Hết cảnh chọn “thợ làng“ gửi “vàng“ tượng đài, tranh hoành tráng

08:17 30/01/2013

Đô thị Việt Nam vốn yếu kém về quy hoạch, kiến trúc, chắp vá, lộn xộn, những tưởng những tượng đài sẽ góp phần cải thiện môi trường văn hoá, môi trường đô thị thì ngược lại những tượng đài to, xấu và lệch chuẩn càng góp phần làm cho bộ mặt đô thị trở nên tồi tệ hơn và chắc chắn nó để lại lâu dài nhiều hậu quả xấu về thẩm mỹ, xã hội cho con em, thế hệ trẻ.

Hội đồng nghệ thuật: Chỉ thiếu tô thêm má hồng?!

Chỉ trong khoảng 15 năm gần đây đã xuất hiện tới hàng trăm tượng đài trên cả nước. Có địa phương còn lên kế hoạch sẽ xây dựng cả trăm tượng đài sắp tới. Sự bùng phát tượng đài của Việt Nam hiện nay cho thấy nó đang độc diễn, đang đi trên một con đường cô đơn, chẳng giống ai. Công chúng đương thời thì bàng quan, thờ ơ với tượng đài, thứ mà Nhà nước đang hào phóng ban phát cho họ bằng tiền thuế của họ. Nguyên nhân là trình độ của những tác giả tượng đài: nhà điêu khắc, kiến trúc sư... yếu kém về chuyên môn và càng cố làm tượng đài to bao nhiêu thì sự yếu kém này càng lộ rõ bấy nhiêu.

Theo thông lệ, các tượng đài trước khi được dựng phải được duyệt bởi một Hội đồng nghệ thuật. Thế nhưng, hầu như ở bất kỳ Hội đồng nghệ thuật nào người ta cũng dễ dàng nhận ra sự hụt hẫng về tầm văn hóa và các kiến thức nghệ thuật xã hội cơ bản của đa số thành viên trong đó.

Cho nên, không ngạc nhiên khi vị thành viên đó tham gia: “Cái mũi của nhân vật này hơi tẹt, phải làm cho nó thẳng lên theo kiểu dọc dừa, còn đôi mắt thì nên cho nó long lên tí nữa” ... Chỉ thiếu tô thêm má hồng cho nhân vật tượng đài! Các tác giả, các nhà chuyên môn, các nhà quản lý ở địa phương và trung ương về lý luận, về thực tiễn hiện đã không thể kiểm soát được sản phẩm tượng đài - con đẻ không được công chúng đón nhận của một chế độ bao cấp về văn hóa.

Nên hiểu “ngọn nguồn” của quy định

Không phải ngẫu nhiên, dự thảo Nghị định về hoạt động mỹ thuật mới đây có quy định: Tác giả được chỉ định sáng tác mẫu phác thảo tượng đài, tranh hoành tráng phải có trình độ đại học trở lên chuyên ngành điêu khắc đối với tượng đài, và có trình độ đại học trở lên chuyên ngành hội hoạ, đồ hoạ, tranh hoành tráng đối với tranh hoành tráng. Quy định này đã “vấp” phải những ý kiến trái chiều. Nhưng tựu chung lại là nhiều người chưa hiểu rõ “ngọn nguồn” quy định.

Tượng đài, tranh hoành tráng là công trình văn hoá nghệ thuật biểu hiện nội dung tư tưởng và tinh thần thời đại, mang hình thái xã hội đương thời, được thể hiện bằng chất liệu bền vững, là bộ phận cấu thành của không gian kiến trúc đô thị và cảnh quan thiên nhiên, có quy mô và hình thức nghệ thuật hoành tráng, tác động đến nhận thức của xã hội.Vấn đề mấu chốt là nhiều người chưa phân biệt được tượng với tượng đài cũng như chưa phân biệt được tranh bình thường với tranh hoành tráng.

Ông Vi Kiến Thành- Cục trưởng Cục Mỹ thuật - Nhiếp ảnh và Triển lãm đưa ra một ví dụ nôm na khá dễ hiểu để giải nghĩa việc này. Theo đó, một ông thợ nề lành nghề, không cần bằng cấp, có thể xây ngôi nhà cấp 4. Nhưng ông ấy không thể xây một tòa nhà cao tới 4-10 tầng và hơn nữa. Bởi, để thiết kế và xây được tòa nhà ấy không hề đơn giản. Tòa nhà cao tầng ấy phải thiết kế với kết cấu, kiến trúc, không gian, phải tính tới độ chịu lực của toà nhà đó ra sao…một ông thợ nề không thể làm điều đó mà phải là một kiến trúc sư, tất nhiên là phải có trình độ đại học trở lên.

