Góc khuất của kẻ sĩ
Tập truyện ngắn “Đạo sắc màu máu” của tác giả Từ Khôi do NXB Thanh Niên vừa xuất bản gồm 7 truyện viết về 5 nhân vật lịch sử. Mỗi tác phẩm đều có những chi tiết tạo nên dư ba. Những chi tiết này có thể rất ít người biết.
Sắc phong ngày 23 tháng Giêng năm Dương Hòa thứ 6 (1640) nhuận
Tác giả dành hai truyện cho nhân vật Lê Văn Thịnh: Hồ Tây có còn sương mù giăng và Nỗi đau rồng. Sự thật lịch sử và chất hư cấu nghệ thuật đã nêu bật phẩm chất vì dân vì nước của Thái sư Lê Văn Thịnh, cùng nỗi oan khuất ngút trời của ông trong lịch sử Việt Nam.Khúc ngâm viết dưới hầm thờ tổ và Mối tình oan nghiệt của ông già lười viết về hai mối tình chung thủy và đẫm nước mắt của Đặng Trần Côn và Lãn Ông Lê Hữu Trác. Chính mối tình say đắm và có phần tuyệt vọng của Đặng Trần Côn với Đoàn Thị Điểm khiến cho hậu thế được thưởng thức các tuyệt tác “Chinh phụ ngâm” và “Bích Câu kỳ ngộ”. Trong Mối tình oan nghiệt của ông già lười, Lê Hữu Trác vì không hiểu hết, hiểu đúng mối tình của sư cô Đàm Liên nên đã yên tâm đi lấy vợ và lo sự nghiệp y học. Khi gặp lại ở kinh thành, Lê Hữu Trác lại không hiểu được ước muốn cuối cùng của Đàm Liên là được nằm trong chiếc áo quan mà ông sắm cho. Cuối đời, bà chính là người đã thuê khắc “Lãn Ông Tâm lĩnh” lưu truyền cho hậu thế.
Tả thanh thiên và Gió đổi chiều viết về Nguyễn Siêu và Cao Bá Quát - người từng được suy tôn là Thần Siêu, Thánh Quát trong giới tinh hoa của đất nước thời bấy giờ. Ở hai nhân vật này, Từ Khôi không nói nhiều đến công trạng của họ mà chủ yếu qua đó đề cập, phê phán sự thối nát của chế độ phong kiến đương thời: Không biết dùng người tài, ưa kẻ xu nịnh, dồn dân đen vào đường cùng. Đến nỗi Nguyễn Siêu phải lánh quan trường, về dạy học, dựng nên Tháp Bút, Đà Nghiên, đình Trấn Ba… nổi tiếng, còn Cao Bá Quát phải đứng lên khởi nghĩa, cuối cùng rơi đầu trước lưỡi gươm oan nghiệt của triều đình. Đây cũng là những trang viết đẫm nước mắt của tác giả về một thời kỳ bi tráng của dân tộc nói chung và thời kỳ bĩ cực của những kẻ sĩ chân chính.
Không phải ngẫu nhiên Từ Khôi lại dùng tên của truyện ngắn Đạo sắc màu máu để đặt tên cho tập sách. Bởi đây không chỉ nói về cuộc đời bi phẫn của kẻ sĩ Nguyễn Duy Hiểu, mà còn cho thấy sự bi phẫn, day dứt trước số phận của cả dân tộc. Trước nay, người ta chỉ biết Giang Văn Minh đi sứ và bị nhà Minh giết hại, ít biết Nguyễn Duy Hiểu, một chánh sứ, cũng bị nhà Minh sát hại. Cuộc thi tài đối đáp giữa Giang Văn Minh, Nguyễn Duy Hiểu với bọn quan lại nhà Minh đã khiến các ông bị rơi đầu. Việc thất bại trước cuộc đối đáp chỉ là cái cớ, điều khiến triều đình phương Bắc phải giết các ông chính là nỗi nhục “Đằng Giang tự cổ huyết do hồng”, cho dù chém sứ là điều chưa từng xảy ra trong bang giao giữa các nước trong lịch sử nhân loại.
