bộ Văn hoá và Viện sách Ba Lan, tôi đi dự Đại hội Dịch giả Văn học Ba Lan toàn thế giới lần thứ nhất. Sau khi đến Vacsava, sáng 11 tháng 5 tôi đáp xe lửa xuống Krakow , thành phố cách thủ đô Vacsava trên 300 cây số. Ngồi bên cửa sổ con tàu, tôi ngắm cảnh mùa xuân hai bên đường: những rừng thông tươi tốt, những cánh đồng lúa mì xanh xanh trải dài tít tận chân trời.
VI THÙY LINH Tuỳ bútNgười Trung Quốc (TQ) có câu: “Trên trời có thiên đàng, dưới có Tô Châu, Hàng Châu”. Chỉ thoạt nghe, đã thấy người ta thật tự hào, về cảnh đẹp thành phố (TP) này đến thế nào, trên đất Đại lục dày đặc thắng cảnh, di tích, kỳ quan của Trung Hoa cẩm tú.
PHẠM NGUYÊN TƯỜNG Tản mạn từ Bruxelles Dưới mái hiên trạm gác cũ Porte de Ninove gần chỗ tôi ở có sống một cư dân đơn độc và lưu niên. Gã bù xù, tôi chỉ biết gọi gã như thế, nom chỉ trạc ngoài ba mươi nhưng có vẻ như đã cũ nát lắm rồi. Không ai biết gã từ đâu dạt vào, ở đó từ bao giờ.