Với một cuộc thi, để chọn mẫu phác thảo tượng đài, ai cũng có thể tham gia, không phân biệt phải có bằng cấp hay không. Nếu tác giả đoạt giải mà không có bằng cấp thì có thể phối hợp với người có trình độ đại học trở lên để phối hợp cùng nhau làm nên một tác phẩm tượng đài hay tranh hoành tráng.

Còn với các tác giả được chỉ định, hay nói cách khác là được “chọn mặt gửi vàng”, thì quy định nhất thiết phải có bằng đại học trở lên và phải có ít nhất 2 công trình tượng đài đã được thực hiện. Đó là điều hoàn toàn hợp lý. Bởi, những người được chỉ định sáng tác các công trình mỹ thuật lớn, đương nhiên phải có đủ khả năng và uy tín. Khả năng và uy tín ấy không thể chứng minh bằng cách nào khác, ngoài những công trình đã được khẳng định với thời gian.

Bên cạnh đó, không phải tác giả nào có mẫu phác thảo tốt thì sẽ làm được tượng đài tốt. Làm tượng đài rất khác với việc sáng tác một tác phẩm điêu khắc để triển lãm. Từ khâu phóng tượng, thi công công trình đến kiến trúc cảnh quan... Nếu không có những kiến thức cơ bản thì không thể làm nổi. Tượng đài và tranh hoành tráng là những công trình mỹ thuật công cộng, vĩnh cửu, nên nó phải đáp ứng những yêu cầu nhất định về giá trị thẩm mỹ.

Với những dự án tượng đài hoành tráng vừa mang tính nghệ thuật, vừa mang tính kinh tế, xã hội, chính trị - nhất là tượng danh nhân, rất cần tuân thủ những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo tính thẩm mỹ, sự tôn trọng lịch sử. Việc có bằng ĐH thì mới được thực hiện những công trình điêu khắc tượng đài hoành tráng, có thể coi đó như là một cái chứng chỉ hành nghề. Và quy định này cũng sẽ góp phần giảm thiểu những tượng đài lệch chuẩn.

Nguồn: Bảo Châu ( phapluatvn.vn )

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Trong tháng Năm này, cả nước tiến hành cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011 - 2016.

  • Dư luận đang lo lắng về việc rớt giá thê thảm của khối C. Khối C đã thật sự bị sĩ tử thẳng thừng từ chối, điều đó cho thấy rằng xã hội đang quay lưng… đằng sau đó có những hệ lụy gì?

  • Theo định hướng phát triển hiện nay, Huế sẽ là đô thị trung tâm, đô thị hạt nhân giữ vai trò động lực cho Thành phố trực thuộc Trung ương trong tương lai.

  • Thuở xưa, mỗi làng có một hương ước, nhiều làng có hương ước thành văn nhưng cũng có làng có hương ước bất thành văn.

  • Khi nhắc đến xứ sở Phù Tang, điều đầu tiên thế giới nghĩ đến là một Nhật Bản thần kỳ, giàu mạnh về kinh tế và điều thứ hai chắc chắn sẽ là sự đối mặt thường xuyên với thảm họa thiên tai.

  • “Có động đất ở Nhật Bản!” Tôi đang loay hoay xếp lại chồng sách vở ngổn ngang trên bàn thì nghe chồng tôi, giáo sư Michimi Munarushi người Nhật mới về Việt Nam 3 hôm trước báo.

  • Không có một vùng đất thứ hai nào trên dải đất hình chữ S của Việt Nam có vị trí hết sức đặc biệt như Huế. Nơi đây, từ 1306, bước chân Huyền Trân xuống thuyền mở đầu cho kỷ nguyên mở nước về Nam, Thuận Hóa thành nơi biên trấn.

  • I. Đặt vấn đề 1.1. Năm 1945, sau khi nhà Nguyễn cáo chung, một số giá trị văn hóa phi vật thể của Huế không còn giữ được môi trường diễn xướng nguyên thủy, nhưng những gì nó vốn có vẫn là minh chứng độc đáo về sự sáng tạo văn hóa của dân tộc Việt Nam.