Có thể nói Từ Khôi khá thành công khi mỗi truyện đều đan cài những chi tiết ít người biết, có thể do hư cấu một cách hợp lý. Như Đạo sắc phong năm Dương Hòa thứ 6 (1640) liên quan đến sự hy sinh của Nguyễn Duy Hiểu, tác giả đã “giấu” chi tiết này đến cùng, mặc dù đây là nguyên cớ để anh viết truyện và giải mã sự hy sinh “không làm nhục mệnh Vua” của vị Chánh sứ. Hay trong Nỗi đau rồng, đó là chi tiết Nguyễn Trãi cung tiến pho tượng rồng, chỉ đục lỗ tai bên trái, ngụ ý nhà vua chỉ biết nghe điều trái mà không nghe, không nhìn những lời nói phải, những việc làm phải. Ở truyện Khúc ngâm viết dưới hầm thờ tổ, là 28 chữ Đoàn Thị Điểm xin được sửa khi dịch bản “Chinh phụ ngâm” ra chữ Nôm. Các chữ này rất bình thường, nhưng xếp thành một bài thơ tứ tuyệt thì lại là tuyệt tác, song bị thất truyền. Cũng như vậy trong Tả thanh thiên, một ông già gày gò, hậu duệ đời thứ 4 của Nguyễn Siêu đã đọc một bài thơ tri âm Thánh Quát của Thần Siêu mà rất ít người biết… Những chi tiết này hoặc được lấy trong tư liệu lịch sử, hoặc hư cấu có chủ đích một cách hợp lý, đã làm sáng lên một cuộc đời, tạo nên dư ba của tác phẩm mà không cần nhiều lời.
Điểm mạnh của Từ Khôi là am hiểu lịch sử, tư liệu lịch sử và từ sự phong phú này mà hư cấu, tưởng tượng. Nhưng thế mạnh này cũng là điểm yếu khi anh không biết tiết chế, khiến cho tư liệu cứ ùa vào trang viết, khiến cho một vài truyện có dáng dấp là truyện danh nhân, truyện lịch sử hơn là truyện ngắn. Nhưng đây chỉ là những nhược điểm nhỏ, cái chính vẫn là tấm lòng với lịch sử, với kẻ sĩ được anh khắc họa sâu sắc.
|
Cuốn sách tuy nhẹ nhưng trong nó ẩn chứa một sức nặng khác thường. Bởi trong đó chứa đựng thuần danh nhân và chính khách tiêu biểu của nước ta từ gần một nghìn năm đổ lại. Đó là chưa kể hai đại án làm đau lòng cả đương thời và hậu thế. Trong đó, vụ án hồ Dâm Đàm đối với Thái sư Lê Văn Thịnh, một vị Trạng nguyên khai khoa mở đầu cho học giới nước nhà từ thế kỷ XI, nhà văn Từ Khôi đã dày công lý giải bằng nhiều bài viết, bằng sách “Vụ án Thái sư hóa hổ” (xuất bản 2017) và bằng cả phim tài liệu “Thái sư Lê Văn Thịnh” đang chờ phát hành... Nhà văn Hoàng Quốc Hải |
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
. Hai năm sau kể từ khi Julia Kristeva đưa ra khái niệm liên văn bản (intertextuality), Roland Barthes đã đi xa hơn nhiều qua một tuyên bố gây sốc: Cái chết của tác giả (The Death of the Author, 1968). Những quan niệm mới mẻ của các nhà khoa học một thời từng là trụ cột của chủ nghĩa cấu trúc đã chính thức khép lại vai trò của isme này và mở ra giai đoạn hậu cấu trúc. Trong quan niệm mang tính gây hấn của họ, người đọc, từ chỗ là kẻ bên lề, đã chính thức bước vào vị thế trung tâm với tư cách là kẻ có quyền năng tối thượng trong việc thiết lập mối quan hệ và ý nghĩa giữa văn bản và liên văn bản, giữa văn bản và các thiết chế văn hóa đã tạo ra nó(1).
-
Tiểu thuyết về giải phóng miền Nam Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.1975 của nhà báo kỳ cựu Trần Mai Hạnh đã vượt qua tiểu thuyết về chiến tranh biên giới phía Bắc Mình và họ của Nguyễn Bình Phương, tác giả xuất sắc của văn học đương đại.
-
“Tay chơi” Nguyễn Quang Sáng rời xa cõi tạm, “trưởng lão” Tô Hoài về với “Cát bụi chân ai,” nhà văn của đất và người phương Nam - Anh Đức về với đất Mẹ, tác giả của “Biển và chim bói cá” - nhà văn Bùi Ngọc Tấn kết thúc hành trình sống và viết…
-
"Những đỉnh núi du ca" là công trình nghiên cứu mới nhất về tộc người H'mông của nhà nghiên cứu trẻ Nguyễn Mạnh Tiến (ảnh bên), người đã cố công lang thang suốt ba năm trên khắp miền núi phía Bắc mà trọng tâm là cao nguyên đá Đồng Văn để tìm kiếm cho mình một lối tiếp cận khả dĩ nhất để giải mã những phản ứng phức tạp của tộc người vừa đặc biệt, vừa hấp dẫn nhưng cũng không ít bí ẩn.
-
"Có một phố vừa đi qua phố" - tập di cảo của cố tác giả Đinh Vũ Hoàng Nguyên - là một trong bốn tác phẩm văn học đoạt giải "Văn học Nghệ thuật Thủ đô 2014".
-
Nhà văn quân đội có tiếng Đình Kính (Hải Phòng) viết ở nhiều lĩnh vực: Tiểu thuyết, truyện ngắn, ký, kịch bản phim. Mảng chủ đề lớn mà ông đeo đuổi là biển và những người lính biển, với các tác phẩm “Sóng cửa sông” (1976), “Đảo mùa gió” (1978), “Lính thủy” (1978), “Người của biển” (1985) - Giải thưởng văn học Bộ Quốc phòng, “Sóng chìm” (2002), “Huyền thoại tàu không số” (2012) - 2 tác phẩm này đều đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn VN. Phóng viên Báo Lao Động đã phỏng vấn ông…
-
Trong tiểu thuyết Xác phàm, nhà văn Nguyễn Đình Tú dùng hình ảnh “mùi buồn” để gợi lại ẩn ức về một cuộc chiến tranh.
-
Bất kỳ người cầm bút nào cũng đều mơ ước rằng tác phẩm của mình sẽ trở thành sách gối đầu giường của hàng triệu người. Sao chúng tôi - những nhà văn, nhà thơ Việt Nam lại không mong muốn một ngày tác phẩm của mình hiện diện trên các ngôn ngữ của dân tộc khác chứ?
-
NGUYỄN NHẬT ÁNH
Tạp văn
-
Nhà văn Tô Hoài - tác giả của cuốn sách "Dế mèn phiêu lưu ký" khiến bao thế hệ bạn đọc Việt Nam say mê - đã từ trần vào trưa 6.7.2014 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 95 tuổi.
-
Nobel Văn học là đỉnh cao nhưng không phải đỉnh cao nào cũng làm hoan hỉ tất cả mọi người. Việc lựa chọn của viện Hàn lâm Thuỵ Điển những năm gần đây chắc chắn sẽ làm chạnh lòng những ai đã trót yêu thích thế giới văn chương của Kafka, Jorge Louis Borges, Umberto Eco, Robbe – Grillet, Italo Calvino…
-
Ngày nay, nhìn lại chủ trương cách mạng của Phan Châu Trinh cách đây hơn một thế kỷ, một lần nữa chúng ta lại thấy tầm nhìn của một người mang khát vọng Khai dân trí, Chấn dân khí, Hậu dân sinh.
-
Lần nào ra Hà Nội, dù dài ngày hay chỉ là thoáng chốc, nhà văn Trần Thùy Mai cũng tới ngồi uống cà phê ở nhà hàng Thủy Tạ nhìn ngắm hồ Gươm và hẹn bạn bè tới gặp gỡ chuyện trò. Hỏi vì sao chị chỉ chọn mỗi chỗ này, Trần Thùy Mai bảo: “Là vì ở đây là “Hà Nội nhất”, lại có thiên nhiên bao quanh, giống như bờ sông Hương ở Huế vậy…”.
.png)
.png)