  • Đưa Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trong vài năm tới đã trở thành quyết tâm chính trị của cán bộ đảng viên và nhân dân Thừa Thiên Huế.

  • Thăng Long - Hà Nội, thủ đô, trái tim của cả nước, qua ngàn năm phát triển, đã trở thành biểu tượng của nền văn hiến Việt Nam, là niềm tự hào của cả dân tộc.

  • Sau khi phục dựng thành công lễ tế Nam Giao và lễ tế Xã Tắc trong những năm qua, thiết nghĩ việc tái hiện lễ tế Âm Hồn 23.5 ở quy mô thành phố/ tỉnh là một việc làm có ý nghĩa trong việc bảo tồn bản sắc văn hóa và quảng bá du lịch của thành phố Huế chúng ta.

  • Thừa Thiên Huế - vùng đất chiến lược nối giữa hai miền Bắc - Nam từng là “phên dậu thứ tư về phương Nam” của Đại Việt, nơi “đô hội lớn của một phương”; từng là thủ phủ của xứ Đàng Trong, kinh đô của đất nước dưới thời Quang Trung - Nguyễn Huệ và triều Nguyễn (1802 - 1945); là miền đất địa linh nhân kiệt gắn liền với những tên tuổi lớn trong hành trình lịch sử của dân tộc, của ngàn năm Thăng Long...

  • Đưa Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc trung ương trong vài năm tới theo tinh thần kết luận số 48 của Bộ Chính trị đã mở ra một mốc mới mang tính lịch sử. Với kết luận này, đặt ra nhiệm vụ cho Huế phải trở thành trung tâm của khu vực miền Trung và là một trong những trung tâm lớn, đặc sắc của cả nước về văn hóa, du lịch, khoa học công nghệ, y tế chuyên sâu và giáo dục đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực.

  • Ôn cố để tri tân, Festival Huế 2010 là lần tổ chức thứ VI. Qua 6 lần tổ chức, nhìn lại những ngày liên hoan văn hóa Việt Pháp (1992) do thành phố Huế phối hợp với Codev tổ chức, anh chị em văn nghệ sĩ Huế lúc bấy giờ phấn khích lắm vì đây là cơ hội tiếp xúc với thế giới dù chỉ mới có một nước Pháp. Họ thấy cần có trách nhiệm phải tham mưu để xây dựng chương trình cũng như chủ động tham gia hoạt động trong lĩnh vực của mình.

  • Như thường lệ, hàng năm Hội LHVHNT Thừa Thiên Huế tiến hành xét tặng thưởng cho các tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật xuất sắc.

  • Chúng ta đã đi hết gần chặng đường 10 năm đầu của thiên niên kỷ mới. Thời đại chúng ta đang sống là thời đại mà sự phát triển song hành giữa cơ hội và thách thức đan xen.

  • (Thừa Thiên Huế trên tiến trình xây dựng thành phố trực thuộc Trung ương)

  • Những năm cuối cùng của thế kỷ XX, cùng với thành tựu của công cuộc đổi mới diễn ra sôi động trên đất nước Việt Nam, sức sống của vùng văn hoá Huế sau những năm dài tưởng chừng đã ngủ yên chợt bừng dậy và lấp lánh tỏa sáng.

  • Thơ không thể tách rời đời sống con người. Điều đó đã được thời gian minh chứng. Từ lời hát ru của mẹ, những giọng hò trên miền sông nước,… đã đánh thức tình yêu thương trong mỗi chúng ta.

  • Gần đây, khi Đảng ta chứng tỏ sự quan tâm của mình đối với đội ngũ trí thức thì trong dư luận cũng đã kịp thời có những phản ứng cộng hưởng. Điều mà chúng tôi lĩnh hội được gồm 3 câu hỏi tưởng chừng như "biết rồi khổ lắm nói mãi" nhưng lại không hẳn thế. Nó vẫn mới, vẫn nóng hổi vì sự tuyệt đối của qui luật vận động cũng như vì tính cập nhật, tính ứng dụng của đời sống. Chúng tôi xin được nêu ra và cùng bàn, cùng trao đổi cả 3 vấn đề.